Kỹ thuật trồng hoa ly lùn trong chậu

Hoa ly ‘lùn’ là một loại hoa ly được trồng chủ yếu trong chậu, có chiều cao từ 25-50cm. Nhóm này có màu sắc đa dạng như vàng, hồng, đỏ, cam, tím, trắng và màu hỗn hợp. Được nghiên cứu và trồng thành công bởi Viện Nghiên cứu Rau quả từ năm 2017, hoa ly ‘lùn’ hiện đang được ưa chuộng tại thị trường Việt Nam trong dịp tết Nguyên đán.

Nhóm hoa ly lùn có ưu điểm vận chuyển dễ dàng hơn so với nhóm giống hoa ly cao trồng chậu. Chậu cây nhỏ gọn và hoa có thể được sử dụng để trang trí trên bàn hoặc ghép chậu to để tạo ra một không gian sảnh đẹp mắt. Đối với những người có điều kiện, việc trồng hoa ly lùn để trang trí khuôn viên trước cửa nhà hoặc các không gian khác trong ngày Tết cũng là một ý tưởng tuyệt vời.

Hoa ly lùn hiện tại được chia thành 2 nhóm chính:

Có nhóm ly lai có mùi hương thơm. Chúng cần khoảng 85-95 ngày để sinh trưởng và có chiều cao từ 40-50cm. Ví dụ như giống ‘After Eight’, ‘Entertainer’.

Có hai giống lily lùn được gọi là ‘After Eight’ và ‘Entertainer’.

Nhóm ly lai không có mùi hương: Thời gian sinh trưởng khoảng từ 55 đến 65 ngày, đạt chiều cao từ 25 đến 50cm. Một số ví dụ về nhóm ly lai này bao gồm ‘Matrix’, ‘Golden Matrix’, ‘Orange Matrix’, ‘Tiny Ghost’, ‘Tiny Bearl’….

Các tên là ‘Matrix’, ‘Golden Matrix’ và ‘Orange Matrix’ được sắp xếp từ trái sang phải.

Hoa ly dễ trồng, không cần chăm sóc cẩn thận. Nhưng để có những chậu hoa ly đẹp cho Tết, người trồng cần lưu ý một số kỹ thuật sau đây:

1. Lựa chọn loại cây trồng.

Đối với người mới trồng cây, lựa chọn giống cây có tốc độ sinh trưởng nhanh, khỏe mạnh, có số lượng nụ hoa trên mỗi cây nhiều, đồng thời không dễ rụng hoa và có chu vi củ từ 12-14cm. Ví dụ, giống cây Orange Matrix có kích thước củ là 12/14cm và cho ra từ 6-9 nụ hoa trên mỗi cây.

2. Lựa chọn loại cây trồng phù hợp cho đất đai.

Giá thể để trồng hoa ly lùn thường là sự kết hợp giữa đất, phân hữu cơ (phân chuồng hoai hoặc phân trùn quế), trấu hút, xơ dừa (hoặc mùn cưa) có độ pH từ 5,5 đến 6,5 và EC.

3. Cách sắp xếp chậu trồng hoa.

Hoa ly lùn thích ánh sáng tán xạ, vì vậy khi trồng để chơi nên đặt chậu hoa ở vị trí tránh ánh sáng trực tiếp, như ban công hoặc hiên nhà. Còn nếu trồng để sản xuất và kinh doanh, nên trồng hoa ly lùn trong nhà lưới, có mái che nilon và lưới đen để giảm ánh sáng. Trong giai đoạn từ khi trồng cho đến 15 ngày sau đó, cây cần điều kiện tối để khuyến khích quá trình nảy mầm, do đó cần giảm 60% ánh sáng cho cây.

4. Kích thước của chậu trồng cần được xem xét.

Hoa ly lùn cần đủ dinh dưỡng, nên cần trồng số cây phù hợp với kích thước chậu. Trồng quá nhiều cây trong chậu nhỏ sẽ khiến cây không hút đủ nước và dinh dưỡng, dẫn đến rụng nụ hoa.

Thông thường, khi trồng ở chậu có kích thước 14x16cm, ta có thể trồng 3 cây. Trong khi đó, khi sử dụng chậu có kích thước 18x23cm, ta có thể trồng 5 cây. Chậu trồng ly lùn có thể là chậu nhựa, bầu nilon hoặc chậu sứ, tuy nhiên cần phải có lỗ thoát nước ở phía dưới.

5. Phương pháp trồng cây.

2/3 chiều cao chậu trồng, đặt củ vào trong chậu để mầm hướng lên trên, sau đó phủ lớp giá thể còn lại lên mặt chậu. Sau khi trồng xong, tưới nước ngay để duy trì độ ẩm cho củ.

Lưu ý: Khi mua củ ly lùn, nếu củ đã lên mầm dài hơn hoặc bằng 1cm, bạn có thể trồng ngay. Nếu củ chưa có mầm, hãy để củ ở nơi mát, tưới ẩm cho củ mọc mầm trước khi trồng. Đồng thời, cần làm ẩm giá thể trước khi trồng. Nếu giá thể khô, khi tưới nước vào sẽ khó thấm hút xuống, dẫn đến củ bị khô nhanh và mầm chậm phát triển.

6. Kỹ thuật tưới nước, bón phân và phòng trừ sâu bệnh đóng vai trò quan trọng trong quá trình chăm sóc cây trồng.

Thủy canh: Số lần thủy canh phụ thuộc vào độ ẩm môi trường và thời tiết trong ngày. Thông thường, thủy canh được thực hiện một lần/ngày. Trong trường hợp trời khô hanh, có thể thực hiện thủy canh hai lần/ngày. Khi thấy môi trường có dấu hiệu khô, cần thực hiện thủy canh ngay lập tức. Không nên để cho môi trường quá khô trước khi thủy canh, đặc biệt là trong giai đoạn cây đang nảy mầm, vì điều này có thể gây rụng nụ hoa của cây.

Trong giai đoạn nảy mầm hoa, rất quan trọng để chú ý đến việc tưới nước, bón phân và cung cấp ánh sáng cho cây.

Bón phân: Tương tự như việc chăm sóc các nhóm giống hoa ly cao trồng đất hoặc chậu, việc bón phân cũng rất quan trọng.

Trong thời kỳ đầu, chúng ta cần bổ sung thêm đạm Ure, Supe lân và NPK với tỉ lệ như sau: 0,2 kg đạm Ure, 0,8 kg Supe lân và 1 kg NPK cho mỗi 200 lít nước. Khi cây đã ra nụ, chúng ta sẽ ngừng tưới đạm Ure và thay vào đó bổ sung thêm Kali sunphat, Supe lân và NPK với tỉ lệ như sau: 0,1 kg Kali sunphat, 0,7 kg Supe lân và 1,2 kg NPK cho mỗi 200 lít nước.

Nếu không thể bổ sung các loại phân khác, ta có thể sử dụng phân tổng hợp NPK Vinaf 16-16-16 hoặc Đầu Trâu 15-15-15 với liều lượng 1kg/100 lít nước để tưới cây định kỳ mỗi 7 ngày một lần trong quá trình trồng cây.

Ngoài ra, cần thêm phun các loại phân bón lá như Vinaf 30-20-10+TE hoặc Đầu Trâu 501. Trong giai đoạn ra nụ, cần bổ sung phân bón lá chứa Bo để ngăn chặn rụng nụ như Bortrat, Siêu Kali-Bo, Đầu Trâu 701. Phun sau mỗi lần tưới phân trong khoảng 2-3 ngày.

Cần hòa tan phân trước khi tưới và chỉ tưới vào gốc cây. Không tưới lên thân lá và nụ hoa. Tưới hoặc phun phân bón lá vào buổi sáng trong những ngày khô ráo.

Để phòng trừ sâu bệnh trong quá trình trồng cây, chúng ta cần xử lý 3 đối tượng chính gây hại, đó là ốc sên, chuột và bệnh rụng nụ hoa. Ốc sên và chuột thường gây hại trong giai đoạn mới trồng cây bằng cách cắn củ và mầm củ, gây ảnh hưởng đến sự phát triển của cây. Vì vậy, để giải quyết vấn đề này, chúng ta có thể sử dụng các loại thuốc chuyên dụng như Racumin 0,75TP, Rat-Kill 2%DP, Passport 150gr để bảo vệ cây trồng.

Đối với vấn đề rụng nụ hoa, khi nụ cây đạt độ dài khoảng 1cm, cuống nụ sẽ hình thành một tầng rời, nụ sẽ chuyển sang màu trắng, teo lại và rụng. Đây là một loại bệnh sinh lý do nhiều yếu tố gây ra, như cây nhạy cảm với giống, đất trồng quá khô hoặc quá ẩm, thiếu chất dinh dưỡng, và thiếu ánh sáng trong thời kỳ ra nụ. Để khắc phục tình trạng này, cần chú ý chăm sóc cây tốt, đặc biệt là trong thời kỳ ra nụ, cần duy trì độ ẩm cho cây, sử dụng phân bón lá chứa Bo để bổ sung, và sử dụng đèn chiếu sáng bổ sung trong những ngày trời u ám.

Thanh Tuyền là người viết bài và chụp ảnh.

Bài viết đã xuất bản trên TCVNHS vào tháng 11/2019.