Sâm cau rừng: Vị thuốc dân tộc chữa liệt dương

Sâm cau rừng là một loại dược liệu quý phổ biến mọc hoang ở các tỉnh phía Bắc nước ta, tuy nhiên, vẫn có không ít người chưa hiểu rõ về các công dụng tuyệt vời của loại thuốc này. Dưới đây là một số thông tin cơ bản về đặc điểm, công dụng và cách sử dụng của sâm cau rừng.

Sâm cau rừng là gì?

Sâm cau rừng có nhiều tên gọi khác nhau như ngải cau, địa tông căn, độc cước tiên mao và hải nam sâm. Vị thuốc này được biết đến với tên khoa học là Curculigo orchioides Gaertn và thuộc họ Thủy tiên.

Mô tả toàn cây

Cây thảo tồn tại trong thời gian dài và có chiều cao từ 10 đến 14 cm, đôi khi lên đến 30 cm. Các lá có hình dạng giống lá Cau, có kích thước từ 3 đến 6.

Hoa có màu vàng và được sắp xếp thành từ 3 đến 5 hoa trong một cụm. Cuống hoa của chúng ngắn và được ẩn trong bẹ lá. Quả nang của hoa chứa từ 1 đến 4 hạt.

Mùa hè thu đón chào sự nở hoa.

Rhizoma Curculiginis, hay còn được gọi là Tiên mao, là một bộ phận cây thường được sử dụng như một thành phần chính trong thuốc.

Đặc điểm sinh trưởng, thu hái và chế biến

Sâm cau rừng là một loại cây tự nhiên ở Ấn Độ và được tìm thấy rải rác từ Nhật Bản, phía nam Trung Quốc, Việt Nam, Indonesia và các quốc gia khác ở Đông Nam Á.

Sâm cau mọc tự nhiên tại một số tỉnh ở miền Bắc Việt Nam như Lào Cai, Điện Biên, Hòa Bình và cũng có thể tìm thấy trên vùng đồi núi cao ở Lâm Đồng. Sâm thích hợp phát triển chủ yếu trên địa hình có độ cao từ 500 đến 1600 mét.

Tác dụng của Sâm cau rừng

Thành phần hóa học

Phenol và glycoside phenolic như Curculigoside B-C, Orchioside A, Corchioside A, Curculigine D…Được liệt kê là một số loại hợp chất tự nhiên.

Lignans và lignan glycosides bao gồm (1S,2R) orchioside D, orchioside B; 3,3′,5,5′-tetramethoxy-7,9′:7′,9-diepoxyligan-4,4′-di-O-β-D-glucopyranoside…

Các Curculigosaponin – A,B,C,D,E,F,G,H,I,J,K,L,M là ví dụ về triterpenes và triterpenoid glycosides.

Flavones có tên 5,7-dimethoxmyricetin-3-O-α-L-xylopyranosyl-(4-1)-β-D-glucopyranoside….

Eudesmanes.

Polysaccharides.

Các hoạt chất như: 1,3,7-trimethylxanthine, Lycorine, Methylacety(hydroxy)carbamate được gọi là alkaloid.

Các chất Norlignans, triterpenoids và phenol glycosides đóng vai trò quan trọng trong việc mang lại hiệu quả dược lý cho Sâm cau.

Tác dụng dược lý

Sau nhiều nghiên cứu, đã chứng minh rằng Sâm cau rừng mang lại những hiệu quả sau đây:

Các hoạt động điều hòa các chức năng cơ quan trong cơ thể bao gồm tăng ngưỡng chịu nhiệt và giảm lượng oxy máu, đồng thời có tác dụng tương tự androgen và chống co giật.

Rễ Sâm cau dịch chiết cồn có khả năng kích thích miễn dịch bằng cách tăng số lượng bạch cầu, đặc biệt là bạch cầu lympho ở gan.

Việc chống loãng xương bao gồm việc tăng số lượng tạo cốt bào và hoạt tính của enzyme alkaline phosphatase, cũng như tăng cường sự lắng đọng Canxi trong mô xương và hoạt động chống oxy hóa của tạo cốt bào. Đồng thời, nó giảm sự hấp thu xương lại của các tế bào phá huỷ.

Kích thích giác quan và tạo cảm giác thèm ăn.

Công cụ này có khả năng giúp tăng cường chức năng tình dục và điều chỉnh bài tiết nội tiết tố như estrogen, FSH, LH và testosterone, từ đó cải thiện hiệu suất và chất lượng tinh trùng.

Hoạt động chống oxy hóa: giảm hoạt tính của caspase-3 và tăng biểu hiện gen p53 mRNA, có vai trò quan trọng trong quá trình tử thần tế bào do hydroperoxy.

Tế bào mast ổn định, kháng histamin, hỗ trợ điều trị hen phế quản.

Bảo vệ tế bào gan: giảm men gan AST, ALT, GGT. Tăng cường sức khỏe máu lipid.

Sâm cau chứa Curculigoside, có tác dụng thúc đẩy sản xuất protein procollagen type 1 và giảm protein tiêu chất nền trong các tế bào da, từ đó giúp ngăn chặn quá trình lão hóa da.

Sâm cau rừng trong Y học cổ truyền

Vị cay, tính nóng, hơi có chất độc. Có hiệu quả tăng cường sức khỏe, làm giảm cảm giác mệt mỏi, giảm đau nhức và tăng cường cơ bắp.

Kinh Thận, Can và Tỳ là ba quy kinh.

Sâm cau thả vào ly rượu uống.

Cách dùng Sâm cau rừng

Sâm cau rừng thường được sử dụng để chữa các triệu chứng như: nam giới bị tinh lạnh, liệt dương; phụ nữ bị tiểu đục, bạch đới, người già bị tiểu són lạnh dạ; thần kinh suy nhược, phong thấp, lưng gối đau và khó vận động. Cách sử dụng là ngày dùng từ 6-12 gam, có thể kết hợp với các loại thuốc khác dưới dạng thuốc sắc hoặc ngâm rượu.

Ở Ấn Độ, cây này được coi như có tính chất nhẹ nhàng, hỗ trợ tiểu tiện, tốt cho sức khỏe, kích thích ham muốn, được sử dụng để điều trị bệnh trĩ, làm đẹp da, giảm triệu chứng hen suyễn, tiêu chảy và bệnh lậu.

Theo dược điển Trung Quốc, hướng dẫn liều dùng cho người lớn là từ 3 đến 9 gram mỗi ngày. Hiện tượng độc tính dài hạn đã được ghi nhận trên chuột khi sử dụng liều cực cao 120 gram trên mỗi kilogram trong vòng 6 tháng, gây tổn thương cho gan và thận.

Một số bài thuốc từ Sâm cau rừng

Chữa vấn đề liệt dương ở nam giới và tình trạng tử cung lạnh ở phụ nữ.

Hằng ngày, ta sử dụng 6 gram sâm cau, 8 gram ba kích, thục địa, hồ đào nhục và 4 gram hồi hương để tạo nên một loại sắc uống.

Chữa các triệu chứng như phong thấp, suy nhược thần kinh, đau lạnh ở lưng và gối.

Sâm cau 50g và rượu trắng 150ml được ngâm trong vòng 7 ngày, và sử dụng trước mỗi bữa chính hàng ngày.

Cách chữa bệnh tiêu chảy và hen suyễn.

Rễ Sâm cau được cắt thành lát mỏng, nhỏ và phôi khô. Sau đó, sao lên để có màu vàng. Nấu 12 – 16g rễ Sâm cau với 250ml nước. Khi nước cạn chỉ còn lại 50ml, thì sử dụng và uống trong ngày, trước mỗi bữa ăn.

Trị đau nhức toàn thân và tê thấp.

20g rễ sâm cau, hy thiêm thảo (cỏ dĩ), hà thủ ô đỏ (chế đậu đen), và 500ml rượu trắng được cắt nhỏ và ngâm trong rượu trắng trong khoảng 5-7 ngày. Uống 30ml hai lần mỗi ngày, trước khi ăn.

Chữa liệt dương do rối loạn thần kinh chức năng

Bài thuốc số 1 bao gồm các thành phần sau: 20g sâm cau, 12g trâu cổ (sung thằn lằn), sâm bố chính, câu kỷ tử, tục đoạn, ngưu tất, thạch hộc, ba kích thiên, hoài sơn; 8g ngũ gia bì, nữ trinh tử. Tất cả các thành phần này cần được rửa sạch, sau đó được cắt thành lát mỏng và nhỏ, sử dụng trong ngày và trước mỗi bữa ăn.

Bài thuốc số 2 có thành phần: 20 g sâm cau, 16 g ba kích, hồ đào nhục (óc chó), phá cố chỉ, thục địa; 4 g tiểu hồi hương. Chúng ta sẽ sắc các nguyên liệu này với 750 ml nước. Khi lượng nước còn khoảng 250 ml, tắt bếp. Bài thuốc này dùng trong ngày, chia thành 2 lần uống trước mỗi bữa ăn.

Một số món ăn từ Sâm cau rừng

Thịt gà nấu sâm cau là một món ăn thực dưỡng được làm từ gà và sâm cau, có tác dụng bồi bổ khí huyết, giảm triệu chứng phong thấp và tăng cường sinh lực. Đối với nam giới gặp vấn đề về sinh lý, rối loạn cương dương, đau lưng mỏi gối, có thể xem xét thêm món ăn này vào thực đơn điều trị.

Chuẩn bị các nguyên liệu như sau: thịt gà 250 g, dâm dương hoắc 15 g, sâm cau 15 g và các loại gia vị. Rửa sạch dược liệu trước khi sử dụng. Rửa sạch thịt gà và trộn đều với gia vị trong khoảng 15 phút để thấm đều. Đặt tất cả nguyên liệu vào nồi và nấu với lượng nước vừa đủ cho đến khi thịt gà chín mềm. Nêm nếm gia vị và dùng khi còn nóng.

Rượu tiên mao là một loại rượu có tác dụng chống lại tình trạng phong thấp và tăng cường sức khỏe cho thận và dương tràng. Việc sử dụng rượu tiên mao một cách hợp lý hàng ngày có thể giúp cải thiện vấn đề liệt dương ở nam giới, điều trị chứng suy nhược thần kinh và phong thấp.

50g tiên mao phơi khô, sau đó cắt lát mỏng và sấy khô sao cho màu vàng hạ thổ. Cho 500ml rượu gạo vào và ngâm tiên mao trong khoảng 7 đến 10 ngày, đảo nhẹ. Mỗi lần uống khoảng 30ml, sau bữa ăn.

Lưu ý khi sử dụng

Không nên sử dụng “Thần nông bản thảo” cho những bệnh nhân có triệu chứng âm hư nội nhiệt và cảm nhiễm ngoại hàn.

Rễ sâm cau rừng có khả năng gây nhầm lẫn với rễ cây Bồng.

Khuyến cáo chỉ sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ cho phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú.

Vui lòng thông báo cho bác sĩ điều trị nếu bạn đang sử dụng bất kỳ loại thuốc nào khác.

Sâm cau là một loại thuốc quý nhưng vẫn chưa được nhiều người biết đến. Bài thuốc từ sâm cau có thể hỗ trợ điều trị các vấn đề như liệt dương, phong thấp, đau lưng gối. Hy vọng bài viết này sẽ cung cấp cho bạn đọc những thông tin hữu ích về tác dụng tuyệt vời của loại dược liệu này. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng sâm cau không phải là một loại thần dược, vì vậy trước khi sử dụng để điều trị bất kỳ bệnh lý nào, bạn nên tham khảo ý kiến chuyên gia.

Trang web y tế YouMed chỉ sử dụng các nguồn tham khảo có độ uy tín cao, bao gồm các tổ chức y tế, học thuật đáng tin cậy và tài liệu từ các cơ quan chính phủ để hỗ trợ thông tin trong bài viết của chúng tôi. Quy trình biên tập của chúng tôi được thiết lập để đảm bảo nội dung luôn chính xác, minh bạch và đáng tin cậy.

Đỗ Tất Lợi (2004) đã viết cuốn sách “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam” được xuất bản bởi nhà xuất bản Y học.

Curculigo orchioides, còn được gọi là “vàng đen” với nhiều lợi ích cho sức khỏe, là một nghiên cứu được thực hiện bởi Chauhan NS, Sharma V, Thakur M và Dixit VK. Bài viết được đăng trên tạp chí Zhong Xi Yi Jie He Xue Bao vào tháng 7 năm 2010, có số ISSN 1672-1977. Trong nghiên cứu này, tác giả đã tìm hiểu về tác dụng của Curculigo orchioides đối với sức khỏe và khám phá những lợi ích mà nó mang lại. Kết quả nghiên cứu cho thấy r

Trong nghiên cứu này, Cao và đồng nghiệp đã điều tra tác dụng của Curculigo orchioides – một loại thảo dược truyền thống Trung Quốc – trong việc ngăn chặn mất xương ở chuột bị cắt cơ tử cung. Kết quả cho thấy rằng Curculigo orchioides có tác dụng bảo vệ xương.

Cao, D.P., Zheng, Y.N., Qin, L.P., Han, T., Qin, L.P., Zhang, Q.Y., 2008b. Các tiến bộ trong nghiên cứu về thành phần hóa học và hoạt tính sinh học của cây Curculigo. Tạp chí Dược học và Nghiên cứu 8, 59-62, bằng tiếng Trung.

Chang và đồng nghiệp (2004) đã nghiên cứu tác động của việc dùng San-xiantang qua đường uống đến khả năng miễn dịch của chuột. Kết quả được đăng trên tạp chí Zhong Hua Shi Yong Zhong Xi Yi Za Zhi, số 4, trang 676-677, bằng tiếng Trung.

Chang, W.L. Và Lee, S.S. Đã thu thập Norneolignan và phenol từ cây Curculigo capitulata vào năm 1998 (Phytochemistry 49, 2133-2136).

Hãy lan truyền những thông tin hữu ích này đến tất cả mọi người.

Có thể bạn quan tâm