Tăng tiết mồ hôi: Nguyên nhân, triệu chứng, điều trị và phòng ngừa

Một bệnh phổ biến là tăng tiết mồ hôi, có tỷ lệ mắc khoảng 3-5% dân số toàn cầu. Bệnh sẽ tạo ra các triệu chứng không thoải mái, gây cho người bệnh cảm giác tự ti và khó khăn trong giao tiếp hàng ngày nếu không được điều trị.

Tăng tiết mồ hôi là gì?

Bệnh tăng tiết mồ hôi là trạng thái mà cơ thể đổ mồ hôi nhiều hơn bình thường, kể cả trong tình huống thông thường. Vùng nách, bàn tay và bàn chân thường là những nơi tiết mồ hôi nhiều. Đôi khi, lượng mồ hôi tiết ra quá nhiều khiến người bệnh luôn cảm thấy ẩm ướt và khó chịu ở vùng nách hay bàn tay, gây khó khăn trong việc giao tiếp và ngại bắt tay với người khác.

Thông thường, các tuyến ra mồ hôi chỉ hoạt động mạnh khi nhiệt độ xung quanh cao, khi bạn bị sốt, tham gia các hoạt động thể chất cường độ cao hoặc trong trạng thái lo lắng, căng thẳng. Các dây thần kinh gửi tín hiệu để kích thích ra mồ hôi sẽ không hoạt động trong điều kiện thời tiết và thể chất bình thường. Tuy nhiên, đối với những người bị chứng tăng tiết mồ hôi, các dây thần kinh này hoạt động mạnh trong mọi tình huống. Kết quả là người bệnh bị ra mồ hôi nhiều lúc, kể cả khi đang ở trong môi trường mát mẻ hoặc lúc nghỉ ngơi. Một số người thậm chí còn ra mồ hôi trong khi bơi.

Nguyên nhân gây hội chứng tăng tiết mồ hôi

Y học phân loại chứng tiết mồ hôi nhiều thành hai nhóm: (2).

Tăng tiết mồ hôi nguyên phát

Còn được gọi là chứng tăng tiết mồ hôi khu trú, tăng tiết mồ hôi nguyên phát là tình trạng tự phát không có nguyên nhân cụ thể. Trong nhóm này, bệnh nhân gặp tình trạng tiết ra quá nhiều mồ hôi do kích thích quá mức từ các dây thần kinh đến tuyến mồ hôi. Tình trạng này thường bắt đầu từ khi còn nhỏ và đôi khi có tính chất di truyền. Mồ hôi thường tiết nhiều ở lòng bàn tay, nách, mặt hoặc bàn chân.

Tăng tiết mồ hôi thứ phát

Trong trường hợp này, việc tăng tiết mồ hôi lần thứ hai thường xảy ra trên toàn bộ hoặc một khu vực của cơ thể thay vì chỉ ở bàn tay, nách, mặt hoặc bàn chân do nguyên nhân bệnh lý hoặc thuốc. Điều này khác với tình trạng nguyên phát, khi người bệnh tiết ra quá nhiều mồ hôi. Hội chứng này đặc biệt có thể gây ra việc tiết nhiều mồ hôi trong khi ngủ.

Bao gồm các tình trạng sức khỏe hoặc bệnh lý gây ra sự tăng tiết mồ hôi không mong muốn.

Mang thai.

Bệnh tiểu đường.

Cường giáp.

Mãn kinh.

Béo phì.

Bệnh Parkinson.

Bệnh viêm khớp loại thấp.

Lymphoma.

Bệnh gout.

Bệnh tật nhiễm trùng.

Đau tim hoặc suy tim.

Bệnh suy hô hấp.

Áp lực và bận tâm quá mức.

Sử dụng quá mức rượu bia hoặc các chất kích thích.

Một vài loại bệnh ung thư.

Trong khi đó, một số loại dược phẩm cũng là tác nhân gây ra tình trạng đổ mồ hôi quá mức, như:

Thuốc điều trị bệnh Alzheimer.

Thuốc đối phó với tình trạng trầm cảm.

Thuốc chữa bệnh tiểu đường gồm insulin và sulfonylureas.

Pilocarpine (loại thuốc trị tăng áp mắt).

Triệu chứng tăng tiết mồ hôi

Nếu xuất hiện 2 trong những dấu hiệu sau đây, bạn cần sớm khám bệnh để phát hiện tình trạng tăng tiết mồ hôi: Cảm thấy khó chịu, ẩm ướt hoặc đổ mồ hôi vào ban đêm; Mồ hôi nhiều hơn bình thường khi không tập thể dục; Các vùng da dễ bị nhiễm trùng hoặc có mùi hôi.

Tiết mồ hôi được phân bố đối xứng trên hai bên cơ thể.

Sự ra nhiều mồ hôi đến mức gây khó khăn trong các hoạt động hàng ngày.

Tần suất tối thiểu là 1 lần mỗi tuần.

Biểu hiện dấu hiệu trước khi đạt 25 tuổi.

Nếu trong gia đình có người mắc bệnh trước đó (cha mẹ hoặc anh chị em ruột);.

Ban ngày tôi đổ nhiều mồ hôi, còn vào ban đêm thì không hoặc chỉ đổ một ít mồ hôi.

Bác sĩ sẽ dựa vào chỉ số HDSS để đánh giá tình trạng đổ mồ hôi nhiều gây ảnh hưởng đến tâm trạng và hoạt động của bạn. Cùng với các triệu chứng cho thấy bạn bị ra mồ hôi tay chân nhiều, số điểm thu được sẽ giúp xây dựng phác đồ điều trị phù hợp.

Trong các hoạt động hàng ngày, bệnh nhân không gặp khó khăn và tiết mồ hôi không đáng lo ngại chỉ đạt được 1 điểm.

2 điểm: Đổ mồ hôi có thể chấp nhận được nhưng đôi khi gây trở ngại cho các hoạt động thường ngày;.

Ba thách thức: Đổ mồ hôi khiến cho cuộc sống hàng ngày trở nên khó chịu và gặp phải trở ngại thường xuyên;

4 thách thức: Gây ra tiếng mồ hôi quá nhiều và liên tục gây khó khăn cho các hoạt động thường ngày.

Nhẹ được xem là điểm số 1 và 2, trong khi điểm số 3 hoặc 4 được xem là nghiêm trọng và cần được giải quyết đúng cách.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Để phát hiện nguyên nhân và can thiệp đúng lúc, hãy đến khám bác sĩ nếu bạn gặp phải bất kỳ triệu chứng sau đây: Tiết mồ hôi quá mức có thể là dấu hiệu của các tình trạng đáng lo ngại khác.

Đổ mồ hôi và giảm cân một cách không rõ ràng.

Tiết mồ hôi chủ yếu xuất hiện khi đang ngủ.

Trong khi đổ mồ hôi, bạn có thể cảm thấy sốt, đau ngực, tức ngực, khó thở và nhịp tim tăng cao.

Tiết mồ hôi tiếp diễn không rõ nguồn gốc.

Tác hại của bệnh

Sự tăng tiết mồ hôi quá độ có thể gây ra những hậu quả như:

Khi lo lắng trong giao tiếp, cá nhân bị ảnh hưởng thường xuyên gặp phải hiện tượng đổ mồ hôi quá nhiều, điều này gây ra sự tự ti và khó khăn trong việc tiếp xúc với mọi người xung quanh. Thỉnh thoảng, vấn đề này dẫn đến họ mất cơ hội nghề nghiệp và tránh xa các mối quan hệ xã hội chỉ vì sự bất an về đôi bàn tay ướt đẫm.

Vùng da ẩm ướt là điểm thuận lợi cho các loại vi khuẩn, vi trùng, mụn đầu đen sinh trưởng phát triển. Đặc biệt là ở các vùng da kín như bàn chân, nách, bẹn, có thể xảy ra nhiễm trùng da. Nếu không may bị tổn thương da, bệnh nhân sẽ phải đối mặt với nguy cơ nhiễm trùng rất cao.

Nhiễm nấm thường xảy ra trên vùng da ở bẹn.

Đây là một căn bệnh nhiễm trùng do nấm phát triển trên da chân trong môi trường ẩm ướt, gọi là bệnh nấm da chân. Bệnh thường xuất hiện ở kẽ giữa các ngón chân và sau đó lan rộng ra các vùng da khác.

Tự thân mồ hôi không phát sinh mùi khó chịu, mùi này xuất phát từ các tạp chất do vi khuẩn trên da tạo ra khi tiếp xúc với mồ hôi. Khu vực nách và phần sinh dục là nơi dễ phát sinh mùi cơ thể nhất. Bên cạnh đó, những bệnh nhân mang giày trong thời gian dài cũng dễ bị phát sinh mùi khó chịu.

Phương pháp chẩn đoán tăng tiết mồ hôi

Bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra và khai quát về lịch sử bệnh tật của bạn trước tiên. Bác sĩ sẽ hỏi về tần suất đổ mồ hôi, mức độ ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày, vùng da thường bị đổ mồ hôi và nếu bạn có đổ mồ hôi trong khi ngủ. Ngoài ra, bạn cũng sẽ được yêu cầu thực hiện một số xét nghiệm sinh hóa máu hoặc hình ảnh học như siêu âm để tìm nguyên nhân gây tăng tiết mồ hôi nếu có.

Cách điều trị tăng tiết mồ hôi

Thay đổi cấu trúc: Tùy vào trạng thái bệnh và sự lựa chọn của bệnh nhân, chuyên gia y tế sẽ hướng dẫn phương pháp phù hợp. Có nhiều phương pháp điều trị bệnh này, tuy nhiên mỗi phương pháp đều có những lợi và hại khác nhau.

1. Muối nhôm

Để hỗ trợ giảm tiết mồ hôi ở mức độ nhẹ, bạn có thể sử dụng sản phẩm chống mồ hôi chứa nhôm clorua. Hãy áp dụng sản phẩm này lên vùng da như tay, nách, chân,… Mỗi ngày trước khi đi ngủ và tiếp tục duy trì mỗi tuần một lần. Tuy nhiên, sản phẩm này có thể gây kích ứng và viêm da, đặc biệt là đối với phụ nữ trẻ dị ứng da từ trước.

2. Iontophoresis – công nghệ điện chuyển ion

Công nghệ sử dụng dòng điện chuyển ion có thể được áp dụng khi muối nhôm không có hiệu quả. Thiết bị cung cấp dòng điện áp thấp sẽ được sử dụng để thấm vào vùng cơ thể cần trị liệu trong nước điện ion, ngăn chặn hoạt động của tuyến mồ hôi bằng cách cản trở các phân tử ion. Phương pháp này khá an toàn, tuy nhiên thời gian tác dụng ngắn và cần thực hiện nhiều lần.

3. Thuốc kháng cholinergic

Để giảm triệu chứng đổ mồ hôi toàn thân, có thể sử dụng thuốc kháng cholinergic. Loại thuốc này ngăn chặn hoạt động của chất truyền thần kinh acetylcholine. Tuy nhiên, khi dùng thuốc, người bệnh có thể gặp một số tác dụng phụ như chóng mặt, táo bón.

4. Tiêm botox

Phương pháp tiêm chất botox thường được dùng để điều trị hiện tượng tăng tiết mồ hôi ở vùng nách, tương tự như công nghệ điện chuyển ion. Thông thường, việc tiêm chất botox được thực hiện khi việc sử dụng muối nhôm không đạt hiệu quả. Phương pháp này giúp ngăn chặn sự kích thích của các dây thần kinh đến tuyến mồ hôi, và thường có thể kéo dài tác dụng từ vài tuần đến vài tháng trước khi cần tiêm lại. Tuy nhiên, việc sử dụng phương pháp này cũng có thể dẫn đến tình trạng hoại tử và viêm tắc tuyến mồ hôi, gây ra đau và nguy cơ nhiễm trùng.

5. Phẫu thuật cắt hạch giao cảm

Nếu phương pháp ít tác động trên bệnh nhân không đạt hiệu quả hoặc gây ra tác dụng phụ, bác sĩ sẽ thực hiện phẫu thuật nội soi để tiêu diệt các hạch giao cảm. Phương pháp này có ưu điểm là ít xâm lấn, thời gian phẫu thuật ngắn, mang lại hiệu quả thẩm mỹ cao và đạt tỷ lệ tái phát cực thấp, được đánh giá cao bởi các bệnh nhân đã lựa chọn.

Thực hiện ca phẫu thuật cắt hạch giao cảm bằng nội soi với hai hoặc ba cắt nhỏ (0,5 – 1 cm) tại vùng nách, dùng dụng cụ nội soi để quan sát và loại bỏ các hạch giao cảm chi phối tiết nhiều mồ hôi ở khu vực tương ứng của cơ thể. Phẫu thuật nội soi có tính thẩm mỹ cao và hiệu quả gần như tương đương với tỷ lệ tái phát thấp. Đốt hạch giao cảm bằng phẫu thuật nội soi trở thành lựa chọn phổ biến nhất cho bệnh nhân tăng tiết mồ hôi nguyên phát, nhờ sự phát triển vượt bậc của công nghệ.

Phòng ngừa tình trạng tăng tiết mồ hôi

Có thể sử dụng một số biện pháp tại nhà để giúp giảm bệnh tiết mồ hôi, đồng thời tuân thủ phương pháp điều trị của bác sĩ.

Mặc quần áo rộng rãi, thoải mái và chọn chất liệu vải nhẹ, thoáng khí như cotton, lụa là lựa chọn tốt.

Đem theo một chiếc áo thay nếu bạn tập thể dục hoặc di chuyển ngoài trời trong thời tiết nắng nóng.

Để tránh hiện tượng chân ướt đẫm và phát sinh mùi khó chịu, hãy sử dụng tất có khả năng thấm hút ẩm tốt.

Bằng việc tắm hàng ngày 1-2 lần bằng sản phẩm chứa thành phần kháng khuẩn, bạn có thể kiểm soát được các tác nhân vi khuẩn thường trú trên da tiết mồ hôi của mình.

Sử dụng đệm nách và lót giày để giúp hạn chế tiết mồ hôi.

Những đồ ăn có hương vị cay cũng như các loại đồ uống có chứa cồn và cafein nên được hạn chế để tránh kích thích sản xuất mồ hôi nhiều hơn.

Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh có trang bị hệ thống máy móc hiện đại và ứng dụng kỹ thuật tiên tiến để thực hiện phẫu thuật nội soi cắt hạch giao cảm cho bệnh nhân bị tăng tiết mồ hôi. Ngoài ra, BVĐK Tâm Anh còn tiếp nhận và chữa trị những trường hợp mắc bệnh tim mạch cần phẫu thuật, bệnh mạch máu ngoại biên, bệnh lý lồng ngực. Đội ngũ y bác sĩ tại đây có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực phẫu thuật tim, lồng ngực và mạch máu, luôn ưu tiên lựa chọn phương pháp can thiệp ít xâm lấn, giúp giảm thiểu nguy cơ biến chứng và rút ngắn thời gian phục hồi cho bệnh nhân.

Mặc dù không có ảnh hưởng lớn đến sức khỏe, bệnh tăng tiết mồ hôi gây khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày. Sử dụng kỹ thuật phẫu thuật nội soi tiên tiến để cắt hạch giao cảm sẽ cải thiện tình trạng bệnh. Người bệnh cần tuân thủ chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý, kết hợp với các biện pháp điều trị tại nhà để đảm bảo hiệu quả sau phẫu thuật. Đồng thời, phương pháp can thiệp ngoại khoa cũng được áp dụng.