Ăn dặm kiểu Nhật có thể áp dụng được ở Việt Nam hay không?

Ăn dặm theo phong cách Nhật Bản là một trong những vấn đề được nhiều mẹ bầu quan tâm. Hầu hết mọi người Việt Nam đều biết rằng Nhật Bản là một quốc gia phát triển, với trình độ dân trí cao hơn so với những quốc gia đang phát triển. Vậy liệu phương pháp ăn dặm của trẻ em Nhật có thể được áp dụng cho trẻ em Việt Nam hay không? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn đọc giải đáp thắc mắc này.

1. Thế nào là ăn dặm kiểu Nhật?

Phương pháp ăn dặm kiểu Nhật là việc kết hợp nhiều loại thực phẩm khác nhau để tạo ra một thực đơn ăn dặm hấp dẫn và phù hợp với từng giai đoạn phát triển của trẻ. Điều này giúp trẻ có thể thưởng thức một bữa ăn ngon miệng và tiêu hóa tốt. Đồng thời, phương pháp này cũng đảm bảo rằng trẻ nhận đủ lượng chất dinh dưỡng cần thiết để phát triển một cách tối ưu.

Ăn dặm theo phong cách Nhật Bản tập trung vào vị trí ban đầu của từng loại thực phẩm. Thức ăn cho trẻ em được tách riêng, không được kết hợp với nhau. Điều này giúp trẻ dễ dàng cảm nhận hương vị của các loại thực phẩm. Đồng thời, nó kích thích sự phát triển của hệ thống vị giác và khao khát ăn uống ở trẻ.

Thức ăn được để riêng để không bị trộn lẫn mùi vj
Thức ăn được để riêng để không bị trộn lẫn mùi vj

2. Đặc điểm ăn dặm kiểu Nhật là như thế nào?

Ăn theo chế độ ăn dặm kiểu Nhật thường mang lại cảm giác thô hơn. Người Nhật tin rằng việc ăn như vậy sẽ khuyến khích động tác nhai ở trẻ nhỏ. Điều này giúp trẻ cảm nhận hết hương vị của các món ăn. Động tác nhai cũng kích thích tiểu tiêu hóa tiết ra nhiều hơn, tạo cảm giác ngon miệng hơn cho trẻ.

Đơn giản hơn, việc cho bé ăn dặm theo kiểu Nhật có nghĩa là không sử dụng cối xay để chế biến thức ăn. Thay vào đó, chúng ta sẽ sử dụng cối giã và rây để làm thức ăn trở nên mịn hơn. Điều này giúp bé dễ dàng nuốt và cảm nhận được đầy đủ hương vị của từng món ăn.

Thức ăn theo phương pháp ăn dặm kiểu người Nhật
Thức ăn theo phương pháp ăn dặm kiểu người Nhật

Ban đầu, hãy bắt đầu bằng việc cho bé ăn cháo lỏng để bé dần quen với việc ăn dặm. Sau một số tuần, hãy bổ sung cháo với những thực phẩm đã được nghiền nhuyễn như rau, củ, thịt, cá và trứng. Tiếp theo, hãy cho bé tập ăn dần với cơm nghiền và cơm nhão.

>> Không phải lúc nào việc trẻ ăn nhiều cũng tốt. Bạn có thể tìm hiểu thêm trong bài viết: Cách giải quyết khi trẻ ăn quá nhiều?

3. Ưu điểm và nhược điểm

Ưu điểm của ăn dặm theo kiểu người Nhật

Cách ăn dặm theo phong cách Nhật Bản có nhiều lợi ích, cho phép bé ăn từ chất lỏng đến chất đặc, từ mịn đến thô. Điều này giúp bé phát triển khả năng nhai nuốt nhanh chóng và hiệu quả hơn.

Phương pháp giúp bé tự múc thức ăn để phát triển kỹ năng cầm nắm cho bé. Nhờ đó, bé sẽ học cách dùng thìa để múc thức ăn, dùng nĩa để ghim và có thể tự chọn thức ăn theo ý thích.

Việc cho bé ăn từng món riêng biệt giúp con nắm bắt và làm quen với các hương vị thức ăn một cách dễ dàng. Điều này mang lại nhiều ưu điểm cho bé, khiến bữa ăn trở nên hấp dẫn và thú vị hơn. Bé không cảm thấy bị gò bó hay ép buộc khi ăn. Đồng thời, bố mẹ cũng cảm thấy thoải mái và yên tâm hơn.

Ăn dặm theo kiểu Nhật giúp trẻ thoải mái hơn
Ăn dặm theo kiểu Nhật giúp trẻ thoải mái hơn

Một số nhược điểm nhất định

Phương pháp ăn dặm kiểu Nhật có điểm yếu là tốn thời gian. Mẹ phải dành nhiều công sức hơn để bé ăn. Các món ăn cũng phải tuân thủ tỉ lệ cụ thể. Đồng thời, món ăn phải thay đổi thường xuyên để bé không cảm thấy chán.

Phương pháp ăn dặm này có một nhược điểm khác là không sử dụng gia vị. Vì vậy, mẹ cần tận dụng hương vị từ rau củ. Điều này đòi hỏi mẹ phải có kiến thức về cách kết hợp các loại thực phẩm khác nhau.

Mẹ sẽ khá tốn thời gian tập cho bé ăn
Mẹ sẽ khá tốn thời gian tập cho bé ăn

Ngoài ra, một khuyết điểm khác của phương pháp ăn dặm theo kiểu người Nhật là tốn kém. Mẹ phải bỏ ra một số tiền để mua các dụng cụ để chuẩn bị bữa ăn dặm. Hơn nữa, phương pháp này không đảm bảo trẻ ăn nhiều vì phụ thuộc vào nhu cầu ăn của trẻ. Điều này dễ khiến nhiều mẹ nản lòng.

4. Mục tiêu của việc ăn dặm kiểu Nhật

Khi quyết định cho bé ăn dặm theo phong cách Nhật Bản, cha mẹ nên sử dụng những thực phẩm hoàn toàn tự nhiên. Không nên sử dụng các loại thực phẩm đóng hộp hoặc thực phẩm có nhiều gia vị trong quá trình chuẩn bị bữa ăn cho trẻ.

Phương pháp cho bé ăn dặm kiểu Nhật có nguyên tắc như sau:

  • Trẻ em nên được cho ăn từ ít đến nhiều và từ thức ăn loãng đến đặc.
  • Ăn theo thứ tự từ nhẹ đến nặng.
  • Bé nên ăn theo thứ tự từ món nhạt đến món đậm đà, để cảm nhận hương vị một cách dần dần.
  • Cho trẻ em dặm từ loãng đến đặc là nguyên tắc cơ bản
    Cho trẻ em dặm từ loãng đến đặc là nguyên tắc cơ bản

    Người Nhật không khuyến khích trẻ em ăn quá nhiều bột, đường và dầu mỡ. Thay vào đó, họ ưu tiên sự cân đối giữa protein, vitamin, chất xơ và rau củ trong khẩu phần ăn của trẻ. Điều này giúp trẻ không bị suy dinh dưỡng và nguy cơ béo phì.

    Người Nhật thích rèn luyện phong cách ẩm thực cho trẻ từ bé để trẻ có thể tự quản lý việc ăn uống và phát triển kỹ năng ăn uống từ sớm. Trẻ sẽ nhanh chóng nhận biết được những yêu cầu và từ chối đối với khẩu phần ăn hàng ngày của mình.

    5. Phương pháp ăn dặm kiểu người Nhật đúng cách cho trẻ

    Nói chung, việc cho trẻ ăn dặm ở Nhật Bản không khác biệt quá nhiều so với Việt Nam do cả hai đều là quốc gia châu Á. Vì vậy, chúng ta có thể áp dụng phương pháp này cho trẻ em ở Việt Nam một cách linh hoạt, tùy thuộc vào từng tình huống cụ thể.

    Một số lưu ý quan trọng khi cho trẻ ăn dặm theo phong cách Nhật Bản là:

  • Sử dụng cá khô bào và rong biển thay vì ninh xương và hầm thịt để nấu nước súp.
  • Có thể thay thế bằng các loại rau như bí đỏ, củ dền, củ cải, cải bó xôi…
  • Cho bé ăn dặm theo hình thức ô vuông thức ăn như quan điểm của các chuyên gia y tế Việt Nam. Sữa mẹ được coi là yếu tố quan trọng nhất. Cần cân đối bốn nhóm chất bao gồm: đường, protein, chất béo và chất xơ để đảm bảo sự phát triển hợp lý cho bé.
  • Cho trẻ ăn theo ô vuông thức ăn vẫn là nguyên tắc chủ đạo
    Cho trẻ ăn theo ô vuông thức ăn vẫn là nguyên tắc chủ đạo

    Thời điểm thích hợp cho bé ăn dặm vẫn là 6 tháng, theo quan điểm của Bộ Y tế Việt Nam. Tuy nhiên, một số bé khỏe mạnh và phát triển nhanh có thể bắt đầu ăn dặm từ 4 tháng tuổi.

    6. Ăn dặm kiểu người Nhật theo từng lứa tuổi của bé

    Giai đoạn bé 6 đến 7 tháng tuổi

    Đây là thời điểm mở đầu cho bé bắt đầu ăn dặm. Mẹ nên cho bé ăn cháo nhẹ, nhuyễn và mịn. Tránh sử dụng nhiều gia vị. Khi bé đã quen, mẹ có thể thêm vào chế độ ăn của bé các loại rau củ đã được nhuyễn, mịn và hấp chín. Ví dụ như bí đỏ, cà rốt, khoai tây, củ su, chuối chín, đu đủ chín…

    Minh họa bữa ăn dặm cho trẻ 6 tháng tuổi
    Minh họa bữa ăn dặm cho trẻ 6 tháng tuổi

    Hãy cho bé ăn 1 đến 2 bữa trong một ngày, kết hợp với việc bú sữa mẹ. Trẻ 6 đến 7 tháng tuổi có thể ăn được sữa chua. Vì vậy, hãy dần dần tập cho bé ăn sữa chua nhé các mẹ!

    Giai đoạn bé 8 đến 11 tháng tuổi

    Bé hiện tại đang ở giai đoạn mọc răng, do đó mẹ nên cho bé ăn thức ăn đặc như cháo đặc và cơm nhão. Rau củ quả nên được thay đổi thường xuyên để kích thích khẩu vị của bé và tránh làm bé cảm thấy ngán.

    Bên cạnh cháo và cơm nhão, mẹ có thể cho bé ăn các món khác như miến, bún, nuôi, mì, phở… Số lần bé ăn dặm trong ngày nên tăng lên từ 2 đến 3. Trong giai đoạn này, mẹ nên tập cho bé tự múc thức ăn.

    Ăn dặm ở trẻ 9 tháng tuổi
    Ăn dặm ở trẻ 9 tháng tuổi

    Giai đoạn bé 12 đến 18 tháng tuổi

    Lúc này, bé có thể được cho ăn một chút cháo đậm đà hơn và có gia vị. Các loại rau củ quả cũng nên được thay đổi và đa dạng thường xuyên. Số lần bé ăn phải tăng từ 4 đến 5 lần trong một ngày, trong khi số lần bé được bú phải giảm.

    Ăn dặm kiểu Nhật ở trẻ 18 tháng tuổi
    Ăn dặm kiểu Nhật ở trẻ 18 tháng tuổi

    Ngoài 3 bữa chính, bạn có thể cho bé ăn thêm 2 bữa phụ. Trong giai đoạn này, bạn nên quan tâm đến sở thích ẩm thực của trẻ. Mục tiêu là điều chỉnh khẩu vị của bé sao cho phù hợp.

    Ăn dặm theo phong cách Nhật Bản có thể hơi khó khăn nhưng lại có tác dụng rất tốt trong việc hình thành thói quen ăn uống cho trẻ nhỏ. Vì vậy, hãy thử áp dụng cách này cho bé. Đồng thời, cũng hãy linh hoạt thay đổi phương pháp để phù hợp với ẩm thực của Việt Nam.

    Bác sĩ Nguyễn Lâm Giang là một chuyên gia y khoa.