Tìm hiểu về đàn tranh có bao nhiêu dây?

Đàn tranh là một nhạc cụ truyền thống phương Đông, bao gồm cả Việt Nam. Nó được tạo thành từ nhiều dây và có một cấu trúc độc đáo. Hãy tìm hiểu thêm về đàn tranh trong bài viết dưới đây.

Đàn tranh, còn được biết đến với các tên gọi như đàn thập lục hoặc đàn có trụ chắn, là một nhạc cụ truyền thống của người phương Đông, xuất xứ từ Trung Quốc. Nó thuộc vào họ dây và chi gảy, và cũng có thể chi kéo và chi gõ. Với số lượng dây lên đến 16, đàn tranh còn được gọi là đàn Thập lục. Ngày nay, nó đã được cải tiến với 21-25 hoặc 26 dây (đối với cổ tranh Trung Quốc).

Ngoài khả năng biểu diễn âm điệu, ngón chơi truyền thống của đàn tranh bao gồm việc sử dụng các quãng tám rải hoặc chập và ngón đặc trưng nhất là vuốt trên các dây và gảy dây, cùng với việc sử dụng vĩ kéo hoặc que gõ. Đàn tranh là một loại nhạc khí thường được sử dụng để biểu diễn độc tấu, hòa tấu, đệm cho hát và được chơi trong nhiều thể loại âm nhạc như các dàn nhạc dân ca.

Đàn thập lục, khi nhập cảnh vào Việt Nam, có tên gọi khác là đàn tranh và được áp dụng rộng rãi trong các thể loại âm nhạc dân gian của dân tộc. Thông thường, đàn tranh được sử dụng trong các đội nhạc tài tử, cải lương, chèo, nhã nhạc và dân tộc tổng hợp.

Nghiên cứu về cây đàn tranh có bao nhiêu sợi dây?

2. Âm sắc của dây đàn Tranh

Âm thanh của đàn tranh thường rất trong trẻo, tươi sáng, tạo ra những điệu nhạc vui tươi. Tuy nhiên, đôi khi nó cũng mang đến cảm giác u buồn và hùng tráng. Điều này xuất phát từ cấu tạo của dây đàn, được làm từ kim loại mỏng, tơ tằm, nylon hoặc polyeste, không phù hợp với âm thanh mạnh mẽ và trầm hùng.

Bên cạnh đó, tầm âm của đàn tranh có thể mở rộng từ Sol 1 lên Sol 3 hoặc từ Đô 1 lên Đô 3, tuỳ thuộc vào cách lên dây đàn. Đàn tranh được sử dụng phổ biến trong các hoạt động độc tấu, hòa tấu và cũng có thể được sử dụng để đệm cho người hát. Đây là một loại nhạc cụ thường xuất hiện trong nhiều thể loại âm nhạc, bao gồm cả dân ca.

3. Các loại đàn tranh phổ biến nhất

Đàn tranh Bắc (đàn tranh cổ)- Đàn tranh Nam (đàn tranh hiện đại)- Đàn tranh 17 dây- Đàn tranh 16 dây- Đàn tranh 14 dây- Đàn tranh 12 dây- Đàn tranh 10 dây- Đàn tranh 9 dây- Đàn tranh 7 dây- Đàn tranh 6 dây- Đàn tranh 5 dây- Đàn tranh 4 dây- Đàn tranh 3 dây

Loại 16 sợi: có độ dài từ 110 đến 120cm.

Loại đàn tranh với 17 dây.

Loại đàn tranh có 19 dây.

Đàn tranh có 21 dây.

Loại hai mươi hai dây.

Các loại đàn tranh Trung Quốc bao gồm:

Loại 21 dây: có kích thước dài khoảng 1m63.

Loại hai mươi ba sợi.

Loại hai mươi lăm sợi.

4. Cấu tạo của đàn tranh

Thùng đàn.

Đàn tranh có hình dáng hộp dài, thùng đàn dài khoảng 100cm với một đầu lớn và một đầu nhỏ dần. Phần thân đàn thường được chế tạo từ gỗ mun hoặc gỗ trắc. Đầu lớn có chiều ngang từ 17cm đến 20cm và đầu nhỏ có chiều ngang từ 12cm đến 15cm. Cấu trúc này cùng với các chi tiết khác tạo nên vẻ thanh thoát cho đàn tranh.

Mặt đàn.

Đây là một mặt gỗ cong vòm lên và không được kết nối với thân đàn, có độ dày khoảng 5mm. Thường thì mặt đàn được chế tạo từ gỗ cây ngô đồng hoặc gỗ thông. Một số người cho rằng, mặt đàn cong lên như vậy là biểu trưng cho bầu trời.

Đáy đàn.

Để tạo sự tiện lợi khi chơi đàn, đáy đàn được thiết kế như một mặt phẳng có thể đặt trên đùi khi ngồi xổm hoặc trên bất kỳ mặt phẳng khác khi ngồi trên ghế. Đồng thời, nó cũng giúp đàn trở nên ổn định hơn. Đáy đàn thường có ba lỗ khoét. Một lỗ nằm ở phía đầu lớn của đàn để thoát âm và mắc dây đàn. Phía đầu nhỏ của đàn có một lỗ nhỏ để treo đàn khi không sử dụng và một lỗ giữa hình chữ nhật nằm ở phía dưới đáy đàn để dễ dàng di chuyển.

Nghiên cứu về cây đàn tranh có bao nhiêu sợi dây?

➤ Xem thêm: Những lợi ích và tác động của việc nghe nhạc khi đi ngủ.

Cầu đàn.

Miếng gỗ nhô cao lên ở đầu to của hộp đàn, cong ôm sát theo độ vòm của mặt đàn. Phần này được gọi là cầu đàn và có 16 lỗ nhỏ thẳng hàng để luồn dây đàn qua và giữ cho dây đàn không bị xô lệch quá nhiều khi được khẩy.

Ngựa đàn.

Khi quan sát mặt đàn, ta sẽ thấy có 32 vật thể nhọn hình chữ A được gọi là ngựa đàn hay nhạn đàn vì chúng có hình dáng giống cánh ngạn. Những ngựa đàn này được sử dụng để gác dây và có thể di chuyển dọc theo mặt đàn để điều chỉnh độ cao của từng dây đàn một cách dễ dàng. Ngựa đàn thường được làm từ gỗ, nhựa, xương hoặc ngà.

Dây đàn.

Dây đàn ngày xưa thường được làm từ tơ và việc luồn và mắc dây vào thân đàn được gọi là tra. Tuy nhiên, ngày nay, hầu hết các dây đàn được làm bằng kim loại như đồng, sắt và inox.

Trục đàn.

Trên mặt trước của đàn tranh, có một trục đàn nhỏ được sử dụng để căng hoặc thả dây, tạo ra các âm thanh khác nhau. Kết hợp với sự di chuyển của người chơi, đàn tranh có khả năng tạo ra vô số biến thể âm nhạc.

Móng đánh đàn.

Mặc dù không thuộc cấu trúc chính của đàn tranh, nhưng nếu thiếu những móng gảy này, người chơi sẽ gặp khó khăn trong việc tạo ra âm thanh mượt mà và cũng dễ bị tổn thương ngón tay do dây đàn mỏng như cước nhưng được căng chắc. Móng gảy đàn được đeo ở các ngón tay 1, 2 và 3 của bàn tay.

Nghệ nhân khi biểu diễn sử dụng 3 móng gẩy được đeo vào 3 ngón cái, trỏ và ngón giữa của tay phải. Móng gẩy có thể được làm từ các chất liệu như kim loại, đồi mồi hoặc sừng.

5. Cách bảo quản dây đàn tranh

Đàn tranh Trung Quốc đã vượt qua thử thách thời gian và trở thành một biểu tượng quý giá của văn hóa dân tộc, thể hiện sự đặc trưng độc đáo của người Trung Hoa. Tuy nhiên, các đạo cụ này, bất kể chúng được làm bằng dây thép hay nilon, sau một thời gian sử dụng đều gặp phải vấn đề như mai một, rỉ sét, hư hỏng hoặc bị bám bụi…

Để bảo quản và làm sạch dây đàn, bạn nên dùng một tấm giấy mềm hoặc vải lau kính cận gấp đôi hoặc gấp 4 theo bề ngang của dây đàn để vừa khít khoảng cách giữa các dây. Sau đó, chà nhẹ nhàng dọc theo dây đàn.

Dưới đây là một số thông tin về đàn tranh, giúp các bạn trả lời thắc mắc về số lượng dây và cấu tạo của loại đàn này.

Tổng hợp.