Cán cân thương mại (Balance of Trade) là gì?

Cân đối thương mại, còn được gọi là cán cân thương mại, là chỉ số phản ánh sự chênh lệch giữa số hàng hóa và dịch vụ xuất khẩu và nhập khẩu của một quốc gia. Cân đối thương mại được tính bằng số tiền thu được từ xuất khẩu trừ đi số tiền chi tiêu cho nhập khẩu. Cân đối thương mại có thể chia thành ba trường hợp: thặng dư, thâm hụt và cân bằng.

Có một hình minh họa.

Cán cân thương mại (Balance of Trade)

Định nghĩa.

Cán cân thương mại được gọi là Balance of Trade trong tiếng Anh. Nó biểu thị sự khác biệt giữa việc xuất khẩu và nhập khẩu.

Cân đối thương mại được biểu thị qua tổng giá trị xuất khẩu trừ đi nhập khẩu.

Công thức xác định

X = NX + IM

Trong đó:..

NX (Net exports): là số tiền thu được từ việc xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ trừ đi số tiền chi tiêu cho việc nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ.

X (Export): Hoạt động xuất khẩu.

Hành động nhập khẩu (IM – Import)

Hàm xuất khẩu theo sản lượng

Xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ của nước ngoài được thể hiện qua hàm X = f(Y), trong đó Y biểu thị mức sản lượng khác nhau trong nước.

Nhu cầu xuất khẩu phụ thuộc vào thu nhập của người nước ngoài, không liên quan đến thu nhập và sản lượng của nền kinh tế trong nước.

Chính vì vậy, ta có thể xem nhu cầu xuất khẩu là độc lập và không phụ thuộc vào sản lượng và thu nhập trong nước.

Xuất khẩu được biểu diễn bằng công thức X = X0.

Hàm nhập khẩu theo sản lượng

Hàm nhập khẩu dựa vào sản lượng: IM = f(Y) biểu thị số tiền mà người dân trong nước dự định chi tiêu cho hàng hóa và dịch vụ nhập khẩu, tùy thuộc vào mức độ sản lượng khác nhau (trong nước).

Nhu cầu nhập khẩu nguyên vật liệu từ nước ngoài để sản xuất hàng tiêu dùng cho nhân dân có thể xảy ra.

Mức nhập khẩu phụ thuộc vào sản lượng và thu nhập của nước nhập khẩu.

Hàm nhập khẩu là một hàm liên quan đến việc nhập hàng hóa từ nước ngoài vào đất nước.

Tích của IM và MPM là Y.

Trong đó:..

MPM (Marginal Propensity to Import) là chỉ số biểu thị xu hướng nhập khẩu biên. Nó cho biết mức độ tăng của chi tiêu cho hàng nhập khẩu mỗi khi thu nhập tăng lên một đơn vị. Được tính theo công thức: MPM = ΔIM / ΔY.

Đồ thị cán cân thương mại

Nguồn tham khảo cho đoạn văn trên là sách “Giáo trình Kinh tế vĩ mô” của nhà xuất bản Tài chính.

Cán cân thương mại của một quốc gia có thể nằm trong một trong ba tình huống khác nhau, bao gồm thặng dư, thâm hụt và cân bằng.

Trong Hình 3.14, nếu nền kinh tế tạo ra sản lượng tại điểm Y1, cán cân thương mại sẽ thặng dư (X > IM). Nếu nền kinh tế tạo ra sản lượng Y0, cán cân thương mại sẽ cân bằng và tại mức sản lượng Y2, cán cân thương mại sẽ thâm hụt.

Khi mức xuất khẩu và nhập khẩu không thay đổi, trong trường hợp sản lượng quốc gia tăng, cán cân thương mại sẽ thường có thâm hụt cao.

Cần di chuyển đường xuất khẩu lên phía trên trong quá trình phát triển kinh tế để giảm thâm hụt thương mại.

Tài liệu tham khảo: Giáo trình Kinh tế vĩ mô, NXB Tài chính, sẽ được sử dụng để viết lại đoạn văn.