Mẹ và bé

Bạn có thể giải thích về cơn khóc lặng (breath holding spell) được không?

Cơn khóc lặng là một hiện tượng khiến ba mẹ hoảng sợ và thậm chí đưa trẻ đi làm các xét nghiệm và điều trị không cần thiết.

Cơn khóc im lặng hay chính xác hơn là cơn khóc nín thở, hiện tượng này khá phổ biến ở trẻ em (5%), xuất hiện trong khoảng thời gian từ 6 tháng đến 4 tuổi, nhưng thường xảy ra nhiều nhất từ 6 tháng đến 18 tháng tuổi.

Có hai loại cơn khóc yên lặng.

BHS màu xanh lam khi khóc.

Loại này thường gặp phổ biến hơn (85%) ở trẻ khi họ cảm thấy bực bội, nhõng nhẽo và khóc. Trẻ hít thở sâu rồi bắt đầu khóc, sau đó họ thở ra và ngừng thở hoàn toàn. Môi của trẻ bắt đầu có dấu hiệu chuyển sang màu tím, và có thể ngất xỉu. Một số ít trẻ có thể có hiện tượng co giật ở tay chân với tần suất chậm. Tuy nhiên, chỉ trong vài giây, trẻ sẽ tự thở lại, có màu da hồng hào và tỉnh lại.

Một đứa trẻ đang khóc thảm thiết, mặt tím tái.

Mặc dù có vẻ đáng sợ, tình trạng này là bình thường và không gây hậu quả, tự khỏi sau 4 tuổi.

Nếu biết con bị chứng này, bạn có thể giảm cơn khóc bằng cách đặt một vật lạnh lên mặt trẻ hoặc thổi mạnh vào mặt con. Ngoài ra, cha mẹ có thể ngăn ngừa bằng cách tránh cho con khóc nhiều, không phải bằng cách chiều chuộng vô lý mà bằng cách đưa con vào những chuyện khác để đánh lạc hướng.

Không nên hoảng sợ, tránh lắc con hay ép ra nặn chanh, cần cẩn thận để trâu không bị viêm phổi hoặc thậm chí tử vong.

Khóc lặng xanh xao tỏa sắc (Pallid BHS).

Loại này gặp ít hơn, thường xảy ra sau một tai nạn gây đau như té ngã hoặc giật mình. Não gửi tín hiệu gây ra phản xạ vasovagal làm chậm nhịp tim, hạ huyết áp, ngừng thở và ngất. Trong trạng thái này, bệnh nhân thường mất ý thức, ngừng thở và tim đập rất chậm, có thể có co giật. Bệnh nhân sẽ hồi phục nhanh chóng trong vài phút, tuy nhiên vì cơn khóc này có những đặc điểm tương đồng với một số bệnh về thần kinh hoặc tim mạch, nên thường cần làm một số xét nghiệm để loại trừ các bệnh trên.

Cả ba cha mẹ hãy chú ý rằng cả hai loại cơn khóc lặng này đều không phải là do trẻ tự ý và không thể kiểm soát được. Điều này khác với việc trẻ cố ý ngưng thở trong một thời gian ngắn để đòi điều gì đó. Trẻ sẽ không bao giờ mất tri giác và thường sẽ tự thở trở lại khi được đáp ứng yêu cầu hoặc không chịu nổi thì sẽ thở lại.

Cách tránh những cơn khóc lặng ở trẻ nhỏ là gì?

Khóc lặng là một hành động có vẻ đáng sợ nhưng không gây hậu quả lâu dài.

Công việc chủ yếu là làm trẻ không khóc nhiều hoặc tránh tạo ra những tình huống khiến trẻ khóc. Có thể dùng khăn lạnh để đặt lên mặt trẻ để làm giảm cơn khóc. Cần chú ý không chiều chuộng trẻ vì khi trẻ có cơn khóc lặng sẽ dẫn đến những cơn khóc dỗi (tantrums) và làm tình trạng này trở nên nặng hơn.

Khi trẻ bị khóc lặng, thường không cần tiến hành xét nghiệm ngoài hai loại chính là:

Tỷ lệ thiếu máu thiếu sắt trong những trẻ mắc cơn khóc lặng khá cao (69%). Tầm soát thiếu máu được xem là một nguyên nhân gây ra cơn khóc lặng, nhưng chưa có sự hiểu rõ về nguyên nhân này. Một giả thuyết là thiếu máu thiếu sắt có thể ảnh hưởng đến chất dẫn truyền thần kinh.

Tỷ lệ khóc lặng đã giảm đáng kể sau 3 tháng bù sắt (84.1%) so với nhóm không được bù sắt (21.4%).

Trong trường hợp nghi ngờ về bệnh tim hoặc động kinh, đặc biệt là loại cơn khóc lặng xanh xao, EKG (điện tâm đồ) và EEG (điện não đồ) được sử dụng như công cụ chẩn đoán.

Cơn khóc lặng không nhìn đáng sợ mà lại lành tính, nhưng cần chú ý đến vấn đề thiếu máu thiếu sắt và điều trị nếu có.

Tác giả được đề cập đến ở đây.

Bác sĩ Trương Hoàng Hưng, một chuyên gia nhi khoa người Việt, hiện đang sinh sống và làm việc tại một bệnh viện ở Texas, Mỹ. Với tư duy khoa học và sự quan tâm đến việc chăm sóc trẻ nhỏ, bác sĩ đã chia sẻ nhiều bài viết hữu ích cho các bà mẹ nuôi con.

Bạn có thể đọc những bài viết của bác sĩ trên aFamily bằng cách nhấp vào đây.