Xói mòn đất là gì? Nguyên nhân và tác hại tình trạng xói mòn

Xói mòn đất là gì? Nguyên nhân và những tác hại của tình trạng xói mòn gây ảnh hưởng như thế nào? Đây là một hiện tượng không chỉ gây ảnh hưởng đến nông nghiệp mà còn có tác động không nhỏ đến đời sống.

Tìm hiểu chi tiết hơn về xói mòn đất là gì và Các biện pháp chống xói mòn đất trong thông tin bài viết sau đây.

1. Xói mòn đất là gì?

Xói mòn đất (Xói mòn đất trong tiếng anh là soil erosion) là quá trình tự nhiên làm ảnh hưởng đất tất cả các dạng địa hình, cụ thể làm mất lớp đất trên mặt và phá hủy các tầng đất bên dưới do tác động của nước mưa băng tuyết tan hoặc do gió. Sự tác động này có thể sẽ để lại tình trạng xói mòn nặng nhẹ khác nhau. Do tác nhân từ gió và nước nên đất sẽ bị ăn mòn và đặc biệt là do tác động từ con người.

Đối với đất nông nghiệp khi con người thực hiện chăn thả hoặc chặt phá rừng liên tục, làm nương rẫy du canh sẽ khiến cho đất bị tác động và xói mòn. Càng ngày nếu không được phục hồi thì tình trạng này sẽ ngày càng bị nặng hơn, thậm chí gây ra sạt lở đất nghiêm trọng.

Như vậy, câu trả lời ngắn gọn Xói mòn đất là gì? là Sự rửa trôi chất dinh dưỡng trên bề mặt đất trồng.

2. Các kiểu xói mòn đất

Xói mòn đất sẽ do nhiều nguyên nhân khác nhau. Vì thế cũng sẽ có các kiểu xói mòn khác nhau.

Xói mòn do tác động của nước: Đây là nguyên nhân gây ra tình trạng xói mòn khá phổ biến. Nguồn nước gây ra tình trạng xói mòn có thể do mưa nhiều hoặc nước từ lớp băng tuyết tan. Ngoài ra còn có thể do con người tác động bằng cách tưới tiêu quá nhiều và liên tục, canh tác nhiều khiến đất không có thời gian nghỉ ngơi.

Xói mòn do tác động từ gió: Hiện tượng này xảy ra ở bất cứ đâu, nếu như lượng gió lớn và liên tục thì sẽ càng khiến đất bị xói mòn càng nhiều.

3. Xói mòn đất gây những tác hại gì?

Xói mòn đất rất nguy hiểm và chúng ta khó có thể kiểm soát được, bởi vì nó còn do nguyên nhân của tự nhiên. Những tác hại thường thấy khi đất bị xói mòn đó là:

Mất đất

Nếu như tình trạng xói mòn đất xảy ra liên tục thì có thể sẽ dẫn đến tình trạng mất đất. Tùy thuộc vào độ dốc, chiều dài sườn dốc, lượng đất phủ trên bề mặt thì sẽ có lượng đất xói mòn khác nhau. Có thể khi xói mòn người dân sẽ không thể sử dụng đất được nữa hoặc thu nhập từ việc trồng cây, chăn thả cũng sẽ hạn chế.

Tàn phá môi trường

Một điều chúng ta cần biết về tác hại của xói mòn đất đó chính là gây ra tàn phá môi trường. Việc xói mòn sẽ khó có thể trồng cây được và rất dễ gây ra tình trạng phá rừng đốt rẫy. Ngoài ra lượng lâm sản sẽ dần bị tiêu hao nhanh chóng, hậu quả để lại đó chính là đồi núi trọc. Như vậy tình trạng hạn hán hoặc thay đổi khí hậu là điều hiển nhiên xảy ra.

4. Một số biện pháp chống xói mòn đất

Nếu như việc xói mòn đất xảy ra liên tục và thường xuyên sẽ để lại hậu quả rất nặng nề. Nhất là ở những nơi địa hình cao sẽ rất dễ bị sạt lở, gây nguy hiểm đến người và tài sản. Vì thế cần phải có những cách bảo vệ đất.

Cụ thể một số biện pháp khắc phục được sử dụng phổ biến như sau:

Thấm nước mưa vào lòng đất

Một trong những cách khắc phục đầu tiên được áp dụng đó chính là thấm nước mưa vào lòng đất. Với phương pháp này lượng nước mưa sẽ được duy trì vào lớp rễ cây dày đặc, lượng đất sẽ bám chắc hơn và có sự liên kết giữa các lớp đất với nhau. Như vậy đất sẽ tơi xốp hơn và nước mưa thấm dần dần vào đất được dễ dàng. Nhờ đó mà lớp đất bề mặt rất giàu chất mùn sẽ được giữ lại.

Giảm lực xói mòn của mưa rơi xuống đất

Cách giảm lực tác động của nước mưa xuống đất tốt và hiệu quả nhất đó là trồng thêm lớp thảm thực vật. Ngoài ra còn có thể sử dụng che phủ bằng nhiều loại vật liệu khác nhau. Tốt nhất sẽ trồng thêm các loại cây cỏ như dương xỉ, rêu. Các loại vật liệu che phủ tốt như cành cây, lá rụng và những tàn dư thực vật từ trước…

Đối với vườn cây lâu năm như cây ăn quả, có thể che phủ bằng cách trồng cây họ đậu, cỏ hoặc cây bò leo giữa các cây thân gỗ.

Giảm tốc độ nước chảy xuống dốc

Những khu vực bị dốc sẽ thường xuyên bị xói mòn hơn cả. Vì thế cần phải giảm lượng nước chảy xuống bằng cách xây dựng đồ vật chống xói mòn dọc với các đường đồng mức ở các khu vực đất dốc.

Bên cạnh việc xây dựng các vật chống xói mòn cần phải kết hợp với trồng các hàng cây chắn như trồng cỏ vetiver.

Ngăn chặn tình trạng xói mòn trên đất canh tác

• Trồng cây thân gỗ để chống lở đất
• Hạn chế cày xới
• Bảo vệ các loại cây trồng yếu ớt bằng phương pháp trồng theo luống
• Để cho đất nghỉ vào mùa mưa.
• Che phủ mặt đất quanh năm
• Kiểm soát dòng chảy xuống dốc bằng một con kênh nhỏ
• Biến các sườn đồi thành ruộng bậc thang.

Áp dụng các biện pháp ngăn ngừa cơ bản

• Trồng cỏ và các loại cây bụi
• Sử dụng lớp phủ hoặc sỏi đá
• Sử dụng thảm phủ vườn để giữ cây trồng trên đất dốc
• Sử dụng các cuộn xơ
• Xây tường chắn
• Cải thiện độ thoát nước
• Giảm tưới cây nếu có thể
• Tránh nén chặt đất

Trên đây là những thông tin chia sẻ về xói mòn đất là gì cũng như những nguyên nhân, biện pháp khắc phục tình trạng xói mòn đất. Hy vọng bài viết sẽ cung cấp cho bạn thêm những thông tin cụ thể và hiểu rõ hơn về những tác hại của việc xói mòn đất.