Mâu thuẫn triết học là gì?

Trong triết học, mâu thuẫn được nghiên cứu với những mặt đối lập. Quy luật mâu thuẫn trong triết học được coi là hạt nhân của phép biện chứng vì nó vạch ra nguồn gốc, động lực của sự vận động, phát triển của bản thân sự vật, hiện tượng. Vậy Mâu thuẫn triết học là gì? Mời quý bạn đọc cùng theo dõi nội dung này trong bài viết dưới đây.

1. Mâu thuẫn triết học là gì?

Mâu thuẫn là phạm trù triết học dùng để chỉ sự thống nhất và đấu tranh, sự chuyển hóa giữa những mặt đối lập của sự vật, hiện tượng hoặc giữa những sự vật, hiện tượng với nhau. Mâu thuẫn triết học được hiểu như sau: Mâu thuẫn là cái đối lập phản logic, không có sự thống nhất, không có sự chuyển hóa biện chứng giữa những mặt đối lập. Nhân tố tạo thành mâu thuẫn biện chứng là mặt đối lập. Khái niệm mặt đối lập dùng để chỉ những mặt, những thuộc tính, những khuynh hướng vận động trái ngược nhau nhưng là điều kiện, tiền đề tồn tại của nhau. Mỗi mâu thuẫn luôn có hai mặt đối lập với nhau trong đó nó vừa thống nhất với nhau lại vừa đấu tranh qua lại với nhau.

2. Đặc điểm của mâu thuẫn triết học

– Mâu thuẫn triết học là hiện tượng khách quan: Phép biện chứng duy vật khẳng định rằng tất cả những sự vật, hiện tượng tồn tại trong thực tại khách quan đều chứa đựng trong nó mâu thuẫn. Sự hình thành và phát triển của mâu thuẫn là do cấu trúc tự thân vốn có bên trong của sự vật, hiện tượng quy định. Mâu thuẫn tồn tại không phụ thuộc vào bất cứ một lực lượng siêu tự nhiên nào, kể cả ý chí của con người. Sự liên hệ, tác động qua lại, đấu tranh chuyển hóa, bài trừ và phủ định lẫn nhau, tạo thành động lực bên trong của mọi quá trình vận động và phát triển khách quan của chính bản thân những sự vật, hiện tượng.

– Mâu thuẫn triết học mang tính phổ biến và có mặt trong tất cả những lĩnh vực. Trong mỗi một sự vật, mâu thuẫn được hình thành không phải chỉ có một mà có thể có nhiều mâu thuẫn, bởi lẽ sự vật trong cùng một lúc có rất nhiều đối lập. Mâu thuẫn này mất đi thì mâu thuẫn khác lại hình thành. Vật chất tồn tại ở hình thức vận động cao hơn, mâu thuẫn thể hiện càng rõ nét hơn, gắn liền với sự vật xuyên suốt quá trình phát sinh, phát triển và diệt vong của sự vật.

Như vậy, mâu thuẫn là một hiện tượng khách quan và phổ biến, được hình thành từ những cấu trúc và thuộc tính bên trong vốn có tự thân của tất cả những sự vật, hiện tượng trong bản thân thế giới khách quan. Do vậy, trong hoạt động thực tiễn phải biết phân tích từng mặt đối lập tạo thành mâu thuẫn cụ thể để nhận thức được bản thân, khuynh hướng vận động, phát triển của sự vật, hiện tượng.

3. Nội dung của quy luật mâu thuẫn

Mọi sự vật hoặc hiện tượng đều chứa đựng những khuynh hướng đối lập lẫn nhau. Sự thống nhất và đấu tranh từ những mặt đối lập tạo ra xung lực nội của sự vận động, phát triển, những tính chất cần thiết được duy trì và vận động. Điều này dẫn tới mất đi cái cũ thay thế bởi cái mới. Chính là những giá trị vận động thể hiện theo chiều hướng tích cực.

+ Mặt đối lập: Mang đến sự thể hiện của những khía cạnh khác nhau. Thể hiện với những thuộc tính, đặc điểm, những tính quy định có khuynh hướng biến đổi trái ngược. Chúng tồn tại theo khách quan ở trong tự nhiên, tư suy và xã hội và gắn với những sự vật, hiện tượng cụ thể.

+ Mâu thuẫn biện chứng: Là một trạng thái mà mặt đối lập liên hệ, chúng có tác động qua lại với nhau, trong đó có sự phản ánh mâu thuẫn đối với hiện thực, nguồn gốc phát triển nhận thức.

– Sự thống nhất của những mặt đối lập:

Là điểm chung được xác định trong chức năng đối với sự vật, hiện tượng. Chúng nương tựa với nhau, tồn tại nhưng không tách rời với nhau. Với những mặt khác nhau đảm bảo quan trọng, cần thiết và mang đến ý nghĩa và chức năng không thể thiếu để sự vật, hiện tượng có thể vận động và phát triển, tạo lên những nhân tố “đồng nhất” của những mặt đối lập. Đồng thời, nó còn mang đến sự tác động, gắn kết của ý nghĩa chung và đảm bảo chức năng không thể tách rời.

– Sự đấu tranh của những mặt đối lập

Là sự mâu thuẫn trong hoạt động, cơ chế thực hiện. Với những tác động qua lại theo xu hướng là bài trừ, phủ định lẫn nhau. những mặt chính là sự ngược lại trong vận hành của mặt kia. Nó mang đến những đấu tranh trong chức năng, ý nghĩa thực hiện và phủ định lẫn nhau về nguyên tắc vận hành hay hoạt động.

Hình thức đấu tranh những mặt đối lập vô cùng phong phú và đa dạng vì nó gắn với những mặt thực tế tồn tại trong sự vật, hiện tượng tùy thuộc vào mối quan hệ qua lại của điều kiện diễn ra cuộc đấu tranh và những mặt đối lập, tính chất.

– Mâu thuẫn là nguồn gốc sự vận động, sự phát triển

+ Sự thống nhất, đấu tranh những mặt đối lập chính là hai xu hướng tác động khác nhau: Thống nhất mang đến cộng hưởng trong ý nghĩa chung thế nhưng đấu tranh lại mang đến những thể hiện riêng biệt, triệt tiêu mặt còn lại. Sự thống nhất, đấu tranh của mặt đối lập không tách rời nhau. Luôn phản ánh đồng thời gắn với thời điểm cụ thể. Và với sự vật, hiện tượng trong vận động, phát triển theo thời gian.

+ Đấu tranh của mặt đối lập được quy định tất yếu về sự thay đổi những mặt đang tác động, làm mâu thuẫn phát triển. Mâu thuẫn ban đầu hình thành chỉ là một sự khác nhau cơ bản. Dần dần, những mặt đối lập có xung đột gay gắt, chúng tự chuyển hóa lẫn nhau và mâu thuẫn được giải quyết. Khi đến giai đoạn với tính chất nhất định, tiếng nói chung sẽ được hình thành và điều này mang đến hiệu quả thể hiện đảm bảo cho những mặt trong ý nghĩa của nó. Nhờ vậy, thể thống nhất mới sẽ thay thế thể thống nhất cũ, tạo nên những thức mang đến thích ứng hiệu quả, tốt hơn.

– Sự phát triển là cuộc đấu tranh những mặt đối lập. Chúng dần hình thành sự đối lập nghiêm trọng và khác biệt hơn, những mặt đối lập tất yếu sẽ có đấu tranh, vì chúng không thể tách rời khỏi nhau đối với mâu thuẫn biện chứng. Song song với những tính chất thể hiện của đấu tranh để bài trừ lẫn nhau cũng như những tác động qua lại trong tác động lên sự vật, hiện tượng.

Trên đây là nội dung về Mâu thuẫn triết học là gì? Mong rằng bài viết sẽ cung cấp cho quý độc giả những thông tin hữu ích. Nếu có thắc mắc hay cần tư vấn, hãy liên hệ với công ty luật ACC để chúng tôi có thể giải đáp cho quý bạn đọc một cách nhanh chóng nhất.

✅ Dịch vụ thành lập công ty ⭕ ACC cung cấp dịch vụ thành lập công ty/ thành lập doanh nghiệp trọn vẹn chuyên nghiệp đến quý khách hàng toàn quốc ✅ Đăng ký giấy phép kinh doanh ⭐ Thủ tục bắt buộc phải thực hiện để cá nhân, tổ chức được phép tiến hành hoạt động kinh doanh của mình ✅ Dịch vụ ly hôn ⭕ Với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn ly hôn, chúng tôi tin tưởng rằng có thể hỗ trợ và giúp đỡ bạn ✅ Dịch vụ kế toán ⭐ Với trình độ chuyên môn rất cao về kế toán và thuế sẽ đảm bảo thực hiện báo cáo đúng quy định pháp luật ✅ Dịch vụ kiểm toán ⭕ Đảm bảo cung cấp chất lượng dịch vụ tốt và đưa ra những giải pháp cho doanh nghiệp để tối ưu hoạt động sản xuất kinh doanh hay các hoạt động khác ✅ Dịch vụ làm hộ chiếu ⭕ Giúp bạn rút ngắn thời gian nhận hộ chiếu, hỗ trợ khách hàng các dịch vụ liên quan và cam kết bảo mật thông tin