Khi khám phá về hội họa Việt Nam, đặc biệt là về nghệ thuật hiện đại, ta thường nghe đến nhóm tứ kiệt “Nhất Trí, nhì Vân, tam Lân, tứ Cẩn” hay nhóm tứ trụ thế hệ thứ hai gồm “Nghiêm – Liên – Sáng – Phái”. Họ là những người? Ai là những họa sĩ nổi tiếng nhất của Việt Nam? Bài viết này sẽ giới thiệu về danh họa của Việt Nam, những người có danh tiếng vượt quốc tế.
1. Nguyễn Gia Trí (1908 – 1993) là một nhân vật nổi tiếng và quan trọng trong lịch sử.
Nguyễn Gia Trí, được gọi là “cha đẻ những bức tranh sơn mài tân thời của Việt Nam”, là một trong những nghệ sĩ hàng đầu trong lĩnh vực mỹ thuật hiện đại của đất nước. Ông đã đưa sơn mài từ một hình thức trang trí thông thường trở thành những tác phẩm nghệ thuật tuyệt đẹp. Nguyễn Gia Trí đã tạo ra những tác phẩm sơn mài lộng lẫy, với sự kết hợp giữa tôn giáo và phong cách cổ điển. Ông đã khám phá ra tinh thần của nghệ thuật sơn mài truyền thống, biến nó từ tầm thường thành tác phẩm đầy tinh tế và sang trọng. Trong các bức tranh của ông, vẻ đẹp của những cô gái trẻ được thể hiện với tài hoa, là biểu tượng của khao khát tự do và mơ ước. Mặc dù chưa được công nhận là Bảo vật Quốc gia, nhưng tác phẩm của Nguyễn Gia Trí đã được coi là những kho báu văn hóa và bị cấm rời khỏi đất nước Việt Nam.
Tác phẩm “Vườn Xuân Trung Nam Bắc” đã thiết lập nhiều kỷ lục đáng kể. Nó không chỉ có kích thước lớn nhất và sử dụng nhiều chất liệu truyền thống, mà còn được nhà nước mua với giá cao nhất là 100.000 USD (tương đương 600 triệu đồng Việt Nam vào thời điểm đó). Được tạo nên từ 9 mảnh ván làm vóc, tác phẩm này đã mất gần 20 năm cho họa sĩ Nguyễn Gia Trí để hoàn thành và cũng là tác phẩm cuối cùng của ông.
Phong cách nghệ thuật: Ông là người dẫn đầu trong việc biến những bức tranh sơn mài từ trang trí thành những tác phẩm nghệ thuật độc đáo, và từ đó ông được gọi là “cha đẻ những bức tranh sơn mài tân thời của Việt Nam”. Ông kết hợp lối khắc với các phương pháp sơn mài mới, và đồng thời áp dụng những nguyên tắc cấu trúc vẽ tranh phương Tây, để tạo ra những bức họa hiện đại mang đậm nét dân tộc.
Các tác phẩm chính của tôi bao gồm: Thiếu nữ trong vườn, Vườn xuân ở khu vực Trung Nam Bắc và Thiếu nữ bên cạnh hoa phù dung.
“Tác phẩm sơn mài “Vườn xuân Trung Nam Bắc” của họa sĩ Nguyễn Gia Trí đã được sáng tạo.”
“Tác phẩm ‘Thiếu nữ bên hoa phù dung'” là một tác phẩm nghệ thuật.
Tô Ngọc Vân (1906-1954) là một nhân vật.
Tên thật: Nguyễn Văn Tử.
Trong danh sách tứ kiệt, “Nhì Vân” là cách gọi khác để chỉ tới Tô Ngọc Vân. Tô Ngọc Vân là một họa sĩ danh tiếng trong lĩnh vực nghệ thuật ở Việt Nam, được tự hào trong cộng đồng nghệ sĩ. Tên ông còn được đặt cho một đường phố ở Hà Nội và TP.HCM. Ông đã để lại những tác phẩm nghệ thuật độc đáo và có uy tín quốc tế.
Tác phẩm “Thiếu nữ bên hoa huệ” được Tô Ngọc Vân sáng tác vào năm 1943, trong thời gian ông giảng dạy tại Trường cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương. Tác phẩm miêu tả một thiếu nữ đang mặc áo dài trắng, nghiêng đầu đầy duyên dáng, tạo nên sự hấp dẫn đến lọ hoa huệ trắng. Từ hình dáng của cô gái kết hợp với các chi tiết và màu sắc xung quanh, tạo thành một hình khối đơn giản, mang lại cảm giác buồn nhẹ nhàng. Đáng tiếc, tác phẩm này đã mất tích và không biết được nơi nó đang ở. Tuy nhiên, bức tranh “Hai thiếu nữ và em bé” đã được công nhận là Bảo vật quốc gia vào năm 2013 và hiện đang được trưng bày tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam.
Tô Ngọc Vân là người được đánh giá là có công đầu tiên trong việc sử dụng chất liệu sơn dầu để thể hiện phong cách nghệ thuật tại Việt Nam. Ông đã tận dụng kỹ thuật để diễn đạt vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam qua những bức chân dung thiếu nữ.
Các tác phẩm chính bao gồm: Thiếu nữ bên hoa huệ, Hai thiếu nữ và em bé, Thiếu nữ với hoa sen.
Tô Ngọc Vân đã tạo ra tác phẩm tranh sơn dầu “Thiêu nữ bên hoa huệ”.
Tranh “Hai thiếu nữ và em bé” của Tô Ngọc Vân.
3. Nguyễn Tường Lân (1906-1946) là một nhân vật nổi tiếng trong lịch sử Việt Nam.
Ông là một trong bộ tứ họa sĩ nổi tiếng thời kỳ đầu của nền mỹ thuật Việt Nam: “Nhất Trí, nhì Vân, tam Lân, tứ Cẩn”. Do chiến tranh, thông tin và tư liệu về Nguyễn Tường Lân hiếm hoi, và số lượng tranh của ông còn tồn tại cũng rất ít. Ông được coi là một trong số ít các họa sĩ đương thời có khả năng kết hợp các màu sắc nguyên chất một cách hài hòa, tượng trưng, giản dị và nhã nhặn, ngay cả trong tranh lụa. Từ những năm 1940, Nguyễn Tường Lân đã sáng tạo phong cách nghệ thuật trừu tượng bằng cách sử dụng những đường nét tự do trên bề mặt trang trí.
Ông đã theo học khóa 04 tại Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương và sau đó mở một xưởng vẽ ở Hà Nội. Ông đã thành thạo hầu hết các chất liệu, từ sơn dầu, sơn mài, lụa đến khắc gỗ và bột màu. Mặc dù ông đã sáng tác nhiều tác phẩm, nhưng chỉ có rất ít tác phẩm vẫn còn tồn tại. Vì vậy, hình ảnh và vị trí của ông trong giới họa sĩ Việt Nam có thể được coi là mờ nhạt và mong manh.
Phong cách nghệ thuật của Nguyễn Tường Lân được đánh giá cao với việc sử dụng thuần thục các chất liệu như sơn dầu, sơn mài, lụa, khắc gỗ, bột màu, chì than. Ông đã tạo ra nhiều tác phẩm đáng chú ý. Tuy nhiên, đáng tiếc là chỉ rất ít số tác phẩm của ông còn tồn tại cho đến ngày nay.
Các tác phẩm chính của tôi là Chợ miền núi, Hiện vẻ hoa và Đôi bạn.
Tranh “Đôi bạn” của họa sĩ Nguyễn Tường Lân.
Tranh của Nguyễn Tường Lân minh họa cho câu thơ “Vầng trăng ai xẻ làm đôi”.
4. Ông Trần Văn Cẩn (1910 – 1994) là một nhân vật có sự hoạt động đáng chú ý trong lịch sử.
Trong danh sách tứ kiệt nghệ thuật Việt Nam (tứ Cẩn), Trần Văn Cẩn nổi danh với những tác phẩm nghệ thuật độc đáo và tinh tế, mang giá trị nghệ thuật cao cùng sự tôn trọng đối với con người.
“Em Thúy” là một tác phẩm sơn dầu do Trần Văn Cẩn sáng tác vào năm 1944. Được coi là tác phẩm đỉnh cao của nghệ thuật của Trần Văn Cẩn và cũng là đỉnh cao của nghệ thuật Việt Nam. Bằng cách biểu hiện một cách chân thực và nhẹ nhàng, không quá cầu kỳ hay cường điệu, Trần Văn Cẩn đã thu hút và ghi lại sự chú ý của người xem bằng vẻ đẹp thuần khiết và trong trắng. Ông không quan tâm đến việc tuân thủ một trường phái nghệ thuật cụ thể khi vẽ mà chỉ tập trung vào việc tái hiện được tinh thần của nhân vật.
Phong cách nghệ thuật: Ông là một trong số ít họa sỹ có khả năng thể nghiệm với nhiều chất liệu và thể loại khác nhau, và ông đã đạt được thành công trong mọi chất liệu và thể loại đó. Ông cũng là một trong những họa sỹ tiên phong trong việc sáng tạo từ chất liệu sơn ta để tạo ra tranh sơn mài, đưa sơn mài trở thành một chất liệu nổi tiếng trong lĩnh vực hội họa, mang đậm nét đặc trưng nghệ thuật của hội họa dân tộc Việt Nam.
Tác phẩm chủ yếu: Em Thúy.
Bức tranh “Em Thúy” được sáng tác bởi họa sĩ Trần Văn Cẩn.
Tranh sơn dầu “Nữ dân quân miền biển” của Trần Văn Cẩn.
5. Nguyễn Tư Nghiêm (1922-2016) là một họa sĩ danh tiếng người Việt Nam.
Nguyễn Tư Nghiêm là một trong những hoạ sĩ hiếm hoi của nền mỹ thuật Việt Nam có một bảo tàng riêng, đặt tại địa chỉ 90 B2 Trần Hưng Đạo, quận Hoàn Kiếm. Các nhà phê bình nghệ thuật thời đó đã nhận thấy rằng tranh của danh họa Nguyễn Tư Nghiêm kết hợp bút pháp hiện đại với tư duy cổ truyền, địa phương, tạo nên một phong cách riêng. Đường nét, màu sắc, nhịp điệu và không khí trong tranh luôn được tạo hóa theo phong cách của họa tiết trống đồng Đông Sơn, hoa văn đồ gốm Lý Trần, tranh tượng dân gian, kiến trúc đình chùa, nhịp điệu chèo tuồng và múa hát truyền thống. Kỹ thuật tạo hình, dù hiện đại và sáng tạo, vẫn mang đậm tinh thần tín ngưỡng dân tộc và các nền văn hóa lân cận Đông Nam Á.
Phong cách nghệ thuật của Nguyễn Tư Nghiêm được đặc trưng bởi việc sử dụng chất liệu sơn mài truyền thống, bột màu và giấy dó. Chủ đề thường xuất hiện trong các tác phẩm của ông là những điệu múa cổ, Thánh Gióng, Kiều và những con giáp. Ông có sự ưa thích đặc biệt với màu sắc của dân gian Việt Nam.
Tác phẩm chính bao gồm Điệu múa cổ, Xuân hồ Gươm và 12 con giáp.
“Tranh Xuân hồ Gươm sơn màu” của Nguyễn Tư Nghiêm.
Tranh bột màu “12 con giáp” của Nguyễn Tư Nghiêm.
Dương Bích Liên (1924-1988) là một nhà văn và nhà thơ nổi tiếng.
Dương Bích Liên không chăm chỉ bảo quản những tác phẩm sáng tạo của mình. Trước khi qua đời, ông mong muốn tất cả các bức tranh đã vẽ bị thiêu đốt. Hiện nay, tại đây vẫn còn hàng trăm tác phẩm của ông, chủ yếu là do những người bạn thân thiết của ông đã quý mến và giữ gìn.
“Hào” là một tác phẩm của Dương Bích Liên, hiện đang nằm trong bộ sưu tập của ông Ngô Tấn Trọng Nghĩa, chủ của Gallery Apricot – một nơi nổi tiếng trên phố Hàng Gai. Bức tranh được vẽ dựa trên bối cảnh năm 1972, thời kỳ Mỹ ném bom ác liệt nhất. Khi ngắm nhìn tác phẩm này, chúng ta có thể cảm nhận được tâm trạng sâu sắc của nghệ sĩ, với một cảm giác u ám và lạnh lẽo đến rợn người. Những chiến sĩ trong tranh dường như đang bước đi lúng túng trong con đường đầy nguy hiểm, nhưng lại chấp nhận số phận của mình. Bức tranh đã trải qua nhiều chủ nhân khác nhau (bao gồm cả nhà văn Nguyên Hồng và Tô Hoài), trước khi được bán cho một nhà buôn tranh Việt kiều ở Singapore với giá 15.000 USD. Cuối cùng, nó đã thuộc về ông chủ của Gallery Apricot, nhưng ông không tiết lộ giá mua.
Dương Bích Liên là một họa sĩ đã dày công nghiên cứu về các phong cách và trào lưu nghệ thuật trên toàn thế giới. Ông thể hiện mọi chất liệu nghệ thuật một cách nhuần nhuyễn, độc đáo và siêu thoát, đặc biệt là sơn mài, sơn dầu, phấn đấu và chì than. Ông có sự đặc biệt trong việc vẽ chân dung, và rất nổi tiếng với các tác phẩm về đề tài thiếu nữ. Thậm chí, ông đã đạt được thành công đặc biệt với những tác phẩm chân dung thiếu nữ. Người ta thường nói “Phố Phái, gái Liên” để ám chỉ việc khi muốn xem tranh về phố, thì nên xem tranh của Bùi Xuân Phái, còn muốn xem tranh về thiếu nữ, thì Dương Bích Liên là người vẽ đẹp nhất.
Tác phẩm chính của ông là Bác Hồ trong chiến khu Việt Bắc và Chiều vàng.
Dương Bích Liên đã sáng tạo ra bộ tranh phấn màu “Hào”.
Tranh sơn dầu “Cô Mai” của Dương Bích Liên.
7. Nguyễn Sáng (1923-1988) – một tác giả với cuộc đời đầy sáng tạo và nhiều đóng góp cho văn học Việt Nam.
Nguyễn Sáng, cây đại thụ của sơn mài Việt Nam, đã có nhiều đóng góp đáng kể cho hội họa Việt Nam hiện đại. Ông đã thành công trong việc khai thác phong cách nghệ thuật hội họa hiện đại châu Âu, đồng thời vẫn giữ được bản sắc dân gian và truyền thống của nghệ thuật Việt Nam. Tác phẩm của ông kết hợp tinh tế giữa hiện đại và tinh hoa của dân tộc.
Ông cũng là người đã có danh hiệu thiết kế bộ tem bưu chính đầu tiên của Việt Nam độc lập. Bộ tem này được phát hành vào năm 1946 và mang trên mình hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng hai chữ “Việt Nam”. Đây là lần đầu tiên con tem thuần chất của nước ta mang trên mình hai chữ “Việt Nam” và hình ảnh của vị lãnh tụ đã sáng lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Phong cách nghệ thuật của Nguyễn Sáng được thể hiện qua nét vẽ độc đáo, đáp ứng nhu cầu kháng chiến của dân tộc. Bên cạnh đó, ông còn sáng tạo với nhiều chủ đề khác nhau, như tạo hình phụ nữ và hoa, tái hiện vẻ đẹp cổ điển và lộng lẫy của chùa chiền, thể hiện sự hùng vĩ của cảnh núi rừng thâm u, cùng với cảnh quê hương yên bình, hiền hòa và hình ảnh trò chơi dân gian.
Tác phẩm chủ yếu: Quá trình gia nhập Đảng tại Điện Biên Phủ.
Nguyễn Sáng thiết kế bộ tem kỷ niệm 59 năm ngày sinh Bác Hồ.
Tranh sơn mài “Kết nạp Đảng ở Điện Biên Phủ” của Nguyễn Sáng.
8. Bùi Xuân Phái (1920-1988) là một tác giả nổi tiếng trong lĩnh vực nghệ thuật.
Bùi Xuân Phái là một họa sĩ nổi tiếng của Việt Nam với những bức tranh phố đặc sắc. Tranh phố của ông kết hợp giữa sự cổ điển và hiện thực, thể hiện rõ bức tranh về cuộc sống của phố cổ Hà Nội trong những thập kỷ 50, 60, 70. Màu sắc trong tranh của Phái thường được viền bằng những đường nét đậm, tạo ra một chiều sâu đặc biệt cho cảnh phố, khiến nó trở nên gần gũi hơn với con người. Bề mặt và cảnh quan trong tranh đều mang trong mình một sự sâu lắng. Ngoài tranh phố cổ, ông còn thành công trong việc vẽ các chủ đề khác như chèo, chân dung, nông thôn, khỏa thân, tĩnh vật…
Với những màu sắc tươi sáng và những hình vẽ thú vị, nhà họa sĩ Bùi Xuân Phái luôn có niềm đam mê sáng tạo từ khi còn là một đứa trẻ. Trong sự nghiệp của mình, ông đã vẽ nhiều loại tranh, từ chân dung, phong cảnh đến sinh hoạt hàng ngày, thể hiện một cách sống động và chân thực các giai đoạn của dân tộc. Các bức tranh của ông mang phong cách riêng và để lại dấu ấn đặc biệt trong nghệ thuật Việt Nam. Tuy nhiên, đề tài về phố cổ Hà Nội là điều ông gắn bó suốt 40 năm, bởi nơi đó chứa đựng không ít kỷ niệm vui buồn và những biến động trong cuộc sống của ông.
Ông là một chuyên gia về sơn dầu và đam mê vẽ phố cổ Hà Nội. Sáng tạo của ông đã được công chúng yêu mến và gọi nó là Phố Phái.
Tác phẩm chính: Khu phố cổ Hà Nội, Kháng chiến tại Hà Nội, Cảnh xe bò trong khu phố cổ…
Tranh sơn dầu về Phố cổ Hà Nội.
9. Nguyễn Phan Chánh (1892-1984) là một họa sĩ nổi tiếng trong lịch sử nghệ thuật Việt Nam. Ông sinh vào năm 1892 và qua đời vào năm 1984.
Người đã sáng tạo ra một diện mạo tranh lụa Việt Nam độc đáo, không hề lấy cảm hứng từ bất kỳ phong cách nghệ thuật nào của các nước có nền tranh lụa lớn nhất thế giới như Trung Quốc và Nhật Bản. Tranh lụa của Nguyễn Phan Chánh mang trong mình tình yêu thương sâu sắc dành cho con người lao động, đặc biệt là tình mẫu tử và hình ảnh người phụ nữ, điều này được thể hiện rõ trong các tác phẩm của ông. Sự thành công của Nguyễn Phan Chánh là kết quả của việc ông tài hoa kết hợp giữa phong cách vẽ truyền thống của dân tộc và kiến thức cơ bản về mỹ thuật Châu Âu.
Phong cách nghệ thuật: Ông là người pionn biểu tượng đem về thành công cho tranh lụa Việt Nam. Ông được công nhận là người kết hợp phương pháp tạo hình phương Tây với nghệ thuật tranh lụa phương Đông.
Tác phẩm chính: Trò chơi ô ăn quan, Tiên Dung và Chử Đồng Tử, Sau thời gian tranh đấu….
Bức tranh “Chơi ô ăn quan” do họa sĩ Nguyễn Phan Chánh sáng tác.
Tranh “Người bán gạo” của Nguyễn Phan Chánh được bán với giá 390.000USD.
Vũ Cao Đàm (1908-2000) là một hoạ sĩ nổi tiếng.
Nhiều tác phẩm điêu khắc của ông được coi là mẫu mực của điêu khắc Việt Nam hiện đại. Trong số đó, có hai bức tượng đặc biệt được lưu giữ ở Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, đó là “Chân dung” và “Thiếu nữ cài lược”. Ông sống và sáng tác ở Pháp, và tác phẩm của ông kết hợp tư tưởng Đông – Tây với chủ đề Việt Nam. Từ lâu, tác phẩm của Vũ Cao Đàm đã được công nhận và được đánh giá cao trên thị trường nghệ thuật quốc tế. Tranh của ông thể hiện ảnh hưởng từ mỹ thuật miền Nam nước Pháp và thời kỳ ấn tượng của trường phái Ấn tượng. Bằng cách kết hợp nghệ thuật truyền thống phương Đông và hội họa phương Tây một cách tinh tế, Vũ Cao Đàm đã đóng góp vào việc nâng cao vị thế của người họa sĩ Việt Nam trong cộng đồng quốc tế.
Khi Hồ Chủ tịch sang thăm Pháp vào năm 1946, Vũ Cao Đàm đã đến gặp và yêu cầu được tạo ra một tượng Người. Ông là nghệ sĩ Việt kiều duy nhất và đầu tiên được tạo ra tượng Người.
Ông gây ấn tượng với những tác phẩm nghệ thuật đa dạng như điêu khắc, tranh lụa và sơn dầu.
Các tác phẩm chủ yếu bao gồm Thiếu nữ cài lược, Chân dung và Bác Hồ.
11. Lê Phổ (1907-2001) là một họa sĩ nổi tiếng trong lịch sử nghệ thuật Việt Nam.
Lê Phổ, một họa sĩ vĩ đại của Việt Nam và trên toàn cầu, đã gây ấn tượng mạnh với nhiều tác phẩm có giá trị cao. Ông được biết đến với biệt danh “danh họa Việt Nam trên đất Pháp” và được coi là “cây đại thụ” trong làng nghệ thuật vẽ tranh Việt Nam. Tác phẩm của ông thường được định giá cao nhất trên thị trường nghệ thuật toàn cầu đối với một họa sĩ người Việt.
Phong cách nghệ thuật: Sử dụng sơn dầu và lụa làm chất liệu chính. Tạo ra những bức tranh với chủ đề hoa, phụ nữ mơ màng và quý phái.
Tác phẩm chính bao gồm: Hoài cố hương, Kim Vân Kiều, Bức rèm tím, Thiếu phụ, Thiếu nữ bên hoa lan, Tĩnh vật, Paysage du Tonkin, Bình hoa mẫu đơn, Lòng mẹ, Giai nhân màu áo nắng.
Tranh “Hoài Cố Hương” của Lê Phổ được rao bán với mức giá khoảng 222.325 đô la Mỹ.
Tranh sơn dầu “Nhìn Từ Đỉnh Đồi” của họa sĩ Lê Phổ được bán với giá 840.000USD.
Các tác phẩm nghệ thuật của các họa sĩ đã được đề cập đều có giá trị không thể đo đạc, có thể được trưng bày tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam hoặc bán đấu giá với giá rất cao. Nếu bạn tình cờ tìm thấy một tác phẩm bị mất của những danh họa này, chắc chắn bạn sẽ có khả năng trở nên giàu có nhanh chóng!
Nguồn thông tin: Tổng hợp từ internet.
Tôi là Nguyễn Văn Sỹ có 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thiết kế, thi công đồ nội thất; với niềm đam mê và yêu nghề tôi đã tạo ra những thiết kếtuyệt vời trong phòng khách, phòng bếp, phòng ngủ, sân vườn… Ngoài ra với khả năng nghiên cứu, tìm tòi học hỏi các kiến thức đời sống xã hội và sự kiện, tôi đã đưa ra những kiến thức bổ ích tại website nhaxinhplaza.vn. Hy vọng những kiến thức mà tôi chia sẻ này sẽ giúp ích cho bạn!