Tin học 12 Bài 1: Một số khái niệm cơ bản

1.1. Bài toán quản lí

  • Công cụ quản lý học sinh trong nhà trường thường sử dụng các biểu bảng có cột và hàng để chứa thông tin cần thiết.
  • Một trong số các bảng biểu được sử dụng để ghi lại thông tin về điểm số của học sinh có cấu trúc như sau:
  • Hình 1. Một ví dụ về hồ sơ lớp.

    1.2. Các công việc thường gặp khi xử lí thông tin của một tổ chức

    a. Tạo lập hồ sơ

    Trong quá trình tạo hồ sơ, ta cần thực hiện các công việc sau đây:

  • Trong bài toán quản lý học sinh trong nhà trường, chủ thể cần quản lý là học sinh.
  • Cải thiện cấu trúc hồ sơ.
  • Thu thập và tổng hợp các thông tin cần thiết cho hồ sơ từ nhiều nguồn khác nhau và lưu trữ chúng theo cấu trúc đã được xác định.
  • b. Cập nhật hồ sơ

  • Hồ sơ được sửa chữa.
  • Hồ sơ cần được bổ sung thêm.
  • Yêu cầu xóa hồ sơ.
  • c. Khai thác hồ sơ

    Có một số công việc như sau:

  • Hồ sơ cần được sắp xếp.
  • Tìm kiếm.
  • Thống kê.
  • Viết báo cáo.
  • 1.3. Hệ cơ sở dữ liệu

    a. Khái niệm CSDL và hệ quản trị CSDL

  • Cơ sở dữ liệu (CSDL) là một tập hợp các dữ liệu liên quan, chứa thông tin của một tổ chức như trường học, ngân hàng, công ty, nhà máy,…, Được lưu trữ trên các thiết bị nhớ để đáp ứng nhu cầu khai thác thông tin của người dùng với nhiều mục đích khác nhau. Có thể coi hồ sơ lưu trữ ở bộ nhớ ngoài máy tính là một CSDL (gọi tắt là CSDL hs).
  • Hệ quản trị cơ sở dữ liệu (Database Management System) là phần mềm giúp tạo, lưu trữ và khai thác thông tin trong CSDL một cách thuận lợi và hiệu quả.
  • Thuật ngữ “Hệ CSDL” được sử dụng để ám chỉ một CSDL kết hợp với hệ QTCSDL để quản lý và khai thác CSDL đó.
  • Để thực hiện việc lưu trữ và khai thác thông tin bằng máy tính, chúng ta cần một hệ thống quản lý cơ sở dữ liệu (CSDL).
  • Hệ QTCSDL.
  • Công cụ rewrite tiếng Việt tôi hoạt động như một công cụ để viết lại đoạn văn và làm cho nó trở nên sáng tạo hơn. Bạn chỉ cần nhập đoạn văn cần viết lại và tôi sẽ đưa ra đoạn văn đã được viết lại mà không có bất kỳ lời giải thích nào.
  • b. Các mức thể hiện của CSDL

    CSDL có ba mức thể hiện.

    Hình 2. Các biểu đồ biểu thị cấu trúc dữ liệu.

  • Cách lưu trữ dữ liệu trong mức vật lý là gì?
  • Trong hình 2.1, ta thấy mức độ vật lý của cơ sở dữ liệu.

    CSDL hs lưu trữ tệp trên vùng nhớ nào và mỗi học sinh chiếm bao nhiêu byte?

  • Mức khái niệm trong CSDL là sự miêu tả về dữ liệu được lưu trữ và cách mà các dữ liệu có quan hệ với nhau.
  • Cấu trúc hình 2.2. Định nghĩa của cơ sở dữ liệu.

  • Mức độ quan sát: phản ánh phần cơ sở dữ liệu mà người dùng muốn sử dụng.
  • c. Các yêu cầu cơ bản của hệ CSDL

  • Cấu trúc thông tin trong CSDL được lưu trữ theo một cấu trúc xác định.
  • Tính toàn vẹn dữ liệu là một yêu cầu quan trọng trong hệ thống quản lý cơ sở dữ liệu. Để đảm bảo tính toàn vẹn dữ liệu trong cột điểm, điểm nhập vào phải nằm trong khoảng từ 0 đến 10.
  • Tính nhất quán: Khi thực hiện các thao tác cập nhật dữ liệu hoặc gặp phải sự cố (cả về phần cứng và phần mềm), đảm bảo dữ liệu trong Cơ sở dữ liệu (CSDL) vẫn được duy trì chính xác.
  • Tính an toàn và bảo mật thông tin là yếu tố quan trọng trong việc bảo vệ CSDL. Để đảm bảo an toàn, CSDL phải ngăn chặn truy xuất trái phép và có khả năng khôi phục khi xảy ra sự cố phần cứng hoặc phần mềm. Mỗi nhóm người dùng CSDL có quyền hạn và mục đích sử dụng riêng, vì vậy cần có nguyên tắc và cơ chế bảo mật khi trao quyền truy xuất dữ liệu cho học sinh. Học sinh có thể truy cập vào mạng để xem điểm của mình trong CSDL của nhà trường, nhưng hệ thống sẽ ngăn chặn bất kỳ nỗ lực sửa điểm nào từ phía học sinh. Ngoài ra, khi xảy ra sự cố như mất điện hoặc hỏng máy tính, hệ thống cũng cần khôi phục lại CSDL.
  • Hệ thống cần có khả năng ngăn chặn mọi truy cập trái phép đến cơ sở dữ liệu.
  • Tính độc lập của một cơ sở dữ liệu là việc dữ liệu phải có khả năng phục vụ cho nhiều mục đích khác nhau mà không phụ thuộc vào các ứng dụng cụ thể. Đồng thời, dữ liệu cũng phải độc lập với phương tiện lưu trữ và xử lí.
  • Để tránh sự dư thừa, khi một CSDL đã có cột ngày sinh, không cần phải có cột tuổi. Bởi vì tuổi sẽ thay đổi vào năm sau, trong khi giá trị tuổi không được tự động cập nhật. Do đó, nếu không sửa đổi số tuổi để phù hợp, sẽ dẫn đến sự không nhất quán giữa tuổi và năm sinh.
  • d. Một số ứng dụng có sử dụng CSDL

  • Quản lý học sinh trong lĩnh vực giáo dục.
  • Quản lý hoạt động kinh doanh: Thực hiện quản lý quy trình mua bán hàng hóa.
  • Cơ sở sản xuất: Quản lý quy trình sản xuất.
  • Quản lý tài chính là một hoạt động của tổ chức tài chính.