Dấu hiệu nhận biết thai máy (thai cử động) và hướng xử lý những biểu hiện bất thường

Giai đoạn nhận biết được thai máy là một giai đoạn đặc biệt quan trọng, báo hiệu thai nhi đã chuyển qua một bước phát triển mới. Vì vậy, mẹ phải chú ý theo dõi thai máy, cảm nhận và đếm chính xác số lần thai máy để đảm bảo sinh linh bé bỏng vẫn đang khỏe mạnh. Sau đây là những dấu hiệu nhận biết thai máy và hướng xử lý những biểu hiện bất thường.

Dấu hiệu nhận biết thai máy

Cảm nhận thai máy đầu tiên thường nhẹ nhàng như tôm búng, cá quẫy hay nhúc nhích trong bụng mẹ. Khi sự phát triển của thai nhi theo từng tuần càng lớn, mẹ sẽ cảm nhận rõ rệt hơn thông qua những cử động đạp, quẫy mạnh của bé. Để dễ dàng nhận biết thai máy, mẹ nên chú ý theo từng giai đoạn phát triển của thai nhi.

Mẹ sẽ không thể nào quên được lần đầu tiên cảm nhận được thai máy

+ Giai đoạn thai máy đầu tiên (Tuần 7 – 8 thai kỳ): Lúc này, có thể mẹ sẽ chưa cảm nhận rõ rệt những cử động của bé vì giai đoạn này chỉ là những lần thai máy rất nhẹ. Đôi khi còn xảy ra trường hợp: có ngày thai máy thường xuyên nhưng lại có những ngày gián đoạn. Tuy nhiên, trong giai đoạn này, mẹ không nên quá lo lắng vì mỗi em bé có thời gian biểu và cách vận động riêng, đôi khi những cử động đó chưa đủ mạnh để mẹ có thể cảm nhận được.

+ Giai đoạn thai máy rõ ràng (Tuần 16 – 22 thai kỳ): Đây được xem là giai đoạn thai máy bắt đầu biểu hiện rõ ràng và người mẹ có thể cảm nhận được với những cử động từ không đều, ít mạnh mẽ đến những cử động mạnh và đều đặn hơn. Thời điểm này cũng là lúc mẹ nên học cách theo dõi thai máy để hiểu về tình trạng sức khỏe của thai nhi. Nên theo dõi thai máy vào các buổi sáng, trưa, tối hoặc tối thiểu 1 lần trong ngày. Mẹ chỉ cần dành ra 30 phút liên tục là có thể đếm được số lần thai cử động. Một lưu ý nhỏ là khi thai ngủ thường không có cử động thai và thời gian ngủ trung bình của thai nhi thay đổi từ 20 phút đến 2 giờ.

+ Giai đoạn thai máy mạnh mẽ (Tuần 30 – 38 của thai kỳ): Đây là lúc thai máy biểu hiện mạnh mẽ với những cơn quẫy đạp, xoay trở mình, tay chân hay cử động toàn thân mà mẹ cảm nhận được. Lúc này, mẹ cũng cần phân biệt để đừng nhầm lẫn thai máy với cơn gò tử cung. Gò tử cung làm nguyên vùng bụng cứng lên, tùy mức độ mà còn gây đau, trong khi thai máy chỉ cảm nhận ở một vùng bụng mà thôi.

Những dấu hiệu không nên xem thường trong giai đoạn thai máy

Theo dõi thai máy sẽ giúp mẹ đánh giá đầy đủ và chính xác về sức khỏe thai nhi, đồng thời cảm nhận được niềm hạnh phúc trào dâng khi ngày chào đón bé yêu đang đến gần. Có những dấu hiệu mà mẹ không nên xem thường trong giai đoạn này, đó là:

+ Thai không máy: Ở những tháng đầu, theo dõi thai máy trong ngày là dấu hiệu cho biết thai có hoạt động, tức là còn sống, nhưng không thể kết luận thai nhi yếu hay khỏe mạnh. Tuy nhiên, nếu cả ngày mà thai không máy hoặc thai máy ít hơn so với ngày trước thì cần chú ý vì đây có thể là dấu hiệu thai đang bất thường.

+ Xuất hiện triệu chứng nôn mửa, không căng ngực hay xuất huyết âm đạo và co thắt tử cung: Cùng với thai không máy, đây là những dấu hiệu báo động sức khỏe thai nhi đang trong tình trạng nguy hiểm. Những mối nguy bao gồm thai bị thiếu ối, thiếu ô-xy hay gặp vấn đề về nhau thai có thể xảy ra. Nguyên nhân phần lớn là do mẹ hút thuốc làm tăng nguy cơ ngưng cung cấp chất dinh dưỡng qua nhau thai, uống rượu, tiền sản giật, tiền căn thai chết lưu trong thai kỳ trước, thai quá ngày, song thai cùng ối, tăng huyết áp trong thai kỳ, sa dây rốn…

Thường xuyên theo dõi thai máy sẽ giúp mẹ biết được tình trạng của thai nhi

Hướng xử lý những dấu hiệu bất thường

Trong quá trình theo dõi, mẹ cảm nhận có những dấu hiệu bất thường như kể trên, đặc biệt, trong hai tháng cuối của thai kỳ, nếu thai máy ít hơn 4 cử động/ giờ thì mẹ cần có hướng xử trí kịp thời:

+ Thăm khám bác sĩ: Khi đến bệnh viện để kiểm tra, bác sĩ sẽ thực hiện một trắc nghiệm để đánh giá sức khoẻ thai nhi bằng cách quan sát và theo dõi biến động tim thai theo cử động thai. Trắc nghiệm này gọi là NST (Non Stress Test) và không tác động gây kích thích, ảnh hưởng đến thai nhi. Ngoài ra một số trắc nghiệm khác bác sĩ có thể thực hiện để theo dõi sức khỏe thai nhi như ST (Stress Test), quan sát tim thai theo sau kích thích thai, trắc nghiệm CST (Contraction Stress Test), theo dõi tim thai qua biến động cơn gò tử cung, trắc nghiệm OCT (Oxytocin Challenge Test) sử dụng Oxytocin để gây cơn gò tử cung,

+ Quan tâm đến chế độ dinh dưỡng: Khi mang thai, nếu không hấp thu đầy đủ chất dinh dưỡng sẽ làm giảm sức đề kháng, tăng nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm, ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi, trẻ giảm sự phát triển trí tuệ và các bộ phận khác, từ đó dẫn đến sanh non hay sanh khó. Vì vậy, dinh dưỡng trong thời kỳ mang thai, đặc biệt là giai đoạn thai máy đóng vai trò quan trọng cho sức khỏe mẹ và con. Mẹ bầu nên bổ sung đầy đủ dưỡng chất cho cơ thể như chất đạm có trong thịt, cá tươi, thịt gia cầm, các thực phẩm chế biến từ sữa bò, các lọai đậu, ngũ cốc, trái cây, bánh mì; chất đường trong các loại hoa quả; chất béo giúp cho sự phát triển tế bào não và giúp hấp thu các vitamin A, D, E và K hiệu quả hơn…

Bên cạnh chú ý theo dõi hoạt động của thai máy, thăm khám ngay nếu thai không máy và có những dấu hiệu bất thường hay quan tâm đến chế độ dinh dưỡng hằng ngày, mẹ bầu cũng nên tránh những căng thẳng, mệt mỏi trong cuộc sống. Ngoài ra, hãy tạo cho mình không gian thoải mái, luôn giữ tinh thần hứng khởi để chào đón con yêu thật khỏe mạnh. Chúc mẹ bầu luôn tìm thấy niềm vui trong hành trình theo dõi thai máy này.

Bác sĩ Lê Quang Thanh

Giám đốc bệnh viện Từ Dũ

Đọc thêm

Có nên uống sữa bà bầu

Có nên uống sữa bầu hay không và khi nào nên uống sữa bầu? Uống sữa bầu đúng cách là uống sữa bầu như thế nào để giúp thai nhi phát triển toàn diện? Phụ nữ mang thai nên uống sữa bầu gì để hợp khẩu vị nhất? Mời mẹ bầu tìm hiểu lời giải đáp qua bài viết dưới đây.

Nên uống sữa bầu lúc nào

Phụ nữ khi mang thai chưa chú trọng vào việc uống sữa bầu khi nào cũng như liều lượng và cách uống sữa đúng cách, nên chưa tối ưu hóa tác dụng của sữa bầu cho thai kỳ. Bài viết này sẽ tư vấn cho mẹ bầu để uống sữa bầu đúng cách và giúp mẹ giải đáp thắc mắc khi nào nên uống sữa bầu nhé!