Biến chứng làm giảm tuổi thọ
Thay van tim cũng giống như bất kỳ loại phẫu thuật nào, đều có nguy cơ gặp phải các biến chứng như:
- Nhiễm trùng vết thương, phổi, bàng quang hoặc van tim
- Hình thành cục máu đông
- Chảy máu quá nhiều
- Nhịp tim không đều (rối loạn nhịp tim)
- Suy giảm chức năng thận trong một vài ngày
- Van có thể bị mòn
- Viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn
Các biến chứng này đều có thể làm giảm sức khỏe hoặc dẫn đến nhiều rủi ro khác cho bệnh nhân, gây giảm tuổi thọ.
Thay van tim sống được bao lâu cũng phụ thuộc vào loại van nhân tạo
Van cơ học có thể tồn tại trên 30 năm, thậm chí lâu hơn mà không hư hỏng, nhưng buộc bệnh nhân cần dùng thuốc chống đông máu suốt đời. Vì vậy, nó được khuyên dùng khi bệnh nhân dưới 60 tuổi và dùng được thuốc kháng đông máu; người có nguy cơ huyết khối từ trước và đã được chỉ định thuốc kháng đông máu suốt đời. Riêng phụ nữ muốn có thai cần cân nhắc kỹ vì khi đã thay van cơ học, cần ngừng thuốc chống đông trong 3 tháng đầu và sau 36 tuần.
Van sinh học có nguồn gốc từ động vật, đã được xử lý loại bỏ các chất gây thải ghép nên chỉ cần dùng thuốc chống đông trong 3 tháng đầu sau phẫu thuật. Tuy nhiên, nó sẽ thoái hóa theo thời gian và chỉ đạt tuổi thọ trung bình là 8 – 15 năm. Lúc này, buộc phải phẫu thuật lại để thay van mới, nếu không bệnh nhân sẽ tử vong. Người càng trẻ hoặc mang thai, tốc độ thoái hóa van càng nhanh. Do đó, van sinh học khuyên dùng cho người trên 60 tuổi (tốc độ thoái hóa van chậm hơn người trẻ), bệnh nhân không có khả năng dùng thuốc chống đông đều đặn và kiểm tra định kỳ, bệnh nhân chống chỉ định với thuốc chống đông máu, phụ nữ đang có kế hoạch mang thai trong thời gian gần.
Đối với van đồng loài được chỉ định cho bệnh nhân có viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn vì van này kháng khuẩn tốt, không cần dùng thuốc chống đông, tuổi thọ cao hơn van sinh học nhưng thấp hơn van cơ học. Tuy nhiên, số van được hiến tặng rất ít, kích thước cũng không đa dạng nên không phải ai cũng nhận được.
Ngoài ra, nếu chức năng tim đã giảm (suy tim) hay bệnh nhân có mắc thêm bệnh khác,… hoặc duy trì lối sống không lành mạnh thì tuổi thọ sau này cũng sẽ không cao.
Nói là như vậy, nhưng tỷ lệ sống, sức khỏe, khả năng lao động của bệnh nhân khi đã được phẫu thuật vẫn cao hơn rất nhiều so với việc có bệnh van tim nặng nhưng không chịu can thiệp. Vậy nên nếu đã được bác sĩ chỉ định thay van, bạn nên yên tâm chuẩn bị tốt cho ca phẫu thuật sắp tới.
Làm gì để kéo dài tuổi thọ cho bệnh nhân sau khi thay van tim?
Việc thay van tim sống được bao lâu không quan trọng bằng những biện pháp để kéo dài được tuổi thọ. Sau khi phẫu thuật, bệnh nhân nên thực hiện những lời khuyên dưới đây:
- Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh: Ăn một chế độ ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên cám, đậu giàu chất xơ và các dưỡng chất tốt cho tim mạch; bổ sung nhiều cá nước lạnh; ăn nhạt để giảm huyết áp, giảm áp lực cho van; hạn chế những món muối chua, đồ chế biến sẵn, thức ăn nhanh, chất béo từ động vật.
- Tập thể dục: Vận động nhẹ nhàng, phù hợp với thể lực, không gắng sức. Tập thể dục hằng ngày giúp tăng cường tuần hoàn máu qua van hiệu quả, nâng cao thể lực chung.
- Duy trì cân nặng hợp lý: Nếu thừa cân hoặc béo phì, hãy cố gắng ăn uống lành mạnh và giảm cân một cách an toàn.
- Kiểm soát căng thẳng: Dành thời gian nghỉ ngơi, thư giãn và tránh những lo lắng căng thẳng không đáng có.
- Sinh hoạt lành mạnh: Bỏ hút thuốc lá, giảm rượu bia, cà phê.
- Dùng thuốc đúng chỉ định: Bệnh nhân cần uống đủ, đúng giờ, đúng liều thuốc chống huyết khối; đồng thời theo dõi xem có dấu hiệu chảy máu không (dễ bầm tím, chảy máu cam, chảy máu chân răng, đi ngoài phân đen…) thì thông báo ngay với bác sĩ.
- Thăm khám định kỳ: Đặc biệt là trong 3 tháng đầu cần tái khám liên tục. Sau đó, bệnh nhân cũng cần đi khám định kỳ để bác sĩ theo dõi đáp ứng của cơ thể với thuốc chống đông máu, tình trạng van, phát hiện vấn đề sức khỏe mới (nếu có) và có những điều chỉnh phù hợp.
Hy vọng thông qua bài viết này bạn đã biết rõ được thay van tim sống được bao lâu, cũng như những yếu tố tác động và các biến chứng thường gặp để có giải pháp phòng ngừa và sống khỏe với bệnh nhé!
