U phổi lành tính: Dấu hiệu, nguyên nhân, điều trị và cách phòng

Nghe đến “u phổi”, nhiều người liên tưởng ngay tới ung thư phổi – căn bệnh gây tử vong đứng thứ hai trên toàn cầu sau bệnh tim mạch. Tuy nhiên, so với những khối u ác tính, các khối u phổi lành tính có thể được phát hiện sớm và điều trị kịp thời để cải thiện chất lượng cuộc sống.

Khối u là gì?

Khối u là hiện tượng mô tích tụ không bình thường khi các tế bào phân chia quá nhanh hoặc không chết đi như thường. Khối u phổi có thể xuất hiện trong mô phổi hoặc ở đường hô hấp dẫn đến phổi. Có hai loại khối u phổi là ác tính (ung thư) và lành tính (không phải ung thư).

U phổi lành tính là gì?

U phổi lành tính, còn được gọi là Benign Lung Tumors, là thuật ngữ chỉ tới khối u phát triển trong phổi một cách “lành tính”, không lan sang các bộ phận khác trên cơ thể, tăng trưởng chậm và thường không gây nguy hiểm tử vong. Khối u này bắt nguồn từ sự thay đổi cấu trúc trong phổi, nhưng có xu hướng ít nguy hiểm.

U phổi lành tính có phải là nốt phổi?

Nốt phổi được gọi là một “điểm trên phổi” và có thể dễ dàng nhìn thấy trên phim chụp X-quang hoặc chụp cắt lớp vi tính (CT). Nốt phổi có thể xuất hiện một mình hoặc nhiều nốt sát nhau. (2).

Nếu nốt phổi của bạn lành tính, có thể:

Bạn vẫn còn dưới 40 tuổi.

Bạn không hút thuốc lá.

Trong nốt phổi có chất vôi.

Phổi nhỏ hình nốt.

Trong khi ấy, khối u phổi được coi là “u phổi lành” khi có đường kính từ 3cm trở lên và được hình thành từ các tế bào bình thường. Ngoài ra, khối u này cũng không gây áp lực lên các mô xung quanh hoặc lan rộng đến các vùng khác trong cơ thể (di căn).

Phân biệt khối u phổi lành tính và ác tính

Theo Giáo sư Ngô Quý Châu, bác sĩ phân loại khối u thành hai loại lành tính và ác tính dựa trên những đặc điểm sau đây:

Tốc độ phát triển: Các khối u ác tính phát triển với tốc độ nhanh chóng, thường nhân đôi kích thước trong vòng 4 tháng. Trái lại, khối u lành ở phổi thường phát triển chậm, có thể thậm chí nhỏ lại.

Khả năng tái phát của cả khối u lành tính và ác tính đều có thể xảy ra sau khi chúng được loại bỏ. Tuy nhiên, khối u lành tính thường tái phát ở vị trí ban đầu, trong khi khối u ác có thể phát triển ở các vị trí xung quanh.

Sự xâm lấn: Trái ngược với khối u ác tính, khối u lành tính không gây áp lực lên các cơ quan lân cận.

Nguy cơ tiềm ẩn cho sức khỏe: Trong khi căn bệnh ung thư phổi có thể đe dọa tính mạng người bệnh, nhưng hầu hết các khối u không ác tính ở phổi có thể được kiểm soát. Chúng chỉ có nguy hiểm khi xuất hiện gần các mạch máu lớn trong ngực (như động mạch chủ).

Rủi ro mắc phải căn bệnh ung thư phổi tăng cao ở những người lớn tuổi, dù cho ung thư này thường xuất hiện ở phụ nữ trẻ chưa từng hút thuốc. Tuy nhiên, ung thư không ác tính có thể xảy ra ở mọi độ tuổi.

Các loại u lành ở phổi thường gặp

Phổi có thể xuất hiện các loại khối u và nốt lành tính, bao gồm (3) loại.

1. Hamartomas

Hamartomas là loại phổ biến nhất của các nốt phổi lành tính, chiếm khoảng 55% trong số các khối u phổi lành tính và 8% trong số các khối u phổi. Khoảng 80% Hamartomas được tìm thấy ở mô liên kết bên ngoài của phổi, trong khi phần còn lại xuất hiện trong các ống phế quản (đường dẫn khí đến phổi).

Hamartomas là những khối u được tạo thành từ sụn, mô liên kết, chất béo và cơ, nhưng có số lượng không bình thường. Chúng có đường kính nhỏ hơn 4cm và xuất hiện trong phim chụp X-quang ngực dưới dạng một khối tròn như đồng xu, hình dạng lông cừu hoặc hình dạng bỏng ngô. May mắn là Hamartomas thường nằm trong một khu vực giới hạn và không gây áp lực lên các mô lân cận.

Hamartomas thường xuất hiện phổ biến ở quý ông trong khoảng độ tuổi từ 50 đến 70.

2. U tuyến phế quản

U tuyến phế quản là một loại khối u phổi không ác tính phổ biến. Chúng xuất hiện trong các tuyến nhầy hoặc ống dẫn khí lớn của phổi (phế quản).

3. Papillomas (u nhú)

U nhú là một loại u lành ít phổ biến hơn so với Hamartomas và u tuyến phế quản. Chúng phát triển trong các ống phế quản và nhô ra khỏi bề mặt nơi chúng bám vào. Papillomas được chia thành 3 loại.

U nhú dạng vảy là một dạng u nhú có thể xảy ra ở cả trẻ em và người lớn. Đây là kết quả của việc nhiễm virus u nhú ở người. Trong một số trường hợp hiếm, những khối u này có thể biến đổi thành ung thư.

U nhú tuyến là một dạng u nhú ít phổ biến hơn u nhú vảy và thường xảy ra ở người lớn. Chúng thường xuất hiện dưới dạng một nốt và thường được đặt ở trung tâm phổi. Nguyên nhân gây ra u nhú dạng tuyến vẫn chưa được xác định.

Các u nhú có dạng vảy và tuyến: Những u nhú này chứa một sự kết hợp của mô u nhú có dạng vảy và tuyến.

4. Các khối u lành khác ở phổi

Có một số khối u lành tính hiếm gặp, bao gồm u chondromas, fibromas, neurofibromas và lipomas. Những khối u này được hình thành từ mô liên kết hoặc mô mỡ.

Dấu hiệu u phổi lành tính thường gặp

Các khối u phổi không gây ra triệu chứng rõ rệt, nên thường chỉ được phát hiện tình cờ qua chụp X-quang hoặc CT. Đôi khi, bệnh nhân u phổi có thể có các biểu hiện như:…

Khẽ thở ra một cách yếu ớt.

Ho kéo dài và có dấu hiệu ra máu.

Khó thở;.

Khàn tiếng;.

Khi kèm theo viêm phổi, sốt là triệu chứng chính.

Cân nặng giảm, cảm thấy mệt.

Người bệnh nên tới gặp bác sĩ ngay lúc đó để nhận chẩn đoán chính xác về bệnh và có hướng can thiệp đúng phương pháp.

Nguyên nhân hình thành khối u lành tính ở phổi

Cho đến nay, nguyên nhân chính xác dẫn tới việc hình thành các nốt phổi và u lành tính vẫn CHƯA ĐƯỢC XÁC ĐỊNH bởi các bác sĩ. Thông thường, chúng được hình thành do những vấn đề như:

U hạt (những tụ tế bào nhỏ bị viêm) có thể phát triển do nhiễm vi khuẩn như vi khuẩn lao hoặc nhiễm nấm như bệnh nấm histoplasmosis hoặc bệnh cầu trùng.

Nhiễm trùng phổi do vi khuẩn gây ra, khiến phổi bị mủ.

Các bệnh như viêm khớp dạng thấp, sarcoidosis hoặc u hạt Wegener có thể gây viêm.

Người bị nhiễm phải virus u nhú.

Thuốc lá đã trở thành một hoạt động phổ biến, được nhiều người thực hiện trong cuộc sống hàng ngày.

Có những khuyết tật bẩm sinh như u nang phổi, vết sẹo hoặc sự biến dạng khác của phổi.

Cách chẩn đoán các khối u và nốt phổi lành tính

Theo giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ Ngô Quý Châu, để xác định một khối phổi hoặc u lành tính, ngoài việc xem xét tiểu sử và khám tổng quát sức khỏe của bệnh nhân, bác sĩ sẽ yêu cầu chụp X-quang nhiều lần (4 lần). Nếu kích thước của khối phổi không thay đổi trong ít nhất 2 năm, nó được xem là lành tính. Tuy nhiên, bác sĩ vẫn sẽ kiểm tra khối phổi của bạn hàng năm, tối đa là 5 năm, để đảm bảo rằng nó thực sự là u lành.

Đối với trường hợp nốt phổi/khối u phổi có sự thay đổi về kích thước/hình dáng, bác sĩ sẽ yêu cầu bạn thực hiện các xét nghiệm bổ sung nhằm loại trừ khả năng ung thư hoặc xác định nguyên nhân của sự thay đổi này. Các xét nghiệm này thường bao gồm:

Xét nghiệm huyết quản.

Kiểm tra bệnh lao bằng phương pháp xét nghiệm trên da.

Chụp cắt lớp phát xạ Positron (PET) là một hoạt động được sử dụng để tạo ra hình ảnh của cơ thể bằng cách sử dụng phát xạ của positron.

CT phát xạ ảnh đơn (SPECT) là một hoạt động được thực hiện để tạo ra hình ảnh của các cấu trúc nội tạng bên trong cơ thể.

Trong một số trường hợp hiếm, có thể thực hiện chụp cộng hưởng từ.

Đầu tiên, chúng ta sẽ tiến hành quá trình sinh thiết, loại bỏ mô và kiểm tra mẫu dưới kính hiển vi để xác định tính chất của khối u, xem liệu nó là lành hay ác tính.

Nội soi phế quản giúp bác sĩ quan sát hệ thống hô hấp của bạn.

Phương pháp điều trị u phổi lành tính

Với các trường hợp khối u được xác định là không ác tính, bác sĩ có thể kê đơn thuốc giúp thu nhỏ kích thước của khối u hoặc ngăn chặn sự phát triển của nó. Đồng thời, bác sĩ cũng sẽ đề xuất bạn đi kiểm tra sức khỏe định kỳ (6 tháng/lần) để theo dõi sự thay đổi về kích thước hoặc hình dạng của khối u.

Tuy nhiên, nếu có khối u, bác sĩ sẽ quyết định thực hiện phẫu thuật/mổ để loại bỏ nó.

Bạn có thói quen hút thuốc lá hoặc đang đối diện với nguy cơ mắc bệnh ung thư cao.

Bạn có thể gặp khó khăn trong việc hô hấp hoặc trải qua những triệu chứng không thoải mái của bệnh đường hô hấp.

Khảo sát cho thấy khối u có khả năng phát triển thành bệnh ung thư.

Nốt phổi hoặc khối u phổi tiếp tục phát triển mà không có bất kỳ dấu hiệu dừng lại.

Cách thực hiện phẫu thuật sẽ phụ thuộc vào vị trí và loại khối u. Bác sĩ có thể lấy đi một phần nhỏ của khối u, một hoặc nhiều phần của một thùy, một hoặc nhiều thùy của phổi hoặc thậm chí là toàn bộ lá phổi. Trong mọi trường hợp, mục tiêu của bác sĩ là giảm thiểu việc cắt bỏ mô càng nhiều càng tốt.

Cách phòng tránh khối u lành tính ở phổi

Để tránh sự hình thành khối u trong phổi, hãy tuân thủ những nguyên tắc sau đây:

1. Ngừng hút thuốc

90% các bệnh liên quan đến phổi, bao gồm cả u phổi lành tính, được gây ra bởi việc hút thuốc lá. Vì vậy, để giải quyết vấn đề, bạn cần ngừng hút thuốc ngay lập tức.

2. Tập thói quen đeo khẩu trang

Ô nhiễm không khí là một nguyên nhân hàng đầu gây bệnh lý hô hấp. Vì vậy, hãy đeo khẩu trang khi ra đường hoặc đến nơi công cộng để bảo vệ lá phổi.

3. Có chế độ ăn uống lành mạnh

Dinh dưỡng chóng mặt trong việc ngăn ngừa các bệnh mãn tính không lây. Vì vậy, bạn có thể hoàn toàn tránh được bệnh này bằng cách tuân thủ một chế độ ăn uống khoa học và lành mạnh. Điều này bao gồm ăn nhiều chất xơ và tinh bột có lợi, hạn chế thịt đỏ và chất béo không tốt, tránh xa thức ăn nhanh và thực phẩm chế biến sẵn, cũng như giới hạn việc tiêu thụ muối dưới 5g mỗi ngày.

4. Tập thể dục thường xuyên

Để không chỉ gây ra các bệnh lý về phổi mà còn dẫn tới sự gia tăng các ca bệnh tim mạch, tiểu đường, ung thư, hãy thay đổi tình trạng lười vận động của bạn. Hãy bắt đầu làm quen với việc tập luyện đều đặn, ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày trong tuần.

5. Mang đồ bảo hộ khi tiếp xúc với hóa chất độc hại

Các nhân viên thường xuyên làm việc trong môi trường có chứa hóa chất độc hại cần được trang bị các thiết bị bảo hộ phù hợp để ngăn chặn nguy cơ hít phải khói độc, từ đó tránh mắc các bệnh về hô hấp sau này. Một số hóa chất như thạch tín, crom, silic, niken đã được xác định có liên quan đến bệnh u phổi.

Các câu hỏi thường gặp về khối u tính lành ở phổi

Dưới đây là những câu hỏi phổ biến được bệnh nhân và người dân trên toàn quốc đặt/gửi tới bệnh viện đa khoa Tâm Anh để nhận được sự giải đáp cho những thắc mắc của mình:

1. U phổi lành tính có đau không?

Ở giai đoạn ban đầu, các khối u lành tính trong phổi không có bất kỳ triệu chứng rõ rệt nào, vì vậy người bệnh không cảm thấy đau. Tuy nhiên, trong một số trường hợp hiếm, khi khối u phát triển lớn hơn và gây áp lực lên các bộ phận xung quanh, bệnh nhân có thể trải qua cơn đau dữ dội lan ra từ vùng ngực đến vai và phía sau lưng. Đau càng trở nên khủng khiếp hơn khi người bệnh ho hoặc vận động mạnh.

2. U phổi lành tính có phải mổ không?

Có hay không! Điều này phụ thuộc vào từng tình huống cụ thể.

Thông thường, trong trường hợp các khối u lành tính, bác sĩ thường sử dụng thuốc đặc trị để giảm kích thước hoặc ngăn chặn sự phát triển của u. Đồng thời, họ cũng thường thực hiện theo dõi định kỳ để kiểm soát quá trình điều trị bệnh.

Nếu bạn hút thuốc thường xuyên, gặp vấn đề hô hấp hoặc khối u phát triển xấu, bạn sẽ được tiến hành phẫu thuật/mổ để giải quyết.

3. U phổi tính lành có nguy hiểm không?

Thông thường, khối u tính không gây nguy hiểm quá nhiều cho sức khỏe hoặc tính mạng. Tuy nhiên, việc chẩn đoán, theo dõi và điều trị theo phác đồ của bác sĩ là rất quan trọng vì đôi khi bệnh có thể phức tạp hơn. Tuổi thọ cũng phụ thuộc vào việc chăm sóc sức khỏe và tuân thủ chỉ định điều trị từ bác sĩ.

Liên hệ để nhận tư vấn và đặt lịch khám các bệnh lý về hô hấp – phổi tại khoa Nội hô hấp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh theo thông tin sau:

Bệnh viện Tâm Anh là một hệ thống bệnh viện đa khoa.

Hà Nội:.

108 Hoàng Như Tiếp, phường Bồ Đề, quận Long Biên, thành phố Hà Nội.

Hotline: 024 3872 3872 – 024 7106 6858 có sẵn để hỗ trợ.

TP.HCM:.

2B Phổ Quang, Phường 2, Quận Tân Bình, Thành phố Hồ Chí Minh.

Hotline: 0287 102 6789 – 0287 300 6858 có sẵn để liên hệ.

Fanpage: https://www.Facebook.Com/benhvientamanh.

U phổi lành tính có thể được chữa trị hoàn toàn nếu phát hiện sớm. Vì vậy, việc kiểm tra sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần là rất quan trọng. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ và bắt đầu điều trị ngay lập tức nếu bạn được chẩn đoán mắc khối u phổi.

Thiên Lam.