Tìm hiểu về sữa non, sữa đầu và sữa cuối của sữa mẹ

Ai cũng biết sữa mẹ là tốt nhất cho bé. Thế nhưng không nhiều người thật sự hiểu về sữa mẹ. Sữa non, sữa đầu và sữa cuối của mẹ là như thế nào? Cùng tìm hiểu mẹ nhé.

Lợi ích của nuôi con bằng sữa mẹ

Nuôi con bằng sữa mẹ trước nay luôn được khuyến khích bởi các chuyên gia bởi nó đem lại muôn vàn lợi ích cho cả mẹ và bé.

Đối với trẻ

“Sữa mẹ là thức ăn tốt nhất cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ”. Vậy sữa mẹ có những lợi ích gì đối với trẻ mà nó lại được đánh giá cao như vậy?

• Cung cấp dưỡng chất

Sữa mẹ được đánh giá là chứa đầy đủ các vitamin và dưỡng chất cần thiết cho nhu cầu của trẻ nhỏ. Trong sữa mẹ có đầy đủ dinh dưỡng cung cấp cho bé để giúp con phát triển bình thường. Hơn nữa, thành phần dinh dưỡng trong sữa mẹ rất dễ hấp thu nên tốt cho hệ tiêu hóa của bé, ngay cả khi hệ tiêu hóa của con vẫn chưa được hoàn thiện.

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng nuôi con bằng sữa mẹ, nhất là những trường hợp nuôi bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời giúp bé phòng tránh được nhiều bệnh như: viêm tai giữa, nhiễm virus, bệnh về đường hô hấp, nhiễm tụ cầu, strep và E.coli…

Ngoài ra, sữa mẹ cũng giúp bé giảm nguy cơ bị dị ứng, sâu răng hơn việc bé bú sữa công thức. Đồng thời, bú mẹ giúp con phát triển cơ xương hàm, giọng nói, khuôn mặt tốt hơn.

• Cung cấp kháng thể

Sữa mẹ là nguồn cung cấp kháng thể tự nhiên cho bé mà đến nay các loại sữa công thức vẫn chưa thể làm được điều này. Kháng thể trong sữa mẹ giúp tăng cường hệ miễn dịch cho con, giúp con khỏe mạnh và chống lại virus, vi khuẩn tốt hơn.

• Giúp bé thông minh hơn

Sữa mẹ rất giàu HMO, thành phần giúp nuôi dưỡng hệ vi sinh đường ruột. Nhờ đó, trẻ được bú mẹ sẽ có hệ tiêu hóa khỏe mạnh. Theo nhiều chứng minh khoa học, hệ tiêu hóa khỏe mạnh có tác dụng tăng cường liên kết thần kinh, làm cho não bộ hoạt động tốt hơn, giúp trẻ thông minh hơn.

Ngoài ra, sữa mẹ chứa nhiều DHA, thành phần vô cùng quan trọng trong phát triển trí não của trẻ.

• Tăng cân lành mạnh

Sữa mẹ giàu dinh dưỡng và chứa nhiều chất béo giúp bé tăng cân lành mạnh. Nhờ đó, phòng tránh được nguy cơ thừa cân, béo phì.

• Gắn kết tình mẫu tử

Trẻ bú mẹ là cách tốt nhất để gia tăng tình cảm mẫu tử thiêng liêng, nhất là trong những năm tháng đầu đời. Sự gần gũi này mang đến cảm giác an toàn cho bé và gắn kết hai mẹ con hơn.

Đối với mẹ

Nuôi con bằng sữa mẹ không chỉ tốt cho con mà còn đem lại nhiều lợi ích cho mẹ.

• Hỗ trợ giảm cân

Cho con bú là cách giúp mẹ giảm cân sau sinh an toàn mà hiệu quả. Việc cho con bú đốt cháy nhiều calo, từ đó giúp mẹ giảm cân nhanh chóng.

• Giảm nguy cơ trầm cảm sau sinh

Trầm cảm sau sinh là tình trạng không ít sản phụ gặp phải. Việc cho con bú giúp mẹ giảm thiểu nguy cơ này. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra phụ nữ cho con bú ít bị trầm cảm hơn so với những mẹ không cho con bú hoặc cai sữa quá sớm.

• Giúp co bóp tử cung nhanh

Suốt quá trình mang thai, tử cung của phụ nữ sẽ to ra để thích ứng với sự phát triển ngày một lớn của thai nhi. Sau khi em bé chào đời, tử cung sẽ dần co lại để trở về trạng thái bình thường. Cho con bú sẽ giúp lượng sữa mẹ tiết ra liên tục, khi đó hormone oxytocin sẽ tăng cao. Hormone này có tác dụng làm co thắt tử cung để giúp tử cung co lại nhanh hơn.

• Giúp tránh thai tự nhiên

Cho con bú mẹ cũng là một cách tránh thai tự nhiên khá hiệu quả. Tuy nhiên, phương pháp này cũng không đảm bảo tuyệt đối nên bạn cần có những biện pháp tránh thai an toàn khác nữa để không có thai sớm.

• Tăng sức đề kháng

Cho con bú có tác dụng làm tăng sức đề kháng, giúp mẹ giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư vú và ung thư buồng trứng. Ngoài ra, nó cũng hỗ trợ giảm nguy cơ mắc các bệnh như: cao huyết áp, bệnh tim mạch, mỡ máu, tiểu đường tuýp 2…

Sữa non là gì? Bầu mấy tháng thì có sữa non

Chắc hẳn nhiều chị em đã được nghe nhắc đến sữa non rất nhiều lần. Vậy sữa non này là sữa gì?

Sữa non là gì?

Sữa non là loại sữa được tạo thành ngay từ khi em bé còn đang trong bụng mẹ. Đây là nguồn sữa được tiết ra trong vòng 2 – 3 ngày đầu sau sinh. Sữa non là loại sữa chất lượng và quý giá đối với sức khỏe của bé. Sau sinh con được bú ngay sữa non sẽ mang lại nhiều lợi ích vì sữa non rất giàu kháng thể và các chất dinh dưỡng quan trọng.

Sữa non giúp tăng cường hệ miễn dịch, tăng sức đề kháng và giúp bé giảm nguy cơ mắc bệnh trong những tháng đầu đời.

Bầu mấy tháng thì có sữa non?

Thông thường, sữa non được tạo thành khi phụ nữ mang thai được từ 7 tháng trở lên, do sự thay đổi hormone bên trong cơ thể mẹ.

Dấu hiệu nhận biết có sữa non là đầu ti có những đốm trắng nhỏ li ti, ngực căng cứng và đau, có thể khiến mẹ ngứa ngáy, khó chịu bầu ngực. Có nhiều mẹ sữa non được tiết ra từ những tháng cuối của thai kỳ nhưng có mẹ mãi đến khi sinh xong mới tiết sữa non. Vì thế, bầu 7 tháng ra sữa non hay chưa ra thì mẹ cũng không cần quá lo lắng.

Sữa non xuất hiện nhiều nhất trong 48 giờ đầu sau sinh. Đây là nguồn sữa giàu dinh dưỡng nhất nên mẹ hãy cố gắng cho bé bú sớm nhất có thể để con được hưởng những giọt sữa non đầy giá trị này.

Thành phần dinh dưỡng của sữa non

Theo nhiều nghiên cứu khoa học thì thành phần dinh dưỡng của sữa non cao gấp nhiều lần so với sữa tiết ra sau đó.

Trong sữa non chứa nhiều dưỡng chất, gồm:

• Protein: Hàm lượng protein trong sữa non cao gấp 5 lần sữa mẹ thông thường. Đặc biệt, trong đó có nhiều thành phần quan trọng như globulin có tác dụng tăng cường miễn dịch, tế bào lympho giúp giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng và giúp tăng khả năng miễn dịch trong giai đoạn đầu đời vô cùng quan trọng.
• Lactose: Hàm lượng lactose trong sữa non thấp nên sẽ hỗ trợ hệ tiêu hóa của bé hấp thu được các chất dinh dưỡng. Ngoài ra, sữa non chứa nhiều Clo, Natri, các nguyên tố vi lượng như kẽm, sắt, đồng…. đều tốt cho sự phát triển của trẻ.
• Vitamin: Sữa non chứa nhiều vitamin cần thiết cho bé như vitamin A, E, B2, B3, K…
• Immunoglobulin: Trong sữa non chứa một lượng lớn globulin có khả năng tăng cường miễn dịch, giúp bé chống lại một số bệnh thường gặp. Ngoài ra, hệ miễn dịch khỏe mạnh còn giúp con phòng ngừa rủi ro nhiễm trùng sơ sinh trong những năm tháng đầu đời.
• Thành phần miễn dịch: Mỗi tế bào sữa non đều có khả năng miễn dịch nhất định nên sữa non luôn được đánh giá là dòng sữa quý giá nhất đối với trẻ sơ sinh.

Tác dụng của sữa non

Sữa non được đánh giá là nguồn sữa giàu dưỡng chất và tốt nhất cho trẻ sơ sinh nên sản phụ sau sinh thường được khuyến khích cho con bú sớm nhất có thể để bé nhận được nguồn sữa này. Sữa non có nhiều tác dụng đối với sức khỏe của bé yêu.

• Là kháng sinh tự nhiên an toàn

Những giọt sữa non đầu tiên mà con nhận được không chỉ chứa hàm lượng cao các chất dinh dưỡng mà đặc biệt hơn đó là trong sữa non chứa nhiều các tế bào sống (kháng thể). Đây được xem là nguồn kháng sinh tự nhiên quý giá, có tác dụng kích thích cơ thể trẻ tạo ra nhiều kháng thể để chống lại các tác nhân gây hại như virus, vi khuẩn…

Sữa non có vai trò như thuốc kháng sinh cho trẻ mà không hề có bất cứ tác dụng phụ nào. Độ an toàn của sữa non được các chuyên gia đánh giá là tuyệt đối nên các bà mẹ luôn được khuyến khích cho bé bú sớm nhất và lâu nhất có thể. Những em bé được bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời thường phát triển toàn diện cả mặt thể chất lẫn tinh thần. Ngoài ra, các con cũng có hệ miễn dịch khỏe mạnh để ngăn ngừa một số bệnh lý về đường hô hấp, tiêu hóa tốt hơn trẻ uống sữa công thức.

• Cải thiện hệ tiêu hóa của bé

Khi mới sinh, hệ tiêu hóa của trẻ chưa phát triển hoàn thiện. Vì thế, bé nên được cho ăn những thứ dễ tiêu hóa và hấp thụ nhất.

• Bé được bú sữa mẹ sẽ có hệ tiêu hóa khỏe mạnh

Sữa non là thức ăn tốt nhất dành riêng cho bé do hàm lượng chất béo trong sữa non rất thấp, trẻ ăn vào sẽ hấp thụ và tiêu hóa dễ dàng hơn, tránh gây áp lực lên hệ tiêu hóa còn non yếu. Bên cạnh đó, trong sữa non chứa các chất chống oxy hóa có tác dụng giúp bé tránh được tình trạng xuất huyết và bảo vệ thành ruột còn non nớt của trẻ.

Không chỉ vậy, sữa non còn có tác dụng nhuận tràng, thúc đẩy cơ thể bé bài tiết ra phân xu và đào thải bilirubin dư thừa. Hoạt động này giúp ngăn ngừa bệnh vàng da, giảm thiểu nguy cơ bị dị ứng và nguy cơ mẫn cảm ở trẻ.

• Giúp não bộ trẻ phát triển toàn diện

Trong sữa non có chứa một thành phần quan trọng là ganglioside. Đây là một nhóm chất béo không thể thiếu trong việc hỗ trợ và thúc đẩy phát triển não bộ của trẻ. Ngoài ra, chất này còn có tác dụng cải thiện hệ thống đường ruột cho bé, giúp ngăn ngừa nguy cơ viêm nhiễm đường ruột nhờ vào khả năng thu hút vi khuẩn có hại và trung hòa chúng.

Các hình thức của sữa mẹ

Nuôi con bằng sữa mẹ nhưng chắc không phải ai cũng thật sự hiểu về sữa mẹ. Vì thế, mẹ nên tìm hiểu về các dạng khác nhau của sữa mẹ để nuôi con đạt hiệu quả hơn.

Sữa non

Sữa non như được nói ở trên, là sữa đầu tiên mà trẻ nhận được ngay sau khi sinh ra và bắt đầu bú mẹ. Sữa non là loại sữa sánh vàng, chất sữa đặc hơn so với mẹ bình thường.

Sữa non được hình thành ngay từ khi mẹ mang bầu và chứa rất nhiều dưỡng chất đặc biệt, tốt cho sự phát triển toàn diện của trẻ. Đặc biệt là hàm lượng protein lớn và các chất tăng cường miễn dịch, mang đến nguồn năng lượng dồi dào cho bé trong những ngày đầu tiên của cuộc đời. Vì thế, mẹ nên cho bé bú ngay sau khi được sinh ra để con được hưởng những giọt sữa non chất lượng.

Sữa chuyển tiếp

Sữa chuyển tiếp là dòng sữa được sản xuất ngay sau khi sữa non hết. Loại sữa này chỉ xuất hiện từ 5 – 15 ngày sau đó, được tính từ lúc sữa non kết thúc.

Những ngày về sau của sữa chuyển tiếp thì thành phần dinh dưỡng trong sữa càng nhiều, gần giống như sữa trưởng thành.

Sữa trưởng thành

Đây là loại sữa sẽ xuất hiện sau khi sữa chuyển tiếp kết thúc chu kỳ. Sữa trưởng thành tuy có hàm lượng protein chỉ bằng một nửa của sữa non nhưng lại chứa nhiều chất béo hơn.

Sữa đầu

Sữa đầu là sữa xuất hiện đầu tiên trong cữ bú của bé. Thông thường, sữa đầu sẽ được tiết ra trong khoảng thời gian 10 phút đầu tiên của cữ bú. Thành phần của sữa đầu chủ yếu là vitamin, nước, protein, khoáng chất…Có tác dụng giúp bé giải khát. Vì thế, sữa thường có màu trắng do ít chất béo.

Sữa đầu thường có vị hơi lợ giống nước điện giải. Nếu chỉ bú được sữa đầu thì bé rất nhanh đói. Hơn nữa, vì sữa đầu ít chất béo, không giúp bé tăng cân nên nhiều người thắc mắc có nên bỏ sữa đầu không, sữa đầu có tốt không? Với sữa mẹ thì sữa nào cũng đều tốt và có giá trị dinh dưỡng cao với bé. Sữa đầu tuy không giúp con tăng cân nhưng lại cung cấp vitamin, kháng thể, nước cho bé. Vì thế, mẹ nên cho con bú đủ cả sữa đầu và sữa cuối.

Sữa cuối

Sữa cuối là sữa được tiết ra sau sữa đầu, là sữa cuối của cữ bú. Sữa này chứa nhiều chất béo và cung cấp nhiều năng lượng hơn sữa đầu nên sẽ giúp bé tăng cân tốt hơn và no lâu. Cũng vì chứa nhiều chất béo nên sữa cuối thường có màu hơi vàng, đặc sánh hơn sữa đầu.

Nếu bé nhẹ cân thì mẹ cố gắng cho con bú được nhiều sữa cuối để giúp con tăng cân tốt hơn.

Hướng dẫn mẹ cách cho bé bú được cả sữa đầu và sữa cuối

Sữa đầu hay sữa cuối cũng đều tốt cho bé. Mẹ không nên cho con bú chỉ mỗi sữa đầu hoặc mỗi sữa cuối mà cần cân bằng hai nguồn sữa này. Những cách dưới đây sẽ giúp bé bú được cả sữa đầu và sữa cuối trong một cữ bú.

Kéo dài cữ bú của bé

Như đã nói ở trên, trong một cữ bú, khoảng 10 phút đầu cơ thể sẽ tiết ra sữa đầu chứa nhiều nước và thời gian sau đó mới tiết sữa cuối. Vì thế, mẹ cần cho bé bú lâu hơn để con bú được cả sữa đầu và sữa cuối. Mỗi cữ bú của bé nên kéo dài khoảng 20 phút để con lấy được trọn vẹn thành phần dinh dưỡng quan trọng chứa trong sữa mẹ.

Để bé thật sự đói mới cho bú

Nếu bé không quá đói thì con chỉ bú một chút là sẽ lại no. Khi con bú ít thời gian thì bé chỉ nhận được sữa đầu mà không nhận được sữa cuối giàu chất béo. Vì thế, hãy để bé thật đói để con ăn lâu hơn, hiệu quả hơn và ăn được cả sữa đầu và sữa cuối để cân bằng dinh dưỡng cũng như tăng cân đều.

Bú cạn một bên trước khi đổi bên

Khi cho con bú, mẹ nên để bé bú cạn một bên (khoảng 20 phút) để con bú được cả sữa đầu và sữa cuối rồi mới chuyển sang bên còn lại trong trường hợp con còn đói. Nếu thay đổi hai bên liên tục thì con sẽ chỉ nhận được sữa đầu mà ít nhận được sữa cuối.

Vắt một ít sữa đầu rồi mới cho bé bú

Để con bú được cả sữa đầu và sữa cuối thì một cách làm nữa đó là mẹ hãy vắt một ít sữa đầu rồi mới cho bé bé, đặc biệt là những mẹ nhiều sữa. Nếu không vắt bớt đi, bé chỉ mới bú được sữa đầu thì đã no bụng và thôi không bú nữa. Như vậy, con sẽ không nhận được phần sữa cuối giàu chất béo.

Sữa mẹ, dù là sữa gì cũng đều có giá trị dinh dưỡng nhất định cho sự phát triển của bé và nuôi con bằng sữa mẹ luôn là điều mà các bà mẹ được khuyến khích.

Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc là một trong những bệnh viện tiên phong tại miền Bắc áp dụng triệt để phương pháp da kề da sau sinh và khuyến khích sản phụ nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn ngay từ khi trẻ chào đời. 100% ca sinh tại Hồng Ngọc bao gồm cả sinh thường và sinh mổ sẽ được thực hiện da kề da theo đúng quy trình chuẩn của Bộ Y tế và khuyến cáo của WHO, đảm bảo an toàn và khoa học. Việc được da kề da ngay sau sinh đúng cách cũng góp phần “gọi sữa về” nhanh hơn, để trẻ sớm được đón nhận những giọt sữa non quý giá của mẹ.

**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh không được tự ý mua thuốc để điều trị. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, người bệnh cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý.

Theo dõi fanpage của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc để biết thêm thông tin bổ ích khác: https://www.facebook.com/BenhvienHongNgoc/