Hầu hết vấn đề hay quên là do ảnh hưởng của tuổi tác, stress làm thay đổi cấu trúc, chức năng bình thường của não. Những thay đổi này có thể làm chậm quá trình nhận thức khiến việc học hỏi điều mới và sàng lọc những thứ gây xao nhãng khó khăn hơn.
Dưới đây là một số gợi ý những cách rèn luyện trí nhớ để tăng khả năng nhận thức, ghi nhận thông tin mới và cải thiện trí nhớ.
Tập luyện cho bộ não
Giống như sức mạnh cơ bắp, trí nhớ cần được tập luyện thường xuyên. Lao động trí não càng nhiều, bạn càng có thể xử lý và ghi nhớ thông tin tốt hơn. Tuy nhiên, không phải tất cả hoạt động tập luyện đều như nhau. Nên bắt đầu bằng việc phá vỡ thói quen hằng ngày, thách thức và phát triển não bộ theo các lộ trình mới.
Dạy cho não bộ những điều mới mẻ: hoạt động rèn luyện trí não cần mới lạ và nằm ngoài vùng an toàn của bạn. Để rèn luyện trí não, bạn nên tiếp tục học hỏi và phát triển kỹ năng mới.
Thách thức trí nhớ: các hoạt động tăng cường trí não tốt nhất phải thực hiện trong trạng thái tập trung và chú ý hoàn toàn. Khi hai điều này không đủ tại một thời điểm, bạn sẽ không cảm thấy bài tập rèn luyện hiệu quả. Điều này có nghĩa là não bộ cần nỗ lực liên tục mới gọi là rèn luyện trí não. Ví dụ, học chơi bản nhạc mới sẽ được tính là thử thách mới; ngược lại, chơi một đoạn khó mà bạn đã thuộc lòng thì không.
Hình thành kỹ năng mới: tìm kiếm các hoạt động ở mức cho phép của bạn, bắt đầu với cấp độ dễ và thực hiện theo lặp lại đến khi kỹ năng được cải thiện. Trước khi bắt đầu với một cấp độ khó, bạn nên giữ tinh thần thoải mái, giải quyết tốt hơn các mức độ tiếp theo.
Tập trung chú ý
Chú ý là một trong những thành phần chính hợp thành trí nhớ. Để thông tin chuyển từ trí nhớ ngắn hạn sang dài hạn, bạn cần tích cực liên hệ với thành phần này. Cố gắng học ở một nơi không có sự phân tâm như tivi, âm nhạc và các trò chơi khác. Loại bỏ sự phân tâm có thể là thách thức, nhất là khi xung quanh bạn là những người bạn cùng phòng náo nhiệt hoặc những đứa trẻ ồn ào.
Tránh nhồi nhét
Học tập thường xuyên sẽ giúp não bộ ghi nhớ thông tin tốt hơn so với người cố gắng dung nạp lượng kiến thức lớn trong một thời gian ngắn. Bạn nên sắp xếp thời gian học tập hợp lý để tránh “nước đến chân mới nhảy”.
Sắp xếp thông tin theo nhóm
Những thông tin bên ngoài được não bộ tiếp nhận và tổ chức theo các cụm liên quan. Bạn có thể tận dụng điều này để tạo thành cấu trúc và sắp xếp lại các tài liệu đang nghiên cứu. Thử nhóm các khái niệm và thuật ngữ tương tự lại hoặc lập dàn ý cho các ghi chú, bài đọc sách giáo khoa là một gợi ý.
Sử dụng thiết bị ghi nhớ
Thiết bị ghi nhớ thường được học sinh sử dụng để hỗ trợ nhớ các thông tin cần thiết. Luyện trí nhớ bằng việc ghi lại thông tin quan trọng vào giấy, vở là một cách để ghi nhớ thông tin. Bạn có thể kết hợp thông tin cần ghi nhớ với một thuật ngữ quen thuộc. Điều này giúp cho việc rèn luyện trí trí nhớ trở nên dễ dàng hơn. Phương pháp ghi nhớ tốt nhất là sử dụng hình ảnh, sự hài hước hoặc điều mới lạ, thu hút.
Nhẩm lại chi tiết
Để trí não ghi nhớ thông tin nhiều và chính xác, bạn cần mã hóa thông tin vào bộ nhớ dài hạn. Một trong những kỹ thuật mã hóa hiệu quả được gọi là nhẩm lại chi tiết. Ví dụ, khi bạn đọc một thuật ngữ bất kỳ, hãy tập trung phân tích thuật ngữ đó, và sau đó đọc mô tả chi tiết hơn. Sau khi lặp lại quá trình này một vài lần, bạn có thể nhận thấy việc nhớ lại thông tin dễ dàng hơn nhiều.
Nhắc lại các khái niệm
Nhiều người nhận thấy não bộ có khả năng ghi nhớ hình ảnh tốt hơn từ ngữ. Bạn nên chú ý đến các bức ảnh, biểu đồ và các hình minh họa khác trong sách. Nếu không có sách, bạn có thể sử dụng các loại bút khác màu để phác họa thành bản đồ tư duy (mindmap) theo cách riêng.
Liên hệ thông tin mới với những gì đã biết
Khi bạn đang tìm tòi và nghiên cứu các tài liệu mới hãy dành thời gian để tìm mối liên hệ giữa thông tin này với những gì bạn đã biết. Chủ động thiết lập mối quan hệ giúp tăng đáng kể khả năng nhớ lại những thông tin đã học.
Đọc to và lắng nghe
Nghiên cứu được công bố vào năm 2017 cho thấy, đọc to tài liệu và lắng nghe giọng nói của chính mình có thể giúp cải thiện đáng kể trí nhớ. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra chia sẻ kiến thức hoặc giảng dạy lại thông tin cho người khác giúp tăng cường sự hiểu biết và rèn luyện trí nhớ tốt hơn.
Chú ý hơn các thông tin khó nhớ
Các nhà nghiên cứu phát hiện ra, thứ tự của thông tin đóng vai trò quan trọng trong việc ghi nhớ, gọi là hiệu ứng nối tiếp. Mặc dù, nhiều người gặp khó khăn khi cố nhớ lại phần thông tin ở giữa chương nhưng bạn có thể khắc phục vấn đề này bằng cách dành thêm thời gian để nhẩm lại nhiều lần. Một mẹo hay khác là hệ thống hóa lại thông tin để dễ nhớ hơn.
Tăng cường hoạt động thể chất
Hoạt động thể chất sẽ rèn luyện trí nhớ, góp phần ngăn ngừa bệnh Alzheimer. Hỗ trợ tăng cường tư duy cho não bộ giúp bạn làm việc tốt hơn. Một số hoạt động thể chất có ích gồm tập yoga, đạp xe, chạy bộ.
Ăn uống lành mạnh
Ăn uống khoa học sẽ cải thiện trí nhớ đáng kể. Bạn nên hạn chế đồ chiên, rán và các chất kích thích, nhất là không uống rượu bia quá nhiều. Bổ sung thêm các thực phẩm như cá hồi, hạt óc chó… trong chế độ ăn hàng ngày để có lợi cho việc cải thiện trí nhớ.
Đẩy lùi gốc tự do
Gốc tự do là tác nhân chính gây suy giảm trí nhớ, thoái hóa thần kinh. Liên kết giữa các tế bào thần kinh cũng bị giảm về cả chất lượng lẫn số lượng, làm ảnh hưởng đến chức năng của não, gây suy giảm trí nhớ. Những tế bào bị tổn thương đầu tiên thường nằm trong vùng não có liên quan đến việc hình thành ký ức mới, người bị suy giảm trí nhớ bắt đầu quên bất chợt các sự kiện gần trong khi vẫn nhớ chính xác những việc đã xảy ra từ lâu.
Để não bộ hoạt động hiệu quả và bền bỉ, bạn nên bổ sung các chất có khả năng chống gốc tự do, có lợi cho não bộ như Blueberry, Ginkgo Biloba. Các chất này giúp tăng cường hoạt động não, kích thích sự tái tạo, làm chậm quá trình thoái hóa thần kinh, cải thiện trí nhớ hiệu quả.
Ngọc An (Theo Verywell Mind, Help Guide)
Tôi là Nguyễn Văn Sỹ có 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thiết kế, thi công đồ nội thất; với niềm đam mê và yêu nghề tôi đã tạo ra những thiết kếtuyệt vời trong phòng khách, phòng bếp, phòng ngủ, sân vườn… Ngoài ra với khả năng nghiên cứu, tìm tòi học hỏi các kiến thức đời sống xã hội và sự kiện, tôi đã đưa ra những kiến thức bổ ích tại website nhaxinhplaza.vn. Hy vọng những kiến thức mà tôi chia sẻ này sẽ giúp ích cho bạn!