Cây khế được sử dụng như là một loại vị thuốc để trị nhiều loại bệnh như chứng nổi mề đay mẩn ngứa, dị ứng da, bí tiểu, cảm cúm, viêm họng, ho khan và ho có đờm. Ngoài ra, cây khế còn có chứa nhiều chất dinh dưỡng giúp tăng cường sức đề kháng và cải thiện sức khỏe.
Có một số cây có tên gọi là Khế chua, Ngũ liêm tử, Dương đào và Khế giang.
Tên khoa học của cây xoài là Averrhoa carambola.
Tên thuốc: Quả Khế Averrhoa carambola.
Họ: Chua me đất (tên khoa học: Oxalidaceae).
Mô tả dược liệu cây khế
1. Đặc điểm của cây khế
Cây khế có tên khoa học là Syzygium cumini, thuộc họ Đào kim nương. Đây là một cây gỗ thường xanh có chiều cao trung bình từ 8 – 12m. Đặc điểm nổi bật của cây khế là lá hình kép lông chim, mỗi lá bao gồm khoảng 3 – 5 đôi lá chét. Phiến lá chét có hình dạng trái xoan, mỏng và mép lá được giữ nguyên.
Cụm hoa xim mọc thành chùm, có hình dạng hình cầu và thường mọc ở nách lá. Hoa có màu tím, hồng và trắng. Quả của cây khế có kích thước lớn, hình dạng 5 cạnh và khi cắt ra có hình dạng ngôi sao với 5 cánh. Cây khế thường đua nhau ra hoa từ tháng 4 đến tháng 8 và chuyển sang ra quả từ tháng 10 đến tháng 12.
2. Bộ phận dùng
Cây khế có thể sử dụng toàn bộ phần vỏ, hoa, lá, rễ và quả để chế biến thành thuốc.
3. Phân bố
Cây khế xuất xứ từ Malaysia và Ấn Độ. Hiện nay, loại cây này đã được nhập khẩu và trồng nhiều ở Việt Nam. Có hai loại cây khế phổ biến là cây khế ngọt và cây khế chua.
4. Thu hái – sơ chế
Hoa và quả được thu hoạch theo mùa. Trong khi đó, lá, rễ và thân có thể được thu hoạch suốt cả năm.
5. Bảo quản
Nơi có khí hậu khô ráo và mát mẻ.
6. Thành phần hóa học
Quả khế có chứa nhiều chất dinh dưỡng phong phú bao gồm chất xơ, protein, vitamin A, K, E, B5, C, kali, magie, đồng và một số hợp chất thực vật như axit gallate, quercetin, epicatechin,….
Vị thuốc khế
1. Tính vị
Rễ, thân và lá của cây khế có hương vị chua, chát, se, và có tính bình.
Quả khế có hương vị ngọt, chua và cân đối.
Hoa khế có hương vị ngọt ngào, cảm nhận rất dễ chịu.
2. Quy kinh
Đoạn văn đang được cập nhật.
3. Tác dụng dược lý của khế chua
Theo Đông Y, cây khế có tác dụng như sau:
Công dụng của quả khế bao gồm: tác dụng lợi tiểu, tăng tiết nước bọt, tiêu viêm, long đờm, thanh nhiệt, giải uế và khử phong. Rễ khế có tác dụng chỉ thống và trừ phong thấp. Hoa khế có tác dụng trừ sốt rét. Lá và thân của cây khế có tác dụng lợi tiểu và tiêu viêm.
Các triệu chứng y tế được chẩn đoán bao gồm đau khớp, đau đầu kéo dài, sốt cao do lách to, đau họng, ho kéo dài, viêm dạ dày, sổ mũi, đau nhức do chấn thương, viêm mủ ngoài da, thân hư và sởi.
Qua nghiên cứu dược lý hiện đại, ta đã biết được những tác dụng của quả khế.
Beta-carotene, một hợp chất có trong trái khế chua, có khả năng cải thiện thị lực, kích thích vị giác, tăng cường sức đề kháng và thúc đẩy quá trình trao đổi chất.
Khế chứa nhiều vitamin C và flavonoid, giúp tiêu trừ gốc tự do, tăng tổng hợp collagen, bảo vệ mạch máu và duy trì sức khỏe xương khớp.
Các hợp chất chống oxy hóa từ quả khế không chỉ có tác dụng chống oxy hóa mà còn hỗ trợ quá trình thải độc tố, tăng cường hệ miễn dịch và ngăn ngừa tế bào ung thư.
Khế là một loại trái cây giàu chất xơ, có tác dụng cải thiện chức năng tiêu hóa, giảm táo bón, ổn định mức đường trong máu và hỗ trợ làm giảm men gan.
Pectin trong quả khế không chỉ giúp giảm cholesterol mà còn bảo vệ gan và kiểm soát cân nặng.
Khế là một trong số những loại trái cây giàu canxi. Sử dụng nước ép khế có thể ngăn ngừa loãng xương và các bệnh xương khớp mãn tính.
Có thể nói rằng quả khế có khả năng ngăn chặn sự phát triển của một số vi khuẩn phổ biến như E. Coli, Salmonella typhi, Microbial bacillus cereus,…
Lá khế có tính kháng khuẩn, giảm mức độ dị ứng và có thể sử dụng để điều trị các vấn đề như ung nhọt, bệnh chàm và rôm sảy ở trẻ nhỏ.
Quả khế chứa các loại vitamin B9, B5 và A giúp bảo vệ sức khỏe và chống bệnh tim bằng cách làm sạch và bảo vệ thành mạch máu.
4. Cách dùng – liều lượng
Có thể sử dụng khế dưới dạng nước uống hoặc sử dụng bên ngoài. Liều lượng trung bình: Hoa từ 4 đến 12g mỗi ngày, quả và lá từ 20 đến 40g mỗi ngày, rễ và vỏ cây từ 10 đến 12g mỗi ngày.
Một số bài thuốc chữa bệnh từ lá, quả, rễ, thân và bông khế
Bài thuốc để trị tình trạng da nổi mề đay và ngứa.
Sẵn sàng: 20g lá khế đã sẵn có.
Cách thực hiện: Rửa sạch và nấu nước để uống. Đồng thời, lấy lá khế tươi, rửa sạch, giã nát và đắp lên da. Hoặc có thể nấu lá khế để lấy nước tắm hai lần mỗi ngày.
Bài thuốc chữa triệu chứng đau họng và nghẹt mũi.
Quy trình chuẩn bị: Sử dụng quả khế tươi có trọng lượng từ 90 – 120g.
Hoạt động như một công cụ rewrite tiếng Việt, tôi sẽ viết lại đoạn văn Input để nó trở nên sáng tạo hơn. Dưới đây là đoạn văn đã được viết lại:Tiến hành việc rửa sạch và ép nước uống cho đến khi không còn cảm thấy khát.
3. Bài thuốc chữa tình trạng sưng to và gây sốt cao của lá lách.
Đối tượng chuẩn bị: Quả khế tươi chua.
Thực hiện việc ép nước và thưởng thức cùng với nước ấm.
4. Một phương pháp trị chứng tiểu không thoải, cùng với cơn đau đầu.
Làm sẵn: 100g lá khế tươi thơm.
Thực hiện: Có 750ml sắc còn lại chỉ còn 300ml, chia thành 2 phần để uống hai lần và sử dụng trước khi ăn.
5. Phương pháp chữa trị triệu chứng tiểu tiện không thông, choáng váng, và đau đầu.
Lá chanh tươi có trọng lượng từ 20-40g và lá khế tươi có trọng lượng 100g.
Sau khi rửa sạch, hãy giã nát và vắt lấy nước. Chia thành hai phần để uống và sử dụng trước bữa ăn.
6. Một phương pháp trị mẩn ngứa và dị ứng ngoài da.
Làm sẵn: Lá khế tươi đã được chuẩn bị.
Thực hiện việc giã nát thoa lên vùng da cần điều trị. Trường hợp dị ứng nặng, nên sử dụng đồng thời với nước sắc từ vỏ núc nác.
7. Bài thuốc giúp chữa trị tình trạng mụn nhọt, lở loét và da chân bị nước ăn gây ngứa ngáy.
Chuẩn bị: Một chút lá thanh hao, lá long não và lá khế.
Rửa sạch và nấu nước tắm được thực hiện.
8. Bài thuốc dùng để chữa ho khan và ho có đờm.
Hoa khế được chuẩn bị sẵn sàng.
Thực hiện việc: Sử dụng rượu gừng hoặc nước gừng để làm thơm. Mỗi ngày sử dụng từ 4 – 12g để uống.
Bài thuốc phòng bệnh sốt xuất huyết là một hoạt động hữu ích.
Công cụ Rewrite Tiếng Việt sẽ viết lại đoạn văn Input để tạo ra một đoạn văn có sáng tạo hơn. Tôi sẽ nhập Input. Trang bị cho chuẩn bị: 12g sinh địa, 12g lá tre, 12g mã đề, 12g lá dâu và 12g sắn dây, cùng với 16g lá khế.
Hành động: Uống sắc hằng ngày.
10. Cách chữa chứng co giật do sốt cao ở trẻ em bằng bài thuốc.
Lá dành dành, hoa khế, kim ngân hoa và cỏ nhọ nồi mỗi vị 8g, bạc hà 4g, cam thảo 4g sẽ được chuẩn bị.
Thực hiện: Tạo ra sự đặc biệt bằng cách chia nước thành nhiều phần để uống.
11. Phương pháp chữa trị dị ứng do tiếp xúc với sơn ta.
Sắp xếp: Trái khế tươi.
Thực hiện bằng cách lấy Thái thành thành miếng và đắp lên vùng da bị tổn thương.
12. Phương pháp trị chứng tiểu không thông.
Sẵn sàng: Một củ tỏi và một quả khế tươi đã được chuẩn bị.
Tiến hành việc giã nát và trộn đều, sau đó áp dụng trực tiếp lên vùng bụng để khai thông đường tiểu.
13. Một phương pháp hữu ích để chữa cảm cúm.
Sẵn sàng: 3 quả khế nước và 50ml rượu đã được chuẩn bị.
Thực hiện việc giã nhuyễn quả khế và vắt lấy nước, sau đó hòa quả này với rượu để uống.
14. Công thức chữa trị bệnh ung thư kèm theo triệu chứng sốt.
Làm sẵn: Lá khế tươi đã được chuẩn bị.
Thực hiện việc rửa sạch và bọc vào vải để vắt lấy nước, sau đó thêm đường và đun sôi. Tiếp theo, thêm nho, cam, chuối được thái nhỏ và táo tây (sau khi đã gọt vỏ và cắt thành miếng). Tiếp tục đun cho đến khi nóng và sử dụng để ăn.
15. Bài thuốc khắc phục ngộ độc tiền tệ.
Sắp xếp: Trái khế tươi.
Bệnh nhân cần được ép uống nhiều nước sau khi được sơ cứu và sau đó đưa đến cơ sở y tế gần nhất để được điều trị và xử lý kịp thời.
Bài thuốc trị viêm nhiệt, mẩn ngứa da
Sắp xếp: Vỏ quả khế.
Cách thực hiện: Loại bỏ lớp vỏ ngoài, sử dụng 40g sắc uống. Đồng thời, lưu ý sử dụng lá khế tươi (sao qua) thoa lên da thường xuyên để giảm ngứa và tái tạo vùng da bị tổn thương.
18. Cách chữa viêm bàng quang, viêm âm đạo gây tiểu buốt và tiểu ra máu.
Sắp xếp: Cỏ tranh có 40g rễ, lá khế có 100g.
Sau khi thực hiện, chúng tôi sẽ uống sắc trong suốt một tháng cho đến khi cảm thấy giảm đi.
19. Phương pháp chữa trị viêm họng bằng thuốc.
Sẵn sàng: Cần 40g lá khế tươi.
Rửa sạch, để ráo, giã lấy nước cốt, thêm vài hạt muối vào và ngậm.
Bài thuốc chữa ho do lạnh có kèm theo đờm.
Sẵn sàng: 20g hoa khế, 12g cam thảo nam, 8-10g kinh giới, 8-10g tía tô.
Thực hiện cách sau để tạo sự sáng tạo: Đầu tiên, hãy đem hoa khế qua, sau đó tẩm thêm nước gừng và sao lần thứ hai. Tiếp theo, hãy cho các vị thuốc vào sắc với 750ml nước, còn lại 300ml và chia thành 3 lần uống trong ngày. Để đạt hiệu quả tốt nhất và tránh tái phát, nên áp dụng bài thuốc này liên tục trong 6 ngày.
21. Công thức đặc biệt giúp phụ nữ sau sinh chăm sóc sức khỏe.
Với sự chuẩn bị, ta sẽ có vỏ cây hồng bì trong lượng 30g, quả khế trong lượng 20g và rễ cây quả giun trong lượng 20g.
Thực hiện: Nếm thử với nhiều loại nước và thay thế nước lọc.
Bài thuốc chữa ngộ độc nấm là số 22.
Sẵn sàng: 20g đậu ván đỏ, 20g lá khế và 10g lá lốt.
Thực hiện như sau: Sử dụng nguyên liệu tươi, rửa sạch và giã nát. Sau đó, thêm 200ml nước và đun cho đến khi sôi. Để nước nguội và chắt lấy để uống hết một lần. Thực hiện quy trình này khoảng 2 – 3 lần.
Tác hại – Lưu ý khi dùng quả khế
Khế chứa axit oxalic có thể gây trở ngại cho quá trình hấp thu canxi từ các thực phẩm khác. Vì vậy, không nên tiêu thụ quá nhiều khế, đặc biệt là đối với trẻ em trong giai đoạn phát triển, người mắc bệnh thận và người có nguy cơ loãng xương cao.
Khế có chứa nhiều axit, do đó không nên sử dụng cho những người mắc các bệnh về dạ dày và nên hạn chế ăn khi đói.
Bạn có thể sử dụng món ăn từ quả khế để tăng cường khả năng đề kháng và cải thiện sức khỏe, song song với việc áp dụng bài thuốc.
Khế có chứa nhiều chất dinh dưỡng và có tác dụng dược lý đa dạng. Tuy nhiên, cần chỉ bổ sung một lượng vừa đủ của loại quả này để tránh tác động xấu đến dạ dày và nguy cơ loãng xương. Nếu có vấn đề xảy ra trong quá trình điều trị, hãy liên hệ với bác sĩ để được tư vấn chuyên môn.
Tôi là Nguyễn Văn Sỹ có 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thiết kế, thi công đồ nội thất; với niềm đam mê và yêu nghề tôi đã tạo ra những thiết kếtuyệt vời trong phòng khách, phòng bếp, phòng ngủ, sân vườn… Ngoài ra với khả năng nghiên cứu, tìm tòi học hỏi các kiến thức đời sống xã hội và sự kiện, tôi đã đưa ra những kiến thức bổ ích tại website nhaxinhplaza.vn. Hy vọng những kiến thức mà tôi chia sẻ này sẽ giúp ích cho bạn!