Bệnh hậu sản: Nhận biết, cách điều trị và ngăn ngừa hiệu quả

Sau khi trải qua 9 tháng 10 ngày mang thai đầy khó khăn, quá trình sinh đẻ đầy khó nhọc để được “mẹ tròn con vuông”, phụ nữ còn phải đối mặt với lo lắng về những bệnh tật sau khi sinh. Hãy cùng tìm hiểu thêm về những vấn đề này để luôn yên tâm về sức khỏe sau khi sinh.

Bệnh hậu sản là gì?

Bệnh hậu sản sau sinh là một nhóm bệnh lý liên quan đến cả tâm lý và thể chất mà các bà mẹ thường gặp phải trong giai đoạn sau sinh, thường là trong khoảng 42 ngày sau khi sinh.

Cách nhận biết và điều trị những biến chứng hậu sản thường gặp

Nhiễm trùng sau sinh

Nhiễm trùng sau sinh là hiện tượng nhiễm trùng xảy ra ở phụ nữ sau khi sinh, bắt nguồn từ các phần tử trong hệ sinh dục như âm đạo, cổ tử cung và tử cung trong khoảng thời gian 6 tuần đầu sau khi sinh.

Nhiễm trùng hậu sản là một biến chứng nguy hiểm trong lĩnh vực sản khoa, có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe và tính mạng của phụ nữ sau khi sinh. Các hình thái nhiễm trùng hậu sản thường gặp bao gồm nhiễm khuẩn tầng sinh môn, âm hộ và âm đạo, viêm niêm mạc tử cung, viêm tử cung và viêm quanh tử cung, viêm phúc mạc tiểu khung, viêm phúc mạc toàn bộ, nhiễm trùng huyết và viêm tắc tĩnh mạch.

Nhận diện triệu chứng nhiễm trùng sau khi sinh.

Mùi hôi bốc lên từ sản dịch.

Có khả năng mắc bệnh sốt.

Tổn thương tử cung gây ra đau và sự chậm trễ.

Điều trị nhiễm khuẩn sau khi sinh.

Sau khi sinh, sức khỏe của phụ nữ chưa hồi phục hoàn toàn nên không nên có quan hệ tình dục ngay lập tức. Cơ quan sinh sản cần được nghỉ ngơi sau quá trình mang thai và sinh nở. Quan hệ tình dục sớm sau sinh có thể gây tổn thương cho âm đạo và các cơ quan sinh sản, dẫn đến nguy cơ nhiễm trùng và viêm nhiễm.

Phải luôn duy trì vùng kín khô ráo và sạch sẽ hàng ngày, không nên sử dụng giấy thô hoặc khăn ướt có mùi thơm để làm vệ sinh vùng âm đạo.

Hạn chế di chuyển quá nhiều và tránh hoạt động sớm trong vòng 1 tháng sau khi sinh.

Hãy thường xuyên vệ sinh và thay mới chăn ga gối đệm.

Vùng kín nên được làm sạch bằng nước sôi để làm ấm, nhưng không nên thụt rửa quá sâu vào âm đạo để tránh gây tổn thương.

Việc thay đổi quần lót thường xuyên giúp giữ cho vùng kín khô ráo và tránh nhiễm khuẩn sau khi sinh, điều này cũng là điều mà các bà bầu nên thực hiện.

Nếu sản dịch có sự thay đổi màu sắc hoặc mùi hôi, bộ phận sinh dục đau rát và sưng tấy, hãy thông báo ngay cho bác sĩ. Sau khi sinh, trong vòng 2 tuần, hãy tự đi khám lại để đảm bảo tình trạng sức khỏe và phòng ngừa nhiễm khuẩn sau sinh. Đồng thời, nhận biết và xử lý các vấn đề kịp thời.

Băng huyết sau sinh

Sản phụ sẽ được chẩn đoán bị băng huyết sau khi sinh nếu lượng máu tiếp tục chảy ra vượt quá 500ml sau khi sinh đẻ tự nhiên hoặc vượt quá 1.000ml sau khi thực hiện phẫu thuật lấy thai. Hiện tượng băng huyết sau sinh thường xảy ra ở những người phụ nữ đã sinh nhiều lần, có thai lớn, đã thực hiện nạo thai nhiều lần hoặc từng được mổ tử cung.

Cách nhận biết nguy cơ băng huyết sau sinh.

Người bệnh bị sốc thể hiện những triệu chứng như mệt mỏi, da tái nhợt, màu da xanh xao, cảm thấy khát nước, nhịp tim nhanh và yếu, huyết áp có thể giảm (huyết áp càng giảm nhiều hơn khi chảy máu càng nặng).

Máu chảy đầy từ tử cung trôi qua âm đạo rồi chảy ra ngoài.

Có sự xuất hiện của các loại máu với mức độ và hình thái đa dạng.

Có những trường hợp máu chảy ít qua âm đạo nhưng lại tụ lại trong tử cung hoặc hình thành các cục máu.

Điều trị nguy cơ bị băng huyết sau khi sinh.

Tổ chức Y tế thế giới khuyến nghị các biện pháp để giảm thiểu tình trạng băng huyết sau sinh.

Oxytocin truyền tĩnh mạch là một loại thuốc mới đầu tiên được khuyến nghị để điều trị băng huyết sau khi sinh và giúp co bóp tử cung.

Nếu không có oxytocin sẵn hoặc máu không phản ứng với oxytocin, việc sử dụng ergometrine qua đường tĩnh mạch, kết hợp oxytocin-ergometrine hoặc thuốc prostaglandin (bao gồm cả misoprostol ngậm dưới lưỡi 800mg) được đề xuất.

Nên ưu tiên truyền các chất lỏng cân bằng trước khi sử dụng các chất kết dính trong giai đoạn hồi sức ban đầu cho phụ nữ bị chảy máu sau khi sinh.

Acid tranexamic là một lựa chọn hữu ích để điều trị băng huyết sau khi sinh trong trường hợp oxytocin và thuốc tăng co không hiệu quả hoặc khi có nghi ngờ về chảy máu do chấn thương.

Đề nghị phương pháp xóa tử cung nhằm điều trị tình trạng băng huyết sau khi sinh.

Nếu sản phụ không phản ứng với điều trị thuốc tăng cường co tử cung hoặc không có thuốc tăng cường co tử cung có sẵn, thì nên áp dụng phương pháp chèn lòng tử cung bằng bóng được khuyến nghị để điều trị tình trạng băng huyết sau sinh do lở tử cung.

Nếu các biện pháp khác không thành công và nếu có điều kiện, thì có thể sử dụng thuyên tắc động mạch tử cung được khuyến cáo là một phương pháp điều trị băng huyết sau sinh do đờm tử cung.

Trong trường hợp máu vẫn tiếp tục chảy dù đã áp dụng các phương pháp tăng co tử cung và can thiệp thủ thuật như xoa bóp tử cung, bóng chèn lòng tử cung, phẫu thuật là phương pháp được đề xuất trong những trường hợp này.

Việc khuyến nghị sử dụng phương pháp tạm thời chèn tử cung bằng hai tay nhằm áp lực và chờ đợi cho đến khi có phương pháp xử lý khác thích hợp trong việc điều trị băng huyết sau sinh do tử cung không co bóp đúng cách sau khi sinh thường.

Việc tắc động mạch chủ từ bên ngoài nhằm điều trị băng huyết sau sinh do tử cung sau khi sinh thường đã được khuyến cáo là một biện pháp tạm thời cho đến khi có phương pháp điều trị khác hiệu quả được thực hiện.

Không khuyến cáo sử dụng chèn gạc buồng tử cung để điều trị băng huyết sau sinh do tử cung sau sinh thông thường.

Khi thai không sổ tự nhiên, chúng ta có thể sử dụng Oxytocin 10UI tiêm tĩnh mạch và kết hợp với kéo dây rốn có khả năng kiểm soát.

Không khuyến cáo sử dụng ergometrine để ngăn chảy máu do sót nhau vì có thể gây co cứng tử cung và làm cho sót nhau bị giữ lại trong buồng tử cung.

Không nên sử dụng prostaglandin E2 alpha (dinoprostone hoặc sulprostone) trong trường hợp chảy máu do sót nhau.

Trong trường hợp bóc nhau nhân tạo, khuyến nghị sử dụng kháng sinh đơn liều như ampicillin hoặc cephalosporin thế hệ I.

Băng huyết sau sinh là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở sản phụ, chiếm tỷ lệ lên đến 35%. Đây là một tai biến thường xảy ra trong khoảng thời gian 24 giờ sau khi sinh.

Bế sản dịch

Bế sản dịch là tình trạng khi sản dịch không được thải ra khỏi cơ tử cung mà thay vào đó lại tồn đọng bên trong. Nếu không can thiệp kịp thời, tình trạng này có thể gây ra các vấn đề về đông máu, chảy máu không kiểm soát và tiềm ẩn nguy hiểm đến tính mạng của sản phụ.

Sau khi sinh, phụ nữ cần kiểm tra cổ tử cung để phòng tránh bế sản dịch sau sinh ở lại trong buồng tử cung và phát hiện các dấu hiệu bất thường.

Thông thường, bác sĩ thực hiện quá trình nong cổ tử cung để loại bỏ sản dịch tích tụ bên trong tử cung. Để đảm bảo an toàn, việc thực hiện thủ thuật này chỉ nên được tiến hành tại các cơ sở y tế đáng tin cậy và đảm bảo vệ sinh sạch sẽ để tránh nhiễm trùng và tác động xấu sau này.

Phương pháp nong cổ tử cung thực tế là một cách an toàn và đơn giản để điều trị bế sản dịch sau sinh mổ và sinh thường. Bằng cách sử dụng các kỹ thuật nhẹ nhàng, các bác sĩ sẽ loại bỏ tế bào, dịch ứ đọng và lớp tế bào bong tróc bên trong tử cung.

Trước khi thực hiện nong cổ tử cung, cần lưu ý rằng sản phụ phải trải qua kiểm tra xem tử cung có sản dịch nhiều hay không.

Không nên nằm ngủ với hai chân chéo lên nhau vì điều này có thể gây ứ dịch trong tử cung và không thể thoát ra ngoài.

Ngoài ra, để điều trị hiệu quả bệnh viêm tử cung sau sinh mổ, việc nghỉ ngơi hợp lý và vận động nhẹ nhàng cũng rất quan trọng. Hoạt động vận động sẽ giúp tử cung phục hồi tốt hơn và đẩy sản dịch ra ngoài. Sau sinh mổ, tốt nhất là sản phụ nên tuân thủ lịch trình nghỉ ngơi hợp lý, nghỉ ngơi trong ngày đầu tiên sau đó có thể đứng dậy và tập đi lại, vận động nhẹ nhàng để giúp tử cung co lại nhanh chóng và đẩy sản dịch ra ngoài, hoàn thành quá trình phục hồi sau sinh.

Tắc tia sữa, áp xe vú

Sữa bị tắc tia.

Hiện tượng tắc tia sữa là khi sữa không có khả năng thoát ra ngoài hoặc chỉ thoát ra với lượng rất nhỏ mỗi khi bé mút hoặc có tác động giống như lực mút của trẻ. Điều này xảy ra do sự chèn ép từ bên ngoài hoặc một lý do khác khiến ống dẫn sữa bên trong bị tắc. Nếu không được xử lý kịp thời, tắc tia sữa có thể gây áp xe vú, hình thành xơ tuyến vú và nhiễm trùng.

Tắc tia sữa có thể xảy ra đột ngột trong suốt thời gian con bú, đặc biệt là trong những ngày đầu sau khi sinh.

Triệu chứng của hiện tượng tắc tia sữa.

Ngực của người mẹ trở nên căng, cứng và đau nhức, và cảm giác đau đớn và khó chịu càng ngày càng tăng lên.

Khi chạm vào vùng ngực, ta có thể cảm nhận được sự xuất hiện của một hoặc nhiều khối cứng.

Sữa tiết ra ít hoặc không tiết ra được.

Người mẹ có thể bị sốt.

Cách điều trị tắc tia sữa.

Khi gặp hiện tượng tắc tia sữa, có một số cách chữa hiệu quả. Hãy duy trì việc cho bé bú sữa mẹ và không ngừng cho bé bú để ngăn chặn cơn đau. Việc cho trẻ bú mẹ thường xuyên sẽ giúp giảm tình trạng này đáng kể. Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng máy hút sữa để thông tia sữa bị tắc. Bên cạnh đó, có thể áp dụng một số biện pháp sau đây:

Hãy nhẹ nhàng mát – xa bầu ngực trong lúc con đang bú hoặc đang hút sữa bằng máy. Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng khuyến nghị bạn nên nghỉ ngơi đầy đủ, uống đủ nước để sữa tiết ra một cách đều đặn hơn.

Nếu bé không cảm thấy đau quá nhiều, hãy cho bé bú ở vùng ngực bị tắc tia sữa trước. Lúc này, bé sẽ bú với lực mạnh nhất để hút sữa mẹ, giúp mở thông các tia sữa bị tắc.

Chườm ấm vùng ngực có thể tăng cường sự lưu thông của sữa mẹ.

Tùy chỉnh tư thế cho bé bú: Nếu bạn thường xuyên ôm bé khi cho bé bú, bạn có thể thử nằm xuống để giúp bé hút hết sữa trong các tia.

Mẹ cần thường xuyên và đều đặn xoa bóp vùng ngực đau. Bắt đầu từ bầu vú và dần hướng vào núm vú. Trước khi cho con bú, áp dụng biện pháp chườm ấm để khai thông các tia sữa, giúp giảm đau và sưng.

Đầu tiên, hãy đảm bảo rằng bạn uống đủ nước và ăn những thực phẩm giúp tăng cường hệ thống miễn dịch.

Nghỉ ngơi: Tuy bạn khó có thể nghỉ ngơi khi phải chăm sóc con cả ngày nhưng điều này lại rất quan trọng. Khi bé ngủ, bạn hãy cố gắng chợp mắt cùng con. Ngoài ra, để tiết kiệm sức lực, bạn có thể để những đồ đạc thường xuyên sử dụng ở gần mình, chẳng hạn như tã lót, đồ chơi, bình sữa… Nếu có thể hãy nhờ người thân trông con hộ để được nghỉ ngơi.

Khi gặp hiện tượng tắc tia sữa, cách chữa hiệu quả là hãy duy trì việc cho bé bú sữa mẹ

Xe đè lên vú.

Áp xe vú là hiện tượng xuất hiện các ổ viêm sâu trong tuyến vú. Vi khuẩn, chủ yếu là liên cầu khuẩn và tụ cầu, gây ra các ổ viêm này. Áp xe vú thường xảy ra ở phụ nữ đang cho con bú. Vi khuẩn từ đầu vú sử dụng các vết thương để đi qua ống dẫn sữa và gây viêm nhiễm tuyến vú. Nếu không được xử lý kịp thời, áp xe vú có thể xảy ra.

Các dấu hiệu của việc áp xe vú.

Bệnh nhân đang gặp phải triệu chứng sốt cao và cảm lạnh.

Các vú sưng, nóng, đỏ và đau, khi đi khám, phát hiện các nhân mềm, có một ổ chứa dịch ấn lõm. Hạch nách bị đau, sữa có mủ vàng.

Siêu âm vú có nhiều cơ chế chứa chất lỏng.

Công thức máu xét nghiệm: tăng bạch cầu trung tính.

Xét nghiệm CRP (C – reactive protein) có kết quả tăng cao.

Vi khuẩn được cấy trong ổ viêm có mủ để tạo ra kháng sinh.

Áp xe vú trong một số trường hợp có thể là một chỉ báo cho việc có sự phát triển của ung thư vú.

Cách điều trị áp xe vú.

Cần đảm bảo nghỉ ngơi đầy đủ mà không cho con bú gần xe.

Nên lựa chọn thức ăn nhẹ, dễ tiêu hóa và cung cấp đầy đủ dinh dưỡng để tái tạo sức khỏe.

Đoạn văn đã được viết lại: Hãy chỉ cho bé bú trực tiếp hoặc vắt sữa để tránh rủi ro nhiễm khuẩn.

Hỗ trợ thông tuyến sữa bằng cách xoa bóp nhẹ nhàng, chườm nóng và vắt bỏ sữa.

Sử dụng thuốc kháng sinh, kháng viêm, giảm đau theo chỉ định của bác sĩ. Trong trường hợp không thể điều trị triệt để bệnh bằng thuốc, có thể thực hiện trích rạch vùng áp xe để giải phóng mủ, nhưng chỉ áp dụng cho vùng áp xe nông. Sau khi mủ được tháo, sẽ đặt ống dẫn lưu để bơm rửa các ổ dịch bằng dung dịch sát khuẩn và sử dụng thuốc kháng sinh toàn thân.

Ổ áp xe vú có thể xuất hiện ở phía trước, ở bên trong hoặc phía sau vú. Quá trình hình thành một ổ áp xe thường trải qua ba giai đoạn: viêm, tạo thành áp xe và hoại tử. Biến chứng nghiêm trọng nhất của áp xe vú là hoại tử vú.

Táo bón và trĩ

Trong thời kỳ sau khi sinh và khi mang bầu, có thể xảy ra hiện tượng bệnh trĩ và táo bón. Tình trạng này có thể trở nên nghiêm trọng hơn do sự lớn dần của tử cung tạo áp lực lên các tĩnh mạch bụng dưới.

Có thể sử dụng biện pháp cải thiện như: sử dụng thuốc mỡ và thuốc xịt cùng với chế độ ăn giàu chất xơ và chất lỏng. Tuyệt đối không sử dụng thuốc nhuận tràng, thuốc đạn hoặc thụt trừ khi có chỉ định của bác sĩ, đặc biệt là khi bạn đã bị cắt tầng sinh môn hoặc có vết khâu ở vùng đáy chậu.

Cách điều trị táo bón sau khi sinh.

Việc ưu tiên hàng đầu khi phụ nữ đang cho con bú là hạn chế việc sử dụng thuốc. Thuốc sẽ được bài tiết qua sữa mẹ và có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của bé. Khi trẻ bú, thuốc vẫn còn trong sữa mẹ và có thể gây những tác động không tốt cho bé.

Ngoài ra, còn một lời khuyên khác dành cho các bà mẹ bị táo bón sau khi sinh, đó là không nên áp dụng phương pháp thụt tháo để điều trị táo bón, bởi việc này có thể gây tổn thương và đau đớn cho hậu môn. Đặc biệt, việc sử dụng thuốc thụt trong thời gian dài có thể làm giãn cơ trơn của hậu môn và gây mất phản xạ khi cố gắng đi ngoáy.

Mẹ nên thêm vào thực đơn hàng ngày đầy đủ rau và hoa quả tươi. Táo bón sau sinh thường xảy ra do chế độ ăn thiếu chất xơ và nước. Để tránh tình trạng này, các mẹ cần ăn thêm sữa chua vì nó chứa probiotic giúp kích thích hệ tiêu hóa. Bổ sung các loại hoa quả như chuối, táo, lê, cam, bưởi cũng giúp làm nhuận tràng.

Các bà mẹ nên hạn chế ăn các loại thức ăn khó tiêu như đồ chiên rán, dầu mỡ và kiêng ăn các món tinh chế như súp đặc và thức ăn nhanh. Ngoài ra, không nên dùng các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá, cà phê và chè đặc.

Khi ăn, hãy tuân thủ thời gian và chia nhỏ bữa ăn. Nên ăn các loại thức ăn lỏng và tránh ăn các loại thức ăn rắn, khó tiêu. Trước khi đi ngủ, có thể uống một cốc sữa chua để cải thiện vi khuẩn có lợi trong đường ruột.

Hãy uống đủ nước và giữ tinh thần thoải mái để tránh tình trạng táo bón do stress. Nước được hấp thụ ở ruột non và ruột già. Khi đã đảm bảo đủ lượng nước, khối phân sẽ giữ được nước, trở nên mềm mại và việc đi nặng sẽ không gây sức mệt hay đau đớn cho bạn.

Tập thể dục thể chất.

Thay đổi thói quen vệ sinh: Đi vệ sinh đúng thời gian làm giảm nguy cơ táo bón sau sinh. Hạn chế việc nhịn tiêu và không nên kéo dài thời gian nhịn tiểu. Nhịn tiểu kéo dài sẽ gây áp lực lên ruột giàn, dần dần làm mất cảm giác muốn đi tiểu. Bên cạnh đó, hãy tránh thói quen ngồi lâu trong nhà vệ sinh vì việc ngồi lâu có thể gây áp lực lớn lên các tĩnh mạch, gây ra tình trạng trĩ và táo.

Thư giãn: Các chuyên gia cho biết mẹ lo lắng và căng thẳng quá mức có thể gây ra tình trạng táo bón và các vấn đề sức khỏe khác. Vì vậy, mẹ nên dành thời gian để thư giãn và giữ gìn sức khỏe bằng nhiều phương pháp khác nhau.

Cách chữa trị bệnh trĩ sau khi sinh.

Phương pháp điều trị nội khoa bảo tồn là ưu tiên hàng đầu trong việc điều trị trĩ sau sinh. Việc lựa chọn thuốc phù hợp và an toàn cho phụ nữ cho con bú để đảm bảo hiệu quả điều trị cũng được xem xét cẩn thận. Tuy nhiên, trong một số trường hợp nặng, khi bệnh gây ra biến chứng như chảy máu cấp tính không được điều trị hiệu quả bằng phương pháp bảo tồn, hoặc khi có thuyên tắc hoặc hoại tử búi trĩ, can thiệp phẫu thuật sẽ cần thiết.

Các loại thuốc thường được dùng để làm co mạch và tăng tính bền của thành mạch, giảm kích thước và chảy máu của búi trĩ. Ngoài ra, còn có thuốc chống viêm giảm đau và sưng nề của búi trĩ, thuốc chống co thắt cơ vòng hậu môn, và thuốc làm mềm phân giúp đại tiện dễ dàng hơn và tránh tình trạng táo bón làm trĩ trở nên nặng hơn.

Có nhiều phương pháp phẫu thuật để điều trị trĩ. Việc lựa chọn phương pháp phụ thuộc vào kết quả thăm khám và đánh giá lâm sàng, cũng như sự lựa chọn của bệnh nhân. Trước khi chỉ định phương pháp phẫu thuật, cần xem xét các yếu tố quan trọng như trạng thái bệnh nhân và tình trạng biến chứng của trĩ. Phương pháp cắt trĩ truyền thống thường được sử dụng cho các trường hợp trĩ hỗn hợp, trĩ bị tắc mạch, và trĩ nội sa biến chứng nghẹt.

Khi trở về nhà, để tăng hiệu quả của quá trình điều trị, chị em nên thường xuyên ngâm hậu môn trong nước muối ấm trong khoảng 15 phút mỗi ngày, sau đó rửa lại bằng nước sạch sau mỗi lần đi đại tiện. Hãy tăng cường ăn rau xanh, hoa quả tươi và đảm bảo uống đủ nước hàng ngày. Hạn chế việc ăn thức ăn cay nóng hoặc chứa chất kích thích, và thực hiện đều đặn các bài tập thể dục hàng ngày. Đồng thời, tránh làm việc nặng và không ngồi hoặc đứng quá lâu.

Đại – tiểu tiện không tự chủ

Sau sinh, một số bà mẹ có thể gặp phải tình trạng tiểu không tự chủ, khiến họ cảm thấy khó chịu. Nguyên nhân của vấn đề này thường do sự kéo giãn của đáy bàng quang trong quá trình mang thai và sinh nở, đặc biệt là khi cười, hoặc căng thẳng.

Thường thì chỉ cần thời gian để làm cho cơ bắp của bạn trở lại bình thường. Bạn có thể tăng tốc quá trình phục hồi bằng cách thực hiện các bài tập Kegel.

Hãy sử dụng băng vệ sinh để đối phó với tình trạng này. Nếu tình trạng tiểu tiểu không tự chủ kéo dài, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để được chỉ định sử dụng thuốc. Hãy lưu ý đến các hiện tượng như đau nhức, nóng rát, khó chịu khi đi tiểu vì có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng bàng quang.

Sự “đi nặng” không kiểm soát thường được cho là do cơ xương chậu suy yếu, đáy chậu bị rách và thần kinh các cơ vòng quanh hậu môn bị tổn thương trong quá trình sinh. Tình trạng này thường xảy ra ở phụ nữ sinh thường và kéo dài trong quá trình chuyển dạ.

Dù tình trạng đi đại – tiểu tiện không tự chủ thường biến mất sau vài tháng, bạn vẫn có thể tham khảo ý kiến bác sĩ về các bài tập giúp kiểm soát tình trạng này. Nếu tình hình không cải thiện, phương pháp phẫu thuật có thể được xem xét.

Lên máu hậu sản

Tình trạng huyết áp cao sau sinh, hay còn gọi là lên máu hậu sản, là khi huyết áp của mẹ sau khi sinh bị ảnh hưởng. Nếu sau 12 tuần kể từ khi sinh, huyết áp không trở lại bình thường, thì được xem là cao huyết áp.

Tình trạng tăng huyết áp đa phần không có căn cứ rõ ràng và không thể xác định được nguyên nhân.

Các biến chứng của bệnh cao huyết áp sau sinh nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây ra những hệ quả nguy hiểm như: Dày thất trái, giãn thất phải, suy tim, bệnh mạch vành, tai biến mạch não, bệnh lý về võng mạc, suy thận, tiểu đạm, bệnh lý mạch máu ngoại biên.

Chứng sản giật

Sản giật là một tình trạng phức tạp xảy ra trong giai đoạn cuối của thai kỳ, có thể gây ra biến chứng do tăng huyết áp. Các triệu chứng bao gồm tăng huyết áp, protein niệu và phù. Tiền sản giật là giai đoạn trước khi bị sản giật. Biến chứng nghiêm trọng nhất của sản giật là xuất huyết não, có thể khiến sản phụ mất ý thức và tử vong. Sản giật có thể xảy ra trước đẻ, trong quá trình đẻ hoặc sau khi đẻ, với tỷ lệ 50%, 25% và 25% tương ứng.

Cách nhận biết triệu chứng nguy cơ sản giật.

Thai nghén nặng gây ra nhiễm độc trong cơ thể, có thể dẫn đến tình trạng phù, tăng huyết áp và tăng mức protein trong niệu.

Các triệu chứng của hội chứng tiền sản giật bao gồm nhức đầu, chóng mặt, mờ mắt, có thể nôn và đau thương vị.

Cơn sản giật xuất hiện đột ngột và trải qua 4 giai đoạn: xâm nhiễm, co cứng, co giật giãn cách và hôn mê. Biến chứng xuất huyết não có thể xảy ra ngay khi cơn co giật xảy ra, dẫn đến tình trạng hôn mê sâu và tử vong của sản phụ.

Chữa trị triệu chứng co giật sản.

Nếu sản phụ đang bị cơn giật, cần để nghiêng về một bên để tránh hít phải đờm dãi và đảm bảo máu lưu thông đến rau thai tốt. Có thể sử dụng một mảnh ngáng lưỡi mềm hoặc ống dẫn khí bằng nhựa để đặt vào giữa hai hàm răng. Hút dịch và thức ăn ra khỏi thanh môn hoặc khí quản. Để cắt cơn giật, có thể tiêm tĩnh mạch hoặc sử dụng magie sulfat 4g hoặc diazepam 5 – 10 mg trong 4 phút hoặc cho đến khi cơn giật ngừng. Tiêm truyền magie sulfat tĩnh mạch liên tục, bắt đầu với tốc độ 3g/giờ trừ khi bệnh nhân có suy giảm chức năng thận đáng kể. Kiểm tra nồng độ magie huyết mỗi 4 – 6 giờ và điều chỉnh tốc độ truyền để duy trì nồng độ cần thiết cho điều trị. Kiểm tra phản xạ gân xương sâu, nhịp và độ sâu của hô hấp và lượng nước tiểu bài tiết hàng giờ để theo dõi sự nhiễm độc magie, có thể giải độc bằng gluconat calci.

Luôn luôn theo dõi thai kỳ, nhóm máu và phản ứng chéo một cách liên tục. Đặt thông đái để giám sát sự bài tiết nước tiểu và gửi mẫu máu để xét nghiệm, kiểm tra tiểu cầu, men gan, acid uric, creatinin và điện giải đồ. Nếu huyết áp tăng với huyết áp tâm trương trên 110mmHg, cần sử dụng thuốc hạ huyết áp để giảm huyết áp tâm trương xuống khoảng 90-100mmHg. Huyết áp thấp có thể gây suy rau thai do giảm sự cung cấp máu. Hydralazin được sử dụng đều đặn để giảm huyết áp, bắt đầu bằng liều 5-10mg tiêm tĩnh mạch mỗi 20 phút (lưu ý, hydralazin đã ngừng sản xuất gần đây, nhưng đã được cải tiến và hiện đã có sẵn). Nifedipin 10mg ngậm dưới lưỡi hoặc labetalol 10-20mg tiêm tĩnh mạch cũng có thể được sử dụng.

Oxytocin có thể sử dụng để kích thích hoặc thúc đẩy quá trình chuyển dạ. Ngoài ra, nó cũng có thể được sử dụng để gây tê hoặc gây mê một khu vực cơ thể nhất định. Phương pháp mổ lấy thai được áp dụng trong các trường hợp thông thường trong sản khoa hoặc khi cần phải lấy thai một cách nhanh chóng vì các chỉ định liên quan đến sức khỏe của mẹ hoặc thai nhi.

Việc tiêm truyền magie sulfat cần được tiếp tục cho đến khi kết thúc cơn sản giật, nhằm giải quyết vấn đề hậu sản. Thời gian này có thể kéo dài từ 1 đến 7 ngày. Chỉ số đáng tin cậy nhất để theo dõi là lượng nước tiểu được bài tiết từ 100 đến 200ml/giờ. Khi lượng nước tiểu đạt mức này, ta có thể ngừng việc tiêm truyền magie sulfat. Cơn tiền sản giật hoặc sản giật muộn có thể xảy ra trong giai đoạn hậu sản. Các triệu chứng thường thấy là tăng huyết áp hoặc cơn giật. Điều trị được thực hiện tương tự như trước khi sinh, nghĩa là ta có thể sử dụng magie sulfat mà không gây ảnh hưởng đến thai nhi, mặc dù cũng có thể sử dụng các loại thuốc chống cơn giật khác.

Trầm cảm sau sinh

Trạng thái trầm cảm sau khi sinh con là khi người phụ nữ trở nên mất cân bằng về cảm xúc, có suy nghĩ tiêu cực, cảm thấy mệt mỏi, buồn chán và lo lắng về nhiều vấn đề trong cuộc sống. Tình trạng này có thể nhẹ, trung bình hoặc nặng, tự khỏi hoặc không tự khỏi nếu không có can thiệp kịp thời.

Các dấu hiệu nhận biết trầm cảm sau sinh.

Dấu hiệu ban đầu của trầm cảm sau sinh là suy nhược cơ thể. Sau khi sinh con, nhiều bà mẹ rơi vào trạng thái vô vọng, đau khổ và thậm chí khóc cả ngày mà không rõ lý do. Thỉnh thoảng, họ cảm thấy không được quan tâm, bị bỏ rơi bởi mọi người. Cảm giác này kéo dài gây mệt mỏi liên tục và suy nhược cơ thể.

Sau khi sinh, bà mẹ thường có nhiều lo lắng và đau cơ thể mà không rõ nguyên nhân. Nhiều người cảm thấy đau dữ dội ở cổ, đầu, lưng và ngực, nhưng khi đi khám bác sĩ thì không thể tìm ra nguyên nhân.

Sợ hãi: Sau khi sinh con, phụ nữ bị trầm cảm thường cảm thấy sợ hãi trước những tình huống hàng ngày có thể xảy ra. Sau khi trải qua cảm giác sợ hãi, rất khó để họ trở lại tình trạng bình tĩnh. Phương pháp tốt nhất trong tình huống này là tránh tái diễn những tình huống đó nhiều lần.

Căng thẳng thường xuyên có thể làm cho chứng trầm cảm sau sinh trở nên nặng nề hơn. Đây là dấu hiệu ban đầu của trầm cảm sau sinh và không thể điều trị bằng thuốc an thần. Tuy nhiên, nếu chuyển sang sử dụng một số loại thuốc khác ít gây phụ thuộc, sẽ có hiệu quả tốt hơn.

Cảm giác ám ảnh: Sau khi sinh con, những bà mẹ trầm cảm thường bị ám ảnh bởi một việc, một người hoặc một hành động cụ thể. Những nỗi ám ảnh này có thể đi kèm với cảm giác tội lỗi không rõ nguyên nhân. Trong trường hợp này, mẹ nên trò chuyện với gia đình và bác sĩ để tránh những hành động không tốt đến con của mình.

Mất tập trung sau sinh thường bị bỏ qua và được coi là một biểu hiện của trầm cảm. Khi bị ảnh hưởng bởi tình trạng này, các bà mẹ thường gặp khó khăn trong việc tập trung vào công việc và cảm thấy trí nhớ kém đi. Họ không thể sắp xếp suy nghĩ một cách hiệu quả và dần dần cảm thấy tồi tệ về bản thân.

Rối loạn giấc ngủ sau sinh: Phụ nữ sau khi sinh thường gặp khó khăn trong việc vào giấc ngủ và thường xuyên bị thức giấc vào giữa đêm hoặc có những cơn ác mộng và không thể ngủ lại sau đó. Trong trường hợp này, việc điều trị tích cực là cần thiết và ngoài ra, tốt nhất là có người giúp mẹ cho bé bú vào buổi tối.

Sau khi sinh, nhiều bà mẹ có thể mắc phải trầm cảm và gặp khó khăn trong việc thể hiện ham muốn tình dục. Tuy nhiên, khi chịu qua trầm cảm, họ thường khôi phục lại ham muốn tình dục của mình.

Điều trị chứng trầm cảm sau khi sinh.

Tâm lý trị liệu là một phương pháp điều trị tâm lý bằng cách thảo luận về tình trạng và các vấn đề liên quan đến sức khỏe tâm thần của mẹ. Điều này giúp tăng cường tinh thần và giúp bạn hiểu rõ hơn về cảm xúc của mình, xác định các vấn đề và tìm ra cách giải quyết.

Mẹ nên tham gia các nhóm hỗ trợ sau sinh để có thể chia sẻ kinh nghiệm và cách xử lý trầm cảm sau khi sinh con. Việc tham gia những nhóm này sẽ giúp mẹ tìm được sự đồng cảm và hỗ trợ hữu ích.

Tập thể dục có thể tăng cường tinh thần. Sau khi phục hồi sức khỏe sau sinh, hãy tập thể dục hàng ngày. Một nghiên cứu đã chứng minh rằng việc tập thể dục sau quá trình sinh nở có thể làm tăng cảm giác hạnh phúc. Hãy lựa chọn một chương trình luyện tập phù hợp với cơ thể của bạn.

Sử dụng men vi sinh đặc hiệu (psycho-biotic) có thể hỗ trợ mối tương tác hai chiều giữa não bộ và đường ruột. Hệ khuẩn trong ruột đóng vai trò quan trọng trong việc trao đổi thông tin giữa não bộ và đường ruột. Các nhà khoa học đã lựa chọn các chủng vi khuẩn có lợi đặc biệt, gọi là psychobiotics, để tái lập cân bằng hệ vi sinh vật trong đường ruột, giúp bảo vệ và cải thiện sức khỏe ruột, giảm triệu chứng mệt mỏi, lo lắng, căng thẳng và đau đầu. Điều này là một lựa chọn an toàn và phù hợp cho các bà bầu và người cho con bú.

Trong điều trị trầm cảm sau sinh lần đầu, lựa chọn thuốc an toàn hàng đầu là sertraline và paroxetine (thuộc nhóm SSRIs). Trong nhóm thuốc chống trầm cảm ba vòng, nortriptyline và imipramine là những lựa chọn ưu tiên.

Cần nhập viện ngay lập tức đối với trường hợp loạn thần sau sinh (bao gồm ảo giác, hoang tưởng), ý định tự tử hoặc sát hại con, nhằm cách ly bà mẹ và điều trị đặc hiệu.

Các loại thuốc được ưu tiên lựa chọn trong nhóm chống trầm cảm ba vòng bao gồm nortriptyline và imipramine.

Biện pháp phòng ngừa biến chứng hậu sản

Chăm sóc sức khỏe

Trong quá trình chăm sóc sau sinh, vai trò đối với sức khỏe của các bà mẹ là vô cùng quan trọng. Theo các chuyên gia, việc chăm sóc kỹ càng sẽ giúp bà mẹ phục hồi nhanh chóng và tránh được những biến chứng nguy hiểm sau sinh. Trong thời gian 3 ngày sau khi sinh, việc theo dõi sức khỏe của bà mẹ là cần thiết. Trong khoảng thời gian này, bà mẹ cần:

Theo dõi mức huyết áp.

Hãy chú ý những dấu hiệu tiêu biểu cho sốc, trạng thái choáng và sự co bóp của tử cung.

Sản dịch được theo dõi theo màu sắc, số lượng và mùi hương.

Hãy chú ý đến cả sức khỏe cả về thể chất và tinh thần để phát hiện kịp thời các tình trạng như chảy máu, dịch âm đạo, sốt sau sinh, nhiễm khuẩn sau sinh…

Sản phụ nên tham gia vào hoạt động vận động và di chuyển ngay khi có thể.

Theo dõi mức nước tiểu và số lần đi tiểu để giảm tình trạng tắc nghẽn ruột và bàng quang.

Sản phụ sau sinh cần giữ cơ thể ấm, tránh nhiễm lạnh và không sử dụng quạt trực tiếp. Để đảm bảo an toàn, cần nằm trong phòng kín không có gió lùa, không ra ngoài khi trời gió lạnh và không sử dụng nước lạnh.

Đoạn văn đã được viết lại sáng tạo hơn:Vệ sinh vùng kín đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn các vấn đề sau sinh không mong muốn. Phụ nữ nên chọn quần áo rộng rãi để giúp sự thoải mái và giúp cho dịch nhờn dễ dàng thoát ra ngoài, cũng như thay đồ lót thường xuyên và duy trì vệ sinh vùng kín để tránh viêm nhiễm.

Mẹ vừa trải qua một quá trình sinh nở gần đây, do đó cần tuân thủ một chế độ ăn uống khoa học, đảm bảo đầy đủ dinh dưỡng, giúp mẹ nhanh chóng phục hồi sức khỏe và có đủ sữa cho việc cho con bú.

Sau khi sinh, chế độ ăn uống của sản phụ cần được chú ý.

Sau khi mổ, sản phụ nên tuân thủ nguyên tắc không ăn gì trong 6 giờ đầu. Khi ăn, nên bắt đầu từ thức uống lỏng và dần chuyển sang thức ăn đặc. Nếu muốn ăn cơm, hãy chờ cho đến khi đã xì hơi.

Trong ngày đầu sau khi sinh, nên uống nước lọc và nước đường, ăn cháo loãng. Sau khi ổn định, hãy ăn uống như bình thường và tăng cường thực phẩm giàu dinh dưỡng như thịt, cá, trứng, sữa…

Để đảm bảo sữa của mẹ không bị ảnh hưởng, hãy tránh sử dụng các gia vị có chất kích thích như ớt, cà phê và trà. Thay vào đó, hãy uống đủ nước – khoảng 2 lít mỗi ngày, và ăn đủ rau xanh, trái cây. Bên cạnh đó, bạn có thể uống thêm nước hoa quả và sữa để tránh tình trạng táo bón.

Sản phụ cần ăn các thực phẩm giàu dinh dưỡng như thịt, cá, trứng, sữa, và trái cây. Nên tránh sử dụng các gia vị có chất kích thích như ớt, cà phê, và trà để không ảnh hưởng đến việc tiết sữa.

Bổ sung chất dinh dưỡng, đặc biệt là các loại thực phẩm dễ tiêu hóa, trong bữa ăn cần bao gồm đầy đủ các thành phần như ngũ cốc, protein, chất béo, chất xơ và vitamin để giúp cơ thể phục hồi nhanh chóng.

Chăm sóc tinh thần

Ngủ đủ giấc là điều vô cùng quan trọng đối với các bà mẹ. Sự hỗ trợ từ người thân trong gia đình để chăm sóc bé giúp bà mẹ có thể có giấc ngủ tốt. Trung bình mỗi ngày, bà mẹ cần ngủ khoảng 8 – 9 tiếng. Trong quá trình ngủ, cơ thể của phụ nữ sẽ phục hồi sức khỏe và năng lượng, đồng thời tăng cường sản xuất sữa. Điều này giúp bà mẹ cảm thấy thoải mái tinh thần, tránh được căng thẳng và trầm cảm sau sinh.

Ngoài ra, sự quan tâm và trách nhiệm của người thân trong gia đình, đặc biệt là người chồng đối với người vợ sau khi sinh là rất quan trọng. Điều cần làm là hiểu, chia sẻ những lo lắng, băn khoăn với vợ, chăm sóc con và giúp đỡ việc nhà để vợ có thời gian nghỉ ngơi. Người mẹ sau sinh nên tìm kiếm sự gặp gỡ và tâm sự với bạn bè để giải tỏa tâm lý và trở nên tích cực và lạc quan hơn.

Việc phục hồi sức khỏe sau sinh là vô cùng quan trọng đối với các bà mẹ. Đối với mẹ, việc phục hồi sức khỏe sớm sẽ giúp hạn chế các bệnh hậu sản xuất hiện. Hy vọng những thông tin về các chứng bệnh hậu sản, triệu chứng và cách phòng ngừa sẽ có ích cho mẹ và người thân.

Lưu ý: Các thông tin được cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc chỉ mang tính chất tham khảo và không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, bệnh nhân nên đến các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và nhận tư vấn về phác đồ điều trị phù hợp.

Hãy theo dõi fanpage của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc để tìm hiểu thêm thông tin hữu ích: https://www.Facebook.Com/BenhvienHongNgoc/.