Cây lạc (đậu phộng)

Peanut còn được gọi là đậu phụng trong tiếng Việt hoặc có tên khoa học là Arachis hypogaea.

Danh pháp khoa học: Arachis hypogaea

Họ thuộc về Fabaceae.

Gốc gác: Cây đậu lạc thuộc họ Đậu, là loại cây ăn được được trồng ở khu vực phía Trung và Nam của châu Mỹ.

Trong số 25 quốc gia tại châu Á trồng đậu phộng, Việt Nam đứng thứ 5 về diện tích trồng và châu Á là vùng đất dẫn đầu về diện tích trồng loại cây này.

Mô tả sơ bộ về cây lạc (đậu phộng)

Cây lạc, hay còn gọi là đậu phộng, là một loại cây thân thảo đứng, sống suốt năm.

Thân của cây lạc có chiều cao từ 30 đến 100 cm tùy thuộc vào loại cây và điều kiện trồng trọt, được trang bị với những cành phân nhánh và toả ra từ gốc.

Thân cây đậu phộng (Peanut).

Rễ cây đậu: Rễ chùm, có nhiều nhánh phụ, nhánh kết hợp với vi khuẩn tạo thành nốt gồ.

Các rễ và nốt lõm của cây đậu phộng.

Cây lạc có lá kép mọc đối, có hình dạng giống lông chim và có bốn lá chét, có kích thước dài từ 4 đến 7 cm và rộng từ 1 đến 3 cm. Lá kèm 2 có hình dạng nhọn và dài, bao quanh thân cây thành bẹ.

Hoa chùm tại khu vực nách gồm từ 2 đến 4 bông hoa nhỏ, có màu vàng và là loại hoa của cây lạc. Thân hoa có chiều dài từ 2 đến 4 cm. Đây là loại hoa đậu điển hình với màu sắc chủ đạo là vàng và có điểm gân màu đỏ.

Hoa cây đậu phộng.

Sau khi được thụ phấn, cuống hoa của quả lạc sẽ uốn cong và kéo dài cho đến khi chạm đất. Sau đó, quả sẽ phát triển thành dạng quả đậu dài từ 3-7 cm trong đất. Mỗi quả chứa từ 1-4 hạt và thường có 2 hạt. Hình dạng của quả lạc là trụ thuôn, không chia đôi và có một sự thon nhỏ giữa các hạt. Quả cũng có vân mạng.

Đậu phộng (peanut).

Trong thuật ngữ khoa học của cây này, phần tên chỉ thuộc tính loài mang ý nghĩa ”nằm dưới đất”, để chỉ đặc điểm trái cây được ẩn dưới mặt đất.

Thường thì quả điều có 2 hạt hình trứng với rãnh dọc. Số lượng hạt trong mỗi quả có thể từ 1 đến 4 và chúng có chứa dầu lên đến 50%.

.

Đậu phộng (hay còn gọi là hạt lạc).

Dinh dưỡng trong hạt lạc (đậu phộng)

Mức độ chất béo trong đậu phụng: Đậu phụng có nồng độ chất béo đáng kể.

Trong đó, phần lớn chất béo gồm axit oleic (40-60%) và axit linoleic, chủ yếu ở dạng đơn và đa chức, nằm trong khoảng 44-56%.

Protein đậu phộng: Đậu phộng là một nguồn protein phong phú.

Hạt lạc chứa nhiều protein thực vật, chiếm khoảng 22-30% lượng calo. Đặc biệt, arachin và conarachin là hai loại protein phổ biến nhất trong hạt lạc. Tuy nhiên, chúng có thể gây dị ứng nghiêm trọng ở một số người và gây ra các phản ứng đe dọa tính mạng.

Lạc có hàm lượng tinh bột thấp. Tinh bột chỉ chiếm khoảng 13-16% trong tổng khối lượng.

Các loại vitamin và khoáng chất:

Một nguồn lạc phong phú vitamin và khoáng chất, bao gồm: Biotin, đồng, niacin, folate, manga, vitamin E, thiamin, phospho và magie.

Các thành phần khác.

Lạc chứa nhiều loại hợp chất thực vật có hoạt tính sinh học và các chất chống oxy hóa.

Nếu không thưởng thức hạt lạc tươi, hầu hết các thành phần chống oxy hóa tập trung trên vỏ lụa của hạt đậu phộng ít khi được tiêu thụ.

Bao gồm các chất chống oxy hóa như acid coumaric và resveratrol, và cũng bao gồm các chất đối kháng dinh dưỡng như acid phytic, lạc chứa nhiều loại hợp chất thực vật.

Các sản phẩm từ hạt lạc (đậu phộng)

Lạc luộc, lạc rang, muối lạc, muối lạc – vừng, chè lạc và xôi lạc đều là các món ăn được chế biến từ hạt lạc nguyên chất.

Các món ăn như kem, bánh bò, bánh cuốn, bánh ít trần, chè trôi nước, nộm, gỏi và các món xào, có thể sử dụng gia vị để tạo ra hương vị thơm ngon và đậm đà. Trong đó, hạt lạc rang giã nhuyễn có thể được sử dụng như một loại gia vị để nấu và tẩm ướp, và cũng có thể được dùng để rắc lên các món gỏi. Gia vị này không chỉ tạo ra hương vị béo ngậy mà còn giúp cân bằng hương vị tổng thể của món ăn.

Sử dụng để làm kẹo và nhân bánh: Kẹo và nhân bánh được làm từ đậu phộng.

Các sản phẩm ẩm thực khác: bơ đậu phộng, bột đậu phộng, sữa đậu phộng, dầu đậu phộng được dùng để làm đồ ăn.

Đọc bài viết: Vượt qua đói nghèo bằng cách trồng đậu phộng trên đất cát.

Quảng Văn Năm (hay Năm Gai) sinh sống tại Bình Yên B, thuộc phường Long Hòa, quận Bình Thủy (thành phố Cần Thơ).

(Ảnh: nongnghiep.Vn).

Người quản trị tổng hợp thông tin từ Wikipedia, trang web thực phẩm cộng đồng và khách sạn Hồ Đình Hải.