Có rất nhiều loại bút khác nhau để viết chữ Hán. Dựa có tính chất của đầu bút có thể chia làm hai loại là: bút ngòi cứng và bút ngòi mềm, tương ứng có thư pháp bút cứng và thư pháp bút lông (bút mềm). Mỗi loại bút có những đặc tính và ưu điểm khác nhau, phù hợp sử dụng trong những hoàn cảnh khác nhau. Ở bài viết này, Thư Pháp Dụng Phẩm giới thiệu các loại bút thường được sử dụng để viết chữ Hán. Sau khi đọc bài viết này bạn sẽ có cái nhìn tổng quan và lựa chọn được loại bút phù hợp với nhu cầu sử dụng của bản thân.
Viết chữ Hán bằng bút ngòi mềm Baoke
Bút ngòi cứng là bút có phần đầu bút làm bằng chất liệu cứng, ví dụ như: Bút chì, bút bi, bút gel, bút máy. Bút ngòi mềm là bút có phần đầu bút làm bằng chất liệu mềm, ví dụ như: Bút lông, bút đầu mềm.
1. Bút chì
Đặc tính của bút chì là dễ tẩy xóa, khi viết không sợ bị dính bẩn mực và giá thành cũng rất rẻ. Bút chì được nhiều bạn lựa chọn để làm bài tập, khi sai có thể tẩy và sửa chữa bài. Khi viết bút khi viết cảm giác về sự tiếp xúc giữa giấy và bút tốt, người viết dễ khống chế bút lực. Khi đó lực mà tay và cổ tay phát ra một cách tự nhiên, linh hoạt theo ý người dùng. Nhược điểm của bút chì là khi viết nhanh bị mòn đầu, khi đó khó tạo ra những nét mảnh, nét bút về cơ bản đoan chính (ngay ngắn, chỉnh tề, cứng cỏi). Bút chì có nhiều loại đậm nhạt khác nhau. Thang phân loại từ đậm đến nhạt lần lượt là: 9B, 8B, 7B, 6B, 5B, 4B, 3B, 2B, B, HB, F, H, 2H, 3H, 4H, 5H, 6H, 8H, 9H. Trong đó, B là chữ cái viết tắt của Black (đen), F là viết tắt của Fine, bút loại này nhọn không dễ bị gãy đầu, H là chữ cái viết tắt của hard (cứng). B càng cao thì càng nhiều than viết sẽ đậm nhưng khó xóa, dễ mòn đầu bút. H càng cao thì lượng than càng ít, đầu bút càng cứng và khó mòn. Dùng bút chì HB để viết chữ Hán là phù hợp, bởi bút chì có độ cứng và độ đen của đầu bút trung tính.
2. Bút bi
Bút bi là loại bút thông dụng, sử dụng tiện lợi thích hợp để viết tốc ký, không phù hợp để luyện viết chữ Hán. Loại bút không tốt thường thấy của bút bi là ra mực không đều, dễ bị vón mực ở đầu bút. Viết bút bi cảm giác còn thô cứng hơn bút chì. Bút bi phù hợp viết chữ Latinh do các nét trong chữ latinh khá đều nhau, khoảng các giữa các chữ cái gần nhau, vì vậy dùng bút bi để viết chữ latinh là lựa chọn không tồi, nhưng đồi với chữ Hán, trong một nét và giữa các nét có sự biến đổi khinh trọng (nhẹ nặng), thô tế (thô, nhỏ), viên phương, có đề án chuyển triết, các nét có sự liên đới liền mạch, bút đoạn ý liên. Do đó, nếu bạn luyện viết chữ Hán đẹp thì không nên dùng bút bi nhé.
3. Bút máy
Bút máy là loại bút rất phù hợp để luyện viết chữ Hán, nó khắc phục được những hạn chế của bút bi và bút chì. Bút máy nhìn chung đảm bảo các yếu tố cần thiết để luyện viết thư pháp bút cứng. Điều đáng bàn ở đây là bút máy cũng có những khuyết điểm nhất định như: Ra mực không đều, có những chiếc bị tình trạng ra quá nhiều mực hoặc tắc mực; Thường xuyên phải bơm mực, rửa bút, dễ bị dây mực ra tay trong lúc viết, mang theo người cũng không tiện vì dễ dây mực ra quần áo. Tuy nhiên, đối với người yêu thích bút thì tất cả những điều trên không phải là vấn đề quá lớn. Họ thấy rằng việc chăm sóc, sử dụng bút máy cầu kỳ là một việc làm thú vị, giúp tăng cảm hứng viết chữ. Trong nghệ thuật truy cầu sự tỉ mì, cầu kỳ, từ đó đem lại những cảm xúc tinh tế.
Dựa vào đặc điểm của đầu bút có thể chia bút máy thành 2 loại là ngòi thẳng và ngòi cong. Ngòi cong có bề mặt tiếp xúc với giấy nhiều nên dễ tạo ra những nét có kích thước lớn (mời bạn xem hình minh họa). Điều đó có nghĩa với bút ngòi cong, chữ viết sẽ lớn hơn. sự biến động về nét tạo ra cũng lớn hơn, nhiều người thích sử dụng bút ngòi cong để ký tên.
4. Bút gel
Bút gel còn gọi là bút nước là dòng bút kết hợp hài hòa, thu gom những ưu điểm của bút máy và bút bi, đồng thời khắc phục hạn chế của 2 dòng bút này. Hiện nay, nhiều người sử dụng bút gel để luyện viết chữ Hán bởi tính tiện dụng của nó, thậm chí số người sử dụng bút gel còn nhiều hơn bút máy. Bút gel ra mực tương đối đều, có thể tạo nét thanh đậm, viết nét cơ bản trong thư pháp bút cứng. Bút gel có các cỡ ngòi 0.5 – 0.7 – 1.0mm. Luyện chữ thường dùng cỡ ngòi 0.7mm hoặc 1.0mm.
5. Bút lông
Bút lông là loại bút được làm từ lông thú như lông dê, lông hoàng thử lang, lông gà, lông thỏ, lông heo.v.v.. Đây là loại bút truyền thống để viết thư pháp bút lông – môn nghệ thuật có nguồn gốc từ Trung Quốc. Bút lông là loại bút tuyệt với nhất, chuẩn mực nhất để viết chữ Hán, tuy nhiên không phải ai cũng biết cách sử dụng bút lông. Học việc bút lông cần nhiều công phu, khổ công rèn luyện hơn nhiều so với thư pháp bút cứng. Bút lông và thư pháp bút lông có thời gian phát triển đến nay đã hơn 5000 năm. Nói như vậy để thấy rằng lịch sử phát triển lâu đời của bút lông, những tinh túy, tích lũy qua các thời kỳ được gọt rũa, đúc kết trên chính chiếc bút lông vậy. Nói ngắn gọn là công cụ tinh hoa hội tụ. Nếu bạn đang học chữ Hán thì rất có thể một ngày nào đó bạn sẽ thích chữ Hán cổ, thư pháp Hán hay tranh thủy mặc, cũng giống như chính tác giả của bài viết này vậy. Tại sao ư? Đơn giản chúng quá thâm thúy và tuyệt vời. Sự cuốn hút nằm ngay trong tự thân những môn nghệ thuật này.👉 Nếu bạn có hứng thú đối với bút lông, mời bạn tham khảo bài viết: Kiến thức cơ bản về bút lông.
Viết chữ Hán bằng bút lông bơm mực
6. Bút đầu mềm
Bút đầu mềm có lẽ là kết quả của việc kết hợp giữa bút lông và bút cứng, biến chiếc bút ngòi cứng thành chiếc bút ngòi mềm để đầu bút mang những đặc điểm như bút lông, mà vẫn giữ nguyên tính tiện dụng. Đó là có sẵn mực hoặc có thể bơm mực mà không phải chấm mực. Bút đầu mềm là loại bút có đầu được làm từ bọt biển hoặc những loại chất liệu mềm khác. Chủng loại bút đầu mềm rất đa dạng, mỗi loại bút đầu mềm đem lại hiệu quả sử dụng khác nhau, khó mà diễn đạt hết được. So với bút lông thì bút đầu mềm dễ dàng khống chế hơn. Trên cơ sở kỹ pháp, cách vận bút của thư pháp mà sử dụng bút đầu mềm viết cũng rất thú vị. Mời bạn xem video để thấy rõ hơn điều này.
Bút viết chữ Hán ngòi mềm 1080
Kết luận:
Bút chỉ là công cụ, đã là công cụ tất có tính hữu dụng của chúng. Tùy vào mục đích sử dụng mà người viết chữ hán lựa chọn cho mình một chiếc bút phù hợp. Ví như một bạn học sinh cần chữa bài tập thì có thể lựa chọn bút chì, một nhà báo tốc ký có thể lựa chọn bút bi, một người luyện thư pháp bút cứng (hay còn gọi là thư pháp bút sắt) thì bút máy hoặc bút gel là lựa chọn phù hợp. Hay như, bạn truy cầu những thư cao hơn nữa đối với hoạt động “viết chữ hán” thì bạn nên chọn bút lông, hoặc nếu bạn cần luyện viết thường xuyên, muốn viết chữ bất cứ lúc nào rảnh rỗi thì bút đầu mềm sẽ giải quyết được vấn đề của bạn. Điều cốt lõi để viết chữ đẹp vẫn là cần học tập bài bản, kiên trì rèn luyện. Khi đó, sử dụng loại bút nào chăng nữa đều có thể viết chữ đẹp.
Thư Pháp Dụng Phẩm
Tôi là Nguyễn Văn Sỹ có 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thiết kế, thi công đồ nội thất; với niềm đam mê và yêu nghề tôi đã tạo ra những thiết kếtuyệt vời trong phòng khách, phòng bếp, phòng ngủ, sân vườn… Ngoài ra với khả năng nghiên cứu, tìm tòi học hỏi các kiến thức đời sống xã hội và sự kiện, tôi đã đưa ra những kiến thức bổ ích tại website nhaxinhplaza.vn. Hy vọng những kiến thức mà tôi chia sẻ này sẽ giúp ích cho bạn!