Ngay sau đó, bài viết về kích thước của âm thanh mà Monkey chia sẻ sẽ cung cấp cho các em nhiều thông tin về âm thanh và những điều thú vị liên quan đến nó trong chương trình Vật lý 7. C.ác câu hỏi như tại sao âm thanh trong cuộc sống lại có sự khác biệt? Vì sao có âm thanh rất nhỏ nhưng cũng có âm thanh cực lớn? Sự khác biệt giữa các loại âm thanh là như thế nào?… Sẽ được trình bày trong bài viết này.
B….iên độ dao động – âm to, âm nhỏ
Đầu tiên, chúng ta cần tìm hiểu khái niệm dao động là gì? Tiếp theo, chúng ta sẽ tìm hiểu cách biên độ dao động ảnh hưởng đến độ to của âm như thế nào? C.uối cùng, chỉ khi hiểu rõ được độ to của âm thanh, chúng ta mới có thể hiểu được cơ chế dao động.
B….iên độ dao động là khoảng cách lớn nhất mà vật có thể dao động so với vị trí cân bằng. B….iên độ giao động được xác định bởi khoảng cách lớn nhất mà vật di chuyển so với vị trí cân bằng trong quá trình dao động.
Kích cỡ của âm phụ thuộc vào độ lớn của dao động của vật. Nếu dao động của vật càng mạnh thì âm thanh phát ra sẽ càng to hơn, ngược lại, nếu dao động của vật càng yếu thì âm thanh phát ra sẽ càng nhỏ hơn.
Kích thước của âm sẽ phụ thuộc vào phạm vi dao động, ví dụ như được minh họa qua trống trường. Nếu không có tác động bên ngoài, mặt trống sẽ ở vị trí cân bằng.
Khi bị tác động bởi một lực (dùng dùi trống đánh vào mặt trống), mặt trống sẽ chuyển động và tạo ra biên độ dao động. Âm thanh phát ra sẽ ngày càng lớn khi biên độ dao động càng tăng. Điều này cho thấy rằng biên độ dao động có tác động trực tiếp đến độ lớn của âm thanh.
Khi vật ở vị trí cân bằng, biên độ dao động lúc này sẽ bằng không và không gây ra âm thanh.
Độ to của âm
Khác biệt độ lớn của âm thanh không đồng nhất trong cuộc sống. Sau khi đã nghiên cứu về biên độ dao động ảnh hưởng đến âm thanh, chúng ta sẽ cùng nhau tiếp tục tìm hiểu về độ lớn của nó.
Độ to của âm là gì?
C.ường độ âm được đo bằng đơn vị đêxiben (viết tắt là dB….).
Trong bài học vật lý lớp 7, học sinh chỉ dùng đơn vị chính là đệB….el, tuy nhiên cường độ âm thanh còn có thể được biểu thị bằng nhiều đơn vị khác ngoài đệB….el.
C.hỉ có những độ cao âm thanh nhất định mà tai chúng ta có thể nghe được, không phải mọi mức độ âm thanh đều có thể nghe được. Mức độ âm thanh thích hợp là 70dB….. Khi độ lớn âm thanh tăng lên (nhưng không vượt quá 70dB….), chúng ta sẽ nghe âm thanh rõ hơn.
Nếu âm thanh quá lớn vượt quá ngưỡng 70dB…. và kéo dài trong thời gian dài, chúng ta sẽ không còn nghe rõ và cảm thấy khó chịu. Ngưỡng âm thanh tối đa được coi là giới hạn về ô nhiễm tiếng ồn.
Mức âm thanh 130dB…. được gọi là ngưỡng đau có thể làm tê liệt tai. Khi âm lượng đạt hoặc vượt ngưỡng này, tai sẽ cảm thấy đau nhức và không thoải mái, có thể dẫn đến tình trạng giảm thính giác.
Âm thanh có thể có kích thước khác nhau, nhưng luôn hiện diện xung quanh chúng ta. Tuy nhiên, không phải mọi âm thanh đều có thể được nghe bởi con người. Để đo độ lớn của âm thanh, cần dùng tới thiết bị chuyên dụng.
Độ to của âm phụ thuộc vào yếu tố nào
Kích thước của âm phụ phụ thuộc vào biên độ dao động của vật.
Khi độ lớn dao động của vật tăng thêm, âm lượng phát ra cũng tăng thêm. Tuy nhiên, khi độ lớn dao động của vật giảm đi thì âm lượng cũng giảm đi.
Độ to của một số âm
C.ác chuyên gia nghiên cứu đã cung cấp một danh sách các tiếng động phổ biến do các vật thường phát ra trong hoạt động hằng ngày của con người, giúp chúng ta phân biệt được âm lượng khác nhau và nhận ra mức độ của tiếng động đó.
Âm thanh tiếng lá chạm đất |
10dB…. |
Tiếng nói thì thầm |
20dB…. |
Tiếng nói chuyện bình thường |
40dB…. |
Tiếng nhạc to |
60dB…. |
Tiếng ồn rất to ở ngoài phố |
80dB…. |
Tiếng ồn của máy móc nặng trong công xưởng |
100dB…. |
Tiếng sét |
120dB…. |
Tiếng động cơ phản lực cách 4m Ngưỡng đau (làm đau nhức tai) |
130dB…. |
Phương pháp giải bài tập về độ to của âm
Về độ to của âm, dưới đây là một số dạng bài tập mà các em thường gặp và phương pháp giải.
D….ạng 1: Xác định biên độ dao động.
Để xác định biên độ dao động, chúng ta cần tuân theo định nghĩa của biên độ dao động.
Sự khác biệt giữa khoảng cách và độ lệch là khoảng cách tính từ vị trí đứng yên cân bằng ban đầu đến vị trí vật tại thời điểm đó, trong khi độ lệch tính từ vị trí đứng yên cân bằng ban đầu đến vị trí xa nhất mà vật đạt được. Lưu ý rằng độ lệch có thể là số âm.
Học sinh cần theo dõi địa điểm và phát hiện biên độ rung động của đối tượng trong hình dạng này, các bài tập thường liên quan đến chuyển động dao động. Khoảng cách từ chuyển động dao động đến điểm cân bằng xa nhất là biên độ có chuyển động dao động lớn nhất.
D….ạng 2. Giải thích một số hiện tượng trong đời sống thực tế
Trong hình thức này, học sinh cần dựa vào những đặc trưng để đưa ra câu trả lời.
Âm thanh sẽ phát ra nghe rõ hơn khi biên độ dao động của vật tăng lên.
Âm thanh sẽ giảm khi biên độ dao động của vật giảm.
Để xử lý các bài tập kiểu này, học sinh cần hiểu rõ lý thuyết nhé!
D….ạng 3. Xác định âm thanh
Học sinh cần hiểu về kiến thức lý thuyết để áp dụng vào dạng 2. Với giới hạn liên quan đến ô nhiễm tiếng ồn (70dB….) và ngưỡng đau (130dB….) đã được đề cập, có thể xác định âm thanh nào có thể nghe được bình thường và âm thanh nào không thể nghe được.
Để áp dụng vào thực tế, hãy xác định rõ phạm vi độ lớn của âm thanh, vì dạng bài tập này liên quan đến cuộc sống thực.
B….ài tập độ to của âm
C.âu 1: Âm lượng phát ra bởi một vật sẽ giảm dần khi:
Vật dao động càng chậm điều đó có nghĩa là tần số dao động càng nhỏ.
B….iên độ của dao động càng nhỏ.
Tần số dao động càng bé.
Độ nhỏ của dao động vật càng giảm.
Độ chênh lệch tối đa của vật dao động so với vị trí cân bằng được định nghĩa là: .
A.. C.hu trình dao động.
B….. Tần suất rung động.
B….iên độ dao động.
Động cơ dao động tốc độ.
C.âu hỏi 3: Khi truyền đi xa, âm lượng nào trong các đại lượng sau đã thay đổi?
A.mplitude và tần số dao động của sóng âm.
B….. Tần suất rung động. của âm
C.. Tốc độ truyền sóng âm.
Độ biến động của sóng âm được ký hiệu là D…..
Mức độ đau (gây ra cảm giác nhức tai) tối đa mà con người có thể chịu đựng là khoảng;.
A.. 130dB…..
B….. 120dB…..
C.. 140dB…..
D….. 150dB…..
Khi biên độ dao động của âm tăng lên, nó sẽ càng lớn.
A.. Vật rung với tần số càng cao.
B….iến vật dao động càng chậm.
Tốc độ dao động của vật càng tăng lên.
B….iểu hiện của dao động càng trở nên mạnh hơn.
C.âu số 6: Vật phát ra âm lớn hơn vào thời điểm nào?
A.. Khi vật chuyển động nhanh hơn.
Khi đối tượng dao động mạnh hơn.
Khi tần số dao động cao hơn, được ký hiệu là C..
C.ả ba trường hợp trên đều chính xác.
C.âu số 7: B….iên độ của sự dao động có nghĩa là gì?
A.. Là tần số dao động trong một giây.
B….. Đại diện cho khoảng cách mà vật di chuyển trong một giây.
C. là khoảng cách tối đa giữa hai vị trí mà vật dao động có thể thực hiện được.
D….. Là sai khác tối đa so với vị trí cân bằng trong quá trình dao động của vật.
C.âu số 8: Kích thước của âm phụ phụ thuộc vào yếu tố nào dưới đây?
A.. Tần suất dao động.
B….iên độ của dao động.
C.. Tần số dao động.
D….. Thời kỳ dao động.
C.âu 9: Thông thường, khi nói chuyện trong không gian kín, âm thanh sẽ được truyền tải mạnh hơn so với không gian không kín. Hãy chọn câu trả lời đúng.
Vì căn phòng được phủ kín kín cửa nên âm thanh không thể phát ra bên ngoài, cho phép chúng ta nghe được rõ hơn.
D….o phòng hở luôn có sự tuần hoàn của không khí, vì vậy không khí sẽ đưa âm đi xa và làm giảm độ lớn của âm thanh. Điều này dẫn đến việc tai nghe của chúng ta không được trọn vẹn.
B….ởi vì phòng kín thường ít ồn ào hơn, nên tai ta có thể nghe rõ hơn.
C.ả ba câu trên đều chính xác.
C.âu trả lời chính xác phụ thuộc vào hiệu ứng D….oppler. Khi tàu tiến đến, âm thanh được tăng cường bởi sự co lại của bước sóng, ngược lại khi tàu lùi xa thì âm thanh sẽ giảm dần do sự kéo dài của bước sóng.
A.. B….ởi vì đó là dấu chỉ để phân biệt giữa tàu đến và tàu đi.
D….o khoảng cách giữa ta và tàu ngày càng thuận tiện nên âm thanh của tàu trở nên lớn hơn, trong khi đó âm lượng của nó giảm dần khi tàu đi xa.
C.ả hai câu trên đều không chính xác.
C.ả hai câu trên đều chính xác.
ĐÁP ÁN:.
B….
C.
D….
A.
D….
B….
D….
B….
D….
B….
Kết luận.
B….ài viết trên đã tổng hợp đầy đủ các kiến thức về độ to của âm và một số dạng bài tập thường gặp khi học trong chương trình vật lý 7. Hy vọng rằng, thông qua bài viết này các em đã có thể hiểu rõ hơn về âm thanh cũng như áp dụng được nó bên ngoài cuộc sống. C.ảm ơn các em đã theo dõi bài viết.
Tôi là Nguyễn Văn Sỹ có 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thiết kế, thi công đồ nội thất; với niềm đam mê và yêu nghề tôi đã tạo ra những thiết kếtuyệt vời trong phòng khách, phòng bếp, phòng ngủ, sân vườn… Ngoài ra với khả năng nghiên cứu, tìm tòi học hỏi các kiến thức đời sống xã hội và sự kiện, tôi đã đưa ra những kiến thức bổ ích tại website nhaxinhplaza.vn. Hy vọng những kiến thức mà tôi chia sẻ này sẽ giúp ích cho bạn!