Chuyển phôi thất bại: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách cải thiện

Chuyển phôi thất bại xảy ra khi không có thai sau khi đặt phôi vào trong tử cung. Nguyên nhân phổ biến nhất là do bất thường về phôi, niêm mạc tử cung hoặc tương tác giữa phôi và niêm mạc tử cung.

chuyển phôi thất bại
Quá trình chuyển phôi diễn ra từ 3-6 ngày sau khi tinh trùng thụ tinh với trứng

Thụ tinh trong ống nghiệm là một phương pháp kỹ thuật hỗ trợ sinh sản, trong đó tinh trùng và noãn (trứng) được thụ tinh và phôi được hình thành trong một môi trường phòng thí nghiệm. Sau quá trình nuôi cấy trong thời gian nhất định, phôi sẽ được chuyển vào tử cung để phát triển và người phụ nữ có khả năng mang thai.

Một chu kỳ thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) thường bao gồm:

  • Kích thích quá trình phát triển của buồng trứng.
  • Noãn bị chọc hút dữ dội.
  • Tinh trùng được lọc và rửa lại.
  • Sperm thụ tinh với trứng.
  • Phương pháp nuôi cấy phôi.
  • Chuyển phôi.
  • Phôi được bảo quản trong không gian lạnh.
  • Sau khi chuyển phôi, hoàng thể nhận được sự hỗ trợ.
  • Chuyển phôi là quá trình phôi thai bám vào niêm mạc tử cung trong thời gian làm tổ của người phụ nữ. Nó diễn ra trong vòng 3-6 ngày sau khi tinh trùng thụ tinh với trứng. Đây là là giai đoạn cuối cùng nhưng có vai trò rất quan trọng, vì chỉ cần sai sót nhỏ trong vấn đề kỹ thuật của người chuyển phôi là có thể dẫn đến kết quả không mong muốn.

    Trước khi chuyển phôi, bác sĩ sẽ xem xét kết quả phôi của bệnh nhân và tư vấn về số lượng phôi cần chuyển. Số lượng phôi được chuyển sẽ có tác động đến khả năng mang thai và tỷ lệ đa thai. Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM khuyến khích bệnh nhân chuyển một phôi. Các phôi khác có chất lượng phù hợp sẽ được lưu trữ trong tủ lạnh để sử dụng trong chu kỳ chuyển phôi sau này. Những phôi không đủ điều kiện sử dụng sẽ bị loại bỏ.

    Quá trình chuyển phôi được phân thành hai giai đoạn:

  • Trước khi chuyển phôi, giai đoạn bao gồm sự chuẩn bị của lớp nội mạc tử cung, quá trình phân tách phôi sớm và cấy ghép phôi thai vào tử cung.
  • Giai đoạn phôi bám vào niêm mạc tử cung được gọi là chuyển phôi.
  • Chuyển phôi không thành công có dấu hiệu gì?

    Sau khi chuyển phôi, bác sĩ thường kê đơn các loại thuốc để hỗ trợ quá trình làm tổ và phát triển phôi. Các loại thuốc này có thể gây ra những triệu chứng như đau bụng, cương ngực, buồn nôn, và một số người có cảm giác tương tự ốm nghén. Tuy nhiên, tất cả những dấu hiệu này không phải là dấu hiệu sớm của thai nghén. Để chẩn đoán có thai, phương pháp chính xác nhất là dựa vào xét nghiệm beta hCG máu sau khi chuyển phôi (thường được thực hiện vào khoảng 12 ngày sau khi chuyển phôi).

    Nguyên nhân chuyển phôi thất bại

    Có nhiều nguyên nhân gây thất bại trong quá trình hình thành tổ phôi, chúng có thể được chia thành ba nhóm chính: bất thường ở phôi, bất thường ở nội mạc tử cung và bất thường trong sự tương tác giữa phôi và niêm mạc tử cung.

    1. Nguyên nhân phôi thai

    Phôi thai được hình thành bằng cách kết hợp giữa trứng và tinh trùng. Trong trường hợp một trong hai yếu tố này có chất lượng không tốt, kết quả sẽ là một phôi thai “yếu từ trong trứng”. Vì vậy, không khó hiểu khi chuyển phôi thất bại.

    Trong quá trình nuôi cấy, chất lượng phôi thai được đánh giá bằng cách quan sát tiến trình phát triển của nó sau 3 và 5 ngày.

  • Đối với phôi có tuổi là 3 ngày, bác sĩ sẽ đánh giá phôi dựa trên số lượng, kích thước tế bào và mức độ phân mảnh để xác định chất lượng của phôi. Phôi loại 1 được coi là phôi tốt nhất với khả năng thành công cao. Phôi loại 2 được xem là trung bình, trong khi phôi loại 3 được cho là kém, có tỷ lệ thành công thấp.
  • Đối với phôi 5 ngày tuổi, để đánh giá có thể xem xét độ lớn của xoang phôi nang. Những phôi tốt sẽ có xoang lớn hơn so với các phôi khác cùng thời điểm. Bên cạnh đó, cũng có thể xem xét số lượng và chất lượng tế bào trong các phần khác nhau của phôi. Phôi tốt sẽ có nhiều tế bào, được nén chặt và không bị phân mảnh.
  • Bác sĩ sẽ xem xét kết quả phân tích chất lượng phôi để quyết định có thể tiến hành chuyển phôi hay không. Nếu phôi không đạt chất lượng đủ, chu trình IVF sẽ được tạm hoãn để đợi phôi tốt hơn.

    2. Bất thường niêm mạc tử cung

    Niêm mạc tử cung, một lớp mỏng bao quanh bề mặt phía bên trong của tử cung, đóng vai trò quan trọng trong quá trình thụ tinh và có khả năng thay đổi kích thước (dày lên hoặc mỏng đi) theo từng giai đoạn trong chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ.

    Input: Niêm mạc tử cung quá dày hoặc quá mỏng đều ảnh hưởng xấu đến quá trình thụ tinh. Độ dày niêm mạc tử cung từ 8-13mm được coi là lý tưởng cho quá trình thụ tinh. Nếu niêm mạc tử cung tại thời điểm chuyển phôi có độ dày.

    Ngoại trừ kích thước, có một số yếu tố ảnh hưởng đến khả năng tiếp nhận của niêm mạc tử cung, bao gồm:

  • Tình trạng viêm niêm mạc tử cung mãn tính đang diễn ra.
  • Các vấn đề lạ trong tử cung, như polyp, vách ngăn tử cung hay dính buồng tử cung.
  • Quá trình chuyển phôi có thể xảy ra trước hoặc sau thời gian làm tổ.
  • bất thường trong lòng tử cung
    Viêm nhiễm niêm mạc tử cung, bất thường trong lòng tử cung là yếu tố nguy cơ của thất bại chuyển phôi nhiều lần

    3. Bất thường tương tác phôi – niêm mạc tử cung

    Có một số bệnh nhân, dù có phôi chất lượng tốt và niêm mạc tử cung hình thái đẹp trên siêu âm, đã được khảo sát qua nội soi buồng tử cung bình thường, nhưng vẫn không thể thụ tinh sau khi chuyển phôi. Vấn đề có thể nằm ở sự tương tác không bình thường giữa phôi và niêm mạc tử cung. Một khía cạnh nhỏ của sự bất thường này là sự lệch cửa sổ làm tổ.

    Quá trình này có thể đơn giản được giải thích như sau: để phôi thai có thể bám vào và phát triển trong tử cung, phôi phải được chuyển vào giai đoạn niêm mạc tử cung có khả năng tiếp nhận phôi. Giai đoạn này có thể khác nhau tùy vào từng bệnh nhân.

    Hiện nay, có nhiều phương pháp và công nghệ tiên tiến được sử dụng để cải thiện độ dày niêm mạc tử cung. Trong số đó, phương pháp sử dụng huyết tương giàu tiểu cầu tự thân đang được áp dụng tại Trung tâm Hỗ trợ Sinh sản Hệ thống BVĐK Tâm Anh. Đây là một phương pháp hiện đại và đạt hiệu quả cao trong việc tăng tỷ lệ thành công của quá trình thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) đối với những trường hợp có nguy cơ thai khó làm tổ do niêm mạc tử cung mỏng hoặc niêm mạc tử cung không đủ khả năng chấp nhận.

    Các phương pháp hỗ trợ tăng tỷ lệ chuyển phôi thành công

    Khi bác sĩ thông báo rằng quá trình chuyển phôi đã thất bại, điều đó không có nghĩa là mọi hy vọng đều mất và bạn và vợ/chồng không có khả năng sinh con. Bác sĩ luôn áp dụng các kỹ thuật để tăng cường khả năng thành công cho mỗi lần chuyển phôi. Việc chọn kỹ thuật này phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tiền sử, bệnh sử, số lượng và chất lượng phôi, cũng như đặc điểm của chu kỳ chuẩn bị niêm mạc trước đó. Nhờ đó, bác sĩ có thể đề xuất và thực hiện các kỹ thuật phù hợp nhằm tăng cơ hội thành công trong quá trình chuyển phôi. Các kỹ thuật này bao gồm:

    1. Xử lý các bất thường tử cung

    Để tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình phôi thai làm tổ, tất cả các vấn đề không bình thường trong tử cung như dính buồng tử cung, tử cung có vách ngăn, tử cung đôi, u xơ tử cung… Cần được giải quyết nếu có chứng cứ liên quan đến mối quan hệ nguyên nhân – kết quả giữa những vấn đề này và các hậu quả không lợi sau quá trình phôi thai.

    2. Phương pháp nuôi cấy phôi. nang

    Theo thống kê, tỷ lệ thành công khi chuyển phôi vào ngày thứ 5 cao hơn gấp 1,35 lần so với chuyển phôi vào ngày thứ 3. Phôi vào ngày thứ 5 thường có chất lượng tốt, vì chỉ có phôi tương đối tốt trở lên mới có thể phát triển đến ngày thứ 5. Chuyển phôi vào ngày thứ 5 cũng hợp với sinh lý hơn, khả năng bám vào niêm mạc tử cung làm tổ cao hơn. Nuôi phôi vào ngày thứ 5 kết hợp sàng lọc phôi ở bệnh nhân có đúng chỉ định giúp tăng cơ hội có con, giảm tỷ lệ hỏng thai, sảy thai. Chuyển phôi vào ngày thứ 5 cũng giúp hạn chế khả năng đa thai vì mỗi lần chuyển phôi vào ngày thứ 5, bác sĩ sẽ chuyển ít phôi mà vẫn đảm bảo tỷ lệ có thai cao.

    3. Xét nghiệm di truyền phôi tiền làm tổ (PGT) sàng lọc bất thường NST

    Tình trạng lệch bội nhiễm sắc thể có ảnh hưởng đáng kể đến quá trình phát triển và khả năng hình thành tổ của thai nhi, đặc biệt là trong giai đoạn đầu tiên của thai kỳ. Trong số các trường hợp sảy thai được ghi nhận, có đến 70% là do hiện tượng lệch bội phôi/thai. Kỹ thuật PGT có vai trò quan trọng trong việc lựa chọn phôi nguyên bội để truyền cho bệnh nhân, nhằm tăng khả năng thụ tinh thành công và giảm nguy cơ sảy thai, thai lưu và các vấn đề thai nhi không bình thường.

    4. Phân tích độ nhạy cảm của niêm mạc tử cung (ERA)

    Nhờ áp dụng công nghệ mới nhất, xét nghiệm này giúp phân tích mức độ biểu hiện của hàng trăm gen trong niêm mạc tử cung, từ đó tối ưu hóa thời gian để đặt phôi vào tử cung và thúc đẩy quá trình làm tổ và mang thai. Giai đoạn này được gọi là “Window of Implantation” – Giai đoạn cửa sổ cấy ghép.

    Ngoài ra, ERA còn có khả năng phát hiện các dấu hiệu bất thường trong tử cung. Trong trường hợp phát hiện bất thường, bệnh nhân sẽ được khuyến nghị để lưu giữ phôi nang trong tủ đông. Việc chuyển phôi IVF sẽ được hoãn đến khi niêm mạc tử cung của họ thuận lợi hơn để tiếp nhận phôi.

    Sau chuyển phôi thất bại nên làm gì?

    Để tăng khả năng thành công khi chuyển phôi trong lần kế tiếp, ngoài việc áp dụng các kỹ thuật hiện đại, bạn cần: (3).

    1. Tìm hiểu nguyên nhân thất bại

    Việc hiểu rõ nguyên nhân chính xác khi chuyển phôi không thành công sẽ giúp chọn lựa phương pháp điều trị phù hợp để sớm đạt được kết quả mong muốn.

    Việc không thành công trong việc chuyển phôi có liên quan đến các vấn đề miễn dịch có thể được điều trị dễ dàng bằng thuốc. Nếu nguyên nhân là do vấn đề về tử cung, phương pháp điều trị sẽ thay đổi tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể.

    Nếu việc thất bại trong quá trình chuyển phôi là do các vấn đề liên quan đến phôi thai, phương pháp điều trị sẽ bao gồm:

  • Phôi được chuyển sau khoảng 3 đến 6 ngày kể từ khi thụ tinh xảy ra.
  • Xét nghiệm di truyền thể dị bội (PGT-A) nhằm xác định sự hiện diện của bất thường nhiễm sắc thể và chọn lọc phôi không bị tác động.
  • Phôi thoát màng được hỗ trợ.
  • tăng tỉ lệ chuyển phôi thành công
    Tìm hiểu được nguyên nhân chuyển phôi thất bại sẽ giúp tìm được phương pháp khắc phục hiệu quả, giúp vợ chồng sớm đón con yêu

    2. Giữ tinh thần thoải mái

    IVF – Phương pháp thụ tinh ống nghiệm là một hành trình dài và đầy thử thách. Để vượt qua, sự kiên nhẫn và quyết tâm là điều không thể thiếu. Việc chuẩn bị tâm lý để đối mặt với những khó khăn kéo dài là vô cùng quan trọng. Sự kỳ vọng quá cao hoặc lo lắng quá mức, sự hấp tấp và căng thẳng khi bắt đầu hay sự giảm tinh thần khi không thành công trong một lần thụ tinh, đều là những trở ngại trong cuộc hành trình tìm kiếm niềm vui làm cha mẹ bằng phương pháp IVF.

    Có chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh

    Sau khi chuyển phôi thất bại, một trong những nguyên nhân có thể là do sức khỏe của cả hai vợ chồng và chất lượng của trứng và tinh trùng. Vì vậy, trước khi tiến hành quá trình thụ tinh ống nghiệm, nên cải thiện sức khỏe bằng cách áp dụng một chế độ dinh dưỡng đầy đủ các nhóm chất cần thiết và thiết lập thời gian sinh hoạt điều độ, tránh thức khuya và căng thẳng. Ngoài ra, hãy tập thể dục đều đặn và đi du lịch để thư giãn tinh thần.

    Chọn lựa trung tâm IVF chất lượng, uy tín

    Trước khi quyết định lựa chọn nơi để tin tưởng đi theo trong việc tìm kiếm con yêu, có nhiều yếu tố cần xem xét, bao gồm chất lượng chuyên môn và dịch vụ, tỷ lệ thành công và giá cả, trang thiết bị hiện đại, trình độ của các bác sĩ, phương pháp điều trị, kỹ năng của các kỹ thuật viên, quy trình kiểm soát chất lượng…

    Để lựa chọn một trung tâm IVF đáng tin cậy, các cặp đôi cần quan tâm đến ba tiêu chí quan trọng không thể bỏ qua.

  • Tỷ lệ thành công vượt trội.
  • Tỷ lệ thành công là yếu tố quan trọng hàng đầu cần xem xét khi tìm hiểu về hiệu quả của việc thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) tại trung tâm. Tuy nhiên, để đánh giá chính xác, bạn cần kiểm tra các thông tin quan trọng như: tỷ lệ này được công bố dựa trên mẫu số bao nhiêu bệnh nhân, tỷ lệ có ổn định theo thời gian hay không, và liệu trung tâm có kinh nghiệm trong việc điều trị các trường hợp khó như: hiếm muộn kéo dài, tuổi cao, bệnh lý phụ đi kèm; nam giới không có tinh trùng hoặc tinh trùng bất động; phụ nữ có tử cung dị dạng, buồng trứng đa nang, suy buồng trứng… Nếu chỉ xem xét tỷ lệ thành công trên các trường hợp dễ và bệnh nhân trẻ tuổi, thì không thể đánh giá chính xác chất lượng của trung tâm này.

  • Bác sĩ có tay nghề cao và giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực hỗ trợ sinh sản.
  • Viết lại: Thụ tinh trong ống nghiệm IVF là một phương pháp phức tạp, yêu cầu bác sĩ không chỉ có kiến thức chuyên môn cao mà còn phải có kinh nghiệm. Đối với những trường hợp vô sinh hiếm muộn phức tạp, bác sĩ sẽ phải quyết định liệu có cần thực hiện phẫu thuật/ điều trị trước khi thực hiện IVF hay không, và liệu có cần thực hiện các kỹ thuật chuyên sâu như nuôi trứng non, tiêm tinh trùng vào bào tương trứng (ICSI), hỗ trợ phôi thoát màng, xét nghiệm di truyền tiền làm tổ… Hay không.

    Quyết định về phương pháp điều trị và kỹ thuật sẽ ảnh hưởng đến tỷ lệ thành công, giúp giảm chi phí và thời gian, đồng thời đảm bảo an toàn cho sức khỏe của người mẹ.

  • Sự liên kết và hỗ trợ chặt chẽ giữa các khoa liên quan đến quá trình điều trị đã được thiết lập.
  • IVF là một phương pháp quan trọng đòi hỏi sự kết hợp giữa nhiều chuyên ngành y khoa như Nam học (điều trị vô sinh nam), Trung tâm Hỗ trợ sinh sản (thực hiện các kỹ thuật IVF và điều trị trước thụ tinh), Sản khoa (chăm sóc và theo dõi sức khỏe cho bà mẹ), Nhi khoa (chăm sóc sức khỏe cho em bé), đặc biệt là Đơn vị Sơ sinh.

    Nếu thực hiện IVF tại một bệnh viện đa khoa, sự hỗ trợ và liên kết chặt chẽ giữa các khoa sẽ giúp các cặp vợ chồng được chăm sóc toàn diện từ giai đoạn mong con đến sinh, dưỡng nhi và cuối cùng là đưa con về nhà khỏe mạnh, không chỉ dừng lại ở việc thụ tinh thành công.

    Trung tâm Hỗ trợ Sinh sản Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh (IVFTA) là nơi tập trung các chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực hỗ trợ sinh sản. Chúng tôi sở hữu hệ thống máy móc và trang thiết bị hiện đại nhất, luôn cập nhật và áp dụng những kỹ thuật hỗ trợ sinh sản tiên tiến nhất trên toàn cầu. Với uy tín và độ tin cậy, chúng tôi đã trở thành địa chỉ đáng tin cậy cho các cặp vợ chồng vô sinh hiếm muộn.

    IVFTA là chủ sở hữu của căn phòng Lab ISO 5 siêu sạch đầu tiên ở Đông Nam Á. Tại đây, các chuyên gia phôi học có thể thực hiện tất cả các kỹ thuật cao cấp để hỗ trợ quá trình sinh sản, bao gồm hỗ trợ phôi thoát màng (AH), sàng lọc di truyền tiền làm tổ (PGT), nuôi phôi ngày 5, trữ lạnh phôi, noãn và tinh trùng… Đặc biệt, BVĐK Tâm Anh còn cung cấp sự phối hợp giữa các bộ môn IVF, Nam học, Sản Phụ khoa và Sơ sinh, nhằm đảm bảo chăm sóc toàn diện cho cả mẹ và bé từ giai đoạn phôi thai cho đến khi mẹ tròn con vuông, và chăm sóc trẻ trong những năm tháng đầu đời.