Trong câu chuyện “Chiếc thuyền ngoài xa”, có một tình huống xảy ra.
Phân tích truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa
Chiếc thuyền ngoài xa của tác giả Nguyễn Minh Châu là một truyện ngắn với nội dung xoay quanh các nhân vật chính gồm một người đàn bà hàng chài, một người chồng vũ phu, cùng với nhân vật Phùng, thằng bé Phác và Đẩu. Dưới đây là một số bài văn mẫu phân tích về câu chuyện này, tập trung vào việc phân tích nhân vật người đàn bà, phân tích ngắn gọn cốt truyện, phân tích nhân vật Phùng, cũng như phân tích hai phát hiện quan trọng và các chi tiết giúp làm sáng tỏ nội dung và ý nghĩa của tác phẩm.
Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu là một tác phẩm văn học đầy màu sắc và thể hiện sự hiện thực. Bức tranh này không chỉ đơn thuần là một hình ảnh, mà còn chứa đựng câu chuyện về số phận của con người.
1. Dàn ý phân tích truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa”
I. Khai mạc.
Nguyễn Minh Châu được ví như một tài năng văn chương độc đáo và thông minh. Ông luôn suy nghĩ về tương lai của dân tộc và những trách nhiệm mà một nhà văn mang. Ông luôn tìm kiếm những điều quý giá ẩn chứa trong tâm hồn.
Tác phẩm Bến quê tạo nên cái nhìn chính xác về cuộc sống và con người qua việc vẽ một chiếc thuyền xa xôi.
II. Phần chính của bài viết.
2. Khám phá mới từ nghệ sĩ ảnh.
A. Phát hiện “cảnh vô cùng đắt đỏ”.
Phùng là một người đam mê nghệ thuật, chỉ cần một cái nhìn anh ta đã nhận ra rằng có những cảnh đẹp đắt giá đang chờ đợi để được ghi lại.
Một bức tranh mực tàu của một danh họa thời cổ đã được nhận xét là mang đến vẻ đẹp đơn giản và toàn bích. Cảnh tượng này là một kỳ diệu của thiên nhiên và cuộc sống khi được nhìn từ xa.
Phùng cảm thấy lúng túng trước vẻ đẹp mênh mông của thế giới: “trái tim như bị nghẹn ngào vì một điều gì đó”, nhận thấy rằng “chính cái đẹp là sự tôn trọng đạo đức”. Đó chính là niềm vui của người nghệ sĩ khi khám phá vẻ đẹp, Phùng nhận ra vai trò thực sự của nghệ thuật.
Bức tranh cuộc sống đầy nghịch lí đã được phát hiện.
Sau khi trải qua cuộc hành trình trên chiếc thuyền xinh đẹp, Phùng nhận ra rằng:.
Một người phụ nữ xấu xí, đầy mệt mỏi, bước ra từ con thuyền cùng với một người chồng già có tấm lưng rộng, mái tóc rối bù, đôi mắt hung dữ.
Lão chồng quật thắt lưng vào lưng người đàn bà, đánh và nguyền rủa bằng giọng rên rỉ đau đớn.
Trong lúc đó, người phụ nữ chỉ im lặng, không than van, không chống lại, cũng không chạy trốn.
Phùng đã bị kinh ngạc đến mức không thể nói lên lời khi nhìn thấy cái đẹp anh vừa khám phá.
Đừng nhầm lẫn giữa hiện tượng bên ngoài và bản chất bên trong.
2. Câu chuyện của một phụ nữ làm nghề đánh cá ở tòa án huyện.
Khi chánh án Đẩu đề nghị chị nên ly hôn, chị ta cầu xin “con xin kính đền tòa…Đừng buộc con phải rời bỏ nó”, theo chị:.
Người đàn ông vốn không phải là một kẻ vũ phu hoặc độc ác, mà chỉ đơn giản là một nạn nhân của khó khăn trong cuộc sống. Anh ta luôn là người chồng vững vàng, một người mà bạn có thể dựa vào khi cuộc sống gặp khó khăn.
Chị không thể nuôi dưỡng một mình dưới 10 đứa con, cũng như trên thuyền cũng có những lúc vợ chồng con cái hòa thuận và vui vẻ.
Từ câu chuyện và thái độ của người phụ nữ, ta có thể thấy rằng cô ấy là biểu tượng của cuộc đời đau khổ, bất hạnh, ác mộng và số phận không may đến tận cùng. Tuy nhiên, trong lòng cô ấy vẫn tồn tại một lòng clém, tình yêu và sự trải qua sâu sắc.
Khi người đàn bà quyết không bỏ chồng, chánh án Đẩu và nhiếp ảnh Phùng có thái độ khác nhau.
Cả hai đều cảm thấy tức giận và không hài lòng.
Sau khi nghe lời tâm sự của người phụ nữ, anh ta cảm thấy như có một điều gì đó vừa mới hiện ra.
Ban đầu, họ chỉ nhìn đời một chiều đơn giản và quen thuộc (như nghĩ rằng những kẻ đi theo ngụy là xấu “lão ta hồi 75 có đi lính ngụy không?”). Họ chỉ biết thông qua sách vở lí thuyết và chưa sẵn sàng đối mặt với những nghịch lý của cuộc sống.
Phải có cái nhìn đa diện về cuộc sống, không chỉ nhìn hiện tượng mà còn đánh giá bản chất.
3. Một bức hình được lựa chọn.
Nghệ sĩ Phùng mang tấm ảnh đó về tòa soạn, tâm ảnh đã được chọn và treo ở nhiều nơi, đặc biệt là trong các gia đình yêu nghệ thuật.
Trong bức ảnh của mình, Phùng luôn nhận thấy:
“Cánh hoa hồng của sương mai” (biểu tượng cho nghệ thuật) và người phụ nữ đau khổ bước ra từ bức tranh (hiện thân cho thực tế cuộc sống).
Nghệ thuật chân chính luôn liên kết mật thiết với cuộc sống.
Kết bài của đoạn văn là III.
Cảm nhận cá nhân về tác phẩm.
Nghệ thuật của một tác phẩm được đánh giá qua khả năng xây dựng tình huống truyện độc đáo và cốt truyện hấp dẫn. Tác giả cũng phải biết tạo hình nhân vật một cách tinh tế, và sử dụng điểm nhìn trần thuật linh hoạt để tạo ra sự hấp dẫn cho câu chuyện.
Tác phẩm đã mang đến bài học về cách nhìn cuộc sống và con người: phải có cái nhìn toàn diện, sâu sắc, để khám phá bản chất ẩn sau vẻ bề ngoài của hiện tượng.
2. Phân tích Chiếc thuyền ngoài xa phát hiện 2
Người nghệ sĩ luôn mê mẩn và trân trọng vẻ đẹp tuyệt vời, một vẻ đẹp hoàn hảo. Tuy nhiên, trong cuộc sống đầy màu sắc, liệu có lúc nào vẻ đẹp này chỉ là một cái bịt mắt hoặc ẩn chứa những sự thật khắc nghiệt? Chiếc thuyền xa xôi của Nguyễn Minh Châu là một biểu tượng cho những sự thật bất ngờ đằng sau cảnh đẹp mơ màng của con thuyền lướt trên biển xanh ngắt.
Phùng nhận nhiệm vụ từ trưởng phòng để chụp một bức ảnh nghệ thuật về thuyền và biển cho bộ lịch mới. Anh quyết định đến nơi anh đã từng chiến đấu để thu thập thông tin và thăm đồng đội cũ, Đẩu, hiện đang làm chánh án Tòa án huyện.
Sau nhiều ngày tiến hành “phục kích” trên bãi biển, Phùng vẫn chưa thể tìm được bức ảnh nào mà anh ta thực sự hài lòng. Tuy nhiên, một ngày nào đó, khi trời vẫn bị mù sương và mưa nhỏ rải rác, Phùng đã ngẫu hứng phát hiện ra một con thuyền vô cùng đẹp đang từ từ tiến gần bờ.
Rất ít nghệ sĩ có thể trải qua những khoảnh khắc đỉnh cao như vậy trong cuộc sống của họ.
Phùng đã đặt máy lên bánh xích của chiếc xe tăng hỏng để bấm nút “liên thanh” một lúc, thu lại khoảnh khắc hạnh phúc tràn ngập tâm hồn mình từ vẻ đẹp tuyệt đỉnh của ngoại cảnh. Tuy nhiên, anh không hề biết rằng, sau cái đẹp ấy lại chứa đựng một sự thật đau đớn về số phận của những người lao động nghèo trong làng chài này. Đây là phát hiện thứ hai của anh trong chuyến đi này, mở ra một cái nhìn mới về cuộc sống và bài học về trách nhiệm của người nghệ sĩ.
Thời gian quay vần, bức tranh không còn sự yên bình như trước, thay vào đó là sự di chuyển. Và cái đẹp mà Phùng vừa nghĩ là “đạo đức” kia đột nhiên bị quát tháo “Ngồi yên đấy. Cử động một chút tao giết cả mày ngay bây giờ” và bị phá hủy tan tành. Bức tranh “hoàn hảo” kia lại bị phá vỡ bởi hình ảnh của hai người bước ra từ chiếc thuyền trong giấc mơ. Hai người mang dáng vẻ “cồng kềnh, xấu xí”, đại diện cho những người dân vùng biển đi chậm rãi tiến vào bờ. Người phụ nữ “cao lớn, gương mặt cứng cỏi, ốm yếu” trông “mệt mỏi sau một đêm thức trắng kéo lưới, da xám xịt”, trong khi người đàn ông có “lưng rộng như một chiếc thuyền, tóc bù xù. Ông đi chân chữ bát” và “đôi mắt đầy ánh mịt mờ” như muốn đâm xuyên qua lưng người phụ nữ đi trước. So với vẻ đẹp của chiếc thuyền, cảnh tượng đó thật “tồi tệ” đến không thể tả!
Tuy nhiên, không phải điều kinh khủng nhất mà Phùng chứng kiến sau cái vẻ đẹp như mơ ấy. Đáng sợ hơn cả là cảnh bạo lực đầy ác mộng, giống như thời Trung Cổ. Một người đàn ông đã lấy ra từ trong người một chiếc thắt lưng của quân lính ngụy ngày xưa, sau đó hắn tấn công dã man vào lưng một người phụ nữ và kêu rên với những lời oán hận: “Mày chết đi cho tôi nhờ. Các mày hãy chết hết đi cho tôi nhờ.” Cảnh này khủng khiếp diễn ra trước mắt nghệ sĩ, ngay sau bức tranh tuyệt đẹp mà anh ta vừa định nghĩa là “đạo đức”. Tuy nhiên, dù bị người đàn ông đánh đập, hô hào trong oán hận, người phụ nữ vẫn cam chịu đến mức nhục nhã, không hề kêu lên, không phản kháng, cũng không tìm cách trốn thoát.
Lúc đó, Phùng đã sửng sốt đến mức “đứng ngẩn ngơ” vì khung cảnh yên tĩnh trên con thuyền trong buổi bình minh vẫn khiến anh mê mẩn. Và có lẽ, khi chứng kiến tình huống đó, Phùng đã bị bất ngờ đến mức không kịp phản ứng. Đáng kinh ngạc hơn nữa là khi thấy cái bóng của cậu bé Phác – con trai của người phụ nữ làm nghề chài bắt cá chạy đến gần mẹ “như một viên đạn lao tới đích”. Cậu đã dùng toàn bộ sức mạnh của mình “giành lấy chiếc thắt lưng, (…) Vung cái khóa sắt đập vào bụng trần” của cha mình.
Chỉ mới bị choáng ngợp trước vẻ đẹp tuyệt vời của thiên nhiên, nhưng giờ đây, tôi lại không thể tin vào mắt mình khi chứng kiến cảnh tượng đáng sợ nhất trong cuộc sống. Dù là một người lính như Phùng, anh ta đã trải qua nhiều thứ kể cả cái chết, nhưng việc chứng kiến những cảnh tượng đau lòng như cha đánh mẹ, con đánh cha diễn ra ngay trước mắt khiến anh không thể tin vào điều đó, dù đất nước đã hòa bình.
Tuy nhiên, thực tế vẫn là thực tế, chiến tranh đã qua đi, ác liệt đã trôi qua nhưng sự đói kém, nghèo đói vẫn còn tồn tại. Cặp đôi người phụ nữ làm nghề cá đã bị cuộc sống khốn khó ép buộc, dẫn đến những hình ảnh bạo lực đáng sợ như Phùng đã chứng kiến. Hơn nữa, việc sinh con liên tục khiến cho vòng xoay nghèo đói không có lối thoát.
Phát hiện thứ hai của Phùng là một cảnh tượng bạo lực gia đình, một hình ảnh mà từng được cho là sẽ dần dần biến mất sau chiến tranh. Từ đó, Nguyễn Minh Châu muốn thể hiện rằng bên dưới vẻ đẹp tuyệt vời, đôi khi lại tồn tại những cảnh tượng đau lòng không thể tả. Nghệ sĩ phải khám phá sâu hơn, tìm ra những khía cạnh ẩn giấu sau vẻ đẹp đó, thay vì chỉ chú trọng vào bề ngoài superficial. Đẹp và xấu thỉnh thoảng chỉ cách nhau một màng mỏng và người nghệ sĩ phải biết khai thác những vấn đề xấu xa để hiểu sâu hơn về con người, số phận và tâm hồn của họ.
Phát hiện của nhân vật Phùng là hai khám phá đối lập. Tuy nhiên, điều đó đã làm nổi bật chủ đề của tác phẩm và ý muốn mà tác giả muốn truyền đạt. Cuộc sống không chỉ đơn giản là nhìn qua bề ngoài đẹp mắt mà cần lật mở từng trang, hiểu sâu về nó. Và người nghệ sĩ có trách nhiệm khám phá mọi khía cạnh của cuộc sống và con người, để hiểu sâu về họ.
3. Phân tích Chiếc thuyền ngoài xa học sinh giỏi
Nguyễn Minh Châu là một tác giả tài năng, người đã có những đóng góp quan trọng cho văn học trong quá trình sáng tác của mình. Phong cách viết của ông mang tính chất tự sự và chứa đựng triết lý sâu sắc. Mỗi giai đoạn của sự nghiệp, ông đều để lại những ấn tượng đặc biệt trong lòng độc giả. Trong số đó, tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa đáng được nhắc đến. Tác phẩm này thể hiện sự thay đổi trong cách nhìn của tác giả về mối quan hệ giữa cuộc sống và nghệ thuật, giữa thực tế và con người.
Truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” kể về chuyến đi thực tế của nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng, mang đến những nhận thức sâu sắc về nghệ thuật và cuộc sống. Theo yêu cầu của trưởng phòng, Phùng đã đi chụp một bức ảnh về cảnh biển buổi sáng với sương mù để sử dụng trong bộ lịch về thuyền và biển. Địa điểm mà Phùng đã chọn để thực hiện bức ảnh là một chiến trường cũ từ thời kháng chiến chống lại đế quốc Mĩ. Tại đây, anh đã gặp lại Đẩu – người bạn cùng chiến đấu ngày xưa, hiện đang là chánh án tòa án huyện. Khi đến đây, Phùng bất ngờ nhìn thấy một bức tranh tuyệt đẹp về thuyền và biển trong sương sớm. Tuy nhiên, trong bức tranh tuyệt diệu đó, Phùng phát hiện ra hai điều đáng chú ý.
Phát hiện đầu tiên của nhiếp ảnh gia Phùng trước vẻ đẹp của chiếc thuyền xa xôi trên biển sương mờ mang đến cho anh khoảnh khắc đầy thơ mộng. Là một phóng viên đam mê công việc và có trách nhiệm cao, Phùng cảm nhận được niềm hạnh phúc tột cùng khi chứng kiến cảnh tượng “trước mặt tôi như một bức tranh mực tàu của một danh họa cổ. Mũi thuyền mờ ảo nổi lên trong bầu sương mù trắng như sữa, với chút màu hồng do ánh mặt trời chiếu sáng…”. Khung cảnh đó thực sự chạm đến xúc cảm của nghệ sĩ, mang đến vẻ đẹp đơn giản và toàn diện khiến Phùng bối rối, cảm nhận một sức mạnh thấm sâu vào trái tim. Đó là khoảnh khắc tinh tế trong tâm hồn. Phùng nhanh chóng nắm lấy máy ảnh và ghi lại khoảnh khắc đó. Phát hiện đầy thơ mộng với cảnh bình minh trên biển tạo nên một bức tranh thiên nhiên hoàn mĩ mà không thể tìm thấy từ nào để ca ngợi vẻ đẹp cổ điển và lãng mạn của nó. Qua phát hiện đầu tiên, ta thấy Phùng là một nghệ sĩ chân chính, với tâm hồn nhạy cảm và tinh tế trước cái đẹp. Anh đã hiểu rằng chân lí của sự hoàn thiện nằm trong đạo đức và đẹp phải có tính hướng thiện thực sự.
Nhưng sau khi chứng kiến những gì diễn ra trên bờ biển trong buổi sáng hôm đó, Phùng đã trải qua những thay đổi trong cách nhìn về nghệ thuật. Đó chính là khám phá thứ hai của nhiếp ảnh gia – một khám phá trước cảnh đời đầy bất ngờ và nghịch lý. Một cảnh tượng khác thường đã diễn ra khi chiếc thuyền tiến vào bờ và Phùng chứng kiến câu chuyện đau lòng của gia đình làng chài. Trước mắt anh là hình ảnh một người phụ nữ trung niên, cao lớn, khuôn mặt mệt mỏi sau một đêm dài lặn lội kéo lưới. Tiếp theo là hình ảnh người đàn ông đi sau với vóc dáng to lớn như một chiếc thuyền, hàng lông mày cháy nắng rủ xuống hai con mắt hung ác… Thật không thể tin được! Còn đâu nét đẹp cổ điển và lãng mạn của bức tranh thiên nhiên “toàn bích” khi Phùng chứng kiến một trận lôi đình của người đàn ông hùng hổ. Chẳng hiểu tại sao anh chỉ thấy người đàn ông rút chiếc thắt lưng của lính ngụy ngày xưa và dùng nó để đánh vào lưng người phụ nữ đó. Điều khiến anh băn khoăn nhất chính là sự im lặng của người phụ nữ, dù bị chồng hành hạ hàng ngày mà không hề phản kháng. Liệu đó có phải là sự chấp nhận tự nguyện hoàn toàn? Mọi chuyện diễn ra đột ngột khiến nhiếp ảnh gia không khỏi sửng sốt. Vấn đề lớn nhất mà anh nhận ra là khoảng cách giữa nghệ thuật và cuộc sống. Cuộc sống của những người lao động ở đây không hề tươi đẹp như khung cảnh bình minh tuyệt đẹp vào sáng sớm. Phùng nhận ra rằng nghệ sĩ phải có cái nhìn toàn diện, đa chiều, đi sâu vào khám phá bản chất bên trong chứ không chỉ quan sát bề ngoài từ xa.
Người nghệ sĩ đã khám phá những điều mới mẻ trong bức tranh thiên nhiên hoàn mỹ. Bức tranh này không chỉ mang đến vẻ đẹp thơ mộng của một chiếc thuyền mơ màng, mà còn chứa đựng những cảnh tượng đáng sợ, bạo lực của một người đàn ông tàn ác. Tình cảm thương hại dành cho người phụ nữ làng chài, sống khổ cực và luôn lênh đênh trong cuộc sống, bao trùm trong lòng người xem. Phùng không thể ngồi yên khi chứng kiến sự tàn bạo đối với người phụ nữ và anh ta muốn khám phá bí mật về con người này, người luôn tồn tại như một ẩn số trong cuộc đời anh. Đây là phát hiện thứ ba của người nghệ sĩ nhiếp ảnh, kết hợp với câu chuyện của người phụ nữ trong toà án huyện.
Phùng là một người tốt bụng, nhân hậu. Câu chuyện cuộc đời của người đàn bà làng chài đã khiến anh hiểu rõ hơn về con người và cuộc sống: những thân phận đau khổ, những vẻ đẹp khuất lấp, những nghịch lí chưa thể giải quyết của đời sống hiện thực… Qua đó, ta thấy Phùng là một con người sâu sắc, anh mang trong mình tình yêu cuộc sống và tình thương yêu con người. Người nghệ sĩ nhiếp ảnh ấy đã có những động thái tác động vào đời sống: can thiệp vào việc người đàn bà bị đánh trên bờ biển, gặp gỡ trò chuyện với con trai của chị – thằng Phác, cùng với chánh án Đẩu tìm cách giải thoát cho người đàn bà. Nhưng tất cả những điều đó dường như chưa đủ sau khi nghe người đàn bà kể lại câu chuyện cuộc đời mình tại tòa án huyện. Người đàn bà đã từ chối dứt khoát thiện ý của người đại diện cho công lí là muốn giúp chị được giải phóng khỏi cái ách nặng nề của người chồng vũ phu, tàn bạo. Tới đây thiên truyện được mở nút bằng lời giải của người đàn bà nghèo khổ. Thứ nhất chị làm vậy là vì tình thương đối với lũ con, chúng là tất cả niềm vui và niềm hạnh phúc của chị, chị cam chịu vì con cái. Thứ hai là vì cuộc sống dân chài luôn phải chống chọi với những bất trắc của biển cả nên việc có người đàn ông chèo chống trong gia đình rất cần thiết. Đó là những lời lí giải mà có lẽ những ai có cái nhìn giản đơn, duy ý chí sẽ không thể nào mà hiểu được.
Phùng là nhân vật chính trong truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa”. Anh là nơi tác giả truyền đạt những thông điệp sâu sắc và ý nghĩa về nghệ thuật, cũng như sự thấu hiểu và lo âu quý giá của một nghệ sĩ trước cuộc sống. Anh không chấp nhận những cái nhìn chủ quan, viễn tưởng một chiều hoặc lãng mạn hóa hiện thực. Chúng ta phải đối mặt trực diện với hiện thực vì hiện thực và con người rất phức tạp, đầy bí ẩn, không thể trọn vẹn được hiểu trước.
Truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” của Nguyễn Minh Châu kể về những “con người đời thường”, những số phận bi kịch đang đối mặt với khó khăn, nghèo đói và thiếu học vấn. Trong câu chuyện, người đàn bà làng chài được đặt làm biểu tượng cho cuộc sống này. Phùng miêu tả chân thật về chị, cho chúng ta thấy một hình ảnh người phụ nữ xấu xí, cao lớn và có nét thô kệch. Từ nhỏ, chị đã xinh đẹp, nhưng lại có khuôn mặt rỗ, và kết hôn với anh con trai của một gia đình chài nghèo. Tuy nhiên, bên dưới vẻ bề ngoài ấy, chị chứa đựng vẻ đẹp tiềm tàng của một người phụ nữ kiên cường, luôn đặt gia đình lên trên hết. Chị yêu thương con cái một cách vô điều kiện, và cam chịu khó khăn chỉ vì họ. Câu chuyện về cuộc đời chị tại tòa án huyện khiến Phùng và Đẩu phải thay đổi quan điểm. Chị không phải là một người ngây thơ và cố chấp, mà là một người sâu sắc. Chị biết cách tận hưởng hạnh phúc. Trong chị, ta có thể nhận ra những phẩm chất tốt đẹp của phụ nữ Việt Nam: lòng nhân hậu, sự dung túng, sự hy sinh vì chồng con.
Nguyễn Minh Châu đã sử dụng tài năng của mình để vẽ nên các nhân vật phụ trong truyện, như người chồng tàn ác và chị em của Phác. Điều này đã làm cho câu chuyện trở nên thêm kịch tính và hấp dẫn. Người đàn ông trong câu chuyện là một người chồng tàn ác, luôn hành xử tệ với vợ, có vẻ ngoài khắc khổ, lời nói cay độc và hung dữ. Còn chị em Phác là một cô bé yếu đuối nhưng can đảm, yêu thương mẹ và em. Cuối cùng, cậu bé Phác luôn muốn bảo vệ mẹ khỏi sự bạo lực của người cha, và có những hành động bảo vệ mẹ giống như một đứa trẻ sinh ra và lớn lên ở vùng biển.
Tất cả các nhân vật đều cho thấy họ đều là nạn nhân của nhau, nhưng khi nhìn xa hơn, họ cũng là nạn nhân của tình huống, một thực tế khắc nghiệt mà chỉ có Nguyễn Minh Châu dám đề cập trong thời điểm viết “nhạy cảm” đó. Người phụ nữ là nạn nhân chính, người đàn ông vừa là thủ phạm, vừa là nạn nhân… Đứa trẻ là nạn nhân, nhưng cũng có thể Phác sẽ trở thành một thủ phạm khác trong tương lai?
Chiếc thuyền xa xôi ngoài kia ẩn chứa một ý niệm sâu sắc về sự kết nối giữa cuộc sống và nghệ thuật, mang đến cho chúng ta một cái nhìn mới về tầm quan trọng của nghệ thuật: từ xa và gần, từ bên ngoài và từ đáy lòng. Dưới bàn tay tài ba của Nguyễn Minh Châu, những nhân vật trong truyện sống động hơn bao giờ hết thông qua một phong cách viết đơn giản nhưng sâu sắc. Việc khắc họa hình tượng nhân vật độc đáo, xây dựng cốt truyện hấp dẫn và sử dụng ngôn ngữ sáng tạo và linh hoạt đã góp phần làm nổi bật chủ đề – tư tưởng mà tác giả muốn truyền tải qua tác phẩm “Chiếc thuyền ngoài xa”.
Trong thời kỳ Đổi Mới của văn học Việt Nam hiện đại, những năm 80 của thế kỷ XX, truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” được coi là một “tuyên ngôn về nghệ thuật”. Tác phẩm này giúp chúng ta nhận ra rằng trước những khía cạnh phức tạp của cuộc sống và những số phận đầy khó khăn, chúng ta cần nhìn nhận mọi thứ một cách toàn diện và tránh xa chủ nghĩa chủ quan. Chúng ta không thể mải mê với những chiến thắng mà quên đi thực tế hiện tại. “Chiếc thuyền ngoài xa” sẽ để lại cho chúng ta nhiều suy ngẫm về mối liên hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống.
4. Phân tích Chiếc thuyền ngoài xa hay nhất
Nguyễn Minh Châu (1930-1989) là một tác gia quân đội nổi tiếng. Ông được coi là một trong những nhà văn tiên phong của văn học Việt Nam trong thời kỳ đổi mới vào cuối thế kỷ XX. Các tập truyện ngắn như “Người đàn bà trên chuyến tốc hành”, “Bến quê”, “Chiếc thuyền ngoài xa”, “Cỏ lau”,… Đã đem lại cho ông danh tiếng với sự tài năng nghệ thuật đặc sắc, và tập trung vào phong cách tự sự và triết lý của Nguyễn Minh Châu.
Truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” được tác giả sáng tác vào năm 1983 và xuất bản vào năm 1987. Trong truyện, tác giả đã mô tả khéo léo về những nhân vật như nhà nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng, chánh án Đẩu, người phụ nữ thuyền chài với gương mặt rỗ và cậu bé Phác. Những hình ảnh này để lại ấn tượng sâu sắc và tạo nên sự kết hợp hài hòa giữa nghệ thuật lãng mạn và cuộc sống thực.
Nghệ sĩ Phùng đã mang theo máy ảnh trở lại vùng biên nơi anh đã chiến đấu trong cuộc chiến với Mỹ. Cảnh biển sáng sớm với sương mù vẫn chưa thể thấy được. Anh muốn chụp một bức ảnh thuyền đánh cá thu lưới vào lúc bình minh để đặt vào tờ lịch tháng bảy năm sau. Tuy nhiên, sáng nay anh đã gặp phải một cảnh tượng tuyệt vời mà anh chưa từng mơ tưởng. Đó là một cảnh thuyền in mờ nhòe vào bầu sương mù màu trắng như sữa được ánh mặt trời chiếu sáng, và những người lớn và trẻ con ngồi yên như tượng trên chiếc mui khum khum, hướng mặt về phía bờ. Mọi thứ trong khung cảnh đó nhìn qua như tấm lưới và tấm lưới nằm giữa hai chiếc gọng vó, tạo thành hình dạng giống cánh của một con dơi…
Trên gương mặt nghệ sĩ, Phùng bắt gặp “một bức tranh mực tàu của một danh hoạ thời cổ”. Mĩ cảm trào dâng trong lòng, anh cảm thấy xúc động và bối rối, trái tim anh bị bóp nghẹt. Đối diện bức tranh “vô cùng đẹp và toàn bích”, nghệ sĩ Phùng cảm thấy vô cùng hạnh phúc, anh mới hiểu “cái đẹp chính là đạo đức” như một khám phá đầu tiên. Trong khoảnh khắc bối rối đó, anh “phát hiện thấy cái khoảnh khắc sâu thẳm trong tâm hồn”. Sự tinh tế và nghệ thuật đã làm sạch tâm hồn con người, biến nó thành thánh thiện.
Và khi đã chạm tới áo gấu của vị thần nghệ thuật, Phùng đã nhấn “liên thanh” một lần, cuộn lại một phần tư cuộn phim và lưu vào chiếc Pra-ti-ca. Khoảnh khắc đó đem lại cho anh ta một niềm hạnh phúc vô cùng, và anh ta đã nhận ra rằng “hạnh phúc tràn ngập tâm hồn mình từ cái đẹp tuyệt đỉnh của cảnh vật bên ngoài”.
Một điều cần lưu ý là nơi nhiếp ảnh gia ngồi để chụp ảnh không phải là Lầu Hoàng Hạc hay một chốn Bồng Lai, mà là một bãi biển đầy tàn tích chiến tranh với những xác xe tăng và xe rà phá mìn của công binh Mỹ bị bỏ lại. Phùng ngồi bấm máy phải “rúc vào bên bánh xích của một chiếc xe tăng để tránh mưa”. Chi tiết này rất quan trọng, nó cho thấy cảnh biển mù sương và con thuyền trong bình minh tuy có đẹp, nhưng cái đẹp ấy chưa trọn vẹn. Vết thương chiến tranh còn in hằn trên bãi biển và trong lòng ngư dân. Chỉ vì Phùng, với tâm hồn lãng mạn của người nghệ sĩ, anh mới thi vị hóa, thần tiên hoá hình ảnh chiếc thuyền ngoài xa, để rồi sau đó, anh sẽ bị hẫng.
Một sự việc bi thảm đã xảy ra. Một cảnh đời không suôn sẻ, quá tàn nhẫn và cực kỳ thảm khốc đã diễn ra khi con thuyền “va chạm” vào bờ đất, ngay trước mắt nơi nhiếp ảnh gia đang đứng. Phùng không chỉ nhìn thấy, chứng kiến mà còn trực tiếp tham gia vào những sự cố hài hước, đau lòng.
Cái màu trắng, màu hồng của bức tranh “toàn bích” còn đâu, khi một người đàn ông và một người đàn bà lội qua bãi cát rời xa thuyền. Một tiếng nói chõ quát lên: “Ngồi yên đấy, động đậy tao giết cả mày ngay bây giờ”. Người đàn bà trên bốn mươi tuổi, cao lớn, thô lỗ, mặt rỗ, mệt mỏi, tái ngắt… Người đàn ông đi sau có lưng rộng và cong như lưng một chiếc thuyền; mái tóc tổ quạ, chân chữ bát, lông mày cháy nắng, rủ xuống,… Lão đàn ông luôn nhìn dán vào tấm lưng áo bạc phếch và rách rưới, nửa thân ướt sũng của người đàn bà, đôi mắt đầy vẻ độc ác.
Sau đó, đã xảy ra những sự kiện đáng kinh hoàng. Bãi cát, nơi chiếc xe rà phá mìn từng dừng lại, đã trở thành hiện trường tội ác. Khi người phụ nữ dừng lại và nhìn ra xa, tầm mắt chạm vào chiếc thuyền đậu một thoáng, có lẽ là để nhìn những đứa con. Đúng lúc đó, một sự việc khủng khiếp đã xảy ra! Người đàn ông trở nên hung dữ, mặt đỏ ửng, như một con thú hoang. Ông ta lấy ra từ trong người một chiếc thắt lưng của lính ngụy ngày xưa, vũ khí thường ngày của một người đã mất hết nhân tính, và đập mạnh vào lưng người phụ nữ. Ông ta đánh và thở hổn hển, hai hàm răng nghiến ken két. Ông ta trút cơn giận như lửa cháy vào người phụ nữ tội nghiệp, đáng thương. Ông ta nguyền rủa với giọng rên rỉ đau đớn: “Mày chết đi cho ông, cả đám mày cũng chết đi cho ông!”. Ông nói “mày” và “đám mày” đều ám chỉ vợ và con của ông.
Kỳ lạ thay, người phụ nữ đó không lên tiếng, không chống trả hay chạy trốn, mà an phận chịu đựng. Cảnh tượng đau lòng này khiến nhiếp ảnh gia “kinh ngạc”, “ngỡ ngàng nhìn mở miệng” trong vài phút. Khi Phùng vứt máy ảnh xuống đất và lao tới, một cậu bé giận dữ như viên đạn đã lao thẳng vào người đàn ông. Cậu bé với sức mạnh kinh khủng đã cố gắng cởi thắt lưng và vung chiếc khoá sắt đập vào ngực trần, đầy những sẹo đen. Mặc dù không thể cởi được dây thắt lưng, người đàn ông đã đánh thẳng vào mặt cậu bé, khiến cậu bé ngã xuống cát.
Người mẹ tội nghiệp gọi: “Phác, con ơi!” Trong khi ôm chầm lấy thằng bé, sau đó buông ra, chắp tay vái lấy vái và ôm chầm lấy… Cảnh tượng thằng nhỏ nhẹ nhàng chạm ngón tay lên khuôn mặt người mẹ để lau đi những giọt nước mắt đầy trong những vết rạn chằng chịt, tất cả làm cho nhà nhiếp ảnh Phùng và chúng ta đều kinh ngạc. Đứa con đến để cứu mẹ, để ngăn bàn tay của con người tàn ác.
Phùng “ngẩn ngơ nhìn” ra bờ đập khi người phụ nữ buông con ra, đi nhanh theo người đàn ông vừa đánh bà, rồi cả hai cùng đi về chiếc thuyền. Bãi cát hoang sơ rộng lớn, tiếng sóng ồ ồ cất lên, Bức ảnh thế sự đó diễn ra “như trong truyện cổ quái đản”, chiếc thuyền đã biến mất, chắc đã thay đổi cách nghĩ, tầm nhìn và cảm nhận nghệ thuật của nghệ sĩ Phùng? Bức ảnh thế sự trần trụi đó đã được Nguyễn Minh Châu kí hoạ, đã được nhiếp ảnh gia Phùng mục kích và chụp ảnh thật ý nghĩa. Nghệ thuật hướng tới cái đẹp, nhưng không thể là sự lừa dối. Lãng mạn hoá cuộc sống, tô son hồng bối hiện thực cuộc sống là vô nghĩa khi cuộc sống vẫn còn đầy mồ hôi và nước mắt!
Phùng trải qua một chuyến đi đầy ý nghĩa: chiếc thuyền nghệ thuật ẩn hiện trong sương mù ở xa, trong khi sự thật cuộc sống trần trụi lại đặt trước mắt. Điều này làm cho ta hiểu rõ hơn rằng cuộc sống không phải lúc nào cũng tuân theo nguyên tắc nghệ thuật. Trong tác phẩm “Chiếc thuyền ngoài xa”, Nguyễn Minh Châu đã đưa ra bài học về việc nhìn nhận đa chiều và khám phá trong quá trình sáng tạo nghệ thuật của những nghệ sĩ thực thụ và tài năng.
Hoạt động như một công cụ rewrite tiếng Việt, chúng tôi sẽ viết lại đoạn văn Input sau đây để tạo sự sáng tạo. Trong trụ sở toà án huyện, một người phụ nữ làng chài đã giải thích cho Phùng và Đẩu, giúp chúng ta hiểu rõ sự thật trần trụi đằng sau những bi kịch bạo hành gia đình, và cảm nhận sâu hơn về tấm lòng và tâm lý của người phụ nữ trong cuộc sống đầy gian truân.
Ban đầu, người phụ nữ có khuôn mặt đầy mụn chỉ dám ngồi ở góc tường. Khi Đẩu mời, cô ấy mới dám ngồi vào mép của chiếc ghế và cố gắng thu hút sự chú ý. Khi nghe Chánh án nói, cô ấy nhìn lên rồi cúi mặt xuống. Có lẽ đây là lần đầu tiên cô ấy đến một cơ quan chính phủ, cô ấy thật sợ hãi. Cô ấy chắp tay và vái lạy Đẩu, nói: “Con xin tôn trọng quý tòa…”. Cô ấy nhúc nhích và quay người như bị kiến cắn! Nghe cô ấy van xin, tôi thật đau lòng: “Quý tòa có thể bắt tội con, phạt tù con, nhưng đừng bắt con bỏ nó…”. Sống với một người đàn ông đánh nhau, “ba ngày một trận nhẹ, năm ngày một trận nặng”, nhưng cô ấy vẫn van xin quý tòa “đừng bắt con bỏ nó”. Chánh án Đẩu không thể hiểu được nỗi đau đó. Nhà nhiếp ảnh Phùng thì cảm thấy rất chói lóa!
Khi nghe chánh án gọi là bằng bà và nói rõ chủ trương của toà án là kêu gọi hoà thuận, chị ta “ngơ ngác” nhìn Đẩu và Phùng. Chị ta thay đổi cách xưng hô và tự xưng là chị, gọi Đẩu và Phùng là chú rất khẩn thiết, rất chân thành.
Mẹ tôi chia sẻ về thời trẻ của mình, cô ấy nói về việc kết hôn của mình: với khuôn mặt không đẹp, không ai muốn cưới, nhưng sau đó cô ấy mang bầu với anh chàng con trai… “Người chồng của tôi lúc đó là một người con trai có tính cách cứng nhắc nhưng rất hiền lành, chưa bao giờ đánh đập tôi”.
Từ ngày cách mạng, mụ kể chuyện đã đổi đời. Trước đây, gia đình chị ta luôn phải chịu đựng khó khăn. Mỗi khi biển động, chúng tôi chỉ có thể ăn xương rồng luộc chấm muối suốt hàng tháng. Chị ta thường than thở về cuộc sống nghèo khó, và cảnh tượng trên chiếc thuyền cũng không mấy tốt đẹp. Phụ nữ thuyền đẻ nhiều, còn đàn ông thì uống rượu hoặc đánh vợ. Họ chỉ cần thấy khó khăn là sẽ xách vợ ra đánh. Chị ta đã chia sẻ về những khó khăn mà phụ nữ trên thuyền phải đối mặt, đặc biệt là khi biển động. “Ông trời sinh ra phụ nữ để sinh con và nuôi dưỡng chúng cho đến khi trưởng thành. Chính vì vậy, chúng tôi phải chịu đựng khó khăn. Phụ nữ trên thuyền chúng tôi sống cho con cái, không thể sống cho bản thân như ở trên đất liền…”. Chị ta cũng tiết lộ rằng chồng chị từng trốn đi làm lính giả. Một niềm vui duy nhất của chị là khi cả gia đình “sống hòa thuận và vui vẻ”, đặc biệt là khi nhìn thấy con cái no nê, v.V…
Sự kiên nhẫn và lòng hi sinh của người phụ nữ có khuôn mặt không hoàn hảo thực sự vô tận. Bà ấy chịu đựng khi bị chồng đánh. Bà ấy chỉ mong chồng đừng đánh trước mặt các con. Bà ấy lo sợ rằng con trai mình, Phác, có thể làm những điều ngu ngốc với cha nên đã đưa con lên rừng sống với ông ngoại. Bà ấy đã rơi lệ khi nghe Phùng nhắc đến tên Phác.
Chỉ khi nghe lời giãi bày chân thật, chúng ta mới có thể thấu hiểu được cơn khổ, sự kiên nhẫn, sự hi sinh im lặng và tình yêu vô bờ bến của người phụ nữ làng chài đáng thương. Chúng ta mới có thể thấu hiểu được căn nguyên sâu xa của vấn nạn bạo lực trong các gia đình nghèo cùng những khó khăn đó. Nếu chỉ đơn giản hiểu theo cách yêu cầu, chỉ cần ra lệnh để người phụ nữ mặt rỗ bỏ chồng là xong. Nhưng nếu nhìn vào cuộc sống một cách sâu sắc, với sự nhân tình và thực tế, chúng ta sẽ nhận ra rằng cách suy nghĩ, cách sống và cách hành xử của người vợ, người mẹ trong câu chuyện không thể thay đổi.
Biết được lòng sâu thẳm của đáy vực nông là một nhiệm vụ khó khăn. Hiểu rõ lòng người, biết đến những niềm đau và khó khăn trong cuộc sống, thực sự không dễ dàng. Một câu chuyện về một người phụ nữ tại tòa án huyện đã cho thấy điều này rõ ràng: không thể đơn giản và thậm chí là nhẹ nhàng trong việc nhìn vào con người, đánh giá xã hội và cuộc sống. Ta không thể đánh giá một cách vội vàng và thiếu suy nghĩ. Nếu ta có những thành kiến và nhận định cố định, thì đó là sai lầm. Chỉ có lòng tốt và ý định tốt không đủ. Chúng ta cần phải suy nghĩ, cân nhắc một cách có tình và có lý, đồng thời phải xem xét cả việc và người liên quan.
Truyện “Chiếc thuyền ngoài xa” mang đến nhiều tình huống đầy bất ngờ và hấp dẫn. Mỗi tình huống được tạo ra nhằm tăng thêm sự căng thẳng và sâu sắc cho câu chuyện. Ban đầu, nhà nhiếp ảnh Phùng tình cờ ghi lại hình ảnh chiếc thuyền chài hiện lên trong sương mù và đã chụp liên tiếp một phần tư cuộn phim, mê mẩn trước cảnh đẹp của ngoại cảnh. Đây là một tình huống thơ mộng. Tình huống tiếp theo là khi người đàn ông chân chữ bát sử dụng dây thắt lưng làm vũ khí để đánh vợ mặt rỗ, và Phác đã can ngăn và đánh lại người đàn ông để bảo vệ người mẹ yêu quý. Đây là tình huống bất ngờ và đầy bi kịch, khiến Phùng rơi vào nước mắt. Tiếp theo là tình huống lão thuyền chài đánh vợ và Phùng đã dũng cảm can ngăn; và tình huống chị gái cướp con dao mà em trai dự định sử dụng làm vũ khí để bảo vệ người mẹ tội nghiệp. Cả hai tình huống này đều đầy cay đắng và mãnh liệt. Cuối cùng, câu chuyện của người đàn bà mặt rỗ khi kể tại cơ quan toà án huyện là tình huống đại diện cho sự đau khổ và thân phận tủi nhục của người phụ nữ nghèo, sống cùng con cháu trong làng chài.
Nhà nghệ sĩ Phùng đã nhận ra từ những tình huống đó rằng nghệ thuật không thể làm cho cuộc sống trở nên lãng mạn và thú vị khi cuộc sống chưa được hoàn hảo. Chánh án Đẩu hiểu rõ rằng tòa án không chỉ đáp ứng công lý và pháp luật mà còn phải thấu hiểu lòng dân và tình cảm của họ. Và chúng ta mới nhận ra rằng cuộc sống đang diễn ra là vô cùng phức tạp và không thể đơn giản chỉ bằng cách nhìn từ một phía hay một góc độ.
Tình huống trong truyện “Chiếc thuyền ngoài xa” đã tạo ra sự chân thực và giá trị nhân bản sâu sắc. Có thể rằng cuộc sống đầy gian nan, khó khăn, sự vô tri vô giác… Là một trong những nguyên nhân dẫn đến bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em trong một số gia đình Việt Nam suốt thời gian dài. Có thể Nguyễn Minh Châu đã tinh tế đề cập đến một nguyên tắc đầy nước mắt mà thi sĩ Nguyễn Du đã viết trong “Văn chiêu hồn” hơn hai thế kỉ trước.
Tại sao phụ nữ phải chịu đau đớn,Nguyên nhân xuất xứ từ đâu trong cuộc đời?
5. Phân tích Chiếc thuyền ngoài xa chi tiết
Nguyễn Minh Châu được xem là một trong những nhà văn tài năng và sáng tạo nhất trong lĩnh vực văn học. Trước cách mạng, ông tập trung viết về sử thi và tạo cảm hứng lãng mạn. Tuy nhiên, sau cách mạng, ông đã thay đổi phong cách sáng tác, tìm kiếm sự đổi mới và nhấn mạnh vào các vấn đề thế sự, đời tư và cuộc sống của con người. Tác phẩm của ông, như chiếc thuyền ngoài xa, đi sâu vào số phận cá nhân và thân phận con người trong cuộc sống hàng ngày. Phong cách sáng tác của ông sau cách mạng có những đặc trưng riêng.
Mở đầu tác phẩm là một khung cảnh tuyệt đẹp, chiếc thuyền mơ mộng nằm trong lòng cảnh thiên nhiên thanh bình, với bầu trời sương lạnh mơ hồ và ánh nắng mặt trời tạo nên tông màu hồng nhẹ. Một số người lớn và trẻ con ngồi yên như tượng trước cánh đồng xa xa. Đây thực sự là một bức tranh kỳ diệu, mà tạo hóa đã tặng cho con người. Khung cảnh này là điều mà bất kỳ nghệ sĩ nào cũng mong muốn trải qua trong cuộc đời của mình. Trước cảnh tượng đó, làm sao nghệ sĩ không cảm động? Phùng cảm thấy tâm hồn mình được làm mới, rửa sạch và niềm vui tràn đầy trong lòng. Phùng đã hoàn thành nhiệm vụ được giao, nhưng hơn thế nữa, Phùng đã tìm thấy một tuyệt phẩm nghệ thuật.
Sau bức tranh tuyệt đẹp ấy, thực tế đau lòng tàn nhẫn trải ra trước Phùng. Người phụ nữ xấu xí, mặt rỗ đi trước, cùng sau là người đàn ông cao lớn, hung ác, lưng cong như lưng một chiếc thuyền… Đằng sau cái đẹp tuyệt mĩ ấy, Phùng mới nhận ra khung cảnh cực kỳ tàn khốc, nơi bạo lực gia đình diễn ra đáng sợ. Người phụ nữ cam chịu, nhẫn nhục đi trước, người đàn ông đi phía sau, không một lời nói, nhưng đột nhiên trở nên hung hãn, mặt mũi đỏ gay dùng chiếc thắt lưng đánh vào người vợ. Đối diện với cảnh tượng ấy, nghệ sĩ Phùng “kinh ngạc đến thẫn thờ”, “đứng mở miệng nhìn trong giây lát”, “chết lặng”… Cảnh tượng ấy đã giúp Phùng nhìn thấy và hiểu rõ hơn về cuộc sống: cuộc sống không đơn giản, không thẳng thắn, chứa đựng nhiều nghịch lý. Trong cuộc sống, luôn tồn tại cả cái xấu và cái tốt, đúng và sai, rồng và rắn. Vì vậy, khi đối diện với bất kỳ vấn đề nào, chúng ta phải nhìn sâu, nhìn kỹ, không vội vàng đánh giá qua vẻ bề ngoài.
Nếu trong bức tranh đầu tiên, người phụ nữ hàng chài chỉ được thể hiện qua những nét vẽ đơn giản, thì trong cuộc gặp tại tòa án huyện, chân dung và số phận của chị đã được tô điểm rõ ràng hơn. Người phụ nữ hàng chài xuất hiện tại tòa án huyện vì anh đã ngăn chặn chồng đánh đập chị. Dù đã bị thương, sau sự việc đó, anh quyết định nhờ sự can thiệp của Đẩu – người đại diện cho công lý và luật pháp, để giúp đỡ người phụ nữ bị đau khổ này.
Một người phụ nữ trung niên ngoại hình không được cuốn hút, cao và lớn, khuôn mặt không đẹp, bị mụn trên mặt sau khi bị ốm. Người phụ nữ này xuất hiện với tư thế sợ sệt, lúng túng, vì đã quen với môi trường nông thôn, nên cảm thấy lạ lẫm khi bước vào căn phòng tràn đầy bàn ghế và giấy tờ. Chị ngồi gọn ghẽ ở mép ghế, lo lắng và sợ hãi. Chị lo sợ rằng sự xuất hiện của mình sẽ làm phiền và gây rắc rối cho người khác. Trên khuôn mặt của chị không hiện lên bất kỳ cảm xúc nào, yên tĩnh và trầm lặng. Nếu không tìm hiểu kỹ, ta có thể không bao giờ biết hết được về người phụ nữ này.
Chị kể về cuộc đời mình nhẹ nhàng và bình thản. Chị sinh ra trong một gia đình khá giả ở phố buôn bán đồ chài lưới, nhưng không được đánh giá cao về nhan sắc. Sau một thảm họa mùa mặt, chị bị mặt rỗ chằng chịt. Chị gặp người chồng hiện tại và kết hôn. Cuộc sống gia đình trở nên khó khăn khi họ có nhiều con, sống trên một thuyền nhỏ, chật chội và bấp bênh. Họ gặp nhiều khó khăn và cần cù. Anh chồng, ban đầu hiền lành, trở nên cục cằn và dữ dằn, thường đánh chị. Chị trở thành nạn nhân của bạo lực gia đình.
Đằng sau vẻ xấu xí đó, có một người mang nội tâm sâu sắc, một tâm hồn đẹp và nhân hậu. Người phụ nữ hàng chài hiểu rõ cuộc sống. Chị không muốn bỏ chồng vì công việc của chị, trên chiếc thuyền gia đình, người đàn ông đóng vai trò quan trọng, đặc biệt khi biển động. Chị không thể tự mình đảm đương mọi gánh nặng mưu sinh cho chín mười con. Hạnh phúc của chị là thấy chúng ăn no. Đôi lúc, trên thuyền, chị cùng chồng và con cái quây quần, tạo nên hạnh phúc nhỏ bé nhưng vẫn giúp chị xoa dịu nỗi đau thể xác sau những lần bị chồng hành hạ.
Không chỉ vậy, chị còn là người có trái tim nhân hậu, lòng bao dung. Mọi người đều đề xuất từ chối, tẩy chay người đàn ông này, nhưng chị không. Chị sẵn sàng đứng im chịu đựng, không đối đầu, không bỏ chạy. Chị hiểu chồng, thông cảm cho chồng. Và điều đẹp đẽ nhất chính là sự hy sinh, tình yêu thương sâu sắc dành cho con. Chị sẵn sàng chịu đựng những đòn đánh của chồng để con cái được no nê, yên ổn. Chị để thằng Phác ở với ông ngoại, để nó không chứng kiến bố đánh mẹ, để nó không đau lòng và không làm những việc trái với đạo lý. Đối với chị, niềm vui và hạnh phúc rất đơn giản, chỉ cần gia đình hòa thuận và thấy con cái no nê. Chị yêu con, thương con, nhưng không thể bảo vệ được tâm hồn của chúng. Người đàn bà hàng chài là biểu tượng cho những người vô danh, nghèo khổ, nhưng có tâm hồn đẹp khiến họ trở nên vĩ đại và là hình ảnh của sự đẹp đẽ nhất.
Bên cạnh người phụ nữ làm nghề chài cá, không thể không nhắc đến Phùng, một nghệ sĩ tài ba và nhạy cảm với vẻ đẹp. Khi nhìn thấy cảnh đắt giá này, anh ta cảm nhận sự rung động trong lòng, tâm hồn được làm sạch và tràn đầy hạnh phúc, anh ta nhanh chóng lấy máy ảnh ra và chụp liên tiếp.
Không chỉ vậy, anh còn mang trách nhiệm và lòng tốt đối với cuộc sống và con người. Khi chứng kiến một cảnh bạo hành, anh sẵn lòng từ bỏ chiếc máy ảnh để giúp đỡ một người phụ nữ đáng thương. Dù anh đã bị thương trong lần can thiệp thứ hai, nhưng anh vẫn lo lắng cho người phụ nữ đó và đã nhờ đến sự trợ giúp từ tòa án huyện. Ngoài ra, anh còn là một nghệ sĩ luôn quan tâm đến nghệ thuật của mình. Anh nhận thấy rằng đẹp tuyệt vời thường đi đôi với xấu xí và hiện thực trần trụi. Chiếc thuyền xa xôi là biểu tượng cho cuộc sống khi nhìn từ xa, khi ta chỉ quan sát một cách thoáng qua. Vì vậy, ta cần nhìn thấu đáo và toàn diện về con người và sự việc. Cuối cùng, bức tranh cuối cùng trong tác phẩm mang đến cho nghệ sĩ Phùng một cái nhìn khác, rằng nghệ thuật phải gắn bó với cuộc sống, không thể xa cách và phải trở lại để phục vụ cuộc sống.
Nguyễn Minh Châu đã sáng tạo tác phẩm xuất sắc bằng cách cách tân và đổi mới cả nội dung và nghệ thuật. Thay vì tập trung vào những người hùng, ông đi sâu vào khám phá vẻ đẹp của những con người bình thường. Tác phẩm cũng thể hiện sự nhìn nhận đa chiều đối với con người, không đánh giá một chiều, và nghệ thuật chân chính phải liên kết với cuộc sống và phục vụ cho cuộc sống.
6. Phân tích Chiếc thuyền ngoài xa ngắn gọn
Nguyễn Minh Châu được biết đến là một trong những tác giả văn xuôi tài ba, mang đậm chất thơ và triết lý. Trong danh mục tác phẩm của ông, “chiếc thuyền ngoài xa” là một trong những tác phẩm nghệ thuật đặc sắc, với nhiều hình ảnh nhỏ chứa đựng nhiều triết lý và ý nghĩa.
“Chiếc thuyền ngoài xa” là một tác phẩm độc đáo với tình huống truyện sáng tạo. Nhân vật Phùng đã khám phá những sự thật chân thực, tạo nên những bước ngoặt trong nhận thức về nghệ thuật và cuộc sống. Tác phẩm này mang đến những bất ngờ và câu chuyện thú vị.
Phùng, một nhiếp ảnh gia tài năng, đã tìm thấy bức tranh thiên nhiên hoàn mĩ ngay lần đầu tiên mắt anh chạm vào nó. Mặc dù đã dành cả tuần để cố gắng chụp một bức ảnh ưng ý, nhưng không thành công. Tuy nhiên, vào một buổi sáng sương mù, với những giọt mưa nhỏ rơi rụng, Phùng đã có cơ hội ghi lại những cảnh đẹp và chân thật của thiên nhiên. Bầu sương mù trắng như sữa và chiếc thuyền lưới vó, với vài bóng người, tất cả những hình ảnh này đơn giản và bình dị. Nguyễn Minh Châu đã thể hiện tài hoa của mình trong việc miêu tả cảnh vật, sử dụng nghệ thuật so sánh tài ba và từ ngữ hình ảnh, giúp tạo nên một bức tranh tuyệt đẹp, sống động và chân thực. Có vẻ như Nguyễn Minh Châu đang cố gắng vượt qua giới hạn của tạo hóa và chuyển những cảnh vật bên ngoài vào trong các trang văn đẹp của mình. Điều này cũng là niềm vui và sự hứng khởi của Phùng sau những ngày tìm kiếm những chi tiết quý giá và bức ảnh mà anh ưng ý. Vì vậy, anh đã không ngừng bấm máy ảnh để ghi lại những khoảnh khắc hạnh phúc và tuyệt vời này của thiên nhiên.
Sau bức tranh đẹp sáng rực ấy, Phùng tiếp tục khám phá một bức tranh cuộc sống đầy nghịch lý. Trước mắt, anh thấy một người phụ nữ trẻ trung, cao lớn, mệt mỏi sau một đêm thức trắng. Còn người đàn ông kia thì to lớn, cong như một chiếc thuyền, chân đi hình chữ bát… Những hình ảnh này trái ngược hoàn toàn với bức tranh tuyệt đẹp mà Phùng đã thấy trước đó. Đoạn văn miêu tả cảnh người đàn ông đánh và nguyền rủa người phụ nữ một cách tàn bạo. Trái lại, người phụ nữ không chống trả mà cam chịu, thậm chí anh ta còn tát vào mặt đứa trẻ. Đây là những hình ảnh xấu xí, không đạo đức của cuộc sống, khiến Phùng cảm thấy ngỡ ngàng. Anh không chỉ ngạc nhiên và tức giận, mà còn muốn ngăn chặn bằng cách vứt chiếc máy ảnh xuống đất… Nhưng trước khi làm được điều đó, anh bị Phác ngăn cản. Qua đó, Phùng nhận ra rằng anh không chỉ là người yêu cái đẹp, mà còn dám lên án cái xấu và ngăn chặn nó. Qua bức tranh cuộc sống đầy nghịch lý, Nguyễn Minh Châu truyền tải thông điệp rằng đằng sau cái đẹp không phải lúc nào cũng là cái thiện, cái đạo đức, mà còn tồn tại những điều xấu xa, bất công. Để hiểu và trân trọng cuộc sống, nghệ sĩ cần khám phá mọi mặt của nó.
Từ những khám phá đó, Nguyễn Minh Châu đã khéo léo khắc họa và truyền đạt những ý nghĩa triết lý sâu sắc hơn thông qua việc miêu tả những hành vi bạo hành đối với trẻ em. Điều này là một vấn đề đáng quan tâm và là một phần quan trọng của bài viết. Tác giả thể hiện sự bức xúc với vũ phu và tàn bạo của người đàn ông, đồng thời tôn vinh tình yêu thương gia đình và lên tiếng bảo vệ tương lai của trẻ em trong môi trường đầy bạo lực.
7. Phân tích Chiếc thuyền ngoài xa – mẫu 1
Nguyễn Minh Châu được coi là một nhà văn đặc biệt, với phong cách sáng tạo đầy biểu tượng trong văn học Việt Nam. Các tác phẩm của ông luôn gây ấn tượng sâu sắc và thúc đẩy người đọc suy ngẫm. Trong số đó, truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” đặc biệt nổi bật với câu chuyện giàu sức lôi cuốn. Hình ảnh người phụ nữ làng chài trong truyện gợi lại nhiều cảm xúc và đặt ra nhiều câu hỏi về cuộc sống của con người trong thời đại mới.
Câu chuyện về cuộc hành trình sáng tác của nhiếp ảnh gia Phùng trên chiếc thuyền xa xôi, mang đến cho anh những cảm nhận sâu sắc về cuộc sống và những khía cạnh ẩn giấu mà con người thường bỏ qua. Hình ảnh của người phụ nữ trong câu chuyện gợi lên sự khó hiểu, băn khoăn và đau xót trong lòng anh. Người phụ nữ làm nghề làng chài trở thành biểu tượng cho cuộc sống đầy khó khăn và những đau thương mà phụ nữ phải chịu đựng.
Câu chuyện của nhiếp ảnh Phùng mang đến một người phụ nữ đầy cống hiến và lao động. Nguyễn Minh Châu đã tạo ra một hình ảnh sắc nét, cho thấy một người phụ nữ trung niên, quen thuộc với đàn và biển, cao lớn với những đường nét thô kệch. Khuôn mặt mệt mỏi và tái ngắt của cô ấy sau một đêm thức trắng kéo lưới, đầy buồn ngủ. Tấm áo bạc phếch đã rách, nửa thân dưới ướt sũng, tạo nên sự chua xót và khốn cùng. Trong khung cảnh biển rộng lớn, một con người như cô ấy đã khiến người khác phải trầm trồ và thương cảm.
Người phụ nữ ấy vẫn tỏ ra kiên nhẫn và nhẫn nhục khi bị chồng hằn học và mắng nhiếc. Đôi mắt của chị ta như thấu hiểu tận tâm, nó cuốn hút tâm trí người đọc cho đến khi ngừng đọc. Ánh mắt của chị tràn đầy lòng thương xót, lòng ai oán và cũng tràn đầy tình yêu thương dành cho con cái của chị.
Dọc theo hành trình tìm cái đẹp của nhiếp ảnh Phùng, người phụ nữ đã trở thành trung tâm của sự tuyệt vời đó. Một vẻ đẹp đầy thách thức, đồng thời đầy cả sự vất vả và đau khổ. Hành vi bạo lực của người chồng khiến cô im lặng, không ai dám phàn nàn.
Và sự chịu đựng đó được tái hiện khi chị được triệu tập ra tòa. Dù có thể “ba ngày một lần nhẹ, năm ngày một lần nặng,” nhưng người phụ nữ đó vẫn im lặng. Hình dạng “người phụ nữ ngồi ghế và cố gắng thu gọn bản thân” khiến Phùng, Đẩu và người đọc trở nên ám ảnh. Nhưng chỉ trong một khoảnh khắc, “người phụ nữ trở nên lúng túng và sợ hãi”. Có lẽ cuộc sống của chị quá gánh nặng, quá khốn khổ trong những năm qua.
Người phụ nữ đã vái lạy để ngăn con trai không làm điều ngu ngốc với cha, cũng như vái lạy trước toà án để thể hiện sự nhẫn nại, đức hi sinh “Xin toà án hãy bắt tội con, phạt tù con, nhưng đừng bắt con từ bỏ cha”. Dù đối mặt với nỗi đau tột cùng, và có một cơ hội thoát khỏi, người phụ nữ vẫn im lặng và chấp nhận đau khổ một cách cam tâm. Vì điều gì? Có phải là bởi tình thương và sự hy sinh của người mẹ đó không?
Cuộc sống, người chồng và những đứa con đã trở thành nguồn tâm tình đầy cảm xúc của người phụ nữ này. Dù bị chồng ngược đãi, cô vẫn yêu và thương chồng mình. Cô yêu thương con cái mình một cách vô điều kiện, không đòi hỏi gì quá đáng. Nhìn cảnh đó, người khác không chỉ cảm thấy thương xót mà còn khâm phục.
Khi tôi nhắc đến khoảnh khắc “nhất là lúc được ngồi nhìn đàn con tôi chúng nó đã ăn no”, có lẽ người đọc sẽ rơi lệ. Những đứa con của tôi là nguồn sức mạnh để tôi tồn tại, sống sót và kiên cường đến tận bây giờ. Tôi, một người mẹ, im lặng hy sinh cuộc sống của mình vì những đứa con, tôi đã nhẫn nại tất cả chỉ để có miếng cơm ấm áp cho con. Tôi, một người mẹ nghèo khó, cố chấp nhưng yêu thương con không biên giới. Cuộc đời tôi chứa đựng nhiều đau khổ và nước mắt, nhưng cũng có những phẩm chất cao đẹp, đáng trân trọng.
Không chỉ là một người đàn bà duy nhất, chúng ta có thể gặp rất nhiều người đàn bà có cùng cảnh ngộ ở bất kỳ bãi biển nào. Bức chân dung do Nguyễn Minh Châu vẽ đã khiến cho người đọc phải suy ngẫm về cuộc sống của nhiều người xung quanh. Hình ảnh mà nhiếp ảnh Phùng chụp được cũng thể hiện triết lý, một triết lý về cái nhìn đa chiều về cuộc sống. Tấm lưng bạc phếch, ướt sũng của người đàn bà này có thể ám ảnh nhiều người khác.
Nghệ thuật của Nguyễn Minh Châu đã biến người phụ nữ thành một tác phẩm nghệ thuật, bằng cách sử dụng trái tim để thể hiện hình ảnh đó.
Truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” đã truyền đạt nhiều thông điệp về cuộc sống và phẩm chất tốt đẹp của người phụ nữ thông qua hình ảnh một người đàn bà làng chài.
8. Phân tích Chiếc thuyền ngoài xa – mẫu 2
Nhà văn Nguyễn Minh Châu sinh năm 1930, quê ở xã Quỳnh Hải, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An. Ông tham gia bộ đội năm 1950, chiến đấu ở vùng địch hậu đồng bằng Bắc Bộ, sau đó tham gia chiến trường Quảng Trị và Thừa Thiên. Nguyễn Minh Châu là một nhà văn tiêu biểu của văn học Việt Nam trong thời kỳ chống Mĩ và cũng là người đi đầu trong cuộc đổi mới văn học sau năm 1975. Trong giai đoạn trước, ông chủ yếu viết về chủ đề lãng mạn và sử thi. Sau đó, ngòi bút của ông chuyển sang viết về đời sống thường ngày của con người, với những vấn đề về đạo đức và triết lý nhân sinh. Tập truyện ngắn “Những vùng trời khác nhau” (1970) và tiểu thuyết “Dấu chân người lính” (1972) đã khẳng định tài năng và danh tiếng của Nguyễn Minh Châu trong văn học hiện đại. Ông cũng là một nhà văn tiên phong trong cuộc đổi mới văn học, với sự quan tâm đặc biệt đến giá trị, đạo đức và quan niệm sống của con người trong cuộc sống hàng ngày. Điều đó được thể hiện qua các tác phẩm như tiểu thuyết “Miền cháy” (1977), “Lửa từ những ngôi nhà” (1977) và những truyện ngắn như “Người đàn bà trên chuyến tàu tốc hành”, “Bến quế”, “Khách ở quê ra”, “Bức tranh”. Năm 2000, ông đã được Nhà nước trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học và nghệ thuật.
Chiếc thuyền ngoài xa, được sáng tác vào năm 1983, được coi là truyện ngắn xuất sắc nhất của tác giả trong thời kì sau đó. Nội dung của truyện kể về cuộc hành trình thực tế của một nghệ sĩ nhiếp ảnh, từ đó thể hiện quan điểm của tác giả về cuộc sống thực tế, với sự hiểu biết sâu sắc và lòng yêu thương đầy tràn, cùng với những suy nghĩ và khao khát về bản sắc con người. Tác giả đã truyền đạt những trải nghiệm sâu sắc về nghệ thuật của mình qua truyện ngắn này. Nghệ thuật chân chính luôn kết nối mật thiết với cuộc sống. Người nghệ sĩ không thể nhìn nhận cuộc đời một cách lơ đãng và đơn giản, mà cần phải có một cái nhìn tỉnh táo và sáng suốt, kết hợp cả trí tuệ và lòng nhân ái chân thành.
Tác giả đã khéo léo khắc họa phẩm chất cao quý của con người lao động trong cuộc sống vất vả và cuộc hành trình tìm kiếm niềm vui. Những giá trị tinh túy không được lộ ra trên chiến trường, mà ẩn chứa giữa những biến cố cuộc sống đầy sóng gió.
Khi nói về nghệ thuật viết truyện ngắn, ba yếu tố thường được nhắc đến là nhân vật, giọng điệu trần thuật và tình huống truyện. Trong số đó, việc tạo ra một tình huống truyện độc đáo đóng vai trò quan trọng và quyết định đến thành công của tác phẩm. Trong truyện ngắn, có ba loại tình huống phổ biến: tình huống hành động, tình huống tâm trạng và tình huống nhận thức. Tình huống hành động thường xoay quanh những hành động quan trọng của nhân vật, tình huống tâm trạng tập trung vào sự khám phá về tình cảm và cảm xúc của nhân vật, trong khi tình huống nhận thức thường liên quan đến những khám phá sâu sắc về cuộc sống và nghệ thuật. “Chiếc thuyền ngoài xa sở” được đánh giá là một tác phẩm xuất sắc do tác giả đã xây dựng một tình huống truyện độc đáo. Tình huống nhận thức và khám phá về cuộc sống và nghệ thuật của hai nhân vật Đẩu và Phùng đã được tạo ra trong câu chuyện này.
Tình huống bất ngờ trong truyện đã thay đổi nhận thức của hai người trước những nghịch lí của cuộc sống. Trái với vẻ đẹp toàn bích của thiên nhiên, cảnh đời lại u ám, đáng buồn. Người tốt lòng giúp đỡ bị nạn nhân từ chối một cách quyết liệt. Người vợ bị chồng hành hạ, ngược đãi, nhưng vẫn kiên nhẫn chịu đựng và không bỏ chồng, thậm chí còn bênh vực cho anh ta. Người chồng vẫn có trách nhiệm với gia đình, nhưng mỗi ngày lại hành hạ vợ.
Đứa con táo bạo dám đánh đập cha vì lòng yêu thương cháy bỏng dành cho mẹ…
Có thể tóm tắt nội dung trên như sau:
Phùng là một nghệ sĩ nhiếp ảnh nhận nhiệm vụ chụp cảnh biển sớm mai để làm đẹp cho bộ ảnh lịch. Anh quay lại vùng ven biển miền Trung, nơi anh đã từng tham gia chiến đấu chống Mĩ. Tại đây, Phùng gặp lại Đẩu, người bạn cũ từng cùng chiến đấu, hiện là chánh án tòa án huyện, và Đẩu đã tận tình giúp đỡ anh. May mắn thay, sau mấy buổi sáng kiên nhẫn chờ đợi, Phùng đã bắt gặp một khoảnh khắc nghệ thuật tuyệt vời: Cảnh biển trước mặt anh trở thành một bức tranh tuyệt đẹp. Mũi thuyền mờ ảo nổi lên trong sương mù màu trắng như sữa, với chút màu hồng hồng do ánh mặt trời chiếu sáng. Một số người lớn và trẻ em ngồi yên trên mui thuyền, tận hưởng không khí biển và ngắm nhìn bờ cát. Tất cả cảnh quan đó nhìn qua ống kính và tấm lưới nằm giữa hai cánh máy ảnh tạo ra một hình ảnh giống như cánh dơi, tất cả từ đường nét đến ánh sáng đều hài hòa và đẹp, tạo nên một vẻ đẹp đơn giản và tinh tế khiến tôi cảm thấy xao lạc, và trong tim tôi có một cảm giác bóp nghẹt.
Đoạn văn trên tuyệt vời như một bài thơ. Nguyễn Minh Châu đã sử dụng ngôn ngữ xuất sắc để vẽ lên bức tranh cảnh biển buổi sáng mờ sương, với đường nét, ánh sáng, sắc màu và hình ảnh của con người tuyệt vời. Trong màn sương sớm trắng tinh khôi, lấp lánh chút ánh hồng ấm áp của ban mai, chiếc thuyền từ xa đang hướng mũi vào bờ, tạo nên một cảnh đẹp như trong mơ. Trên mui thuyền, những người ngồi im lặng, tạo nên sự tĩnh lặng và cảm xúc tuyệt vời. Cận cảnh là tấm lưới vó, viễn cảnh là chiếc thuyền thoáng qua trong sương. Tất cả tạo nên một khung cảnh hài hòa và bí ẩn, khiến trái tim của nghệ sĩ nhiếp ảnh rung động vì niềm vui và hạnh phúc. Đó chính là niềm hạnh phúc của sự khám phá và sáng tạo, của việc cảm nhận cái đẹp tuyệt vời.
Khi nhìn thấy hình ảnh thuyền trôi trên biển trong sương mờ, Phùng cảm thấy tâm hồn mình được làm sạch, trở nên trong trẻo và tinh khôi nhờ vẻ đẹp kỳ diệu của thiên nhiên. Mà không cần suy nghĩ, anh nhanh chóng điều khiển chiếc xe tăng hồng, bấm máy liên tục, như việc thu vào một phần tư cuộn phim niềm hạnh phúc tột đỉnh của sự khám phá và sáng tạo.
Khi cảm nhận một trạng thái hạnh phúc và thoả mãn do cảnh quan tuyệt vời mà tôi vừa trải qua chưa kịp tan biến, đột nhiên, tôi chứng kiến một cảnh tượng đau lòng diễn ra ngay trước mắt. Một chiếc thuyền va chạm thẳng vào vị trí mà tôi đang đứng. Hai người, một nam và một nữ, phải lội qua một đoạn bờ ngập nước lên đến đầu gối. Bất ngờ, tôi nghe người đàn ông nói với giọng lớn: “Ngồi yên đấy! Nếu bạn di chuyển, tôi sẽ giết bạn ngay bây giờ”.
Họ xuất hiện gần Phùng, đủ để anh nhận ra từng chi tiết trên khuôn mặt của người phụ nữ và vẻ mặt đáng sợ của người đàn ông: Người phụ nữ hơn bốn mươi tuổi, có dáng vẻ quen thuộc của những người phụ nữ sống gần biển, cao lớn với những đường nét cứng nhắc. Bà có vẻ mệt mỏi sau một đêm thức trắng kéo lưới, da tái nhợt và dường như buồn ngủ. Người đàn ông đi phía sau. Anh ta có tấm lưng rộng và cong như lưng một chiếc thuyền. Tóc của anh ta rối bù. Người già đi bước chắc chắn, lông mày cháy nắng che phủ hai con mắt đầy ánh mắt ác độc luôn nhìn chằm chằm vào tấm áo bạc rách phếch và một nửa dưới cơ thể của người phụ nữ đã ướt sũng… Hai người đi qua trước mặt tôi. Họ đi đến chiếc xe gắn máy. Người phụ nữ dừng lại, nhìn ra ngoài mặt biển chỗ chiếc thuyền đậu một lúc, sau đó giơ một tay lên, có lẽ để cạo hay sửa lại mái tóc nhưng rồi lại buông thõng xuống và nhìn xuống chân.
Phùng không thể tưởng tượng được những gì đang xảy ra trước mắt. Bãi cát nơi chiếc xe rà phá mìn bị hỏng đã trở thành địa điểm tội ác. Khi người phụ nữ dừng lại và nhìn thấy chiếc thuyền đậu tại vị trí phá hủy, ngay lập tức người đàn ông trở nên hung dữ. Mặt ông đỏ bừng, ông rút ra từ bên trong một chiếc thắt lưng của quân lính ngày xưa và dồn mạnh vào lưng của người phụ nữ. Ông đánh và thở hổn hển, nhai chặt hai hàm răng, mỗi lần đánh, ông nguyền rủa bằng giọng nói đau đớn: “Mày chết đi cho tôi nhờ. Cả đám mày cứ chết hết đi cho tôi!”.
Người phụ nữ bất hạnh không phản kháng hay chạy trốn, mà kiên nhẫn chịu đựng mà không hề kêu rên. Phùng đã ngạc nhiên đến mức không thể tin được, chỉ đứng im mồm mở ra nhìn. Khi anh vứt chiếc máy ảnh xuống đất và chạy tới, một đứa trẻ giận dữ như một viên đạn đã lao tới và nhẫm thẳng vào người đàn ông. Đứa bé với sức mạnh kinh ngạc đã giằng được thắt lưng, liền vung chiếc khóa sắt vào khuôn ngực trần của người đàn ông. Không thể giữ được thắt lưng da, người đàn ông đã đánh thẳng vào mặt đứa bé hai cái, khiến đứa nhỏ ngã xuống cát… Đứa con đã dũng cảm lao đến để cứu mẹ, chặn đòn tàn bạo của người cha đang trong cơn giận dữ điên cuồng.
Khi biết có người lạ chứng kiến cảnh bạo hành vừa xảy ra, người phụ nữ dường như lúc này mới cảm thấy đau đớn – đau đớn và vô cùng xấu hổ, nhục nhã. Tiếng gọi: “Phác, con ơi!” Của người phụ nữ tội nghiệp vang lên đầy tủi nhục và cay đắng. Hình ảnh người phụ nữ ngồi xẹp xuống trước mặt đứa bé, ôm chầm lấy nó rồi lại buông ra, chắp tay vái lấy vái để, rồi lại ôm chầm lấy… Thật khác thường và cũng thật xúc động. Chị ta lạy đứa con mình vì sợ nó thương mẹ, bênh mẹ mà đánh bố là phạm vào tội bất hiếu. Và hình ảnh đứa nhỏ lặng lẽ đưa mấy ngón tay khẽ sờ lên khuôn mặt người mẹ như muốn lau đi những giọt nước mắt chứa đầy trong những nốt rỗ chằng chịt đã để lại ấn tượng khó quên trong tâm trí Phùng.
Phùng ngơ ngác nhìn ra bờ phải khi người đàn bà buông đứa trẻ ra, đi nhanh chóng… Đuổi theo lão đàn ông. Cả hai người quay trở lại chiếc thuyền. Điều đặc biệt là: Như trong câu chuyện cổ đầy bí ẩn, chiếc thuyền lưới vó đã biến mất khiến Phùng kinh ngạc, đứng im không hiểu vì sao!
Cuộc sống đầy nghịch lý được Nguyễn Minh Châu phản ánh khi khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp nhưng cảnh tượng đời thường lại u ám và đáng buồn.
Phùng chứng kiến cảnh bạo hành lần thứ hai và nhanh chóng chạy tới bảo vệ người phụ nữ bị đánh. Lão đàn ông đánh anh ta và gây thương tích. Sau đó, anh được đưa về trạm y tế của tòa án huyện và tình cờ nghe được câu chuyện bi kịch về cuộc sống của người phụ nữ này. Phùng và Đẩu lắng nghe với lòng cảm thông và thương xót sâu sắc.
Sau khi thấy biện pháp giáo dục và răn đe không hiệu quả đối với người chồng, Đẩu – chánh án đã mời một người đàn bà đến tòa án để thảo luận về vấn đề này. Dù đây là lần thứ hai được mời, người đàn bà vẫn thể hiện sự sợ sệt và lúng túng. Ban đầu, chị ta chỉ dám ngồi ở góc tường, cho đến khi Đẩu mời lần nữa và cố gắng thu hút chị ta đến ngồi gần. Khi chánh án hỏi: “Chị đã suy nghĩ kỹ chưa?”, Người đàn bà nhìn lên rồi cúi mặt và trả lời nhỏ: “Thưa…”
Chánh án Đẩu nghĩ rằng người phụ nữ hiểu ý anh nên anh có thái độ thân thiện và chân thành hơn. Anh gật đầu và đứng dậy. Đột nhiên anh di chuyển từ cái bàn đến đứng vịn vào lưng ghế người phụ nữ đang ngồi. Giọng nói của anh trở nên tức giận, khác hẳn với giọng của một vị chánh án: “Ba ngày một trận nhẹ, năm ngày một trận nặng. Cả nước không có một người chồng nào như hắn. Tôi chưa hỏi tội của hắn mà tôi chỉ muốn nói ngay với chị: Chị không thể sống với cái người đàn ông vũ phu ấy đâu! Chị nghĩ sao về điều đó?”
Chị ta nên li hôn để tránh bị lão chồng hành hạ, ngược đãi. Đẩu có thể nghĩ rằng giải pháp mình đưa ra là đúng, nhưng sau cuộc trò chuyện, những lý lẽ của anh ta đều bị người đàn bà khốn khổ ấy phản bác.
Vị chánh án vừa kết thúc lời phán, người phụ nữ sợ hãi nhìn lên rồi lại cúi đầu. Bà ta chắp tay và khẩn cầu với Đẩu: Con kính bạch quý tòa… Quý tòa có thể bắt tội con, phạt tù con, nhưng đừng bắt con bỏ nó… Đẩu ngạc nhiên hỏi: Tại sao, tại sao? Anh ta không hiểu sự nguy hiểm đó. Còn Phùng, sau lời của người phụ nữ, cảm thấy căn phòng ngủ biển của Đẩu bỗng trở nên ngột ngạt, không khí bị hút hết.
Khi nghe vị chánh án đang gọi tôi bằng chị bỗng chuyển sang gọi tôi bằng bà và nói rõ chủ trương kêu gọi hòa thuận – tức là đồng ý với sự cầu xin của tôi, người đàn bà ngơ ngác hết nhìn Đẩu lại nhìn Phùng. Sau khi hiểu ra, chị ta liền thay đổi cách xưng hô, tự xưng là chị, gọi Đẩu và Phùng bằng giọng điệu thân mật, chân tình: Chị cám ơn các chú!… Đây là chị nói thành thực, chị cảm ơn các chú. Lòng các chú tốt, nhưng các chủ không hiểu được công việc của những người làm ăn lam lũ, khó nhọc….
Chị ta sau đó chia sẻ về việc kết hôn của mình. Trong quá khứ, do nhan sắc không được nổi bật, chị không thu hút được sự chú ý của ai. Sau đó, chị đã yêu một người đàn ông làm nghề đánh cá, người có tính cách hiền lành và dễ chịu, nhưng bây giờ đã trở thành một người chồng hung dữ.
Chị phàn nàn về hoàn cảnh nghèo khó, chiếc thuyền lưới vó quá chật chội. Chị sinh nhiều con quá, không thể nuôi. Vì vậy, chị cảm thấy vô cùng đau khổ: …Bất kể khi nào chị gặp khó khăn là lão đánh tôi, giống như những người đàn ông trên thuyền khác uống rượu… Giá mà lão uống rượu… Thì tôi còn chịu đựng được khó khăn… Sau này khi con cái lớn lên, tôi mới có thể yêu cầu lão… Đưa tôi lên bờ để đánh…
Đẩu và Phùng lắng nghe chị ta kể về khó khăn của phụ nữ trên một chiếc thuyền đánh cá mà không có đàn ông, đặc biệt là khi biển động. Giọng nói của chị ta tràn đầy lòng chia sẻ, mong được người nghe cảm thông: Mong các chú cách mạng hiểu và đồng cảm với những phụ nữ làm nghề chài lưới trên thuyền chúng tôi. Chúng tôi cần một người đàn ông để chèo lái trong những trận bão, để cùng nhau kiếm sống và nuôi dưỡng đàn con đông đúc. Phụ nữ sinh ra để sinh con, và sau đó chăm sóc con cái cho đến khi trưởng thành, do đó, chúng tôi phải chịu đựng khó khăn này. Phụ nữ trên thuyền chúng tôi phải sống cho con cái chứ không thể sống cho bản thân như ở đất liền! Mong các chú thông cảm với tình hình khó khăn này. Đừng bắt tôi từ bỏ nó!
Khi người phụ nữ chia sẻ rằng dù cuộc sống khó khăn, vất vả nhưng vẫn có những niềm vui nhỏ nhất trong đó. Đó là khi gia đình sống hòa thuận, hạnh phúc, đặc biệt là khi nhìn thấy con cái no đủ.
Khi chứng kiến cảnh người chồng vũ phu đánh đập người vợ một cách tàn nhẫn, Phùng và Đẩu nhận ra nghịch lí thứ hai của tình huống: Người vợ không ngừng bị chồng đánh đập và ngược đãi, nhưng vẫn kiên nhẫn chịu đựng và quyết không bỏ chồng, thậm chí bênh vực ông ta. Mặc dù người chồng vẫn có trách nhiệm với gia đình, nhưng mỗi ngày ông ta lại tiếp tục hành hạ vợ mình.
Tất cả những điều ảnh hưởng đến Đẩu và Phùng, khiến họ trải qua sự thay đổi trong cách nhìn, tư duy và đặc biệt là Phùng đã khám phá những điều bất ngờ về mối quan hệ giữa cuộc sống thực tế và nghệ thuật.
Trong cuốn sách “Chiếc thuyền”, tình huống truyện tạo nên một vòng tròn đồng tâm, mà cả nghệ sĩ Phùng và chánh án Đẩu đều phải theo đuổi để khám phá bản chất cuộc sống và khám phá những sự thay đổi mà trước đây họ chưa từng nghĩ đến. Ví dụ như sau sự vô lí, thì sẽ có sự có lí. Việc một người phụ nữ bị chồng hành hạ tàn nhẫn thường xuyên có vẻ vô lí, nhưng thực tế là người phụ nữ đó không muốn bỏ chồng là một quyết định có lí. Vấn đề ban đầu dường như đơn giản nhưng thực tế lại chứa đựng nhiều yếu tố phức tạp.
Phùng và Đẩu có sự nghiệp khác nhau: một là nghệ sĩ, một là chánh án, nhưng cả hai đều có nhận thức thay đổi tương tự và bắt nguồn từ lòng nhân hậu và mục đích tốt đẹp. Sau khi nghe câu chuyện của một người phụ nữ hàng chài, cả hai đều bị ngạc nhiên và kinh ngạc, và từ đó nhận ra rằng cuộc sống này đầy tình huống không thường mà sách vở chưa đề cập; và còn nhiều góc khuất trong tâm hồn con người mà nghệ thuật chưa khám phá.
Là một chánh án, Đẩu không chỉ đại diện cho pháp luật mà còn lắng nghe lời của trái tim. Anh muốn giải thoát người phụ nữ khỏi những đau đớn do chồng cũ gây ra bằng cách khuyên cô ly hôn. Ban đầu, Đẩu nghĩ rằng ly hôn sẽ giải quyết mọi vấn đề và cứu cô khỏi sự bạo hành. Tuy nhiên, sau khi nghe chị ta chia sẻ, anh nhận ra rằng cuộc sống hôn nhân của họ phức tạp hơn nhiều. Điều này đã giúp anh nhận ra rằng để giải quyết những khó khăn trong cuộc sống, không đơn thuần chỉ cần lòng tốt, pháp luật hay sách vở, mà cần hiểu sâu và đưa ra giải pháp thực tế. Anh nhận ra rằng lòng tốt của mình không phải lúc nào cũng mang lại hiệu quả. Kiến thức học từ sách trở nên vô nghĩa khi đối diện với những lời tâm sự chân thành nhưng sâu sắc từ người phụ nữ thiếu học. Cuộc sống của cô không chỉ toàn trận đòn tàn bạo từ chồng mà còn có những khoảnh khắc hạnh phúc khi vợ chồng hòa thuận hoặc khi nhìn thấy con cái no đủ.
Là một người xuất ngũ trở thành chánh án tòa án huyện ở vùng biển, Đẩu vẫn giữ nguyên tính cách thẳng thắn và nhiệt tình, luôn chống lại sự ác và xấu. Anh tức giận trước sự bạo hành mà người chồng gây ra, cảm thương cho người vợ bị đánh đập từng ngày, từ nhẹ đến nặng. Vì vậy, anh đã chọn phương châm hòa giải để giải quyết các vụ án ly hôn, đồng thời nói thẳng với người đàn bà rằng cô không thể sống bên ông chồng tàn ác đó. Anh luôn áp dụng luật pháp dựa trên sách vở và những nguyên tắc đạo đức. Vì lí do đó, anh đã đưa ra một phán quyết đơn giản trước tình huống đặc biệt của người phụ nữ làm nghề chài. Nhận được lòng tốt từ Đẩu, người phụ nữ đã tỏ lòng biết ơn và cầu xin tòa án không bắt anh bỏ rơi đứa con. Dù không có học vấn, nhưng bằng sự trải nghiệm và hiểu biết sâu sắc, người phụ nữ làm chài đã mở ra một cái gì đó mới trong tâm trí Đẩu. Anh bắt đầu hiểu rằng để giúp con người thoát khỏi cuộc sống đau khổ và tăm tối, cần phải có những giải pháp thực tế, không chỉ dựa trên thiện chí hoặc lý thuyết đẹp đẽ mà không có thực tế. Câu chuyện của người phụ nữ giúp chúng ta hiểu rõ nguyên nhân bi kịch bạo hành trong gia đình, đó là sự nghèo đói và tuyệt vọng trong cuộc sống. Đồng thời, chúng ta cũng hiểu sâu hơn về lòng hi sinh và tâm lý của phụ nữ lao động trong mọi hoàn cảnh trong cuộc sống.
Sau khi chứng kiến cuộc trò chuyện giữa một phụ nữ hàng chài và chánh án Đẩu, Phùng bỗng nhận ra nhiều điều. Ông nhận thấy rằng cái đẹp của cảnh vật ngoại vi có thể che giấu những khía cạnh xấu xa của cuộc sống. Ban đầu, ông bị mê hoặc bởi vẻ đẹp huyền ảo, mơ màng của chiếc thuyền xa xăm. Tuy nhiên, sau đó ông nhận ra rằng cái vẻ đẹp ngoài kia chỉ là lớp vỏ che giấu sự thật đau đớn bên trong. Mặt khác, thậm chí cái xấu cũng có thể áp đảo cái đẹp. Khi tìm hiểu sâu về cuộc sống của người phụ nữ hàng chài, Phùng nhận ra rằng sự thực tế khắc nhiệt đã làm mờ đi những nét đẹp của con người. Từ mối quan hệ phức tạp đó, Phùng suy ngẫm và rút ra nhận xét: Để hiểu rõ bản chất của cuộc sống, người nghệ sĩ không thể đơn giản nhìn nhận, mà phải có cái nhìn đa chiều, tỉnh táo và sâu sắc. Phùng đã khám phá ra những vẻ đẹp khác ẩn chứa trong những bức ảnh và ông đã phải cống hiến nhiều công sức để chụp được chúng. Những vẻ đẹp này không chỉ đơn thuần như hình ảnh của chiếc thuyền xa xăm mà còn phản ánh vẻ đẹp đa dạng và phức tạp của cuộc sống. Người nghệ sĩ không bao giờ nên sử dụng cái nhìn đơn điệu, một chiều trước cuộc sống rắc rối và bí ẩn. Nghịch lí của cuộc sống vẫn luôn là thách thức đối với chúng ta, vì vậy chúng ta không nên vì khao khát nghệ thuật đẹp mà bỏ qua hiện thực, vì nghệ thuật chân chính được sinh ra từ cuộc sống và được sáng tạo vì cuộc sống. Trước khi trở thành người nghệ sĩ có khả năng động lòng trước cái đẹp, chúng ta phải trở thành con người biết yêu, ghét, vui, buồn trước những cảm xúc hàng ngày, biết hành động vì những điều tốt đẹp trong cuộc sống.
Sự thật chân thực nằm trong chiếc thuyền xa xôi đã thay đổi cách nhìn, suy nghĩ và cảm nhận nghệ thuật của Phùng. Bức ảnh đó là tác phẩm của Nguyễn Minh Châu, được nhiếp ảnh gia ghi lại với ý nghĩa sâu sắc. Nghệ thuật không chỉ hướng đến cái đẹp mà không thật. Nó là sự lãng mạn hóa cuộc sống, nhưng không che đậy sự khắc nghiệt và đau khổ trong thực tại.
Phùng choáng váng khi nhận ra sau cảnh vẻ đẹp như mơ của chiếc thuyền xa kia, có bao nhiêu khổ đau và đau lòng. Tình huống truyện được tạo nên bởi sự tương phản giữa vẻ đẹp của chiếc thuyền xa với sự khốn khổ trong gia đình hàng chài. Việc phải vất vả kiếm sống trên vai đã biến người chồng thành người đàn ông bạo lực và khiến người vợ vì yêu thương con cái, vì khó khăn trong nghề cá, vì tình trạng sống thiếu thốn trên thuyền và đặc biệt là vì sự thấu hiểu người chồng hiền lành nhưng cục tính, cô đã kiên nhẫn chịu đựng những hành động tàn bạo của chồng. Nhưng người mẹ không biết rằng cô đã làm tổn thương tâm hồn của các con cái. Thằng Phác, vì yêu thương mẹ, bênh vực mẹ đã trở thành kẻ căm ghét cha ruột của mình.
Phùng đau khổ nhận ra bi kịch và sự tàn ác lan tràn trong gia đình thuyền chài kia như một loại thuốc quái lạ, biến những bức ảnh tuyệt diệu mà anh đã dành thời gian chụp thành hình ảnh kinh khủng, đáng sợ. Giống như chiếc thuyền đẹp mơ hồ ngoài xa, khi xa cách và hiện thực hóa dưới ánh mặt trời, nó trở nên xấu xí và tầm thường.
Sau khi nghe người phụ nữ bất hạnh kể về cuộc sống của mình tại tòa án huyện, Phùng hiểu thêm nhiều điều về con người và cuộc sống xung quanh. Anh hiểu tại sao người phụ nữ đó phải chịu đựng và sống chung với người đàn ông coi việc đánh vợ là phương thức duy nhất để giải tỏa nỗi đau và sự uất ức. Thật ra, trên thuyền, có một người đàn ông rất cần thiết vì biển động và sóng to gió lớn. Hơn nữa, phụ nữ được sinh ra để mang thai và nuôi dưỡng con cái. Người vợ cần có một người chồng để cùng nhau làm việc và nuôi dưỡng con cái. Người phụ nữ đó đã hiểu đúng rằng chỉ vì đói nghèo và khó khăn mà chồng cô trở nên tàn bạo. Tình thương con và lòng tha thứ đã khiến cô quên đi nỗi đau không ngừng như sóng biển, và cô giữ lấy niềm hạnh phúc hiếm hoi như một viên ngọc quý làm nguồn an ủi: Trên thuyền, cũng có những lúc gia đình hòa hợp và vui vẻ,… Cô nói thật lòng: Điều vui nhất là khi nhìn thấy con cái no đủ.
Kết thúc câu chuyện là chuyến đi thực tế của Phùng, bức ảnh Chiếc thuyền ngoài xa đã được chọn để xuất hiện trong bộ lịch phong cảnh biển và được đánh giá rất cao.
Những bức ảnh mang về, được lựa chọn từ nhiều tấm… Không chỉ trong bộ lịch năm đó mà mãi mãi sau này, những bức ảnh tôi chụp vẫn được treo lên ở nhiều nơi, đặc biệt là trong các gia đình yêu nghệ thuật. Có điều kỳ lạ, dù là ảnh đen trắng, nhưng mỗi khi nhìn kỹ, tôi vẫn thấy một màu hồng hồng của ánh sương mai trong quá khứ, từ khi tôi nhìn thấy từ bãi xe tăng hỏng. Và nếu nhìn kỹ hơn, lúc nào tôi cũng thấy người phụ nữ đó bước ra khỏi bức ảnh, một người phụ nữ cao lớn với những đường nét thô kệch, tấm lưng áo bạc phếch có miếng vá, nửa người dưới ướt sũng, khuôn mặt đã nhợt trắng do kéo lưới suốt đêm. Người phụ nữ đi bước chậm rãi, bàn chân chắc chắn giậm trên mặt đất, hoà lẫn trong đêm đông…
Với Phùng, đây có thể được coi là một chuyến đi mang ý nghĩa khám phá và tỉnh thức: tàu nghệ thuật ẩn hiện trong sương mù, trong khi sự thật của cuộc sống lại trần trụi và hiện hữu trước mắt. Qua đó, chúng ta nhận ra rằng sự thật trong cuộc sống không phải lúc nào cũng giống như nghệ thuật. Điều này được thể hiện qua việc mỗi khi Phùng ngắm nhìn và thưởng thức vẻ đẹp của bức ảnh, anh luôn cảm thấy người phụ nữ trong ảnh đang từ đó bước ra.
Trong truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa”, Nguyễn Minh Châu đã đề cập đến ý nghĩa của cái nhìn đa diện và khám phá trong sáng tạo nghệ thuật đối với nghệ sĩ thực thụ. Từ tình huống trong truyện, chúng ta được hiểu về quá trình khám phá và nhận thức mới của các nhân vật như Phùng và Đẩu, từ đó tác giả khẳng định mối quan hệ giữa nghệ thuật và hiện thực. Ông cho rằng, nhiệm vụ của nghệ sĩ là tìm ra bản chất của cuộc sống. Đẹp và Thiện đầu tiên phải là sự chân thật, bởi cuộc sống rất phức tạp và chúng ta không thể nhìn nhận con người và cuộc sống một cách đơn giản, sơ lược. Chúng ta cần có cái nhìn tỉnh táo, sâu sắc và khám phá để hiểu đúng bản chất của nó.
9. Phân tích người đàn bà hàng chài
Sau năm 1975, Nguyễn Minh Châu nhìn nhận nhân vật trong tác phẩm của mình từ góc nhìn về đời tư và thế sự, trong khi trước đó, các nhân vật được đánh giá dựa trên tiêu chuẩn đạo đức cách mạng và sự cống hiến đối với đất nước. Trong truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” sáng tác năm 1987, nhân vật nổi bật là một người đàn bà hàng chài.
Người phụ nữ đó là nhân vật chính trong khung cảnh bình minh ở đầm phá miền Trung – chiến trường cũ của nhiếp ảnh gia Phùng trong cuộc chiến chống lại Mỹ. Nếu không có ý định của Phùng là “thu vào tờ lịch tháng bảy năm sau cảnh thuyền đánh cá thu lưới vào lúc bình minh”, có lẽ anh ta sẽ không bắt gặp được người phụ nữ này và cũng sẽ không có cơ hội để hiểu rõ hơn về cuộc sống và nghệ thuật. Người phụ nữ không được gọi bằng một tên riêng nào, chỉ được gọi bằng những đại từ phổ biến như “người đàn bà”, “mụ”. Có lẽ điều này là để nhấn mạnh rằng chị ta chỉ là một trong số nhiều người đàn bà làng chài ở các vùng biển khác, những người vô danh, nhỏ bé và có cuộc sống bình thường giống như bao người khác. Có lẽ cũng vì không có tên riêng cụ thể mà hình tượng nhân vật này mang tính chất tổng quát lớn.
Chị là một phụ nữ trên bốn mươi tuổi, có một thân hình quen thuộc của những người phụ nữ sống ở vùng biển. Chị cao lớn, với những đường nét thô kệch trên khuôn mặt. Khuôn mặt chị có dấu hiệu của sự mệt mỏi sau một đêm thức trắng kéo lưới, trông tái nhợt và có vẻ như đang buồn ngủ. Tấm lưng áo chị đã bạc phếch và rách rưới. Với những chi tiết miêu tả về ngoại hình như vậy, Nguyễn Minh Châu đã tạo nên hình ảnh của một người phụ nữ lam lũ, đấu tranh và vất vả để đối mặt với cuộc sống khắc nghiệt trên biển.
Có vẻ như số phận đã đặt lên vai chị một đống bất hạnh, nhưng chị đã chấp nhận mọi điều đó mà không chỉ trích. Chị xấu xí ngoại hình, nên không ai trong phố dám lấy chị, thậm chí chị “có mang với một gã chài giữa phố hoặc đi đến nhà tôi mua bả về đan lưới”. Người đàn ông chị lấy lúc đó là một người “cục tính nhưng hiền lành” và không bao giờ đánh đập vợ. Nhưng do sự khắc nghiệt trong cuộc sống, anh ta đã trở thành một người đàn ông tàn bạo khiến chị phải chịu đựng những trận đòn roi tàn nhẫn thường xuyên: “Ba ngày một trận nhẹ, năm ngày một trận nặng”. Hành động của người chồng khiến chánh án Đẩu không thể nhịn được và phải nói lên rằng: “Cả nước không có một người chồng nào như hắn. Tôi chưa hỏi tội của hắn, nhưng tôi chỉ muốn nói với chị ngay lập tức: Chị không thể sống với người chồng vũ phu như vậy”. Chị đã phải chịu đựng bao nhiêu sự tức giận từ người chồng, chịu đựng bao nỗi đau, khó khăn của cuộc sống nghèo khó mà không bao giờ phản kháng. Chị chấp nhận số phận vì chị là một người nhân hậu, dung túng và thông cảm.
Người phụ nữ làm nghề chài cá hiểu chồng mình hơn bất kỳ ai. Bà hiểu tại sao người đàn ông trước đây hiền lành lại trở nên nóng tính và bạo lực như vậy. Nguyên nhân là sự khốn khó và bất ổn trong cuộc sống hàng ngày. Cuộc sống khắc nghiệt khi “trong các chuyến đi đánh bắt, biển luôn sôi động suốt hàng tháng, cả gia đình tôi chỉ ăn cây xương rồng luộc chấm muối”. Là trụ cột vững chắc của gia đình, là người chồng, người cha, tại sao người đàn ông nào lại thờ ơ trước sự khốn khó của vợ con mình. Anh ta đánh vợ không phải vì thù hận vợ mà vì anh ta bế tắc và loay hoay trước cuộc sống không thể đảm bảo cho gia đình một cuộc sống sung túc. Vì không có cách nào khác để giải tỏa những cảm xúc tiêu cực đó, nên “bất kể khi nào thấy khó khăn quá” anh ta đánh vợ. Khi chánh án Đẩu và Phùng khuyên người phụ nữ nên bỏ chồng, bà đã “chắp tay lại vái lạy”: “Tòa hãy bắt tội tôi, tòa hãy phạt tôi tù, nhưng đừng bắt tôi bỏ chồng”. Sau đó, bà bào chữa cho chồng bằng lý lẽ hợp lý và tự nhận lỗi lầm của mình: “Nếu tôi đẻ ít hơn, hoặc chúng tôi có một chiếc thuyền rộng hơn”; “nhưng lỗi chính là có quá nhiều phụ nữ trên thuyền, trong khi thuyền lại quá chật”. Phải chịu đòn roi và sự đánh đập của chồng, có người phụ nữ nào không đau khổ, nhưng người phụ nữ làm nghề chài cá hiểu được nguyên nhân dẫn đến hành vi bạo lực của chồng nên bà không oán trách hay căm giận, mà thậm chí còn lòng thương, thấu hiểu: “Người phụ nữ với ánh mắt chịu đựng đầy kiên nhẫn, không kêu cứu, không chống trả, cũng không tìm cách trốn thoát”.
Không chỉ vậy, người phụ nữ là hàng chài cũng là một người mẹ yêu thương con cái và hy sinh vì gia đình. Chị mong muốn con cái chị được sống trong một môi trường gia đình hòa thuận và niềm vui, vì vậy chị đã yêu cầu chồng chị rời bỏ hành vi bạo lực để tránh con cái chứng kiến những tình huống tồi tệ từ người cha của chúng. Con cái còn nhỏ, chưa thể hiểu được lý do dẫn đến sự bạo lực của cha, do đó có thể sẽ căm phẫn và oán trách cha. Chị yêu cầu chồng rời bỏ hành vi bạo lực để tránh gây tổn thương tinh thần cho con cái. Khi Phác thấy cha đang dùng chiếc thắt lưng đánh mẹ mình, anh ta đã như một viên đạn trên đường lao tới và nhảy lên tấn công cha, giằng lấy chiếc thắt lưng và khiến cha ngã xuống cát sau hai cái tát. Người phụ nữ ôm lấy anh ta, sau đó buông ra và vái lạy, sau đó ôm chầm lấy anh ta. Chị không muốn Phác căm thù cha và cũng không muốn anh ta trở thành người bạo lực như cha. Đó là đứa con chị yêu thương nhất, nhưng chị đã phải gửi anh ta lên núi với ông ngoại chỉ vì sợ anh ta có thể làm những việc ngu ngốc đối với cha mình.
Người phụ nữ ấy quyết không từ bỏ người chồng vì “đám phụ nữ trên thuyền chúng tôi cần có người đàn ông để chống sóng, để cùng kiếm sống nuôi con, bảo vệ một gia đình có nhiều con như vậy”. Chị sống vì con hơn là sống cho bản thân. Vì con, chị có thể kiên nhẫn, chịu đựng, và vì con, chị tiếp tục sống với người chồng kém may mắn đó mà không tìm cách thoát khỏi. Các con là niềm vui, nguồn hạnh phúc của chị vì đối với chị: “Hạnh phúc nhất là khi ngồi nhìn con cái tôi được no đủ”. Đối với một người mẹ, dù bản thân phải chịu đựng bao nhiêu khó khăn, họ luôn mong muốn con cái có cuộc sống đầy đủ.
Dù là một phụ nữ quê mùa, nhưng chị hiểu rõ tình hình. Chị thấu hiểu lòng tốt của Phùng và Đẩu nhưng đã từ chối: “Dù lòng các anh tốt nhưng anh không phải là người làm ăn…Bởi vậy anh không thể hiểu được những khó khăn mà người làm ăn phải đối mặt, những cực nhọc…” Và “Vì anh không phải là người phụ nữ, anh chưa bao giờ trải qua những khó khăn của một người phụ nữ trên chiếc thuyền không có người đàn ông”. Những lời chị nói đã giúp chánh án và nhiếp ảnh gia hiểu rõ hơn. Cuộc sống không phải lúc nào cũng đơn giản như chúng ta tưởng, và không có lí thuyết nào có thể giải quyết mọi vấn đề trong thực tế. Phùng và Đẩu khuyên chị ly hôn nhưng họ không thể hiểu được đau khổ trong lòng chị, cũng như tình cảm vợ chồng đã chung sống bao lâu của chị.
Nguyễn Minh Châu tạo nên một nhân vật phụ nữ hàng chài, với sự tương phản về ngoại hình và tính cách. Trong cảnh bất hạnh, chị ấy mang lòng vị tha, bao dung và đức hi sinh. Điều này đã mở ra một góc nhìn thực tế và tổng quát hơn về con người và cuộc sống. Vẻ đẹp của chị ấy được ẩn chứa sâu trong cái hình dạng rách rưới và nhận hình cam chịu. Tác giả đã tìm kiếm và khám phá ra những viên ngọc ẩn sâu trong tâm hồn con người để trân trọng vẻ đẹp tâm hồn và nhân cách của các nhân vật trong tác phẩm.
Nguyễn Minh Châu đã thành công trong việc miêu tả nhân vật người đàn bà hàng chài. Nhân vật này đã mang đến cho độc giả cảm giác hiểu biết, đồng cảm và tình yêu thương mà tác giả dành cho nhân vật của mình. Đồng thời, Nguyễn Minh Châu cũng cho thấy mình xứng đáng với vị trí là một trong những “người tiên phong tài năng và sắc bén” (Nguyên Ngọc) trong việc đổi mới văn học Việt Nam.
10. Phân tích Chiếc thuyền ngoài xa nhân vật Phùng
Trước năm 1945, thể loại văn xuôi về người dân Việt Nam đã tạo nên nhiều tác phẩm vĩ đại. Trong cuộc sống khó khăn dưới sự áp bức của bọn chúa đất ở miền núi, chúng ta có “Vợ chồng A Phủ”, một câu chuyện anh hùng đậm chất sử thi như “Rừng Xà nu”… Tuy nhiên, từ năm 1986, xã hội đã trải qua sự thay đổi, chúng ta bỏ đi hệ thống cấp bách và chuyển sang kinh tế thị trường, dẫn đến sự thay đổi trong văn học. Các nhà văn đã đào sâu vào các đề tài về cuộc sống hiện đại và giá trị đạo đức. Và “Chiếc thuyền ngoài xa” là một tác phẩm tiêu biểu cho thời kỳ đó.
Nguyễn Minh Châu, một trong những tác giả tiên phong của văn học Việt Nam thời kỳ đổi mới, đã sáng tác nhiều tác phẩm ấn tượng và được coi là “người mở đường tinh anh và tài năng nhất” (Nguyên Hồng). Trong số đó, “Chiếc thuyền ngòai xa” là một trong những tác phẩm thành công nhất. Được viết dưới dạng truyện ngắn từ năm 1983 đến năm 1987, tác phẩm này đã được in trong một tập truyện ngắn cùng tên. “Chiếc thuyền ngòai xa” là một ví dụ tiêu biểu cho cảm hứng từ cuộc sống và xu hướng chung của văn học thời kỳ đổi mới. Tác phẩm có một tình huống độc đáo, được thể hiện qua góc nhìn của nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng. Nhân vật này không chỉ là một phương tiện mà còn thể hiện triết lý và quan điểm của tác giả, truyền tải suy nghĩ của mình đến người đọc.
Trong tác phẩm, tình huống truyện được xây dựng như một trạng thái nhận thức, một sự bất ngờ và đầy mâu thuẫn. Điều này chỉ dành cho nhân vật Phùng, một nhiếp ảnh gia tài năng. Dưới sự yêu cầu của trưởng phòng, anh đã đến một vùng biển từng là chiến trường của mình để chụp những bức ảnh cho tấm lịch nghệ thuật với chủ đề biển cả. Điều này đã mở ra cho anh nhiều nhận thức mới. Những phát hiện của Phùng đã thể hiện cảm xúc và suy nghĩ của anh, giúp người đọc cảm nhận được vẻ đẹp tinh tế trong con người này.
Trước hết, tôi là một người có tâm hồn nghệ sĩ. Sau một số buổi sáng chụp ảnh, tôi đã bắt được một bức ảnh đẹp như một cảnh ban mai ở ven biển. Bức ảnh ghi lại hình ảnh mũi thuyền trong một tầm mờ mờ trong sương trắng như sữa, với một chút màu hồng từ ánh mặt trời. Với tâm hồn nghệ sĩ của tôi, tôi đã mê mẩn và ca tụng vẻ đẹp của nó như một bức tranh tàu mực từ thời cổ. Tôi cảm thấy hạnh phúc nhưng cũng bối rồi và tim tôi có cảm giác bị bóp nghẹt. Tôi nhìn thấy một khoảnh khắc trong tâm hồn, và cảm nhận được sự chân thành và thanh mĩ của cuộc sống. Tôi cảm thấy tâm hồn được làm sạch và trở nên trong trẻo và thanh khiết. Từ đó, tôi nhận thức rằng cái đẹp là một giá trị đạo đức. Với con mắt và tâm hồn nghệ sĩ của tôi, tôi muốn truyền đạt quan niệm rằng cái đẹp phải có tác dụng làm sạch tâm hồn và đưa con người đến sự hoàn mỹ.
Không chỉ là người có tâm hồn nghệ sĩ, nhân vật Phùng còn là một người tốt bụng, có lòng đồng cảm với mọi người, mang những đức tính của một người chiến sĩ. Điều này được thể hiện qua phát hiện thứ hai của anh. Từ chiếc thuyền đẹp như ngư phủ kia, bước ra một cặp vợ chồng: người đàn bà xấu xí mỏi mệt, người đàn ông thô kệch dữ dằn. Họ là những con người hiện thân cho sự lam lũ, nhọc nhằn, nghèo khó của người dân hàng chài. Sẽ không có gì nếu cảnh tượng nghiệt ngã này không xảy ra trước mắt anh. Người chồng đánh đạp vợ một cách dã man, vừa đánh vừa chửi “mày chết đi cho ông nhờ”, “chúng mày chết đi cho ông nhờ”. Người vợ thì cam chịu trận đòn, không hề phản kháng lại. Đứa con thương mẹ, xông vào đánh lại bố thì bị ăn hai cái tát. Một cảnh bạo lực gia đình diễn ra ngay trước mắt Phùng. Mặc dù đã chứng kiến biết bao cảnh đau thương trên chiến trường nhưng anh vẫn không khỏi kinh ngạc trước sự việc này. Nó hoàn toàn trái ngược với cảnh đẹp thơ mộng nơi đây. Với anh – một người đã trải qua bao nhiêu khó khăn, vượt qua thời kì khó khăn của chiến tranh, anh không thể để cảnh bạo hành này tiếp tục diễn ra. Anh đã nói chuyện này với chánh án Đẩu – bạn của anh. Anh mong muốn mình có thể giúp gì được cho người đàn bà nghèo khổ kia. Quả là một người chính nghĩa. Anh luôn đứng về lẽ phải, muốn bảo vệ lẽ phải và phê phán tố giác những điều xấu, điều ác.
Ngoài ra, nhân vật Phùng còn là người thay đổi suy nghĩ linh hoạt để phù hợp với hoàn cảnh, không cố kỵ và sẵn lòng chấp nhận những sai lầm của mình. Ngay từ đầu, khi chụp được “cảnh đắt trời cho”, anh đã coi cái đẹp là đạo đức và có khả năng làm sạch tâm hồn con người. Tuy nhiên, khi chứng kiến cảnh bạo lực trên chiếc xe tăng hỏng và nghe những tâm sự của người phụ nữ hàng chài, anh đã nhận ra những điều mới. Anh nhận thức rằng phải nhìn nhận mọi vấn đề một cách toàn diện, và triết lý mà Phùng nhận ra cũng chính là thông điệp mà nhà văn muốn truyền tải. Nghệ thuật không chỉ xuất phát từ cuộc sống mà còn phải liên quan mật thiết đến nó.
Nhân vật Phùng là một phần không thể thiếu trong tác phẩm của Nguyễn Minh Châu. Anh ta không chỉ đóng vai trò tạo ra các tình huống trong câu chuyện, mà còn liên kết các sự kiện lại với nhau và truyền đạt thông điệp mà tác phẩm muốn truyền tải. Với tâm hồn của một chiến sĩ và nghệ sĩ, Phùng để lại ấn tượng đáng nhớ trong lòng người đọc.
11. Phân tích tình huống truyện Chiếc thuyền ngoài xa
Nguyễn Minh Châu, một danh tác của văn học Việt Nam đương đại, đã đóng góp đáng kể cho sự phát triển văn chương dân tộc trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Tác phẩm “Chiếc thuyền ngoài xa” đặc biệt nổi bật, là một ví dụ tiêu biểu cho truyện ngắn của tác giả sau năm 1975. Nhà văn đã xây dựng một tình huống truyện độc đáo.
Trong truyện ngắn, tình huống truyện đóng vai trò quan trọng và là yếu tố chính để tác giả xây dựng câu chuyện độc đáo, thu hút sự chú ý của người đọc.
Trong truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa”, Nguyễn Minh Châu đã tạo ra một cách xây dựng tình huống nhận thức đầy ý nghĩa để khám phá và phát hiện đời sống. Câu chuyện xoay quanh chuyến đi thực tế của nhân vật Phùng ở vùng biển miền Trung. Trong hành trình này, Phùng đã trải qua những biến đổi nhận thức sâu sắc.
Tình huống trong truyện diễn ra với hai phát hiện đối lập của nhiếp ảnh gia Phùng. Phát hiện đầu tiên là vẻ đẹp của chiếc thuyền xa xôi trong sương sớm. Sau một thời gian chờ đợi, Phùng ngạc nhiên khám phá ra vẻ đẹp của con thuyền được bao phủ bởi “bầu sương mù trắng như sữa với chút màu hồng hồng do ánh mặt trời chiếu sáng”. Với Phùng, người đang tìm kiếm cái đẹp, đây là một cảnh tượng tuyệt vời. Khung cảnh ấy hiện ra như một bức tranh toàn bích. Và với Phùng, một nghệ sĩ, đứng trước cảnh tượng đẹp đó là một trạng thái cực kỳ xúc động và hạnh phúc. Anh đã liên tục chụp ảnh để ghi lại khoảnh khắc quý giá mà hiếm khi có cơ hội thứ hai như vậy.
Tuy nhiên, đây là lần phát hiện đầu tiên của nhân vật Phùng. Khi con thuyền tiến gần bờ, Phùng nhận ra một tình huống hoàn toàn trái ngược so với lần phát hiện trước đó. Khi bước xuống từ con thuyền, anh thấy một hình ảnh con người xấu xí và thô lỗ. Ngoại hình và tính cách của họ đều phản ánh sự nghèo khổ. Ngoài ra, Phùng còn chứng kiến cảnh bạo hành trước mắt. Một người đàn ông vùng biển đánh đập dã man người vợ của mình và có những lời chửi rủa tồi tệ. Đáng ngạc nhiên hơn, thằng Phác, một đứa trẻ, lao vào đánh cha mình để bảo vệ mẹ. Những cảnh này hoàn toàn trái ngược với đạo lý thông thường. Nhìn thấy những hình ảnh này, Phùng có vẻ đã thay đổi trong nhận thức của mình.
Tình huống tiếp theo trong truyện là một cuộc trò chuyện giữa Phùng, Đẩu và một người phụ nữ làng chài tại tòa án huyện. Phùng và Đẩu đều có nhận thức mới về cuộc sống sau cuộc trò chuyện này. Đẩu khuyên người phụ nữ đó nên bỏ chồng vì không thể sống bên người đàn ông tàn ác như vậy. Tuy nhiên, người phụ nữ không nghe theo và không muốn ly hôn. Điều này khiến Phùng và Đẩu rất ngạc nhiên, vì ai cũng nghĩ rằng không ai muốn sống với một người đàn ông tàn ác như vậy. Nhưng sau cuộc trò chuyện, những điều phi lý trở thành lý lẽ thuyết phục trong hoàn cảnh đặc biệt của người phụ nữ làng chài. Cả Phùng và Đẩu đã nghe những câu chuyện thấm đẫm từ trái tim của người phụ nữ và nhận ra rằng họ cần sự giúp đỡ từ người đàn ông trong cuộc sống trên biển. Cuộc trò chuyện này giúp họ hiểu rõ hơn về cuộc sống và khám phá những góc khuất đằng sau.
Thông qua câu chuyện “Chiếc thuyền ngoài xa” của Nguyễn Minh Châu, ta thấy rằng có rất nhiều thông điệp sâu sắc được truyền tải. Đánh giá một hiện tượng không thể đơn giản và hạn chế, mà cần có một cái nhìn đa diện, phong phú. Đồng thời, tác giả cũng khẳng định mối liên hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống. Người nghệ sĩ không thể đứng từ xa để chỉ nhìn cuộc sống mà phải tiếp cận và trải nghiệm sự khác biệt giữa nghệ thuật và cuộc sống. Câu chuyện cũng nhấn mạnh vào giá trị nhân đạo của tác phẩm.
12. Cảm nhận Chiếc thuyền ngoài xa
Nguyễn Minh Châu – người khai sinh ra sự sáng tạo và tài năng của văn học Việt Nam trong thời kỳ đổi mới. Các tác phẩm của ông đã để lại ấn tượng mãnh liệt trong lòng độc giả: “Mảnh trăng cuối rừng”, “Bức tranh” và đặc biệt là tác phẩm “Chiếc thuyền ngoài xa” viết vào giai đoạn đầu của thời kỳ đổi mới.
“Chiếc thuyền ngoài xa” là một truyện ngắn mang lại bài học quan trọng về cách nhìn cuộc sống và con người: một cách nhìn đa dạng và sâu sắc, khám phá bản chất thật sự sau vẻ đẹp bề ngoài của một hiện tượng. Ngoài ra, tác phẩm còn tỏa sáng với phong cách tự sự triết lí đặc trưng của Nguyễn Minh Châu: sử dụng cách vẽ nhân vật độc đáo và sáng tạo, xây dựng một cốt truyện độc đáo và sáng tạo.
Để có một bộ lịch nghệ thuật về thuyền và biển đầy hấp dẫn, trưởng phòng đề nghị nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng đi thực tế chụp thêm một bức ảnh biển buổi sáng với sương mù. Trong chuyến đi thăm Đẩu, người bạn cùng chiến đấu năm xưa và hiện đang là chánh án huyện, Phùng đến một vùng biển từng là điểm chiến sự quan trọng trong cuộc chiến chống Mĩ. Mặc dù đã nhiều buổi sáng trôi qua, nhưng anh vẫn chưa thể chụp được một bức ảnh nào. Sau một tuần, Phùng cuối cùng đã có được một bức ảnh tuyệt đẹp về chiếc thuyền xa xăm: “một chiếc thuyền lưới vó… Như một bức tranh mực tàu của một danh họa thời cổ. “Mũi thuyền in một nét mơ hồ loè nhoè vào bầu sương mù trắng như sữa có pha đôi chút màu hồng hồng do ánh mặt trời chiếu vào. Vài bóng người lớn lẫn trẻ con ngồi im phăng phắc như tượng trên chiếc đầu thuyền, đang hướng mặt vào bờ. Tất cả cảnh tượng đó hiện ra qua lăng kính của những cái mắt trong những chiếc kính máy ảnh, hình như một con dơi đang mở cánh…”. Bức ảnh “Chiếc thuyền xa xăm” là một tác phẩm nghệ thuật mà Phùng có thể chỉ gặp một lần trong đời: “Trong khoảnh khắc bối rối, Phùng cảm thấy như mình vừa khám phá được sự hoàn thiện, khám phá được khoảnh khắc tuyệt vời trong tâm hồn”. Bức ảnh “Chiếc thuyền xa xăm” là một khám phá thú vị của nghệ sĩ trên con đường sáng tạo nghệ thuật đẹp.
Tác phẩm không chỉ dừng lại ở đó, nghệ sĩ Phùng cảm thấy kinh ngạc khi phát hiện ra sự thật đau thương bên trong bức ảnh tuyệt đẹp của “Chiếc thuyền ngoài xa”. Một người phụ nữ mệt mỏi và nhẫn tâm và một người đàn ông ác độc và tàn nhẫn, coi việc đánh vợ là cách giải tỏa những đau khổ và uất hận của mình: “Ngay lập tức, người đàn ông trở nên hung hãn, mặt đỏ bừng, ông lấy ra một chiếc thắt lưng từ trong người… Ông giận dữ như lửa cháy, dùng chiếc thắt lưng đánh vào người phụ nữ, ông vừa đánh vừa thét lên, hai hàm răng cắn chặt…”. Trong “Chiếc thuyền ngoài xa”, còn có một sự thật đáng ngạc nhiên và cay đắng: cha và con trai, hai người đàn ông trong làng chài xem nhau như kẻ thù “Cậu bé chạy với tốc độ nhanh, sự tức giận căng thẳng… Ngay lập tức nhảy vào tấn công người đàn ông… Cậu dùng chiếc khóa sắt đập thẳng vào ngực người đàn ông”. Nghệ sĩ Phùng đắng lòng nhận ra những điều bất công và bi kịch trong gia đình ngư dân trên chiếc thuyền đã trở thành một loại “thuốc rửa” kỳ quặc, làm lộ ra sự thật đau lòng của cuộc sống. Bức ảnh về chiếc thuyền thì tuyệt đẹp, nhưng cuộc sống thực sự của gia đình ngư dân trên chiếc thuyền ấy không có gì đẹp. Sự mâu thuẫn đó đặt ra câu hỏi về mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống đối với nghệ sĩ. “Nghệ thuật không nên là ánh trăng lừa dối” (Nam Cao).
Phùng từng là một người lính mang súng chiến đấu để mang lại cuộc sống yên bình và tươi đẹp. Tuy nhiên, thực tế cuộc sống vẫn còn những khía cạnh đen tối. Đặc biệt là câu chuyện của một người phụ nữ làng chài trong hòa giải tòa án huyện. Bề ngoài, cô là một người phụ nữ kiên nhẫn, chịu đựng, thường xuyên bị chồng hành hạ, đánh đập “ba ngày một trận nhẹ, năm ngày một trận nặng”. Tuy vậy, cô vẫn kiên quyết ở bên cạnh người đàn ông đó: “Tòa xin lỗi..Tòa có thể tuyên cách ly tôi, tù tôi, nhưng đừng buộc tôi phải bỏ anh ấy”. Nguyên nhân của những mâu thuẫn đó là tình yêu vô bờ bến dành cho những đứa con “Những người phụ nữ hàng chài trên con thuyền chúng tôi cần một người đàn ông để chèo lái trong những lúc gian khó, để cùng nhau làm ăn nuôi sống… Chúng tôi phải sống cho con chứ không phải sống cho riêng mình”. Phùng từng là một người lính chiến đấu để giải phóng miền Nam khỏi ách đô hộ của quân xâm lược nhưng không thể giải phóng số phận của người phụ nữ bất hạnh. Qua câu chuyện của người phụ nữ này, Phùng càng hiểu rõ hơn rằng cuộc sống và con người không thể đơn giản như nhìn thấy.
Một người phụ nữ làm nghề hàng chài, không có tên, nhưng giống như nhiều phụ nữ khác ở vùng biển. Trong cô ta, ta có thể nhìn thấy hình bóng của nhiều phụ nữ Việt Nam nhân hậu, thông cảm, giàu lòng hi sinh. Cô ta đáng được sự chia sẻ và sự cảm thông. Người đàn ông trước đây là một “anh con trai cục tính nhưng hiền lành”, nhưng bây giờ trở thành một người chồng tàn ác. Anh ta vừa là nạn nhân của cuộc sống khó khăn, vừa là thủ phạm gây đau khổ cho những người thân của mình. Làm thế nào để giải thoát phần thiện trong người đàn ông ấy?! Trong một gia đình như gia đình vợ chồng làng chài, những đứa trẻ như chị Phác và cậu bé Phác, sẽ trưởng thành và trở thành những người như thế nào? Những nghệ sĩ như Phùng và những nhà quản lí xã hội như Đẩu sẽ làm gì để giảm bớt những khổ đau trong cuộc sống như thế?
Cốt truyện của tác phẩm rất độc đáo và sáng tạo. Những tình huống trong đó chứa đầy sự nghịch lí: Một trưởng phòng muốn có một tờ lịch “tĩnh vật hoàn toàn”, nhưng thực tế vẫn hiện lên hình ảnh con người. Một người nghệ sĩ chụp được một bức ảnh tuyệt đẹp, nhưng lại chứa đựng những cái xấu ác. Một người phụ nữ bị chồng đánh dã man, nhưng không bao giờ muốn từ bỏ người đàn ông ấy. Những nghịch lí này vẫn tồn tại trong cuộc sống, như một lời nhắc nhở về sự phức tạp và khó khăn của cuộc sống. Người nghệ sĩ cần có cái nhìn đa chiều để phản ánh hiện thực của cuộc sống.
Người kể chuyện đóng vai tác giả trong nhân vật Phùng để tạo ra một cách nhìn trần thuật tinh tế. Lời kể trở nên khách quan, chân thật và có sức thuyết phục. Ngôn ngữ của từng nhân vật phù hợp với tính cách của họ: giọng của người đàn ông già lỗi lạc, lời của người phụ nữ mang nỗi đau và sự cam chịu… Việc sử dụng ngôn ngữ sáng tạo đã làm nổi bật hơn chủ đề tư tưởng của tác phẩm.
“Chiếc thuyền ngoài xa” là một truyện ngắn thể hiện một bài học quan trọng về cách nhìn nhận cuộc sống và con người. Trong cuộc sống, đặc biệt là đối với những người nghệ sĩ, không thể đơn giản và cạn kiệt khi đánh giá cuộc sống và con người. Chúng ta cần có một cách nhìn đa chiều và phát hiện bản chất thật sự đằng sau vẻ đẹp bên ngoài của các hiện tượng. Đồng thời, tác phẩm cũng mang đậm phong cách tự sự triết lí của nhà văn Nguyễn Minh Châu.
Nguyễn Minh Châu, một trong những nhà văn tiên phong của thời kỳ đổi mới, đã dũng cảm khám phá sự thật về cuộc sống và tiết lộ những góc khuất của cuộc đời ngay trong xã hội tốt đẹp mà chúng ta đang sống. Như nhà văn Nguyễn Minh Châu đã nói: “Nhà văn không thể nhìn nhận sự vật một cách đơn giản, mà cần phấn đấu để khám phá bản chất con người trong những tầng sâu của lịch sử”.
13. Phân tích Chiếc thuyền ngoài xa người đàn bà
14. Phân tích Chiếc thuyền ngoài xa hai phát hiện
Hãy xem qua thêm nhiều thông tin hữu ích khác trên chuyên mục Văn học – Tài liệu của HoaTieu.Vn.
Tham khảo thêm
Tôi là Nguyễn Văn Sỹ có 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thiết kế, thi công đồ nội thất; với niềm đam mê và yêu nghề tôi đã tạo ra những thiết kếtuyệt vời trong phòng khách, phòng bếp, phòng ngủ, sân vườn… Ngoài ra với khả năng nghiên cứu, tìm tòi học hỏi các kiến thức đời sống xã hội và sự kiện, tôi đã đưa ra những kiến thức bổ ích tại website nhaxinhplaza.vn. Hy vọng những kiến thức mà tôi chia sẻ này sẽ giúp ích cho bạn!