Mẹ và bé

Sai lầm 1: Tráng ruột bằng nước cà rốt trước khi ăn dặm sẽ giúp bé ăn tốt, ít gặp vấn đề về tiêu hóa

Nhiều mẹ chia sẻ cách cho bé dùng nước cà rốt 1-2 tuần trước khi bắt đầu ăn dặm để giúp bé ăn ngoan, tránh vấn đề tiêu hóa và không gặp tình trạng táo bón. Có người thậm chí đã áp dụng cách này cho bé từ rất sớm, từ 3-5 tháng tuổi.

Tuy nhiên, điều này là sai và không nên cho bé dùng nước cà rốt trước khi bé đủ 5 tháng tuổi.

Học viện Nhi Khoa của Mỹ khuyên sử dụng cà rốt và nước ép cà rốt để bảo vệ sức khỏe của trẻ em khỏi tác động tiêu cực của dư nitrate.

Trẻ em dưới 3 tháng tuổi không được sử dụng cà rốt hoặc nước ép từ cà rốt.

Không khuyến khích cho các bé từ 4 – 6 tháng tuổi sử dụng cà rốt trong thực đơn ăn dặm. Đặc biệt, không nên cho bé uống nước ép cà rốt vì nước ép này có chứa hàm lượng nitrate rất cao.

Trẻ từ 6 tháng tuổi có thể ăn cà rốt xay nhuyễn trong thực đơn ăn dặm, tuy nhiên không nên sử dụng nước ép cà rốt.

Trẻ từ 7,5 tháng tuổi có thể tiêu thụ cà rốt hoặc nước ép cà rốt, tuy nhiên, nên giới hạn việc sử dụng nước ép cho trẻ dưới 1 tuổi.

Huyền thoại về việc tráng ruột trước khi ăn dặm bằng nước ép cà rốt không được chứng minh bằng khoa học. Ngược lại, cho bé dùng nước ép cà rốt quá sớm (4-6 tháng tuổi) có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe, ví dụ như bệnh Methemoglobinemia.

Sai lầm 2: Nấu cháo trộn chung nhiều thành phần với lượng lớn và để dùng cả ngày hoặc trữ đông dùng nhiều ngày

Nhiều bậc phụ huynh thường không có đủ thời gian để nấu cháo một lần với nhiều nguyên liệu như thịt, cá, rau củ để bé sử dụng nhiều lần.

Việc nấu cháo một lần và lưu giữ trong tủ lạnh hoặc đông lạnh để sử dụng cho bé trong nhiều ngày là phù hợp. Tuy nhiên, không nên lưu giữ cháo có hỗn hợp trộn chung thịt, cá và rau củ quá 8 tiếng. Nguyên nhân là do quá nhiều thành phần nguyên liệu sẽ làm ảnh hưởng đến hương vị, tăng hàm lượng nitrat, tính axit và bazơ, cũng như tạo điều kiện cho sự phát triển của vi khuẩn trong cháo. Tất cả những tác động này đều làm giảm chất dinh dưỡng và có nguy cơ gây chán ăn và rối loạn tiêu hóa cho bé.

Cha mẹ nên lắng nghe lời khuyên từ Hiệp Hội Dinh dưỡng lâm sàng Anh.

Cha mẹ có thể phân chia các nguyên liệu cho cháo trắng thành 4 nhóm và lưu trữ riêng biệt: chất đạm từ động vật có vú (thịt heo/bò/cừu), chất đạm từ gia cầm (trứng/thịt gà/chim), chất đạm từ cá/hải sản và rau củ. Khi muốn ăn, chỉ cần hâm nóng nhóm nguyên liệu tương ứng và trộn vào cháo.

Trong trường hợp cha mẹ không có đủ thời gian, chúng ta có thể áp dụng công thức sau để lưu trữ và kết hợp.

Cháo hoặc cơm kết hợp với rau củ có thể được lưu trữ, trừ những loại rau có lá dạng rỗng ruột như rau muống. Không nên áp dụng cách bảo quản này cho trẻ em đang gặp rối loạn tiêu hóa, đang được điều trị kháng sinh hoặc đang bị táo bón.

Chất đạm từ động vật có vú (thịt heo/bò/cừu) có thể được sử dụng để làm cháo hoặc cơm. Để lưu trữ lạnh và sử dụng tốt nhất, sản phẩm này nên được sử dụng trong vòng 24 tiếng. Nếu muốn bảo quản lâu hơn, người ta khuyến nghị đông lạnh và sử dụng trong vòng 10 ngày trở lại.

Cháo hoặc cơm kết hợp với chất đạm từ gia cầm như thịt gà, vịt hoặc thịt chim nên được bảo quản trong tủ lạnh và chỉ sử dụng trong vòng 14 tiếng để đảm bảo vệ sinh an toàn và giữ được giá trị dinh dưỡng tối ưu.

Không nên kết hợp cháo/cơm với trứng để lưu trữ.

Không nên tổ hợp cháo/cơm với hải sản (ngoại trừ tôm và cá sông) để lưu trữ.

Cháo hoặc cơm kết hợp với tôm hoặc cá sông có thể được dự trữ, tuy nhiên, tốt nhất là đông lạnh và sử dụng trong vòng 5 ngày. Khi rã đông, hãy làm nóng và sử dụng trong vòng 2 tiếng.

Sai lầm 3: Lầm tưởng về một số loại đồ ăn bổ dưỡng như sữa ong chúa, yến, váng sữa

Không phải tất cả các loại thức ăn bổ dưỡng đều phù hợp cho trẻ dưới 1 tuổi. Dù có được coi là bổ dưỡng, nhưng nếu cha mẹ không giới thiệu chúng một cách đúng đắn, chúng có thể gây áp lực cho thận và gây ra các vấn đề về tiêu hóa. Trẻ nhỏ không cần phải ăn những thức ăn bổ dưỡng mà chỉ cần ăn đủ lượng chất dinh dưỡng từ các loại thực phẩm thông thường là đã đủ để bé phát triển toàn diện.

Các loại sản phẩm từ yến bao gồm nước yến, yến sào, tổ yến và mật ong, cũng như sữa ong chúa, không nên sử dụng cho trẻ nhỏ dưới 1 tuổi do có nguy cơ gây dị ứng cao. Chỉ nên cho trẻ sử dụng khi trẻ đạt từ 1,5 tuổi trở lên. Đối với mật ong rừng, chỉ nên sử dụng khi trẻ trên 2 tuổi.

Còn một số loại thực phẩm khác cũng được cho là có giá trị dinh dưỡng:

Hạt chia là một nguồn thực phẩm thường được quảng cáo với lợi ích về giàu omega-3. Tuy nhiên, thực tế là hạt chia không chứa chất béo omega-3 DHA và EPA quan trọng cho sự phát triển trí não của trẻ. Thay vào đó, hạt chia chỉ chứa ALA, vitamin và khoáng chất tương tự như một số hạt khác. Vì vậy, khi cho trẻ ăn hạt chia từ 6 tháng tuổi, cần đảm bảo việc ăn cân bằng như các loại hạt khác, với lượng mỗi ngày không quá 5g và không nên cho trẻ ăn hạt chia quá 4 ngày trong một tuần.

Gạo lứt không phù hợp cho trẻ dưới 5 tuổi vì gạo này khiến bé cảm thấy no nhanh, dẫn đến việc bé không nhận đủ năng lượng cần thiết.

Váng sữa là một loại thức ăn có chứa nhiều chất béo (~13g/100g váng sữa), tuy nhiên, nó lại ít dưỡng chất và một số loại có chứa nhiều đường. Việc tiêu thụ váng sữa có hàm lượng chất béo cao không phù hợp cho trẻ em dưới 10 tháng tuổi.

Trẻ từ 10-12 tháng tuổi nên ăn không quá 30g/ngày và không nên ăn hạt lựu quá 3 ngày trong một tuần.- Trẻ trên 1 tuổi nên ăn không quá 50g/ngày và không nên ăn hạt lựu quá 4 ngày trong một tuần.

Không khuyến nghị sử dụng cho các bé thừa cân béo phì. Một số loại sữa ở Việt Nam có thể không đáp ứng đúng tên gọi, có tỷ lệ chất béo không phù hợp và có thể chứa phụ gia và lượng đường cao. Do đó, nên kiểm tra thành phần trước khi mua. Không nên cho bé dưới 1 tuổi sử dụng bất kỳ sản phẩm nào chứa đường.

Sữa chua-phô mai là một lựa chọn thú vị để giới thiệu phô mai (cheese cubes) và sữa chua cho bé. Thích hợp cho bé ăn dặm từ tuần thứ 7-8 hoặc khi bé đạt 7,5 – 8 tháng tuổi.

Tác giả được đề cập trong đoạn văn là một người có những đặc điểm sau đây:

Bác sĩ Anh Nguyễn đang làm việc tại Đại học Worcester-Anh và là thành viên của Hiệp hội Dinh dưỡng và Điều trị Lâm sàng Anh. Ông đã viết nhiều bài tư vấn về chăm sóc sức khỏe cho mẹ và bé trên trang cá nhân của mình, và cũng đồng tác giả của cuốn sách “Làm mẹ không áp lực”.

Để có thêm thông tin, độc giả có thể đọc thêm các bài viết của bác sĩ Anh Nguyễn TẠI ĐÂY.