Đau cổ vai gáy: Nguyên nhân và cách điều trị như thế nào?

Các triệu chứng của bệnh đau mỏi cổ, vai gáy rất phổ biến và có thể xảy ra ở mọi độ tuổi. Các cơn đau trong khu vực cổ, vai gáy gây khó khăn và phiền toái trong cuộc sống hàng ngày. Vì vậy, nguyên nhân gây đau ở vai gáy là gì và phương pháp điều trị như thế nào?

Đau vai gáy là tình trạng cứng cơ ở vùng vai gáy, gây đau và hạn chế sự di chuyển khi xoay cổ hoặc đầu. Ngoài việc làm cho người bệnh mệt mỏi và không thoải mái, đau cổ vai gáy còn có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề xương khớp nguy hiểm như thoái hóa đốt sống cổ, thoát vị đĩa đệm cổ, hoặc gai cột sống… Gây chèn ép thần kinh cột sống.

Người bệnh đau vai gáy thường sử dụng thuốc giảm đau để giảm cơn đau nhanh chóng. Tuy nhiên, nhiều trường hợp người bệnh gặp phải các vấn đề sức khỏe khác như phù nề, viêm loét dạ dày hoặc tác dụng phụ từ việc dùng thuốc trong thời gian dài. Do đó, để đạt được hiệu quả cao trong quá trình điều trị, người bệnh cần được chẩn đoán đúng nguyên nhân và điều trị đau vai gáy theo cách thích hợp.

2. Triệu chứng đau mỏi cổ vai gáy thường gặp

Các triệu chứng sau có thể giúp nhận biết các cơn đau mỏi vai gáy:

Sau khi ngủ dậy hoặc sau khi làm việc nặng, đau thường xảy ra. Khi ngồi quá lâu trên bàn làm việc với cùng một tư thế, cũng có thể gây ra đau.

Khi người bệnh di chuyển, ngồi lâu, ho, hắt hơi, vận động cổ hoặc khi thời tiết thay đổi, mức độ đau sẽ tăng lên.

Cơn đau sẽ giảm khi ta nghỉ ngơi.

Cơn đau từ vai truyền xuống cánh tay (một hoặc hai bên) gây ra cảm giác tê mỏi và nặng nề, làm khó khăn trong việc di chuyển vai và tay.

Khi chạm vào vùng vai, cánh tay sẽ trở nên tê cứng (là dấu hiệu của việc tăng cảm giác).

Có khi chỉ việc di chuyển nhẹ nhàng cũng gây đau vùng cổ, vai và gáy.

Việc nằm nghiêng về một bên khi ngủ có thể gây ra cảm giác đau.

Có thể xảy ra các triệu chứng chóng mặt, ù tai, hoa mắt tùy trường hợp của người bệnh.

3. Nguyên nhân đau cổ vai gáy

Đau mỏi cổ, vai gáy có thể xuất phát từ 3 nhóm nguyên nhân khác nhau, bao gồm nguyên nhân cơ học, nguyên nhân bệnh lý và nguyên nhân khác.

3.1. Nguyên nhân cơ học

Sinh hoạt không đúng tư thế: Ngồi làm việc trước màn hình máy tính quá lâu, cúi gập cổ trong thời gian dài, dựa đầu vào ghế, nằm nghiêng và co quắp… Có thể gây ảnh hưởng đến quá trình cung cấp oxy và máu cho các cơ vùng cổ, vai, và gáy, dẫn tới đau nhức và cứng các vị trí trên.

Các thói quen sinh hoạt không tốt như ngồi lâu trước quạt, máy lạnh; tắm đêm; dầm mưa dãi nắng thường xuyên có thể gây rối loạn hệ thần kinh điều khiển cảm giác và hoạt động của các bó cơ vùng vai gáy.

Nếu bạn tập luyện quá sức, không đúng tư thế hoặc không khởi động trước khi tập, sẽ dẫn đến mệt mỏi ở vai gáy và dần dần gây ra những cơn đau.

Công việc đặc thù: Nhiều công việc kéo dài ngồi hoặc đứng lâu làm hạn chế sự lưu thông máu tới cổ, vai và gây ra cảm giác đau mỏi.

Chấn thương mô mềm: Đau vai gáy có thể bắt nguồn từ tình trạng tổn thương mô mềm. Mô mềm bao gồm các cơ, gân và dây chằng. Khi xảy ra chấn thương mô mềm, có thể gây ra nhiều cơn đau nhức, bao gồm cả cứng cổ, đau đầu và co thắt cơ bắp.

Chấn thương cổ đột ngột (Whiplash): Đây là tình trạng xảy ra khi cơ, gân và dây chằng ở cổ bị rách do cử động cổ bất ngờ. Những dấu hiệu đặc trưng bao gồm cảm giác đau và cứng cổ, đau đầu, chóng mặt hoặc mờ mắt.

3.2. Nguyên nhân bệnh lý

Đau vai gáy có thể là dấu hiệu cảnh báo về bệnh lý tiềm ẩn trong cơ thể. Đây là một tình trạng phổ biến.

Các dây thần kinh vùng vai gáy bị kéo giãn hoặc căng quá mức có thể gây rối loạn chức năng dây thần kinh khu vực này, dẫn đến cơn đau mỏi vai gáy.

Bệnh thoái hóa cột sống cổ: Gai xương xuất hiện trên cột sống cổ gây áp lực lên dây thần kinh điều khiển cảm giác ở phần cổ, vai và gáy. Người bị bệnh sẽ cảm thấy đau mỏi và cổ cứng khi thức dậy. Nhóm đối tượng dễ mắc bệnh này thường là những người trên 40 tuổi.

Các bao xơ đĩa đệm ở cột sống cổ yếu đi, dẫn đến việc nhân nhầy thoát ra ngoài và đĩa đệm bị lệch khỏi vị trí trên đốt sống. Điều này gây chèn ép rễ thần kinh xung quanh và gây đau mỏi vai gáy.

Cột sống bị vôi hóa do canxi tích tụ tại thân đốt, tạo ra những gai xương. Những gai xương này có thể gây áp lực lên rễ thần kinh ống sống, gây đau ở vùng cổ vai gáy.

Hãy cẩn thận với căn bệnh vôi hóa đốt sống cổ.

Có xu hướng ngày càng trẻ hóa và ảnh hưởng đến nhiều đối tượng, bao gồm cả nam giới và phụ nữ trẻ. Triệu chứng mà họ thường gặp là đau nhức và tê mỏi ở vùng cổ. Đây là dấu hiệu phổ biến của căn bệnh vôi hóa đốt sống cổ.

Viêm bao khớp vai có thể xảy ra do chấn thương hoặc tai nạn, khiến khớp vai bị viêm, gây đau và hạn chế vận động trong vùng cổ và vai.

Ngồi một chỗ lâu với tư thế không đúng có thể gây ra rối loạn khớp bả vai lồng ngực, khiến cơ bả vai căng cứng và cơ lồng ngực bị co rút quá nhiều, gây đau đớn ở vùng vai và cổ gáy.

Đau thắt ngực ổn định (Stable Angina): Đau ở vai gáy, cổ, lưng hoặc hàm là một trong các dấu hiệu của bệnh đau thắt ngực ổn định, xuất phát từ sự hẹp lại của các động mạch vành, khiến máu không đủ oxy để đáp ứng nhu cầu của cơ thể.

Đau vai gáy và đau đầu: Đây là một loại đau đầu do cơ bị siết chặt ở phía sau cổ, đồng thời cổ bị lệch về phía sai, đôi khi gây cảm giác tương tự như đau nửa đầu. Các triệu chứng thường gặp bao gồm: đau ở một bên đầu hoặc một bên khuôn mặt; đau nhức quanh mắt; cứng cổ vai gáy và đau đầu sau khi cử động cổ một cách đặc biệt.

Có những trường hợp, đau cổ vai gáy dai dẳng có thể là biểu hiện của ung thư đầu hoặc cổ. Khoảng 75% các trường hợp ung thư đầu và cổ xảy ra do lạm dụng rượu bia và thuốc lá. Ngoài ra, đau vai gáy cũng có thể là dấu hiệu của bệnh ung thư phổi.

Biến chứng đau vai gáy không thể chủ quan đã trở thành một vấn đề được quan tâm nhiều.

3.3. Nguyên nhân đau vai gáy khác

Tuổi tác ảnh hưởng đến quá trình lão hóa cơ thể. Các cơ quan và hệ xương khớp dần suy giảm chức năng và bị thoái hóa. Do đó, tỉ lệ người cao tuổi mắc các vấn đề về vai gáy cao hơn so với những người trẻ tuổi.

Khi chuyển mùa, đặc biệt là khi trời lạnh, vai gáy sẽ trở nên đau hơn do áp suất không khí giảm, làm co mạch máu và làm giảm khả năng vận chuyển oxy và máu.

Nhiễm lạnh: Khi cơ thể bị nhiễm lạnh, dây thần kinh bị tổn thương và gây đau mỏi ở vùng vai gáy.

Chế độ ăn uống thiếu chất: Thiếu hụt vitamin, khoáng chất dẫn đến dây thần kinh ngoại vi yếu đi và gây đau cổ vai gáy.

Nguyên nhân gì gây đau mỏi vai gáy cho mẹ bầu trong thời kỳ mang thai?

4. Đau vai gáy có nguy hiểm không và khi nào nên gặp bác sĩ?

Có nhiều người lo lắng về tác động tiêu cực của bệnh đau vai gáy đến sức khỏe và có nguy hiểm không, ngoài việc gây hạn chế vận động.

Cảnh báo của các bác sĩ cho biết, cơn đau ở vùng vai gáy có thể lan ra bả vai hoặc cánh tay, gây ra cảm giác tê bì và châm chích. Tình trạng này rất khó chịu và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Nếu không được điều trị kịp thời, có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm như rối loạn tiền đình, tăng nguy cơ thiếu máu não, rối loạn cảm giác tứ chi, đau rễ thần kinh thực vật và có thể làm bại liệt một hoặc cả hai tay.

Khi phát hiện những triệu chứng sau đây không bình thường, bệnh nhân cần tới khám ngay để điều trị sớm và tránh biến chứng:

Trong vòng một tuần qua, tôi đã phải chịu đựng cơn đau kéo dài ở cổ, vai và gáy.

Cơn đau ngày càng gia tăng và xuất hiện ngay cả khi nghỉ ngơi, tần suất cũng tăng lên.

Cùng với những dấu hiệu hoa mắt, ù tai, chóng mặt, buồn nôn và khó thở.

Cấp tính đau cổ vai gáy, trầm trọng và dữ dội, xảy ra sau khi bị chấn thương đột ngột, gây tổn thương cho cơ và các dây chằng. Trường hợp này cần được can thiệp y tế ngay lập tức.

5. Biện pháp chẩn đoán bệnh đau vai gáy

Có nhiều cách để chẩn đoán bệnh đau mỏi cổ vai gáy.

Đoạn văn được viết lại: Tiến hành thăm khám và kiểm tra tiền sử bệnh để loại bỏ khả năng mắc phải các bệnh khác.

Chụp X-quang: Tận dụng hình ảnh X-quang để quan sát rõ hơn về khoảng cách giữa hai đốt sống, khối u,….

CT Scan: Phương pháp này cho phép xem hình ảnh chi tiết bên trong vùng vai gáy.

Kết quả sau khi chụp cộng hưởng từ (MRI) cho thấy các yếu tố liên quan đến tủy sống, dây chằng và dây thần kinh.

Cách chụp tủy sống có thể thay thế cho phương pháp chụp cộng hưởng từ (MRI).

6. Bị đau mỏi cổ vai gáy phải làm sao?

Để giảm đau cổ vai gáy sớm, hãy gặp bác sĩ để tìm hiểu nguyên nhân và có phương pháp điều trị phù hợp. Dưới đây là một số phương pháp thông thường:

Giảm đau ở nhà: Sử dụng túi gel lạnh hoặc đá lạnh quấn trong khăn mềm và áp lên vùng vai gáy trong 3 ngày đầu khi cơn đau bắt đầu. Chườm trong 20 phút mỗi lần, tối đa 5 lần mỗi ngày. Điều này giúp giảm sưng và cứng cổ. Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng miếng đệm nóng để làm ấm vùng cổ vai hoặc xoa bóp nhẹ nhàng để tăng lưu thông máu và giúp cơ thể thư giãn.

Khi bạn cảm thấy đau vai gáy kéo dài mà không thấy giảm đi, bác sĩ có thể khuyên bạn sử dụng một số loại thuốc để giảm đau nhanh chóng. Các loại thuốc thông thường được chỉ định bao gồm Paracetamol, thuốc kháng viêm không Steroid, thuốc giãn cơ và miếng dán Salonpas. Tuy nhiên, khi sử dụng thuốc, hãy tuân theo hướng dẫn của bác sĩ và không lạm dụng hoặc tự ý thay đổi liều lượng. Điều này rất quan trọng vì việc lạm dụng thuốc hoặc thay đổi liều lượng có thể gây ra những tác dụng phụ nguy hiểm đối với dạ dày, gan và thận.

Thuốc gì nên uống để chữa dứt bệnh đau mỏi vai gáy?

Triệu chứng phổ biến của nhân viên văn phòng hoặc những người thường xuyên làm việc với tư thế cổ ít thay đổi là đau mỏi vai gáy. Thông thường, khi gặp tình trạng này, người bệnh thường có thói quen tự mua thuốc giảm đau để giảm điều đau.

Phẫu thuật thường được lựa chọn khi thuốc không còn hiệu quả trong việc giảm đau. Tuy nhiên, quyết định này phụ thuộc vào tình trạng của mỗi người và sự đánh giá của bác sĩ. Sau khi phẫu thuật, việc chăm sóc sức khỏe cẩn thận là rất quan trọng để tránh tổn thương vùng vai gáy.

Vật lý trị liệu có thể giúp giảm đau vai gáy ở mức độ cấp tính. Bác sĩ sẽ chọn các bài tập và thiết bị hỗ trợ phù hợp dựa vào tình trạng bệnh.

Phương pháp Trị liệu Thần kinh Cột sống (Chiropractic) đã được nhiều chuyên gia đánh giá cao về hiệu quả lâu dài mà không cần sử dụng thuốc hay phẫu thuật. Phòng khám ACC tự hào là đơn vị chuyên khoa đầu tiên tại Việt Nam áp dụng kết hợp phương pháp Chiropractic và vật lý trị liệu để điều trị các vấn đề về xương khớp. Nhờ đó, rất nhiều bệnh nhân đã thoát khỏi các cơn đau mỏi vùng vai gáy cổ và phục hồi chức năng vận động của cột sống cổ.

Theo đó, bác sĩ sẽ điều chỉnh lại vị trí ban đầu của các đốt sống để giảm hiện tượng đau vai gáy. Điều này giúp phục hồi cấu trúc cột sống cổ bị sai lệch và làm giảm đau vai gáy hiệu quả. Ngoài ra, tùy theo từng trường hợp, bác sĩ sẽ sử dụng các thiết bị như Cervico 2000 (thiết bị giảm áp cột sống cổ), DTS (máy kéo giãn giảm áp cột sống cổ), ATM2 (máy tập phục hồi chức năng), Laser thế hệ IV (công nghệ chiếu tia Laser), Shockwave (sóng xung kích),…

Dưới đây là video chia sẻ bổ ích về chứng đau vai gáy do bác sĩ Erik W. Waardenburg thuộc phòng khám ACC. Hãy lắng nghe để biết thêm thông tin chi tiết.

Hãy xem thêm bài viết trên báo Thanh Niên về cách điều trị hiệu quả đau vai gáy.

7. Chế độ sinh hoạt và dinh dưỡng khi điều trị bệnh

Để đạt hiệu quả cao trong quá trình điều trị đau vai gáy, người bệnh cần thay đổi thói quen sinh hoạt và chế độ dinh dưỡng hàng ngày.

Hãy tuân theo hướng dẫn của bác sĩ một cách chính xác, tránh ngừng điều trị tự ý khi cảm thấy cơn đau đã giảm đi.

Cần hạn chế xoay vặn cột sống cổ để tránh tác động xấu lên dây thần kinh.

Nếu lâu ngày không thay đổi tư thế nằm hoặc ngồi, cơ vùng cổ có thể bị co cứng và mất tính linh hoạt.

Có thể thực hiện các bài tập nhẹ nhàng như xoay cổ, ngửa đầu và xoay đầu sang hai bên để giúp cơ cổ thư giãn.

Cung cấp các chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển và chăm sóc xương khớp, bao gồm Canxi, Omega -3, Vitamin C-D-E, Vitamin nhóm B, Glucosamine & Chondroitin,…

Hạn chế sử dụng các loại thức ăn chứa nhiều dầu mỡ, đồng thời tránh uống rượu, bia và hút thuốc lá.

Hãy xem tại đây để biết thông tin về chế độ ăn dành cho những người bị đau cổ vai gáy.

8. TOP 3 bài tập đau vai gáy đơn giản tại nhà

Việc luyện tập tích cực có thể giúp giảm đau và mỏi vai gáy, thư giãn các cơ và tăng cường cấu trúc xương xung quanh vùng cổ, từ đó giúp người bệnh phục hồi nhanh hơn.

Dưới đây là 3 bài tập tại chỗ, bạn có thể thực hiện ngay tại nhà hoặc trong văn phòng. Chúng được hướng dẫn bởi chuyên viên Vật lý trị liệu – Phục hồi chức năng ACC.

Bài tập 1

Đề xuất một bài tập để thư giãn cơ cổ và vai gáy.

Người bệnh ngồi reng rẽ trên chiếc ghế.

Đưa tay trái về phía sau lưng để cố định vai.

Tay phải vươn lên trên đầu và kéo đầu về phía bên phải để căng cơ vùng cổ bên trái.

Hãy giữ nguyên tư thế trong khoảng thời gian 10 giây.

Sau đó, đổi bên và tiến hành theo cách tương tự.

Bài tập 2

Bài tập giúp thư giãn cơ vùng cổ, vai và cánh tay.

Ngồi trên ghế.

Đan hai bàn tay vào nhau và đưa thẳng về phía trước, lòng bàn tay hướng ra ngoài.

Tiếp tục nâng tay lên trên đầu cho đến khi cảm thấy sự căng thẳng trong vùng cơ bắp tay, hãy nhớ để mắt theo đúng hướng của tay.

Hãy giữ yên trong khoảng thời gian từ 10 đến 15 giây, sau đó lặp lại động tác này 3 lần.

Bài tập 3

Các bài tập sau đây có thể giúp bạn kéo dãn vùng cổ và vai, giảm đau ở cổ và vai gáy.

Người bệnh đứng thẳng, duy trì tư thế thẳng lưng.

Đan hai bàn tay lại với nhau phía sau lưng.

Cố gắng giữ tay thẳng và nâng tay lên cao trong khoảng thời gian 10 giây.

Thực hiện hành động ba lần.

Hãy xem chi tiết bài tập tại đây:

9. Phòng ngừa bệnh đau mỏi cổ vai gáy

Đau mỏi vai gáy là triệu chứng phổ biến mà nhân viên văn phòng hay những người thường xuyên làm việc với tư thế cố định, ít vận động như lập trình viên, kế toán, kiến trúc sư thường gặp phải. Để tránh đau vai gáy, chúng ta cần thay đổi thói quen khi ngồi làm việc.

Không nên ngồi lâu trong thời gian dài, hãy thay đổi tư thế hoặc đứng lên và đi lại sau mỗi 45 phút làm việc.

Hãy đặt màn hình máy tính ở một vị trí ngang với mắt, và điều chỉnh chiều cao của bàn ghế sao cho khuỷu tay của bạn sẽ được đặt vuông góc với mặt bàn khi bạn gõ máy.

Nên đặt màn hình điện thoại ở ngang tầm mắt khi sử dụng để tránh cúi đầu nhìn màn hình quá lâu.

Không nên sử dụng cánh tay và tay để cố giữ điện thoại trong quá trình nói chuyện.

Hãy tránh tụt cảnh ngất xỉu trên bàn.

Khi phát hiện dấu hiệu đau mỏi cổ, vai gáy xuất hiện thường xuyên, bệnh nhân nên thăm viếng bác sĩ để kiểm tra và điều trị đúng phương pháp. Hiểu rõ căn bệnh và điều trị đúng phương pháp sẽ giúp bệnh nhân nhanh chóng khắc phục cơn đau vai gáy và cải thiện chất lượng cuộc sống.