Cơ chế Covax là gì? Tiếp nhận vắc xin qua Covax như thế nào?

Covax là viết tắt của Covid-19 Vaccines Global Access, một chương trình được sáng lập bởi CEPI – Liên minh Đổi mới sáng tạo, GAVI – Liên minh Toàn cầu về vắc xin và tiêm chủng và WHO – Tổ chức Y tế Thế giới để đảm bảo tiếp cận vắc xin cho toàn cầu. UNICEF – Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc đã tham gia vào vai trò đối tác phân phối của chương trình này.

Xuất hiện vào năm 2020, dự án Covax được lấy cảm hứng từ các chiến dịch tiêm chủng vắc xin phòng chống bệnh Ebola tại khu vực Tây Phi.

Đẩy mạnh quá trình phát triển, sản xuất các sản phẩm chẩn đoán và điều trị kèm theo vắc xin phòng Covid-19 là mục tiêu của Covax, đồng thời đảm bảo khả năng tiếp cận nhanh chóng, công bằng và đồng đều trên toàn cầu.

Cơ chế Covax là một phương pháp nhân đạo để hỗ trợ các quốc gia khó khăn, nhất là những nơi không đủ khả năng tự mua vắc xin. Sự phân phối vắc xin trên toàn cầu đã được mở rộng hơn nhờ cơ chế Covax, giúp hạn chế và ngăn chặn đại dịch bằng cách tiêm vắc xin an toàn và hiệu quả cho người dân.

Liên tục giám sát tiến trình phát triển các loại vắc xin Covid 19, Covax nhằm nhận biết những loại vắc xin đạt chuẩn tốt nhất.

Trước khi được chấp thuận, Covax đã hợp tác và khuyến khích các nhà sản xuất mở rộng quy mô sản xuất. Việc chậm chân trong sản xuất sẽ dẫn đến việc cung ứng chậm trễ và thiếu hụt vắc xin trong tình hình đại dịch hiện nay.

Ban đầu, Covax nhằm mua và phân phối công bằng 2 tỷ liều vắc xin Covid-19 trên gần 200 quốc gia/vùng lãnh thổ vào cuối năm 2021 nhằm bảo vệ những người có nguy cơ cao, dễ bị tổn thương và nhân viên y tế tuyến đầu.

Đảm bảo bởi chương trình Covax, vắc xin chống Covid-19 được phân phối đồng đều tới 92 quốc gia có mức thu nhập trung bình và thấp hơn, những nơi không đủ khả năng chi trả cho vắc xin trong bối cảnh đại dịch đang diễn biến là vấn đề quan trọng hơn.

Cơ chế Covax là gì? Tiếp nhận vắc xin qua Covax như thế nào? - 1

Ngày 2/10/2021, Mỹ thông báo tặng thêm Việt Nam 1.499.940 liều vắc xin Pfizer nhằm ứng phó Covid-19 thông qua cơ chế Covax.

Hiện tại, đã có 190 nền kinh tế ký kết thỏa thuận với Covax.

Covax thu thập quỹ từ các nguồn tài trợ công và tư nhân để đầu tư vào nguồn cung cấp vaccine.

Để tăng tốc độ sản xuất vắc xin, các quốc gia có thu nhập cao có thể đặt mua vắc xin từ Covax và trả trước số tiền tương đương với số liều vắc xin đặt mua. Điều này giúp các công ty dược phẩm liên quan sản xuất vắc xin nhanh chóng hơn, ngay cả trước khi có giấy phép.

Vắc xin Covax đang đối mặt với những khó khăn gì?

Trong tình hình nhiều quốc gia phát triển đang đua nhau triển khai chiến dịch tiêm chủng quy mô lớn, Covax đang gặp phải những khó khăn liên quan đến thiếu hụt nguồn cung và đồng bộ hậu cần.

Covax chỉ dự định cung cấp đủ lượng vắc xin để tiêm chủng cho 20% đến 30% dân số tại các quốc gia nghèo – một con số được cho là không đủ để ngăn ngừa dịch Covid-19 bùng phát tại các nước này. Theo ước tính của các chuyên gia, cần có ít nhất 70% dân số có miễn dịch để ngăn ngừa dịch bệnh trong tương lai. Bên cạnh đó, nếu Covax chỉ cung cấp đủ vắc xin cho 20% đến 30% dân số, dịch Covid-19 có thể bùng phát tại các nước nghèo.

Việc thiếu hụt nguồn cung là một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng đình trệ trong việc phân phối vắc xin. Hiện tại, nguồn cung vắc xin Covid-19 trên toàn thế giới đang rất hạn chế. Tuy nhiên, công ty đang nỗ lực tăng năng lực sản xuất. Dự kiến, không đủ số lượng vắc xin để cung cấp cho toàn bộ dân số thế giới cho đến năm 2023 hoặc 2024, theo dự đoán của các chuyên gia.

Covax đã được tài trợ bằng hàng tỷ USD, tuy nhiên, Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết nếu không có vắc xin để mua thì số tiền đó sẽ trở nên vô nghĩa. Ông đã kêu gọi các nước giàu không nên tìm cách ký thêm các thỏa thuận để đảm bảo nguồn vắc xin bổ sung, bởi điều này có thể gây nguy hiểm cho các thỏa thuận Covax đã đạt được.

Covax sẽ không thể vận chuyển bất kỳ loại vaccine nào cho đến khi chúng được WHO cấp phép sử dụng khẩn cấp. Ngoài ra,

Nhằm đạt được mục tiêu miễn dịch cộng đồng, Việt Nam đã đề ra kế hoạch tiếp nhận 150 triệu liều vắc xin phòng Covid-19 trong năm 2021 để tiêm chủng cho khoảng 70% dân số. Đến ngày 1/10, Việt Nam đã triển khai hơn 42,8 triệu liều vắc xin, trong đó có hơn 33 triệu người được tiêm một mũi và 9,8 triệu người đã tiêm mũi thứ hai.