Nang đơn thận: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị

Nang đơn thận, còn được gọi là nang thận đơn độc hoặc nang thận đơn thuần, là một bệnh lý lành tính phổ biến thứ hai trong nhóm bệnh thận có nang. Mặc dù bệnh này hiếm khi ảnh hưởng đến chức năng của thận, nhưng vẫn có một số trường hợp ít gây ảnh hưởng đến sức khỏe và gây ra biến chứng.

nang đơn thận

Nang đơn thận là gì?

Nang đơn thận là một cấu trúc duy nhất trong thận, nằm ở vùng vỏ thận. Nó bao gồm một lớp mô mỏng ở thành nang, có chứa dịch bên trong và không kết nối với bể thận.

nang đơn thận là gì
Nang đơn thận (trái)  – Thận đa nang (phải)

Nang thận đơn thuần khác với bệnh thận đa nang, nó phần lớn có nguyên nhân từ rối loạn di truyền. Bệnh không ảnh hưởng đến toàn bộ thận hoặc thay đổi cấu trúc của thận, cũng không làm giảm chức năng thận như trong trường hợp bị thận đa nang.

Một người có thể có nhiều nang trên một hoặc cả hai quả thận. U nang này là một bệnh lý lành tính phổ biến liên quan đến thận, không ảnh hưởng đến chức năng của thận. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, kích thước của nang thận sẽ tăng dần theo thời gian. Khi kích thước của nang thận trở nên quá lớn, nó có thể gây ra sự giảm chức năng của thận. Vì vậy, cần theo dõi sức khỏe và thăm khám định kỳ để kiểm tra.

Nang thận đơn độc phổ biến ở nhiều độ tuổi khác nhau, tỉ lệ thường xảy ra ở người trên 40 tuổi là khoảng 25%, người trên 50 tuổi có tỉ lệ là 50% và 90% ở những đối tượng trên 70 tuổi. Vì là bệnh lành tính, nên hiếm khi cần điều trị. Hầu hết những người bị nang thận đơn độc không nhận ra mình đang mắc bệnh, trừ khi đi khám bệnh định kỳ hoặc có tình trạng bất thường do nang thận quá lớn.

Nguyên nhân nào gây ra nang đơn thận?

Hiện tại, chưa có nghiên cứu đáng tin cậy nào xác định rõ nguyên nhân chính gây ra nang đơn thận. Tuy nhiên, đã có hai giả thuyết chuyên gia được các nhà nghiên cứu công bố:

Bẩm sinh: Nang đơn thận bẩm sinh là một trong những dạng dị tật bẩm sinh liên quan đến sự không bình thường trong quá trình phát triển của thận. Nguyên nhân có thể do yếu tố bẩm sinh và có hai trường hợp.

  • Trong quá trình phát triển của thận trong phôi thai, sự phát triển không đầy đủ của mầm hậu thận (Metanephrogene) và ống Wolff dẫn đến hình thành nang thận.
  • Trong quá trình phát triển của thận trong phôi thai, ống lượn có thể tách ra khỏi ống góp ở giai đoạn thứ 3 hoặc thứ 4 và sau đó phát triển thành nang thận.
  • Có một số báo cáo khoa học cho biết hệ thống bài tiết nước tiểu bên trong thận có chứa các ống nhỏ, có chức năng dẫn nước tiểu ra khỏi cơ thể. Vì vậy, khi gặp tình trạng viêm nhiễm, tắc ống thận hoặc nhiễm độc, có thể dẫn đến tình trạng nang đơn thận.

  • Khi đường ống bị viêm nhiễm trong thời gian dài, sẽ có sự hình thành các túi nhỏ trên thành ống, sau đó các túi này sẽ phát triển và tạo thành các nang thận riêng lẻ.
  • Tắc ống thận có thể xảy ra do túi thừa đài thận, tắc ống lượn gần hoặc yếu màng đáy của ống thận, và có thể dẫn đến hình thành nang thận.
  • Ong lượn xa bị nhiễm acid, có khả năng gây tổn thương đến nang thận.
  • cấu tạo của thận

    Nang thận hay còn gọi là Kidney cyst.

    Tủy thận: Bộ phận tủy thận.

    Vỏ xơ: Màng sợi.

    Động mạch thận là mạch thận.

    Tĩnh mạch thận còn được gọi là Renal vein.

    Renal pelvis còn được gọi là bể thận.

    Niệu quản, còn được gọi là ống niệu quản.

    Ai có nguy cơ bị nang đơn thận?

    Nang thận là một căn bệnh phổ biến ở nhiều độ tuổi, nhưng thường gặp nhiều hơn ở người già. Tỷ lệ mắc bệnh thường dao động khoảng 25% ở người trên 40 tuổi, 50% ở người trên 50 tuổi và lên đến trên 90% ở những người trên 70 tuổi. Ngoài ra, nam giới có khả năng bị nang thận gấp đôi so với phụ nữ.

    Các triệu chứng của Nang đơn thận là gì?

    Nang đơn thận lành tính không gây ảnh hưởng đến chức năng thận, do đó hầu hết người bệnh không có triệu chứng. Dấu hiệu lâm sàng của nang thận phụ thuộc vào kích thước và mức độ chèn ép đài bể thận, ứ nước thận hay ảnh hưởng tới các cơ quan khác. Một số trường hợp đặc biệt, nang thận có thể gây ra triệu chứng bất thường khi nó vỡ do chấn thương. Khi kích thước của nang thận đủ lớn và gây chèn ép hoặc ảnh hưởng đến chức năng thận, có thể xuất hiện những triệu chứng như:

  • Triệu chứng thường gặp khi kích thước nang lớn gây đau ở bụng trên, đau lưng hoặc cảm thấy nặng vùng thắt lưng là bệnh nhân phải đi khám.
  • Nhiễm trùng nang thận gây ra sự sốt và cảm giác ớn lạnh, ảnh hưởng đến sức khỏe.
  • Huyết áp cao: Thận bị phình to, nằm ở vùng mô thận và chèn ép động mạch thận, gây tăng bài tiết Renin và tăng huyết áp phụ thuộc.
  • Thận bị phình to: nang thận có kích thước quá lớn, có thể cảm nhận bằng tay hoặc nhìn thấy khối u nhô ra khỏi vùng bụng.
  • Nhiều khó khăn xảy ra với hệ thống đường tiết niệu như khó tiểu, tiểu đau, tiểu có máu hoặc nước tiểu mờ,…: Trong tình huống này, niệu quản (ống dẫn nước tiểu) đã được đặt từ thận xuống bàng quang.
  • Biến chứng của nang đơn thận

    Có những trường hợp, khi gặp biến chứng, nang thận đơn thuần có thể gây ra những tình trạng như:

  • Nang thận quá lớn, nén vào xương hoặc các cơ quan nội tạng khác, gây ra cảm giác đau hoặc khó chịu.
  • Dòng chảy của máu hoặc nước tiểu qua thận hoặc niệu quản bị tắc nghẽn.
  • Nếu nang thận bị vỡ, chất dịch trong có thể gây nhiễm trùng, sốt và đau nhức.
  • Nang thận bị tổn thương, gây đau hoặc gây ra tình trạng tiểu máu, các bệnh về tiết niệu.
  • Huyết áp tăng cao gây ảnh hưởng đến chức năng của tim mạch.
  • Cách chẩn đoán nang đơn thận?

    Nang thận đơn không gây ra triệu chứng lâm sàng, do đó người bệnh thường không nhận biết mình mắc bệnh. Thông thường, bác sĩ phát hiện nang thận khi khám bệnh hoặc kiểm tra sức khỏe bằng cách sử dụng các phương pháp chẩn đoán hình ảnh (siêu âm, CT scan, MRI) hoặc các xét nghiệm liên quan đến nước tiểu và máu. Nếu chỉ cần chẩn đoán bệnh, các bác sĩ sẽ sử dụng các kỹ thuật chẩn đoán như sau:

    1. Siêu âm thận

    Siêu âm thận là phương pháp phổ biến được sử dụng bởi các bác sĩ để chẩn đoán và sàng lọc các bệnh liên quan đến thận. Hiện nay, các bệnh viện đã trang bị các thiết bị siêu âm hiện đại đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán bệnh nang thận như: không có khối trống âm (Echo free); hình dạng tròn hoặc bầu dục; màng nang mỏng, nhẵn, có biên đều; khả năng xuyên qua sóng âm tốt. Đồng thời, tạo ra âm phản xạ tăng ở phía sau của nang.

    siêu âm thận

    2. Chụp thận thuốc – tĩnh mạch (UIV)

    UIV là một phương pháp được nhiều bác sĩ sử dụng để chẩn đoán nang thận. Qua kỹ thuật chụp thận thuốc tĩnh mạch, chúng ta có thể quan sát bóng của nang thận và xem liệu nó có kết nối với hệ thống đài bể thận hay không. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ có thể chẩn đoán được các nang thận lớn. Đối với những nang nhỏ hoặc không nằm trong khu vực mô thận, việc phát hiện chúng thông qua UIV là khá khó khăn. UIV thường được chỉ định cho những bệnh nhân có nang thận có kích thước từ 4cm trở lên hoặc trong trường hợp nghi ngờ nang chèn ép và làm giãn đài bể thận.

    3. Chụp cắt lớp vi tính (CT scanner)

    CT scanner hệ tiết niệu là một công cụ chẩn đoán hình ảnh không xâm lấn được sử dụng để đánh giá hệ thống tiết niệu. Nó cung cấp kết quả về các hình ảnh chi tiết của các lớp cắt theo trục cơ thể từ thận đến tuyến tiền liệt. CT scanner giúp các bác sĩ quan sát chi tiết về nhu mô, đài bể thận, các đường bài xuất, niệu quản, tiền liệt tuyến và bàng quang.

    Công cụ CT scanner không chỉ được sử dụng để xác định nang đơn thận, mà còn hỗ trợ các bác sĩ trong việc chẩn đoán các bệnh lý khác liên quan đến thận như sỏi thận, sỏi bàng quang, sỏi niệu quản, nhiễm trùng đường tiết niệu, viêm bể thận, viêm bàng quang, khối u hệ tiết niệu, và thậm chí là ung thư.

    Điều trị nang đơn thận như thế nào?

    Bác sĩ sẽ chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị phù hợp cho người bệnh dựa vào tình trạng, kích thước và sự ảnh hưởng của nang đơn thận.

  • Không cần điều trị nếu nang thận dưới 3cm và không có triệu chứng, nhưng cần theo dõi định kỳ nang thận bằng siêu âm, xét nghiệm nước tiểu, đánh giá chức năng thận định kỳ và tránh các va chạm mạnh.
  • Nếu nang có kích thước vượt quá 6cm và xuất hiện các dấu hiệu hoặc nguyên nhân gây chèn ép đài bể thận và niệu quản, ta có thể điều trị bằng phương pháp gây xơ hóa: Nang thận cần được tiếp cận và hút dịch bằng kim chọc qua da. Tuyệt đối không chọc hút nang ở vị trí gần rốn thận.
  • Khi nang thận quá lớn, phẫu thuật sẽ được thực hiện. Bác sĩ sẽ sử dụng phương pháp mổ nội soi để tiến hành dẫn lưu dịch hoặc loại bỏ nang thận.
  • Khi nào thì là thời điểm thích hợp để tôi nhập viện?

    Nang đơn thận thường không ảnh hưởng đến chức năng thận, nhưng trong trường hợp nang phát triển quá lớn, có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Khi phát hiện có nang trong thận, cần khám sức khỏe và kiểm tra chức năng thận thường xuyên để phòng ngừa. Hãy liên hệ ngay với bác sĩ nếu xuất hiện các triệu chứng như: đau ở phần trên của bụng, đau hoặc cảm giác nặng ở vùng lưng, thận căng và huyết áp cao, cũng như gặp vấn đề về đường tiết niệu.

    Phòng ngừa nang đơn thận như thế nào?

    Theo các bác sĩ, không thể ngăn ngừa bệnh liên quan đến nang thận, nhưng chúng ta có thể phòng ngừa các biến chứng bệnh bằng cách duy trì vệ sinh cá nhân tốt và thường xuyên kiểm tra sức khỏe.

    Tình trạng nang đơn thận hiếm khi ảnh hưởng đến chức năng của thận. Sau khi xác định đúng tình trạng bệnh và xem xét các yếu tố khách quan và chủ quan của người bệnh, bác sĩ sẽ đưa ra các phương pháp điều trị thích hợp. Điều này sẽ giúp người bệnh hiểu rõ được ưu điểm và rủi ro của từng phương pháp. Để giảm thiểu nguy cơ, hãy chọn các cơ sở y tế đáng tin cậy có đội ngũ y bác sĩ chuyên nghiệp và trang thiết bị y tế hiện đại.

    Trung tâm Tiết niệu Thận học của BVĐK Tâm Anh là nơi tập trung các chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực này, bao gồm cả chuyên gia Nội khoa và Ngoại khoa, với sự tận tâm và giỏi chuyên môn. Giám đốc Trung tâm là PGS.TS.BS Vũ Lê Chuyên, một thầy thuốc ưu tú, cùng với Phó giám đốc là BS.CKII Tạ Phương Dung, cũng là một thầy thuốc xuất sắc. Cả hai đều được xem như những người có uy tín trong lĩnh vực Tiết niệu Thận học tại Việt Nam. Các chuyên gia và bác sĩ tại Trung tâm luôn tự tin thực hiện những kỹ thuật mới nhất, phát hiện và điều trị các bệnh lý về thận và đường tiết niệu một cách hiệu quả, giúp bệnh nhân giảm thời gian nằm viện, giảm nguy cơ tái phát và cải thiện chất lượng cuộc sống.

    Trung tâm Tiết niệu Thận học được trang bị những hệ thống máy móc, trang thiết bị hiện đại hàng đầu trong nước và khu vực. Phòng mổ của trung tâm đạt tiêu chuẩn quốc tế. Ngoài ra, trung tâm còn cung cấp dịch vụ nội trú và dịch vụ cao cấp 5 sao. Trung tâm Tiết niệu Thận học nổi bật với các dịch vụ thăm khám, tầm soát và điều trị mọi bệnh lý đường tiết niệu, từ những bệnh lý thường gặp đến những cuộc đại phẫu thuật kỹ thuật cao. Các phẫu thuật nổi bật bao gồm phẫu thuật nội soi sỏi thận, ghép thận, cắt bướu bảo tồn nhu mô thận, cắt thận tận gốc, cắt tuyến tiền liệt tận gốc, cắt toàn bộ bàng quang tạo hình bằng ruột non và cắt tuyến thượng thận. Trung tâm cũng có khả năng tạo hình cho các dị tật đường tiết niệu.

    Quý khách có thể đặt lịch khám và điều trị suy thận tại Trung tâm Tiết niệu Thận học, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh thông qua các phương thức sau đây để thuận tiện hơn:- Đặt hẹn trực tuyến

    Để đăng ký lịch hẹn khám bệnh riêng với chuyên gia, vui lòng liên hệ tổng đài 0287 102 6789 (TP HCM) hoặc 024 3872 3872 (Hà Nội) qua dịch vụ chăm sóc khách hàng.

    Bạn có thể sắp xếp lịch hẹn khám bệnh với bất kỳ bác sĩ nào mà bạn tin tưởng thông qua liên kết sau: https://tamanhhospital.Vn/danh-cho-khach-hang/dat-lich-kham/.

    Có thể gửi tin nhắn trên Fanpage Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh hoặc Fanpage Tiết niệu – Nam học BVĐK Tâm Anh.

    Gửi tin nhắn qua Zalo Official Account của BVĐK Tâm Anh.

    Tình trạng nang đơn thận hiếm khi ảnh hưởng đến chức năng của thận. Sau khi xác định đúng tình trạng bệnh và xem xét các yếu tố khách quan và chủ quan của người bệnh, bác sĩ sẽ đưa ra các phương pháp điều trị thích hợp. Điều này sẽ giúp người bệnh hiểu rõ được ưu điểm và rủi ro của từng phương pháp. Để giảm thiểu nguy cơ, hãy chọn các cơ sở y tế đáng tin cậy có đội ngũ y bác sĩ chuyên nghiệp và trang thiết bị y tế hiện đại.