Truyện tranh rất quen thuộc với mọi lứa tuổi trong cuộc sống là dạng câu chuyện được kể dưới dạng hình ảnh hay chuỗi hình ảnh liên tục kết hợp với loại hình văn bản hay các hình ảnh khác truyền tải thông tin đến với người đọc sinh động, dễ hiểu nhất.
Các câu truyện được vẽ vào tranh sống động
1. Tìm hiểu về truyện tranh
1.1 Truyện tranh là gì
Truyện tranh Doremon
Truyện tranh là một hình thức truyền tải thông điệp của người sáng tác đến người đọc một cách sinh động nhất, được kết hợp bằng nhiều hình ảnh khác nhau nối tiếp nhau nhằm biểu thị đoạn hội thoại tường thuật, hiệu ứng âm thanh hoặc thông tin khác.
Có nhiều hình thức về truyện vẽ thành tranh phổ biến có thể kể đến các truyện sau : Truyện cười – dải truyện, truyện mang tính xã hội, truyện mang tính châm biếm – biếm họa, và tập truyện.
Các dòng truyện tranh có ảnh hưởng lớn nhất hiện nay là Manga Nhật Bản và Comic Âu – Mỹ. Gần đây có sự trỗi dậy mạnh mẽ của mang hơi hướng Manhwa Hàn Quốc và Manhua Trung Quốc đang dần chiếm lấy thị phần thị trường ngày càng lớn. Nghệ thuật trong truyện được thể hiện qua các bức tranh đã được rất nhiều nước công nhận và phát triển mạnh mẽ. Ngày càng có nhiều cuộc thi sáng tác truyện bằng tranh và có rất nhiều buổi lễ trao giải với quy mô hoành tráng cho các tác phẩm tiêu biểu.
Trước đây nhiều người cho rằng truyện tranh chỉ phù hợp với lứa tuổi thiếu nhi mà thôi nhưng hiện tại quan niệm này dường như không còn đúng nữa mà đã phát triển và vươn xa hơn hướng đến đối tượng là mọi lứa tuổi.
Ở Việt Nam mảng truyện tranh cũng được khai thác và có rất nhiều tác phẩm được yêu thích như thần đồng đất Việt, các tập truyện về các quan trạng nổi tiếng thời xưa. Một số tác giả chuyển thể các tác phẩm văn học nổi tiếng được vẽ và chuyển thể thành truyện bằng tranh.
1.2 Lịch sử hình thành truyện tranh
1.2.1 Nguồn gốc đầu tiên
Manga Nhật Bản
Văn hóa vẽ truyện thành tranh có lịch sử phát triển rất dài gắn liền với sự phát triển của con người. Nhật Bản là quốc gia có nghệ thuật về manga, comic, anime nổi tiếng nhất thế giới. Nhưng ít ai biết rằng truyện tranh xuất phát đầu tiên từ Trung quốc, ban đầu nó rất sơ khai như những bức tranh mô tả những hoạt động, câu chuyện hằng ngày. Truyện này được thể hiện trên những mảnh thẻ tre thời đó và dần bị lãng quên do có sự phân cấp xã hội chỉ những người thật giàu mới mua được nên chưa phổ biến.
1.2.2 Sự xuất hiện tại Nhật Bản
Truyện vẽ bằng tranh ở Nhật Bản tuy đến muộn hơn với những bức tranh biếm họa vào thế kỷ XI nhưng tại đây đã gây tiếng vang lớn và có thể nói rằng truyện tranh chỉ thực sự nổi tiếng khi xuất hiện tại đây mà thôi.
Và đến nay Nhật Bản vẫn giữ vững vị trí số 1 trong làng truyện tranh với lượng người hâm mộ đông đảo và doanh thu khổng lồ qua các tác phẩm nổi tiếng đi vào lòng nhiều thế hệ như Đô rê mon, tuy truyện kết thúc rồi nhưng vẫn được rất nhiều thế hệ yêu thích và đọc nó.
Người nhật bản rất chú trọng và chủ động đọc các tác phẩm của quốc gia mình, họ có thể đọc ở mọi lúc, mọi nơi như trên xe điện, xe buýt, cửa hàng sách hay các trung tâm thương mại lớn. Và ở đó học cũng rất chú trọng sự tiện lợi bằng các cửa hàng sách có ở khắp nơi trên phố và các phòng chờ với nhiều truyện đọc miễn phí khi cần chờ dịch vụ nào đó.
Tại Việt Nam cũng đã xuất hiện truyện được vẽ dưới dạng tranh và được lồng ghép vào những truyện dân gian và cổ tích như Thạch Sanh, Truyện Kiều, Tam Quốc Chí,… Tuy truyện của chúng ta vẫn chưa bằng truyện tranh Nhật nhưng với thế hệ trẻ tài năng hiện nay, ngành truyện tranh tại Việt Nam có thể phát triển hơn nữa.
Truyện tranh Việt Nam
1.2.3 Sự xuất hiện tại châu Âu
Mặc dù các thể loại truyện bằng tranh đã xuất hiện khá sớm tại Nhật Bản nhưng xuất hiện khá trễ tại Châu Âu; bắt đầu vào thế kỷ thứ 19 tại quốc gia đầu tiên Thụy Sĩ sau đó lan rộng và phát triển nhanh hơn. Tại Châu Âu mảng truyện tranh tập trung vào các câu chuyện hài hước nhiều hơn mà không tập trung vào xây dựng nhân vật nào.
Châu Mỹ chịu ảnh hưởng từ mảng truyện của châu Âu và phát triển rất mạnh trở thành đối trọng của nhật Bản. Các tác phẩm của Châu Mỹ đã được chuyển thể thành những bộ phim rất ăn khách.
1.3 Sự quan tâm của mọi người với truyện tranh
1.3.1 Tác dụng giáo dục
Thời bấy giờ truyện tranh không còn đơn thuần là thứ để đọc giải trí thôi, mà nó còn có mục đích giáo dục nhiều người rèn luyện cách sống. Truyện có tác động rất tốt đến tinh thần trẻ em khi các nhân vật luôn cho thấy những mặt tốt và ấn tượng. Đó là vì sao mà đa số nội dung truyện gần như xây dựng các hình ảnh siêu anh hùng.
Đọc truyện tranh còn là một cách để rèn luyện thói quen đọc sách cho các em nhỏ. Đây là sở thích, thú vui sau những giờ học tập căng thẳng ở trường học. Truyện vẽ bằng tranh với cách pha màu, cách vẽ chuyển động nhân vật có thể giúp trẻ em thỏa sức sáng tạo và kích thích tư duy sáng tạo của các bé, giúp trẻ có kiến thức xã hội và các bệnh xã hội nhiều hơn thông qua các thể loại xã hội.
Đối với trẻ mặc dù chưa có nhận thức hoàn chỉnh về các nội dung câu chuyện nhưng với các hình ảnh ngộ nghĩnh về con vật, nhiều màu sắc, hình ảnh thiên nhiên sẽ giúp trẻ phát triển hoàn thiện hơn về nhận thức. Tạo hứng thú cho trẻ khám phá xung quanh, với những bé lớn tư duy đặt câu hỏi khi đọc truyện thì giúp phán đoán và tưởng tượng tốt hơn.
Việc khuyến khích trẻ kể lại truyện đã được nghe cũng giúp cho trẻ phát triển được trí nhớ tốt, những lời khen ngợi khi bé trả lời những câu hỏi đúng khi phán đoán đồ vật, nhận vật, kết quả .. từ dó trẻ sẽ yêu thích đọc sách nhiều hơn.
Manhwa Hàn Quốc
1.3.2 Tác dụng quảng bá văn hóa
Qua truyện tranh cũng giúp đất nước nào đó quảng bá hình ảnh, văn hóa quốc gia ra các nước bạn. Như Nhật Bản đã giới thiệu tới cả thế giới văn hóa Manga và trở thành nước xuất khẩu văn hóa hàng đầu thế giới. Nó lớn đến nỗi làm lu mờ nền văn hóa phương Tây. Nhiều người trên thế giới rất muốn học tiếng nhật để tiếp cận được nền văn hóa đó.
Manga Nhật Bản có các thể loại khác nhau và được chia theo từng đối tượng để người đọc có thể phát triển tâm lý tối đa. Như thanh niên thì khoa học, công nghệ, vũ trụ không gian, thiếu nữ thì truyện nhẹ nhàng phức tạp, còn trẻ em thì đạo đức, lẽ phải, cách cư xử như những người tốt.
Có một số vấn đề trong truyện tranh là các hành động bạo lực là do người đọc chưa có sự phân cấp thật sự đúng về lứa tuổi để đọc; có nhiều trẻ đọc truyện của người lớn nên vẫn còn tranh cãi với nhau.
1.4 Doanh thu từ truyện tranh
Với sức ảnh hưởng của truyện tranh vô cùng lớn đã mang lại doanh thu cho nhà sáng tác và nhà sản xuất vô cùng lớn. Nhật Bản là quốc gia có doanh thu từ những quyển truyện này rất lớn nhất thế giới; mọi người ở đây và trên thế giới có thể ăn, ngủ với truyện tranh. Một số truyện còn được đăng trên báo mang lại doanh thu cực lớn cho nhà sản xuất.
Không quá khó để có thể tìm ra một bộ truyện yêu thích tại các trung tâm thương mại, cửa hàng sách. Người hâm mộ trung thành của truyện có thể mất ăn mất ngủ để chờ đợi tập mới ra mắt. Đã có nhiều lễ hội về cosplay các nhân vật trong truyện lên tới gần 500.000 người tham gia.
2. Tác hại
Bên cạnh những lợi ích vô cùng lớn, truyện tranh cũng có những mặt trái có tác hại. Dĩ nhiên nó chỉ ở khía cạnh nào đó mà thôi.
2.1 Truyện bạo lực
Truyện tranh hành động
Với nhiều bậc phụ huynh họ cho rằng truyện tranh mang đến những cảnh bạo lực có tác hại xấu về nhân cách cho con cái của họ. Truyện này thường dành cho người lớn nhưng các bậc phụ huynh chưa kiểm soát được lứa tuổi của con mình.
Những không hẳng truyện nào có cảnh đánh nhau cũng mang đậm chất bạo lực, vẫn có những ý nghĩa thông điệp được truyền tải trong truyện
2.2 Truyện không lành mạnh cho trẻ em
Với sự phát triển vô cùng mạnh mẽ của truyện tranh và có doanh thu vô cùng lớn thì một số phần tử xấu đã lợi dụng điều này và có những bộ truyện với nội dung không lành mạnh liên quan đến giới tính người lớn
2.3 Truyện tranh với chính trị
Các phần tử chống phá chế độ chính trị hiện tại cũng đã dùng công cụ truyện tranh này nhằm xuyên tạc nhiều vấn đề tại quốc gia họ sinh sống mà họ không hài lòng về chế độ ở đó.
2.4 Truyện tranh tại Việt Nam
Ở tại Việt Nam truyện tranh cũng đã có một thời huy hoàng; nhưng chủ yếu các tập truyện được dịch từ các nước khác sang tiếng việt nên chưa được chuẩn hóa về tiếng việt; một số sách còn mang ngôn ngữ gọi là chợ búa vào truyện. Ở nước ta dịch truyện quá tập trung vào lợi nhuận mà đánh mất tính giáo dục của truyện.
Tại đây truyện tranh là nghệ thuật được giới trẻ yêu thích, từ trẻ em đến thanh niên và cũng có ảnh hưởng rất lớn. Cũng có những tác phẩm nghệ thuật thật sự nhưng cũng có những tác phẩm mang tính bạo động, kích dục tác động xấu, các truyện không có bản quyền bán công khai tràn lan mà chưa có sự kiểm soát đáng kể nào.
3. Một số thể loại truyện tranh
Như chúng ta đã biết truyện tranh được chia thành nhiều thể loại và đó là những thể loại nào chúng ta cùng tìm hiểu.
- Adult : Thể loại đề cập vấn đề về giới tính nhạy cảm dành cho lứa tuổi trên 17 tuổi.
- Adventure : Thể loại phiêu lưu, mạo hiểm thường kể về hành trình của các nhân vật chính
- Anime : Các thể loại truyện đã được chuyển đổi thành phim hoạt hình
- Comedy : Thể loại có nội dung trong sáng và cảm động, thường có các * Comic: Thể loại truyện tranh Châu Âu và Châu Mỹ, thể loại này có sức ảnh hưởng rất lớn trên thế giới có thời đã từng cạnh tranh với Manga của Nhật Bản.
- Doujinshi: Thể loại truyện phóng tác do người hâm mộ hay có thể cả những Mangaka khác với tác giả truyện gốc. Tác giả vẽ Doujinshi thường dựa trên những nhân vật gốc để viết ra những câu chuyện theo sở thích của mình.
- Drama: Thể loại mang đến cho người xem những cảm xúc khác nhau: buồn bã, căng thẳng thậm chí là bi phẫn.
- Ecchi: Thể loại được xem là ranh giới giữa Hentai và non-Hentai, thường có những tình huống nhạy cảm nhằm lôi cuốn người xem.
- Fantasy: Thể loại xuất phát từ trí tưởng tượng phong phú, từ pháp thuật đến thế giới trong mơ thậm chí là những câu chuyện thần tiên.
- Gender Bender: Là một thể loại trong đó giới tính của nhân vật bị lẫn lộn: nam hoá thành nữ, nữ hóa thành nam…
- Harem: Thể loại truyện tình cảm, lãng mạn mà trong đó, nhiều nhân vật nữ thích một nam nhân vật chính.
- Historical: Thể loại có liên quan đến thời xa xưa.
- Horror: Thể loại kinh dị mang đến sự rùng rợn cho người đọc
- Josei: Là một thể loại của manga hay anime được sáng tác chủ yếu bởi phụ nữ cho những độc giả nữ từ 18 đến 30 tuổi, cốt truyện rõ ràng, chín chắn.
- Live action: Truyện đã được chuyển thể thành phim.
- Manhua: Truyện có nguồn gốc từ Trung Quốc.
- Manhwa: Truyện tranh xuất phát Hàn quốc
- Martial Arts: Giống với tên gọi, bất cứ gì liên quan đến võ thuật trong truyện
- Mature: Thể loại dành cho lứa tuổi 17+ bao gồm các pha bạo lực, máu me, chém giết, tình dục ở mức độ vừa.
- Mecha: Mecha, còn được biết đến dưới cái tên meka hay mechs, là thể loại nói tới những cỗ máy biết đi
- Mystery: Thể loại thường xuất hiện những điều bí ẩn không thể lý giải được
- One shot: Những truyện ngắn, thường là 1 chapter.
- Psychological: Thể loại liên quan đến những vấn đề về tâm lý của nhân vật
- Romance: Thường là những câu chuyện kể về tình yêu.
- School Life: Trong thể loại này, ngữ cảnh diễn biến câu chuyện chủ yếu ở trường học.
- Sci-fi: Chủ đề khoa học viễn tưởng,
- Seinen: Là một thể loại của manga thường nhằm vào những đối tượng nam 18 đến 30 tuổi, nhưng người xem có thể lớn tuổi hơn
- Shoujo: Đối tượng hướng tới của thể loại này là phái nữ. Nội dung của những bộ manga này thường liên quan đến tình cảm lãng mạn, chú trọng đầu tư cho nhân vật
- Shoujo Ai: Thể loại truyện tranh quan hệ hoặc liên quan tới đồng tính nữ, thể hiện trong các mối quan hệ trên mức bình thường giữa các nhân vật nữ trong các manga, anime.
- Shounen: Đối tượng hướng tới của thể loại này là phái nam. Nội dung của những bộ manga này thường liên quan đến đánh nhau và/hoặc bạo lực (ở mức bình thường, không thái quá).
- Shounen Ai: Là một thể loại của anime hoặc manga có nội dung về tình yêu giữa những chàng trai trẻ, mang tính chất lãng mạn nhưng ko đề cập đến tình dục.
- Slice of Life: Nói về cuộc sống đời thường của mọi người
- Smut: Những truyện có nội dung hơi nhạy cảm, đặc biệt là liên quan đến tình dục
- Soft Yaoi: nội dung gay cấn hơn Shounen Ai.
- Sports: Đúng như tên gọi, những môn thể thao như bóng đá, bóng chày, bóng chuyền, đua xe, cầu lông,… là một phần của thể loại này.
- Supernatural: thể loại hiện tượng siêu nhiên
- Tạp chí truyện tranh: Tạp chí online về manga anime v.v…
- Tragedy: Thể loại chứa đựng những sự kiện mà dẫn đến kết cục là những mất mát hay sự rủi ro to lớn.
Truyện tranh L & DK nổi tiếng của Nhật Bản
Chúng ta đã thấy truyện tranh đã gắn liền với ký ức tuổi thơ của rất nhiều người, qua rất nhiều thế hệ nhưng các bộ truyện tranh vẫn còn mãi vẫn đi qua theo năm tháng cùng chúng ta và chúng ta sẽ nhớ mãi hai từ: truyện tranh.
Tôi là Nguyễn Văn Sỹ có 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thiết kế, thi công đồ nội thất; với niềm đam mê và yêu nghề tôi đã tạo ra những thiết kếtuyệt vời trong phòng khách, phòng bếp, phòng ngủ, sân vườn… Ngoài ra với khả năng nghiên cứu, tìm tòi học hỏi các kiến thức đời sống xã hội và sự kiện, tôi đã đưa ra những kiến thức bổ ích tại website nhaxinhplaza.vn. Hy vọng những kiến thức mà tôi chia sẻ này sẽ giúp ích cho bạn!