“Nấm là gì” có lẽ là một khái niệm khi ngay cả những người sử dụng thường xuyên vẫn chưa thể hiểu hoàn toàn về nó. Bởi vốn dĩ nấm là một loài rộng lớn và đồ sộ trong thế giới tự nhiên, với hơn 70.000 cá thể cùng tồn tại. Chúng được coi như một thế giới riêng biệt, không trùng với bất cứ loại sinh vật nào khác.
Nấm là gì? Cùng tìm hiểu về loại thực vật quen thuộc này nhé
Nấm là gì?
Theo số liệu báo cáo thống kê từ các công cuộc nghiên cứu toàn cầu đã phát hiện được đến hơn 70.000 loài nấm đang tồn tại trong tự nhiên
-
Tên khoa học: Fungi
-
Tên tiếng Anh: Mushroom
Nấm thuộc những loài sinh vật nhân chuẩn dị dưỡng có thành tế bào được cấu tạo từ Kitin (Chitin). Chúng hô hấp bằng việc lấy khí Oxy trọng tự nhiên và thải ra khí CO2, tương tự như con người và cây xanh.
Tính đến hiện nay, theo số liệu báo cáo thống kê từ các công cuộc nghiên cứu toàn cầu đã phát hiện được đến hơn 70.000 loài nấm đang tồn tại trong tự nhiên.
Dựa theo sự phát triển thì nấm được chia thành 2 loại chính: nấm phát triển dưới dạng là các sợi đa bào, hay còn gọi là các sợi nấm tạo nên thể sợi (nhóm này chiếm đa số) và nhóm còn lại là phát triển dưới dạng đơn bào.
Quá trình sinh sản của họ nấm cũng được phân chia làm 2 loại như sau:
-
Sinh sản hữu tính: tiến hành bằng việc phát tán các bào tử tại các phiến/ tia bên dưới mũ nấm vào trong không khí.
-
Sinh sản vô tính: Phương pháp này diễn ra đối với những trường hợp nấm chưa hình thành mũ nấm.
Cấu tạo của nấm là gì?
Cấu tạo của nấm bao gồm 5 thành phần cơ bản
Xét về cấu tạo của nấm bao gồm 5 thành phần cơ bản như sau:
-
Tơ nấm (Thể sợi): Tơ nấm là cơ quan phát triển đầu tiên ở nấm. Trong môi trường đủ điều kiện sinh trưởng thì các meo giống sẽ phát triển ra các tơ, sau đó tơ sẽ tiếp tục hấp thụ các chất dinh dưỡng để phát triển khỏe mạnh và hình thành nấm. Đối với những phôi tơ chất, khi mà tơ đã hoàn thành việc phủ kín một cục phôi thì chúng sẽ bắt đầu diễn ra quá trình hình thành nấm ở phần thân khi đã có đủ ánh sáng và oxy.
-
Bao gốc: Phần này không phải ở bất kỳ loài nấm nào cũng có, mà chỉ hình thành ở một vài loại có dạng tròn trĩnh như nấm rơm.
-
Thân nấm/ Cuống nấm: Đây là phần quan trọng có tác dụng lớn trong việc nâng đỡ phần mũ nấm lên cao hơn và phát tán các bảo tử nấm đi xa hơn. Tuy nhiên cũng có những loại nấm không có cấu tạo phần thân nấm (như nấm Hầu thủ, nấm Tuyết, nấm Mèo,…). Ở một vài loại còn có thêm phần vòng nấm, nhưng đa số đều là nấm độc.
-
Mũ nấm: Là phần phát triển cuối cùng ở nấm. Trong điều kiện đủ tốt, phần thân và mũ nấm sẽ phát triển đồng thời cùng lúc. Hoặc với những điều kiện kém hơn, thì phần mũ nấm sẽ phát triển sau cùng. Một số loại nấm cũng có cấu thành thêm vảy nấm, nhưng đa số đều sẽ có độc.
-
Tia nấm/ Phiến nấm: Nằm ở bên dưới phần mũ nấm. Khi nấm đủ trưởng thành và đủ điều kiện sinh sản thì chính phần này sẽ làm phát tán các bào tử, giúp duy trì nòi giống.
Điều kiện để nấm phát triển
Nguồn dinh dưỡng để nấm phát triển
Nguồn dinh dưỡng chính yếu đảm bảo cho sự phát triển của nấm là được lấy từ các loài sinh vật khác
Trong tự nhiên, nguồn dinh dưỡng chính yếu đảm bảo cho sự phát triển của nấm là được lấy từ các loài sinh vật khác (quá trình này được gọi là dị dưỡng), như là những thân cây mục đã chết chuyển hóa, hoặc là lấy dinh dưỡng từ mặt đất nếu chúng sống và sinh trưởng trên đất như hầu hết các loại củ. Ngoài ra, chúng còn có thể lấy dinh dưỡng từ các cá thể sống theo dạng kí sinh (chẳng hạn Đông trùng hạ thảo) hoặc cộng sinh.
Trong nuôi trồng, nấm sẽ được cấy vào các meo giống tương tự như khi trồng lúa mì hay thóc. Bên trong phôi sẽ có chứa đựng mùn cưa cùng các chất dinh dưỡng cho sự phát triển của nấm.
Trong đó, nguồn dinh dưỡng chính của nấm gồm:
-
Carbon (chất đường): Glucose từ chất xơ hay tinh bột
-
Nito (chất đạm): cám đậu, bắp, hay ure, phân chuồng hoặc DAP
-
Chất khoáng: tro trấu, tro rơm
Nấm phát triển trong môi trường như thế nào
Đa phần nấm sẽ phát triển tốt trong môi trường ánh sáng yếu, ít có nắng phản chiếu
Đa phần nấm sẽ phát triển tốt trong môi trường ánh sáng yếu, ít có nắng phản chiếu hay thậm chí là cả môi trường ẩm ướt. Vốn dĩ nấm là loài không thích nhiệt độ cao, nên đối với những nơi quá nóng chúng sẽ không thể phát triển được. Nhiệt độ môi trường lý tưởng để chúng phát triển là dưới 30 độ C.
Với tính chất hút nước trực tiếp từ môi trường, nên nấm rất cần độ ẩm. Do vậy, môi trường với độ ẩm cao, mát mẻ là một điều kiện thuận lợi và phù hợp nhất cho sự phát triển của nấm.
Sự khác biệt giữa nấm với thực vật là động vật
Nấm có là thực vật không?
Để trả lời cho câu hỏi “Nấm là gì”, trước tiên chúng ta cần biết nấm không được coi là thực vật. Vì:
-
Ở nấm không tồn tại chất diệp lục và cũng không diễn ra quá trình quang hợp như những loài thực vật khác.
-
Vách tế bào của nấm được cấu tạo bởi Glucan và Chitin khác với Xenlulose ở thực vật.
-
Lượng đường dự trữ ở nấm là Glycogen, còn ở thực vật lại là tinh bột.
-
Dinh dưỡng chủ yếu của nấm là Protein, còn thực vật hoàn toàn là chất xơ.
-
Chúng có thể sinh trưởng và phát triển rất tốt ở môi trường thiếu ánh sáng. Tuy nhiên, thực vật lại cần môi trường ánh sáng tốt để phát triển.
-
Nấm có thể sử dụng các sợi tơ nấm để lấy dinh dưỡng và nuôi quả thể thay vì ứng dụng rễ cây như hầu hết loài thực vật khác.
-
Quá trình sinh sản của nấm được diễn ra bằng cách phát tán các bào tử (hữu tính và vô tính) ở phía dưới phiến nấm đi khắp nơi, hoàn toàn khác với quá trình thụ phấn diễn ra ở thực vật.
Nấm có phải là động vật không?
Dễ có thể đoán được, nấm tất nhiên không phải là động vật. Bởi:
-
Nấm không có khả năng di chuyển.
-
Không có bộ phận sinh sản ở nấm, đương nhiên chúng cũng sẽ không sinh sản bằng hình thức giao phối như động vật.
-
Không có cấu tạo về khuôn mặt trọn vẹn như bao gồm mắt, mũi, tai, miệng…
-
Không có hệ thần kinh, não bộ và các phản ứng về thể xác như ở động vật.
Tuy nhiên, ở nấm lại có 1 đặc điểm rất giống với động vật và con người chính là chúng có khả năng hấp thụ Vitamin. Cụ thể, quá trình này diễn ra khi chúng mọc trong tự nhiên, hoặc là khi bạn đem nấm đi phơi khô, lúc này các tia cực tím từ ánh mặt trời sản sinh ra sẽ chiếu thẳng vào mũ hay thân nấm, giúp chúng sau cùng chuyển hóa thành Vitamin D2.
Nấm thuộc giới nào trong tự nhiên?
Nấm thuộc vào giới thứ 5 (giới Nấm hay Mycota) trong tổng số 5 giới sinh vật bao gồm trong tự nhiên
Nếu như không phải là thực vật cũng như động vật. Vậy cuối cùng nấm là gì và nấm thuộc giới nào?
Thật ra, nấm có một giới hoàn toàn riêng biệt, không giống hoàn toàn với bất kỳ giới nào khác. Nấm thuộc vào giới thứ 5 (giới Nấm hay Mycota) trong tổng số 5 giới sinh vật bao gồm trong tự nhiên.
Ở giới này, nấm gồm có 2 chủng, bao gồm:
-
Nấm lớn: là những loại có kích thước to và cao, có thể cân nặng lên tới vài chục ký, bằng ½ người bình thường. Đa phần loại nấm này được nuôi trồng nhiều ở Châu Âu và Châu Mỹ, một số ít được ghi nhận sự xuất hiện ở Châu Phi và Châu Á.
-
Nấm nhỏ: loại này có kích thước nhỏ thông thường như các loại nấm mà chúng ta vẫn hay sử dụng chế biến món ăn hàng ngày, với kích thước không quá một bàn tay.
Có bao nhiêu loại nấm hiện nay?
Theo như các số liệu thống kê báo cáo thì hiện nay ghi nhận có hơn 70.000 loại nấm đang sinh trưởng và phát triển trong tự nhiên.
Cùng tìm hiểu chi tiết hơn về các loại nấm trong tự nhiên cùng Suni Green Farm bạn nhé!
Nấm ăn được
Nấm ăn được là những loại nấm hoàn toàn vô hại và có thể sử dụng trong chế biến món ăn như những loại thực phẩm khác
Đây là những loại nấm hoàn toàn vô hại và có thể sử dụng trong chế biến món ăn như những loại thực phẩm khác. Chúng rất giàu dinh dưỡng, hỗ trợ tăng cường sức khỏe, đồng thời còn có khả năng ngăn ngừa hay hỗ trợ điều trị đối với một số bệnh lý. Đa số nấm ăn được đều có thể được ứng dụng trồng trong nông nghiệp, trừ một số loại đặc biệt cần môi trường tự nhiên mới có thể sinh trưởng được.
Hiện nay, hầu hết các loại nấm ăn được các bạn cũng có thể tìm thấy sự xuất hiện của chúng trong tự nhiên. Tuy nhiên, bắt gặp được nấm ăn được không quá đỗi phổ biến với lý do là rừng cũng thưa nhiều.
Nấm dược liệu
Nấm dược liệu là các loại nấm có công dụng chính dùng trong làm thuốc chữa bệnh hay là phục vụ nghiên cứu y học
Nấm dược liệu là các loại nấm có công dụng chính dùng trong làm thuốc chữa bệnh hay là phục vụ nghiên cứu y học. Loại nấm này bao gồm cả những loài nấm ăn được và nấm không ăn được.
Với đặc tính dược lý, khi dùng nấm dược liệu, bạn chỉ cần dùng như trà hoặc thuốc, hãm cùng với nước. Dùng thường xuyên loại nấm này có thể mang lại nhiều tác dụng tốt, có thể hỗ trợ ngăn ngừa các bệnh liên quan đến tim mạch, gan, tiểu đường, huyết áp hay thậm chí là bệnh ung thư.
Nấm không ăn được (Nấm độc)
Nấm không ăn được có chứa hàm lượng độc tố nguy hiểm, gây hại cho sức khỏe người dùng
Là loại nấm cũng mọc trong tự nhiên nhưng lại không thể ăn được, bởi hàm lượng độc tố nguy hiểm có chứa bên trong. Với những trường hợp ngộ độc nhẹ, sẽ xuất hiện các hiện tượng như đau đầu, chóng mặt, xây xẩm mặt mày, tức bụng, buồn nôn nhưng sẽ hết sau một khoảng thời gian. Tuy nhiên, trường hợp độc mạnh sẽ tác động trực tiếp vào các cơ quan bên trong cơ thể như gây ra triệu chứng suy hô hấp, tác động vô tim mạch,… và có thể gây nguy hiểm đến tính mạng con người chỉ trong một thời gian ngắn, nếu không được sơ cứu và chữa trị kịp thời.
Những loại chứa độc nhẹ thường được gọi là nấm dại, vì chúng có thể mọc tự nhiên ở rất nhiều nơi, thậm chí là ngay trong khu vườn nhà bạn. Những loại độc nặng hơn, nguy hiểm hơn thường xuất hiện ở trong những khu rừng sâu, nơi rất tối và hiếm ánh sáng.
Nấm phát quang
Nấm phát quang hay còn được gọi là nấm sáng vì khả năng phát ra ánh sáng vô cùng độc đáo
Nấm phát quang hay còn được gọi là nấm sáng vì khả năng phát ra ánh sáng vô cùng độc đáo. Chúng đa phần thường mọc trong rừng và nhiều nhất là ở khu vực Châu Á.
Nấm phát quang có rất nhiều loại trong tự nhiên, với 2 loại chính bao gồm:
-
Mycena
-
Omphalotus
Một điều khá thú vị liên quan đến tính ứng dụng của loài nấm này là trong những trận đánh ngày xưa, nhiều binh sĩ sử dụng nấm phát quang cột vào phía sau balo để giúp đồng đội phía sau nhận biết và định hướng được đồng đội phía trước.
Hiện nay, nhờ vào công trình nghiên cứu của các chuyên gia đến từ Úc, mà con người chúng ta có thể thành công trồng được loại nấm phát quang với mục đích phục vụ vào các buổi triển lãm với đa dạng ánh sáng khác nhau.
Hi vọng với bài viết trên đây đã có thể giúp các bạn hiểu thêm về khái niệm nấm là gì và chúng có những đặc điểm gì thú vị. Nấm được đánh giá là giàu dinh dưỡng, tuy nhiên lựa chọn nấm tươi sạch, đảm bảo an toàn mới giúp cung cấp được hàm lượng chất tốt nhất cho cơ thể.
Ở Suni Green Farm hiện nay chuyên kinh doanh các loại thực phẩm nấm chất lượng, đạt chuẩn vệ sinh an toàn và đảm bảo mang lại nguồn nguyên liệu tốt nhất cho mọi bữa cơm của gia đình. Nếu các bạn đang có nhu cầu hay thắc mắc về mua hàng, hãy liên hệ ngay với Suni Green Farm để được tư vấn sớm nhất nhé!
Tôi là Nguyễn Văn Sỹ có 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thiết kế, thi công đồ nội thất; với niềm đam mê và yêu nghề tôi đã tạo ra những thiết kếtuyệt vời trong phòng khách, phòng bếp, phòng ngủ, sân vườn… Ngoài ra với khả năng nghiên cứu, tìm tòi học hỏi các kiến thức đời sống xã hội và sự kiện, tôi đã đưa ra những kiến thức bổ ích tại website nhaxinhplaza.vn. Hy vọng những kiến thức mà tôi chia sẻ này sẽ giúp ích cho bạn!