Ca sĩ Thanh Tuyền, tên thật Phạm Như Mai, sinh năm 1947 (tuổi Đinh Hợi), nhưng năm sinh trên giấy tờ là 1948. Cô là chị cả trong một gia đình nghèo ở Đà Lạt, có tổng cộng 16 người con, trong đó có ca sĩ Sơn Tuyền ở vị trí thứ 8. Vào trung học, cô bé Như Mai thi đậu vào trường nữ Bùi Thị Xuân danh tiếng nhất Đà Lạt. Dù nhà nghèo và đông con, cô vẫn cố gắng học giỏi với ước mơ trở thành cô giáo sau này. Tuy nhiên, từ nhỏ Như Mai đã có niềm đam mê và năng khiếu về ca hát. Vì thế, vào năm 1959, khi mới lên trung học, Như Mai đã đoạt giải Thần đồng Đà Lạt với ca khúc Nắng Đẹp Miền Nam của nhạc sĩ Lam Phương.
Vào thập kỷ 1960, trong quá trình học tập, cô được mời tham gia biểu diễn trên đài phát thanh và cùng đó, nhận được sự hướng dẫn về âm nhạc cơ bản từ một người cậu. Trong một buổi thu âm tại đài phát thanh, cô đã trình bày ca khúc Vọng Gác Đêm Sương của nhạc sĩ Mạnh Phát, và may mắn là chính nhạc sĩ này đã nghe được và nhận ra tiềm năng của cô nữ sinh Đà Lạt. Sau đó, ông đã chia sẻ thông tin này với nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông – Giám đốc hãng dĩa Continental.
Trong hồi ký của mình, Nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông đã tường thuật về khoảng thời gian đó như sau:
Vào năm 1964, tôi đã có kỳ nghỉ thư giãn ở Đà Lạt. Trong thời gian đó, bạn bè thân thiết từ Đài Phát Thanh đã đến thăm và giới thiệu cho tôi về một giọng ca triển vọng, đó là cô bé Như Mai. Cô bé là một nữ sinh của trường Bùi Thị Xuân và hàng tuần thường tham gia biểu diễn hát tại Đài Phát Thanh Đà Lạt.
Khi nghỉ hè tới, trường Bùi Thị Xuân đã tổ chức lễ phát thưởng bế giảng năm học và tôi được mời đến dự. Trong phần văn nghệ, người dẫn chương trình đã giới thiệu “nữ sinh Như Mai đã hát tặng cho những vị khách đến từ Saigon”. Giọng hát của cô nữ sinh Bùi Thị Xuân đã vang lên, mạnh mẽ và tràn đầy năng lượng thanh xuân, tạo nên âm thanh vang dội trên khắp sân trường. Tôi đã nghe thấy một ước mơ bừng cháy, một hy vọng mà cô bé như muốn chia sẻ với ai đó.
Sau khi kết thúc bài hát, Như Mai quay đầu nhìn tôi. Hiểu ý đồ của cô bé, tôi mời cô lên khán đài và hỏi: “Cháu có muốn trở thành ca sĩ không?”. Như Mai, trong cảm xúc, gật đầu. Tiếp theo, tôi gặp phụ huynh của Như Mai và thảo luận về việc đưa cô bé về Saigon để được đào tạo thành ca sĩ.
Khi đó, tôi độc thân và mỗi ngày tôi ăn cơm ở chợ và ngủ tại một đơn vị, không tiện lắm để chăm sóc một cô gái trẻ xa nhà như vậy. Vì vậy, sau khi thảo luận với Ban Giám đốc của Hãng Đĩa Continental, tôi yêu cầu nhạc sĩ Mạnh Phát đến Đà Lạt để đón Như Mai về Sài Gòn và cô ở tạm trong gia đình ông ta, cũng là gia đình của hai nghệ sĩ tài năng là Minh Diệu và Mạnh Phát vào thời điểm đó. Tất cả các chi phí sinh hoạt sẽ được Hãng Đĩa Continental chi trả.
Tôi tham gia khóa đào tạo và đổi tên Như Mai thành Thanh Tuyền, nhằm tượng trưng cho sự tươi mát của suối xanh trên Cao nguyên Đà Lạt. Chỉ sau 8 tháng có mặt tại thành phố Sài Gòn, Thanh Tuyền đã phát hành album và băng nhạc để giới thiệu với những người yêu âm nhạc. Như một con chim lạ từ xứ sương mù, như một bông hoa rừng còn đọng hơi sương ướt, Thanh Tuyền nhanh chóng thu hút được sự quý mến từ người hâm mộ âm nhạc tại thành phố, và cùng với các nghệ sĩ khác, cô tham gia biểu diễn trên Đài Phát Thanh, sân khấu Đại Nhạc Hội, phòng trà ca nhạc, và nhận được sự ca ngợi từ báo chí Sài Gòn. Đó là năm Thanh Tuyền mới 17 tuổi.
Trong tương lai, Thanh Tuyền đã nói rằng ngoài việc được sự hỗ trợ nhiệt tình từ nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông ở những ngày đầu sự nghiệp, cô còn biết ơn rất nhiều đôi vợ chồng nghệ sĩ Mạnh Phát – Minh Diệu. Họ là một đôi song ca nổi tiếng từ thập kỷ 1940 trên đài Pháp Á và đã truyền đạt toàn bộ kiến thức và kinh nghiệm cho cô gái nhỏ đến từ Đà Lạt, mà họ coi như con gái trong gia đình.
Ca khúc đầu tiên mà ca sĩ Thanh Tuyền thu âm trên đĩa nhựa là Dấu Chân Kỷ Niệm (do nhạc sĩ Mạnh Phát sáng tác), ngay từ khi ra mắt đã để lại ấn tượng mạnh mẽ trong lòng khán giả. Cô cũng lần đầu tiên xuất hiện trong một chương trình âm nhạc do nhạc sĩ Phạm Mạnh Cương tổ chức trên truyền hình và tiếp tục tham gia trong nhiều chương trình khác.
Bấm vào để thưởng thức giọng hát của Thanh Tuyền trong ca khúc “Dấu Chân Kỷ Niệm”.
Dù là học trò của Nguyễn Văn Đông và có độc quyền cho hãng Sơn Ca và Continental của nhạc sĩ này, nhưng Thanh Tuyền vẫn được phép hát cho các hãng khác, đặc biệt là từ năm 1966, khi cô bắt đầu hợp tác với hãng đĩa Asia Sóng Nhạc và Hãng Dĩa Việt Nam. Tên tuổi của Thanh Tuyền đã nổi bật với nhiều ca khúc ăn khách, đặc biệt là Đà Lạt Hoàng Hôn và Nỗi Buồn Hoa Phượng, những bài hát đã củng cố tên tuổi và vị trí của Thanh Tuyền trong lòng công chúng.
Cho đến năm 18 tuổi (1966), Thanh Tuyền đã trở thành một tên tuổi nổi bật trong làng nhạc Sài Gòn. Tuy nhiên, vào thời điểm đó, cô chỉ thu âm và biểu diễn trên đài phát thanh. Sau đó, khi cô đã đủ tuổi, cô bắt đầu biểu diễn tại các phòng trà và tham gia biểu diễn tại các vũ trường như Tự Do, Maxim’s… Trong thời kỳ đỉnh cao của sự nghiệp, Thanh Tuyền tiết lộ rằng cô biểu diễn tại 6 phòng trà mỗi đêm.
Sau khi đã có vị trí trong làng nhạc mới, Thanh Tuyền được nhạc sĩ và soạn giả Viễn Châu hướng dẫn tập ca vọng cổ và đã có một số thành công đáng chú ý với giọng hát truyền cảm và ngọt ngào. Do đó, hãng đĩa Hồng Hoa đã mời cô thu âm nhiều album tân cổ nhạc và nhận được sự hoan nghênh nhiệt tình từ công chúng, như Dấu Chân Kỷ Niệm, Chuyện Tình Người Đan Áo, Phố Vắng Em Rồi, Nỗi Buồn Gác Trọ… Mời các bạn nghe Thanh Tuyền trình diễn tân cổ dưới đây:
Bấm vào để thưởng thức giọng hát của Thanh Tuyền trong thể loại Tân Cổ nhạc.
Từ năm 1967 – 1968, Thanh Tuyền bắt đầu hợp tác trong mảng hát song ca với ca sĩ Chế Linh và trở thành một cặp đôi song ca nhạc vàng được yêu thích hàng đầu từ trước đến nay. Người sáng tác đưa Thanh Tuyền và Chế Linh cùng hát song ca chính là nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông, vào thời điểm đó nam danh ca nhạc vàng này đang làm việc với hãng đĩa Continental của ông. Đĩa hát Continental có bài hát “Hái Hoa Rừng Cho Em” của nhạc sĩ Trương Hoàng Xuân đã đánh dấu sự xuất hiện đầu tiên của cặp đôi Chế Linh và Thanh Tuyền hát song ca và được khán giả đón nhận nhiệt tình. Sau đó, nhiều hãng đĩa khác tiếp tục khai thác sự kết hợp của hai ca sĩ này, cũng như sáng tác nhiều ca khúc để Chế Linh và Thanh Tuyền song ca, như Con Đường Xưa Em Đi, Phút Cuối, Tình Bơ Vơ…
Chọn để thưởng thức màn song ca đặc biệt của Chế Linh và Thanh Tuyền nhưng hát bài Hái Hoa Rừng Cho Em.
Năm 1970, Thanh Tuyền đã giành 2 giải Kim Khánh, đó là giải Nữ ca sĩ được yêu thích nhất và giải Album được yêu thích nhất trên báo Trắng Đen, được bình chọn bởi khán giả. Từ năm 1972 đến năm 1974, Thanh Tuyền liên tục được bình chọn là Nữ ca sĩ ăn khách nhất theo cuộc thăm dò ý kiến của độc giả trên nhật báo Trắng Đen.
Cùng như nhiều ca sĩ khác cùng thế hệ, Thanh Tuyền sở hữu một nét đặc biệt trong giọng hát. Khi cô bắt đầu hát, ngay lập tức người ta có thể nhận ra đó là giọng của Thanh Tuyền vì chất giọng độc đáo và cách biểu diễn đầy cảm xúc của cô. Cô hát theo phong cách bạch thanh, với giọng cao, thanh thoát, và trầm bổng.
Năm 1968, Thanh Tuyền trở thành cô dâu và không còn biểu diễn tại phòng trà nữa, thay vào đó cô chỉ hát trong các băng đĩa.
Năm 1970, Trung tâm Thúy Nga ra mắt băng đầu tiên mang tên Tiếng Hát Thanh Tuyền 1. Đây là băng nhạc đầu tiên chỉ thu thanh bằng một giọng hát trong 18 ca khúc trên băng. Thanh Tuyền tiết lộ rằng cô và bà Thúy (giám đốc trung tâm Thúy Nga) thân thiết, và băng này chỉ được thu âm một cách ngẫu hứng mà cô không đặt nhiều suy nghĩ vào hậu quả. Ngạc nhiên thay, băng Tiếng Hát Thanh Tuyền 1 này đã trở thành một thành công bán chạy, tạo tiền đề cho sự phát triển của trung tâm Thúy Nga cho đến ngày nay. Tuy nhiên, Thanh Tuyền cũng phải chịu một hình phạt lớn là bị thầy Nguyễn Văn Đông từ chối gặp mặt trong 2 năm vì đã thu âm cho một trung tâm khác mà không xin ý kiến ông (lúc đó Thanh Tuyền vẫn là học trò và là ca sĩ độc quyền của Continental).
Sau khi băng nhạc Tiếng Hát Thanh Tuyền 1 đạt được thành công, Thanh Tuyền đã thu âm Tiếng Hát Thanh Tuyền 2 và bán cho Hãng Đĩa Việt Nam để phát hành. Hãng Đĩa Việt Nam tiếp tục mời Thanh Tuyền thực hiện Tiếng Hát Thanh Tuyền 3 và Thanh Tuyền 4 cho đến năm 1975.
Bấm để thưởng thức băng nhạc Tiếng Hát Thanh Tuyền – một trong những băng nhạc vàng phổ biến nhất trong thập kỷ 1970.
Sau khi đạt đến đỉnh cao của danh vọng và sự nghiệp, cuộc sống của Thanh Tuyền đã bước vào một biến cố không ngờ vào năm 1975. Chồng của cô đã vượt biên trước, để lại cô với ba đứa con nhỏ tuổi (6 tuổi, 3 tuổi và 1 tháng tuổi), cùng hẹn ngày sang Mỹ để có một cuộc sống ổn định mới cho cả gia đình.
Trong suốt 3 năm qua, chồng của Thanh Tuyền đã ra nước ngoài mà không để lại bất kỳ tin tức nào. Thanh Tuyền sống trong sự hoang mang, lo lắng rằng chồng có thể đã không vượt qua được những cơn bão trên biển. Tuy nhiên, thực tế là chồng cô đã có một cuộc sống ổn định tại Hoa Kỳ. Trong khi đó, Thanh Tuyền sống một cuộc sống thiếu thốn tại quê nhà, với ba đứa con nhỏ còn phải chăm sóc và đảm nhận cả việc làm mẹ lẫn việc làm cha.
Lúc này, Thanh Tuyền đang làm nghề ca sĩ cho đoàn Kim Cương. Vào năm 1976, cô tham gia vào băng nhạc đỏ Đường Chúng Ta Đi cùng với một số ca sĩ khác của đoàn Kim Cương – Ngọc Chánh. Trong băng nhạc đó, cô đã trình bày hai ca khúc là “Tiếng Chày Trên Sóc BomBo” và “Nổi Lửa Lên Em”. Hãy lắng nghe băng nhạc “độc đáo” này bên dưới.
Bấm vào để lắng nghe bản nhạc Đường Chúng Ta Đi.
Năm 1978, Thanh Tuyền quyết định sang Mỹ và tìm nơi ẩn náu tại đải Pulau Bidong trong một năm trước khi đến Hoa Kỳ vào năm 1979. Tại đây, cô gặp lại chồng nhưng phát hiện rằng anh đã có gia đình mới. Sau đó, Thanh Tuyền tiếp tục cuộc hành trình cùng một người đàn ông đã đồng hành và giúp đỡ cô trong những thời gian khó khăn sau năm 1975, người đã giúp cô đưa con cái sang Mỹ.
Năm 1981, Thanh Tuyền thực hiện và phát hành băng nhạc đầu tiên ở nước ngoài có tên Gửi Người Ngàn Dặm. Sau đó, băng nhạc được bán lại cho Trung tâm Thanh Lan và đạt kỷ lục doanh số. Thập kỷ 1980 chứng kiến sự trở lại đầy ấn tượng của giọng hát vàng của Thanh Tuyền. Trong thời gian ngắn, cô liên tục phát hành hàng chục album mới và được người Việt ở nước ngoài nhiệt tình đón nhận.
Cho đến nay, Thanh Tuyền vẫn tiếp tục hoạt động ca hát dù đã vượt qua tuổi 70. Tuy nhiên, do sức khỏe có hạn, cô thể hiện khả năng biểu diễn hạn chế. Với tài năng của mình, cô được xem là một trong những nữ ca sĩ tuổi ngoài 70 biểu diễn live tốt nhất hiện nay.
Nhacxua.Vn tổ chức biên tập.
Tôi là Nguyễn Văn Sỹ có 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thiết kế, thi công đồ nội thất; với niềm đam mê và yêu nghề tôi đã tạo ra những thiết kếtuyệt vời trong phòng khách, phòng bếp, phòng ngủ, sân vườn… Ngoài ra với khả năng nghiên cứu, tìm tòi học hỏi các kiến thức đời sống xã hội và sự kiện, tôi đã đưa ra những kiến thức bổ ích tại website nhaxinhplaza.vn. Hy vọng những kiến thức mà tôi chia sẻ này sẽ giúp ích cho bạn!