Sơ đồ khối là gì? Mục đích, quy tắc và cách vẽ sơ đồ khối

Sơ đồ khối là gì? Khi vẽ sơ đồ khối cần lưu ý những quy tắc nào? Sơ đồ khối được ứng dụng rộng rãi hay không? Chắc hẳn đây là câu hỏi chung của rất nhiều người. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu rõ hơn về mục đích, cách vẽ sơ đồ khối và ứng dụng thực tiễn của sơ đồ khối trong đời sống hằng ngày.

Sơ đồ khối là gì?

Hiểu một cách đơn giản thì sơ đồ khối chính là bản vẽ minh họa cho một hệ thống bất kỳ, trong đó những bộ phận hoặc thành phần chính sẽ được thể hiện bằng các hình khối. Những hình khối này được nối với nhau bằng các đường nối để thể hiện mối quan hệ giữa các hình khối.

Mục đích của sơ đồ khối

Mục đích chính của sơ đồ khối là mô tả các chỉ dẫn, giúp cho người xem hiểu rõ về các thuật toán. Thông qua sơ đồ khối, ta sẽ có cái nhìn tổng quan và rõ hơn về hệ thống, từ đó xác định được những điểm quan trọng cần lưu ý.

Ngoài ra, sơ đồ khối có thể không đề cập đến các chi tiết, những điểm nhỏ lẻ trong các bản vẽ, mà nó chỉ thể hiện những bộ phận chính trong một hệ thống.

Quy tắc vẽ sơ đồ khối

Quy tắc vẽ sơ đồ khối khá đơn giản. Về cơ bản, bạn có thể vẽ sơ đồ khối tương tự như một lưu đồ. Trước hết, bạn cần vẽ các hình khối đại diện cho các bộ phận, chức năng cụ thể trong hệ thống. Hình khối thông dụng nhất trong các bản vẽ là hình chữ nhật. Sau đó tùy vào mối liên hệ của từng bộ phận mà bạn vẽ thêm các đường nối để thể hiện rõ đầu vào cho đến đầu ra của hệ thống.

Cách vẽ sơ đồ khối

• Nghiên cứu và tìm hiểu cấu tạo của hệ thống, xác định các bộ phận chính để từ đó tìm ra phương pháp vẽ sơ đồ khối phù hợp.
• Thiết kế, sử dụng các hình khối để minh họa cho hệ thống. Thông thường, để biểu diễn một sơ đồ khối, người thiết kế thường sử dụng hình chữ nhật và hình tròn. Bạn cũng nên tìm hiểu kỹ những ký hiệu được sử dụng trong sơ đồ để thể hiện đúng chức năng, vai trò của từng bộ phận. Ngoài ra, bạn cũng nên đặt tên cho các hình khối để dễ phân biệt chúng với nhau.
• Sử dụng dấu mũi tên để thể hiện rõ tuần tự của một hệ thống, đầu vào – đầu ra của quá trình.
• Kiểm tra lại độ chính xác của sơ đồ khối trước khi chính thức sử dụng và điều chỉnh lại sai sót của bản vẽ.

Ứng dụng của sơ đồ khối

Sơ đồ khối được ứng dụng phổ biến trong các ngành nghề liên quan đến kỹ thuật, công nghệ, tin học… Thông qua sơ đồ khối, người thiết kế có thể nắm được cấu tạo, chức năng, các bộ phận chính trong cùng một hệ thống, từ đó phác họa bản vẽ chi tiết để lắp đặt hệ thống. Đặc biệt, sơ đồ khối được sử dụng rộng rãi trong 3 lĩnh vực sau đây:

• Thiết kế phần mềm: Sơ đồ khối có thể biểu diễn quá trình input – output trên máy tính, cũng như tổng thể hoạt động trên một hệ thống. Với sơ đồ khối, bạn có thể xác lập mối quan hệ giữa các thành phần trong máy tính như: CPU – bộ xử lý trung tâm, Control Unit – khối điều khiển, ALU – khối logic và số học…
• Kỹ thuật điện: Sơ đồ khối trong lĩnh vực kỹ thuật điện có thể được dùng để đo lường neutron, tạo tín hiệu đầu ra của hệ thống… Mỗi hình khối sẽ đại diện cho một chức năng, vai trò, hoặc một giai đoạn phát triển tín hiệu của hệ thống.
• Kiểm soát quy trình: Các biểu tượng hình tròn, hình chữ nhật trong sơ đồ sẽ biểu thị cho mỗi chu trình hoạt động của hệ thống, đầu vào – đầu ra của hoạt động. Các hình khối này liên kết với nhau bằng các dấu mũi tên, thể hiện tuần tự của một quy trình cụ thể.

Ví dụ mẫu vẽ sơ đồ khối

• Mẫu vẽ sơ đồ khối trong tin học:

• Mẫu vẽ sơ đồ khối của tivi LCD Samsung NK17N:

• Mẫu vẽ sơ đồ khối cho thiết kế phần mềm:

• Mẫu vẽ sơ đồ khối cho kỹ thuật điện:

• Mẫu vẽ sơ đồ khối cho hệ thống điều khiển ghế lái ô tô:

• Mẫu vẽ sơ đồ khối cho tổng thể của hệ dẫn động hybrid song song:

• Mẫu vẽ sơ đồ khối cho hệ thống điều khiển xe HYBRID PRIUS 2005:

Xem thêm:

• Sơ đồ nguyên lý là gì? Sơ đồ lắp đặt là gì? Cách vẽ và ví dụ minh họa
• 12 cách học từ vựng hiệu quả, nhớ nhanh, nhớ lâu nhất
• Trình độ học vấn là gì? Các loại trình độ học vấn và cách ghi trình độ học vấn

Bài viết trên đã giúp bạn giải đáp thắc mắc sơ đồ khối là gì, cũng như làm thế nào để vẽ sơ đồ khối chính xác nhất. Hy vọng với những thông tin trên, các bạn đã có cái nhìn rõ hơn về mục đích, quy tắc và ứng dụng của sơ đồ khối trong đời sống thực tiễn.