Lich-su-hinh-thanh – UBND TP Vị Thanh – Hậu Giang Portal

LỊCH SỬ HÌNH THÀNH THÀNH PHỐ VỊ THANH, TỈNH HẬU GIANG -oo00oo-

Nằm ở khu vực trung tâm của đồng bằng Sông Cửu Long, tỉnh Hậu Giang nói chung và thành phố Vị Thanh nói riêng có một quá trình hình thành phát triển lâu dài với sự thay đổi liên tục về phạm vi, diện mạo cũng như tên gọi. Năm 1698, khi Lễ thành hầu Nguyễn Hữu Cảnh vào kinh lược, toàn bộ vùng đất mới phương Nam chính thức trở thành một đơn vị hành chính mang tên Gia Định phủ. Từ thế kỉ XVI, XVII và đến cuối thế kỉ XVIII cùng với các đoàn lưu dân kéo đến khai khẩn, Mạc Cửu đến lập nghiệp, dưới sự bảo hộ của chúa Nguyễn đã được phong làm Tổng binh trấn Hà Tiên, đã quy tụ cư dân góp công sức phát triển miền đất mới. Năm 1732, toàn bộ đất phương Nam được Chúa Nguyễn chia làm 3 Dinh và 1 Trấn gồm: Trấn Biên Dinh (vùng Biên Hòa ngày nay), Phiên Trấn Dinh (Gia Định), Long Hồ Dinh (Vĩnh Long) và Trấn Hà Tiên. Sau khi Mạc Cửu mất, Mặc Thiên Tích nối nghiệp cha, đẩy mạnh công cuộc khai khẩn ra vùng hữu ngạn sông Hậu, đến năm 1739 thì hoàn tất với 4 vùng đất mới: Long Xuyên (Cà Mau), Kiên Giang (Rạch Giá), Trấn Giang (Cần Thơ), Trấn Di (Bạc Liêu) được sáp nhập vào đất Hà Tiên. Đến thời điểm này, một phần lớn vùng đất thuộc tỉnh Hậu Giang hôm nay mới thật sự chuyển mình. Trước năm 1897, khu vực huyện Giồng Riềng, Gò Quao, Long Mỹ (tỉnh Rạch Giá) mới chỉ có 2 tổng, không tới 10 thôn thì đến năm 1939, riêng quận Long Mỹ có đến 3 tổng, 12 làng. Như vậy, vùng đất xưa chủ yếu là quận Long Mỹ (tỉnh Rạch Giá) và quận Phụng Hiệp (tỉnh Cần Thơ), địa giới hành chính vẫn còn giữ cho đến suốt thời kỳ chống Pháp. Sau hiệp định Geneve 1954 vùng đất Long Mỹ – Phụng Hiệp lại có nhiều thay đổi: vào năm 1960, quận Long Mỹ tách ra và thành lập một quận mới là Đức Long. Hai quận đều trực thuộc tỉnh Phong Dinh, bao gồm các xã: Vị Thanh, Vị Thủy, Vĩnh Tường, Hỏa Lựu, Vị Đức, Hòa An (về sau bổ sung thêm một xã từ quận Giồng Riềng là Ngọc Hòa). Quận Đức Long đóng tại xã Hỏa Lựu, năm 1963 dời về xã Vị Thủy (chân cầu Nàng Mau), quá trình lập quận mới Đức Long, chính quyền Ngô Đình Diệm xây hai khu trù mật: Vị Thanh – Hỏa Lựu, khánh thành ngày 01/3/1961. Với ý đồ ngăn chặn lực lượng cách mạng từ cửa ngõ U Minh, xiết chặt việc kiểm soát dân chúng, bảo vệ Cần Thơ và vùng 4 chiến thuật, Ngô Đình Diệm ký sắc lệnh ngày 21/12/1961 thành lập đô thị của tỉnh Chương Thiện. Tỉnh Chương Thiện bao gồm 5 quận: Long Mỹ, Đức Long, Kiến Hưng (huyện Gò Quao, Kiên Giang ngày nay), quận Kiến Thiện (huyện Hồng Dân, Bạc Liêu ngày nay), quận Kiến Long (huyện Vĩnh Thuận, Kiên Giang ngày nay). Sau ngày giải phóng, địa giới hành chính vùng đất Long Mỹ – Vị Thanh có sự điều chỉnh: lúc đầu thành phố Vị Thanh trực thuộc tỉnh Hậu Giang cũ (1975 – 1977). Đến 01/01/1978, Vị Thanh được ghép với huyện Long Mỹ thành huyện Long Mỹ. Ngày 15/02/1983, huyện Long Mỹ tách ra thành hai huyện: Vị Thanh và Long Mỹ. Ngày 01/7/1999, Chính phủ ban hành Nghị định số 45/1999/NĐ-CP thành lập thị xã Vị Thanh và đổi tên huyện Vị Thanh thành huyện Vị Thủy, tất cả đều thuộc tỉnh Cần Thơ. Ngày 01/01/2004, tỉnh Cần Thơ được chia thành thành phố Cần Thơ trực thuộc Trung ương và tỉnh Hậu Giang ngày nay. Đến ngày 23/9/2010, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 34/NQ-CP thành lập thành thành phố Vị Thanh thuộc tỉnh Hậu Giang.