Top 13 dấu hiệu bệnh gan: Cách nhận biết gan có vấn đề

Một số dấu hiệu bệnh gan có thể được nhận biết từ sớm thông qua những biểu hiện không bình thường trên da, nước tiểu, hơi thở… Do đó, người bệnh cần quan sát cẩn thận, theo dõi, phát hiện sớm để điều trị kịp thời, tránh tình trạng tiến triển đến giai đoạn muộn và đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe.

Bệnh gan là gì?

Gan là một cơ quan quan trọng thứ hai trong cơ thể, có kích thước tương đương với quả bóng đá và nằm dưới lồng ngực bên phải. Nhiệm vụ chính của gan là tham gia hỗ trợ quá trình tiêu hóa thức ăn đồng thời loại bỏ các chất độc hại ra khỏi cơ thể.

Bệnh gan là một thuật ngữ được dùng để chỉ bất kỳ tình trạng nào có khả năng gây ảnh hưởng và làm hỏng cơ quan. Theo thời gian, bệnh này có thể phát triển thành xơ gan, khi các mô sẹo dần dần thay thế mô khỏe mạnh và làm cơ quan không hoạt động bình thường. Nếu không được điều trị đúng mục đích và kịp thời, người bệnh có thể đối mặt với xơ gan và ung thư gan. Đa phần các bệnh gan xuất phát từ các yếu tố gây hại như virus, uống rượu, béo phì…(1).

triệu chứng bệnh gan

Các dấu hiệu bệnh gan thường gặp

Có một số dấu hiệu bệnh gan điển hình nhất có thể nhận biết bao gồm:

1. Mệt mỏi chán ăn

Triệu chứng phổ biến nhất của bệnh gan là mệt mỏi. Mặc dù cơ chế bệnh sinh chưa có kết luận chính xác, nhưng được xác định liên quan đến những thay đổi trong dây truyền thần kinh trung ương. Nói cách khác, mệt mỏi là kết quả từ tín hiệu mất ổn định giữa não và gan bị tổn thương. Từ đó, cơ thể bắt đầu rơi vào trạng thái uể oải, tay chân buồn rũ và không có cảm giác thèm ăn.

Việc kiểm soát triệu chứng này thường gặp nhiều khó khăn, do đó, các phương pháp điều trị cụ thể hiện không có sẵn. Đối với trường hợp này, các bác sĩ thường tìm cách loại bỏ những yếu tố nguyên nhân gây mệt mỏi riêng biệt với bệnh gan ở người bệnh, chẳng hạn như thói quen sinh hoạt, thuốc điều trị….

2. Ngứa, nổi mề đay, mụn nhọt

Những dấu hiệu này thường hiếm gặp ở bệnh gan do rượu và gan nhiễm mỡ không do rượu. Ngược lại, xơ gan ứ mật nguyên phát (PBC), viêm đường mật xơ cứng nguyên phát (PSC) lại có khả năng cao gây ra ngứa, mụn nước hoặc nổi mề đay, tuy nhiên không phải ai bị ngứa cũng bị bệnh gan mà nhiều khi liên quan đến dị ứng. Theo nhiều nghiên cứu thử nghiệm và lâm sàng, những dấu hiệu này có thể xuất phát từ các yếu tố sau:

  • Axit mật.
  • Trong cơ thể con người, có một số chất tự nhiên như Histamine, Serotonin…
  • Da tế bào nhạy cảm.
  • 3. Nước tiểu sẫm màu

    Triệu chứng này cho thấy tế bào hồng cầu trong máu tích tụ quá nhiều bilirubin do gan không phân huỷ bình thường. Khi đó, nước tiểu thường có màu như nước chè đặc.

    4. Hơi thở có mùi

    Hoạt động của gan giống như một bộ lọc, nhiệm vụ của nó là lọc các chất thải ra khỏi máu và biến đổi một số chất trong máu thành mật để đi vào ruột, từ đó bài tiết ra theo phân. Khi cơ quan bị tổn thương, khả năng lọc những hợp chất chứa lưu huỳnh cũng bị hạn chế. Điều này đồng nghĩa với việc gan bị suy, dẫn đến việc xuất hiện mùi khó chịu trong hơi thở. Tuy nhiên, mùi bất thường này hoàn toàn không liên quan đến vấn đề vệ sinh hay sức khoẻ răng miệng. Người bệnh không thể giải quyết bằng phương pháp súc miệng như thông thường.

    5. Đau hạ sườn phải

    Phần lớn các trường hợp đau hạ sườn phải đều mắc bệnh lý về gan, ví dụ như xơ gan, ung thư gan… Cơn đau có thể nhói nhưng thường là cảm giác tức nặng, xuất hiện rồi biến mất. Nếu triệu chứng này xảy ra thường xuyên và cường độ tăng dần khiến cơ thể mất khả năng hoạt động bình thường thì người bệnh cần tìm kiếm sự chăm sóc y tế càng sớm càng tốt.

    Ngoài ra, còn có những dấu hiệu đi kèm là cảm thấy mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn, khó tiêu và mất cân nhanh chóng… Khi tình trạng tiến triển trở nên nghiêm trọng hơn, người bệnh còn bị vàng da, vàng mắt và thay đổi màu nước tiểu.

    dấu hiệu của bệnh gan

    6. Màu phân thay đổi

    Đây là một trong những dấu hiệu thường gặp nhất của bệnh gan, trong đó phổ biến là tắc mật. Đây là tình trạng đường mật trong cơ quan bị viêm hoặc kích thích, khiến dòng chảy của mật đến ruột bị cản trở.

    Thông thường, khi muối mật được giải phóng ra, phân sẽ có màu vàng. Trong trường hợp cơ quan không sản xuất đủ mật hoặc dòng chảy của mật bị chặn, phân sẽ mất màu.

    7. Nôn mửa dai dẳng

    Khi gan bị tổn thương, khả năng lọc chất độc ra khỏi cơ thể bị giảm sút nghiêm trọng, từ đó gây ra các vấn đề tiêu hóa bất thường. Lúc này, triệu chứng buồn nôn hoặc buồn nôn và nôn khi ngửi thấy mùi thức ăn. Đây có thể là triệu chứng bệnh gan đã chuyển biến nghiêm trọng, cần tìm kiếm sự chăm sóc y tế càng sớm càng tốt.

    biểu hiện của bệnh gan

    8. Vàng da, vàng mắt

    Triệu chứng này cho thấy tế bào hồng cầu trong máu chứa quá nhiều bilirubin (một chất màu vàng cam). Khi những tế bào này chết đi, gan cũng bắt đầu lọc bilirubin ra khỏi máu. Tuy nhiên, nếu cơ quan bị tổn thương, không còn hoạt động bình thường, bilirubin sẽ dần tích tụ và gây ra hiện tượng vàng da, vàng mắt. Đây có thể là dấu hiệu điển hình cho một số bệnh lý sau:

  • Viêm gan.
  • Bệnh gan do tác động của việc tiêu thụ rượu.
  • Ống mật bị tạc.
  • Ung thư tuyến tụy là một bệnh lý nguy hiểm và phức tạp.
  • Ngoài ra, một số loại thuốc như acetaminophen, penicillin, thuốc tránh thai và steroid cũng thường gây liên quan đến bệnh gan, có thể gây triệu chứng vàng da, vàng mắt ở người bệnh.

    9. Dấu sao mạch trên da

    Dấu sao mạch trên da là phần cuối của tiểu động mạch với các mao mạch toả ra bên ngoài giống như chân nhện màu đỏ, thường gặp ở vùng dưới cổ. Đây là dấu hiệu bệnh gan mạn tính, thường gặp do uống rượu. Ngoài ra, triệu chứng này cũng xuất hiện ở ⅓ tổng số trường hợp mắc xơ gan. Theo đó, số lượng tổn thương sẽ tương quan với mức độ nghiêm trọng của bệnh lý cũng như sự xuất hiện của chứng giãn tĩnh mạch thực quản và dạ dày.

    10. Xuất hiện các vết bầm tím dưới da

    Khi gan bị tổn thương, việc sản xuất protein không đủ để tham gia vào quá trình đông máu, dẫn đến da dễ bị bầm tím và chảy máu nhiều hơn bình thường. Thường xảy ra khi gan suy giảm chức năng.

    11. Trướng bụng

    Trong danh sách các biểu hiện bệnh gan, trường bụng được coi là một trong những dấu hiệu dễ nhận biết nhất, đặc biệt là trong trường hợp xơ gan. Tình trạng này xảy ra do sự mất cân bằng protein dẫn đến sự tích tụ chất lỏng. Ngoài trường hợp này, chất lỏng cũng có thể tích tụ vào các bộ phận khác trên cơ thể như tay, chân.

    dấu hiệu gan không tốt

    12. Sưng phù chân

    Dấu hiệu rõ ràng của bệnh gan nhiễm mỡ là sự tích tụ chất béo trong gan, gây tình trạng sưng phù chân. Nguyên nhân phổ biến nhất là do lạm dụng rượu bia và xuất phát từ thói quen sống không lành mạnh.

    13. Thay đổi tâm trạng và tính cách

    Chức năng kém của gan sẽ dẫn đến tích tụ chất độc trong cơ thể, ngày càng xâm nhập vào máu và lan đến não. Ban đầu, người bệnh sẽ gặp phải triệu chứng mất tập trung, hay nhầm lẫn, sau đó tác động nghiêm trọng đến chất lượng giấc ngủ, đánh trí, thậm chí là mất phản ứng.

    Các nguyên nhân gây ra bệnh gan

    Có một số nhóm nguyên nhân cụ thể gây bệnh gan bao gồm:

  • Virus viêm gan B, C, D mạn tính hoặc viêm gan virus A, E cấp tính có khả năng lây nhiễm vào gan, gây suy giảm chức năng. Chủ yếu lây qua máu, tinh dịch, thực phẩm, nước bị ô nhiễm hoặc tiếp xúc với người bị bệnh đối với viêm gan virus B, C, D. Lây qua đường tiêu hóa qua thức ăn và nước uống với viêm gan virus A và E.
  • Các vấn đề không bình thường liên quan đến hệ thống miễn dịch: Hệ thống miễn dịch tấn công nhầm vào gan sẽ gây ra các bệnh về gan tự miễn, ví dụ như viêm đường mật nguyên phát, viêm gan tự miễn….
  • Công nghệ di truyền: Một số bệnh gan được gây ra bởi di truyền, ví dụ như bệnh Wilson, Hemochromatosis.
  • Tích tụ quá nhiều chất độc: Bệnh gan nhiễm mỡ do rượu là hậu quả của việc sử dụng quá nhiều rượu, gan nhiễm mỡ không liên quan đến rượu là do tiêu thụ quá nhiều chất béo.
  • Các yếu tố nguy hiểm:

  • Việc sử dụng quá mức rượu.
  • Béo phì.
  • Tôi mắc phải bệnh tiểu đường loại 2.
  • Tôi xăm hình lên da và đeo khuyên trên cơ thể.
  • Tiêm chích ma túy đã được viết lại.
  • Tiếp xúc với máu hoặc dịch từ cơ thể của người khác.
  • Quan hệ tình dục không đảm bảo an toàn.
  • Tiếp xúc với chất độc hại.
  • Trong gia đình, có thành viên bị bệnh gan.
  • dấu hiệu gan có vấn đề

    Cách điều trị bệnh gan

    Tùy vào loại bệnh gan mắc phải và mức độ tiến triển của bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp. Một số lựa chọn điển hình bao gồm:

  • Thuốc thường được sử dụng để điều trị các bệnh gan do nhiễm virus, chẳng hạn như viêm gan.
  • Đổi điều chỉnh lối sống: Bệnh nhân có thể cần thay đổi chế độ ăn hàng ngày để kiểm soát một số loại bệnh gan, ví dụ như hạn chế uống rượu, giảm lượng chất béo, calo, tăng cường chất xơ….
  • Khi gan bị suy giảm chức năng, ghép gan có thể là phương pháp điều trị hiệu quả nhất.
  • Biện pháp phòng ngừa bệnh gan

    Có thể phòng ngừa bệnh gan từ sớm bằng một số biện pháp hữu ích sau đây: (7).

  • Kiểm soát thói quen uống rượu: Tần suất hợp lý là tối đa 1 ly/ngày đối với phụ nữ và 2 ly/ngày đối với nam giới. Thói quen uống hơn 8 ly/tuần đối với phụ nữ và hơn 15 ly/tuần đối với nam giới sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh gan.
  • Quan hệ tình dục nên sử dụng bảo vệ bằng cách sử dụng bao cao su.
  • Hãy chọn một nơi uy tín để xăm hình hoặc làm đốt mỡ trên cơ thể để tránh nguy cơ mắc bệnh gan.
  • Sử dụng phương pháp tiêm tĩnh mạch hợp pháp, không sử dụng chung kim tiêm.
  • Để tránh nguy cơ mắc bệnh, tiêm phòng viêm gan A và viêm gan B là rất quan trọng.
  • Chỉ sử dụng thuốc theo đơn và không kê đơn khi cần thiết, theo đúng liều lượng được khuyến cáo.
  • Rượu và thuốc không được pha trộn.
  • Ngăn chặn tiếp xúc với máu hoặc chất lỏng từ cơ thể người khác, virus viêm gan có thể lan truyền qua các con đường này.
  • Trước khi bắt đầu bữa ăn, hãy rửa tay kỹ và chuẩn bị thức ăn.
  • Khi đi du lịch, nên sử dụng nước đóng chai để uống, rửa tay và đánh răng.
  • Khi tiến hành phun thuốc trừ sâu, thuốc diệt nấm, sơn hoặc các hóa chất độc hại khác, hãy đeo khẩu trang, đội mũ, mang áo dài tay và găng tay. Ngoài ra, cần tuân thủ theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
  • Dưy trì cân nặng phù hợp, tránh tình trạng thừa cân và béo phì.
  • Xây dựng chế độ ăn tốt cho gan từ các nguồn thực phẩm như rau họ cải, quả mọng, các loại hạt, đậu, cá béo, trà….
  • phòng ngừa bệnh gan

    Khoa Tiêu hóa (BVĐK Tâm Anh TP.HCM) và Khoa Tiêu hóa – Gan mật – Tụy (BVĐK Tâm Anh Hà Nội) là những trung tâm y tế chuyên khoa Tiêu hóa uy tín, cung cấp dịch vụ thăm khám và điều trị cao cấp, hiệu quả cho các bệnh nhân mắc các vấn đề về gan từ nhẹ đến nặng (gan nhiễm mỡ, viêm gan cấp tính, mạn tính, xơ gan, ung thư gan…). Đội ngũ bác sĩ Nội khoa – Ngoại khoa – Nội soi tiêu hóa chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm, cùng với hệ thống thiết bị y tế hiện đại, nhập khẩu từ nước ngoài, tạo điều kiện tối ưu cho việc thăm khám và điều trị của khách hàng.

    Để hẹn lịch khám và điều trị các bệnh về gan với các chuyên gia bác sĩ chuyên về Tiêu hóa tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, xin vui lòng liên hệ:

    Dưới đây là những dấu hiệu bệnh gan cần được lưu ý kèm với một số phương pháp điều trị và phòng ngừa hiệu quả. Hy vọng rằng thông qua những chia sẻ này, người bệnh sẽ có được nhiều thông tin hữu ích để phát hiện bệnh từ sớm.