Tam cá nguyệt là gì? 101 điều mẹ bầu cần biết cho kỳ thai sản an toàn

Tam cá nguyệt là gì? 101 điều mẹ bầu cần biết cho kỳ thai sản an toàn

07/04/2021

Mang thai là một chặng đường đầy niềm vui và thử thách đối với người mẹ. Để có thể trải nghiệm hết niềm hạnh phúc của việc làm mẹ và đảm bảo sự phát triển toàn diện cho bé yêu, cũng như chuẩn bị cho một quá trình sinh nở hoàn hảo, người mẹ cần nhận biết và theo dõi sự thay đổi của cơ thể trong suốt quãng thời gian mang bầu.

Tam cá nguyệt là gì?

Trong suốt quãng thời gian mang thai, từ khi thụ tinh thành công cho đến khi đứa bé chào đời, các bà bầu sẽ trải qua ba giai đoạn của quá trình mang thai, được gọi là tam cá nguyệt hoặc còn được biết đến bằng thuật ngữ tiếng Anh là Trimester.

Giai đoạn đầu tiên trong quá trình mang thai là ba tháng đầu tiên, còn được gọi là Tam cá nguyệt.

Giai đoạn thứ hai: Tam cái nguyệt thứ hai, kéo dài trong khoảng ba tháng giữa quá trình mang thai.

Giai đoạn 3: Tam cá nguyệt thứ 3 – 3 tháng cuối thai kỳ.

Hãy khám phá 3 giai đoạn quan trọng trong quá trình kết nối đặc biệt giữa mẹ và bé suốt 9 tháng 10 ngày!

Tam cá nguyệt thứ nhất – 3 tháng đầu thai kỳ (tuần 1 – 13) 

Mẹ ơi, mẹ chắc hẳn rất vui mừng khi biết mình đang mang trong lòng một sinh linh nhỏ bé. Nhưng mẹ ơi, đây cũng là thời gian mà mẹ sẽ cảm thấy mệt mỏi nhất vì không thể nắm bắt kịp những thay đổi của cơ thể như:

Ngực cảm thấy căng tức.

Những triệu chứng bất thường như buồn nôn hoặc nôn (ốm nghén), tăng cảm giác nhạy cảm với nhiều mùi khác nhau như mùi đồ ăn, mùi nước giặt…

Có thể tăng hoặc giảm cân.

Cảm thấy mệt mỏi, đau nhức đầu, cảm thấy ợ nóng và đau lâm râm ở vùng bụng dưới.

Tâm trạng của mẹ bầu có thể thay đổi dễ dàng. Hãy giữ tinh thần thoải mái để tránh căng thẳng và stress, vì nó có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.

Tôi cảm thấy lúng túng và có những ươn muốn cũng như không thích một số loại thực phẩm.

Cải thiện thói quen vệ sinh cá nhân.

Tuy nhiên, cơ thể mỗi người có thể có những biến đổi độc đáo trong giai đoạn đầu của chu kỳ kinh nguyệt.

Sự tiến bộ trong quá trình phát triển của trẻ.

Trong hai tuần đầu tiên, phôi thai bắt đầu hình thành và tạo ra một “tổ” hay một “tổ ấm” cho bé. Tuy nhiên, tổ ấm này chỉ thực sự rõ ràng vào tuần thứ ba.

Trong tuần thứ 5, bé của bạn sẽ trở thành một chú nòng nọc và hệ thống tuần hoàn sẽ bắt đầu hình thành, trái tim của bé sẽ bắt đầu đập.

Tuần thứ sáu của quá trình phát triển, cơ quan như mũi, miệng, và tai của thai nhi đã bắt đầu hình thành. Đồng thời, ruột, não bộ và tủy sống cũng đang phát triển. Kích thước của thai nhi vào khoảng từ 4-7mm.

Trong tuần thứ 7, bàn tay và bàn chân của em bé có kích thước nhỏ nhắn như những chiếc mái chèo đang hình thành và phát triển. Độ dài của chúng thường từ 9 đến 15mm.

Trong tuần thứ 8, hệ thần kinh nguyên thủy bắt đầu hình thành. Hệ thống ống hô hấp của thai nhi bắt đầu kéo dài từ họng đến hai lá phổi đang phát triển. Kích thước của thai nhi dao động từ khoảng 16 – 22mm.

Tuần 9, bé đã phát triển hình thái cơ bản, bạn có thể thấy được tai và không còn thấy đuôi chú bé nữa. Kích thước của bé hiện tại dao động từ 23 – 30mm và cân nặng của mẹ cũng đang tăng nhanh chóng.

Trong tuần thứ 10, đôi bàn tay và đôi chân nhỏ bé không còn giống như mái chèo nữa, mà đã có khả năng gập duỗi. Cả móng tay và chân cũng đã bắt đầu hình thành. Kích thước của bạn lúc này sẽ dao động từ 31 – 40mm.

Bên dưới nướu răng, tuần 11, những chồi răng nhỏ của bé đang bắt đầu nảy mọc.

Trong tuần thứ 12, các ngón chân có khả năng uốn cong và não bộ phát triển mạnh mẽ hơn.

Trong tuần 13, đây là giai đoạn cuối cùng của tháng đầu tiên của thai kỳ. Tĩnh mạch và các cơ quan nội tạng của thai nhi có thể nhìn thấy rõ qua da.

Những điều mẹ cần làm

Mẹ có biết, đây là giai đoạn nhạy cảm cần chú ý đặc biệt vì nguy cơ sẩy thai hoặc bất thường bẩm sinh có thể xảy ra? Vì vậy, mẹ nên lưu ý một số việc cần làm sau đây:

Khám thai: tuần thứ 7-10 và tuần thứ 12-13. Các chuyên gia y tế tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM sẽ tiến hành kiểm tra cân nặng và huyết áp cho mẹ bầu, cùng với việc sử dụng siêu âm để theo dõi sự phát triển của thai nhi và xét nghiệm để phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe của mẹ và thai nhi.

Ngày dự sinh của bé sẽ được tính dựa vào kết quả siêu âm trong khoảng từ tuần thứ 7 đến tuần thứ 12 của thai kỳ. Bác sĩ từ Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh sẽ đánh giá tuổi thai và đưa ra dự đoán ngày dự sinh chính xác cho mẹ.

Xét nghiệm sàng lọc có thể xác định chính xác đến 85% số phụ nữ mang thai có thai nhi mắc hội chứng Down trước khi sinh.

Siêu âm đo mờ da gáy là hoạt động cần thực hiện gần cuối giai đoạn tam cá nguyệt thứ nhất, từ tuần thứ 11 đến tuần thứ 13 và 6 ngày. Bằng cách kết hợp với xét nghiệm, bác sĩ có thể kiểm tra nguy cơ hội chứng Down và các bất thường khác ở thai nhi.

Hãy tránh xa những yếu tố có thể gây tác động đến sức khỏe của bé: mẹ nên giới hạn tiếp xúc với các loại bức xạ từ môi trường như sóng điện thoại, wifi; các thiết bị trong văn phòng; mùi hóa chất từ sơn móng tay; thuốc nhuộm tóc; bia, rượu; thuốc lá…

Dinh dưỡng: phân chia thời gian ăn thành nhiều bữa, ăn đa dạng những loại thức ăn khác nhau. Lưu ý: trong giai đoạn này, mẹ bầu cần bổ sung đủ acid Folic để giúp thai nhi phát triển một cách toàn diện. Thực phẩm giàu axit folic bao gồm cam, khoai tây, bông cải xanh, măng tây, trứng, đậu và các loại rau lá xanh.

Trong giai đoạn đầu của việc sống chung với nhau, hãy đề cao sự cẩn trọng: trong tháng đầu tiên sau khi sinh, mẹ cần chú trọng đến sức khỏe cá nhân và tình trạng của em bé để đưa ra quyết định về tần suất của hoạt động vợ chồng.

Tam cá nguyệt thứ hai – 3 tháng giữa thai kỳ (tuần 14 – 27)

Chặng thứ 2 đem đến hồi ức khó phai khi cơ thể mẹ trải qua những thay đổi đáng chú ý: xuất hiện một đường chạy từ rốn đến vùng kín trên bụng; các đốm da sẫm màu xuất hiện trên mặt và quầng thâm ở vùng vú; da bị rạn nứt ở ngực, bụng, đùi, mông; tiếp tục cảm thấy đau lưng dưới và vùng chậu, cùng với chuột rút ở chân.

Trong giai đoạn 3 tháng giữa của thai kỳ, mẹ bầu có thể gặp các vấn đề sau:

Tiểu đường thai kỳ là một bệnh lý do sự không cân bằng đường trong máu trong thời kỳ mang thai gây ra. Bệnh này có thể phát triển mạnh trong thời gian mang thai và sau đó biến mất sau khi sinh, nhưng nó có thể mang đến nguy cơ cho cả mẹ và thai nhi. Các nguy cơ này bao gồm chuyển dạ non, cao huyết áp, tiền sản giật và phải thực hiện mổ lấy thai. Đối với thai nhi, có nguy cơ sinh non, thai chết lưu hoặc sảy thai.

Thai lưu là tình trạng khi thai nhi ngừng phát triển và ở lại trong tử cung. Có thể nhận biết thai lưu qua các dấu hiệu như đau bụng kèm ra máu hoặc không, thiếu chuyển động của thai nhi, nước ối chảy ra, và không nghe được tiếng tim thai.

Sự tiến bộ trong quá trình phát triển của trẻ.

Trong khoảng thời gian này, mẹ sẽ có thể nhận thấy sự phát triển rõ rệt của bé yêu. Bé sẽ trở nên lớn hơn và mạnh mẽ hơn.

Trong tuần thứ 14, bé yêu của mẹ đã phát triển khả năng mút ngón tay và vận động cơ mặt do sự phát triển của hệ thần kinh. Các công việc của thận cũng đã bắt đầu hoạt động.

Tuần thứ 15, khi bé yêu đã lớn đến kích thước của một quả táo, việc tiến hành siêu âm sẽ giúp mẹ nhìn thấy giới tính của bé rõ ràng hơn.

Bé đã đến tuần 16, kích thước của bé tương đương một quả bơ. Da đầu của bé đã có hình dạng và mẹ có cảm giác như đang có một con chim đập cánh bên trong vì giờ đây bé đã biết cả “đi đường quyền” và cả bung đạp bằng đôi chân phát triển.

Bé bắt đầu tỏ ra năng động hơn từ tuần 17, khi bé có khả năng vận động lăn, lật và xoay nhiều hơn. Đồng thời, móng chân của bé cũng bắt đầu phát triển.

Tuần 18, bé đã phát triển khả năng nghe và hệ tiêu hóa của bé cũng đã bắt đầu hoạt động. Kích thước của bé là khoảng 140mm.

Lớp bảo vệ da của bé phát triển vào tuần thứ 19.

Trong tuần 20, bé sẽ có chiều dài khoảng 260mm và bắt đầu thải ra phân su có màu xanh đậm hoặc đen.

Trong tuần thứ 21, toàn thân của bé sẽ được bao phủ bởi một lớp lông tơ mềm nhằm bảo vệ chất gây trên da bé.

Trong tuần 22, tóc và lông mày của bé trở nên dễ nhận thấy hơn. Bé con đã đạt được chiều dài khoảng 280mm vào tuần này.

Trong tuần thứ 23, các đường vân tay và vân chân của bé bắt đầu hình thành. Mắt bé bắt đầu có những chuyển động nhanh hơn và đôi khi có những chuyển động đột ngột do xuất hiện cảm giác nấc.

Bé yêu của bạn sẽ bắt đầu có các nếp nhăn rõ ràng hơn vào tuần 24. Kích thước của bé là khoảng 300mm và cân nặng khoảng 630g.

Trong tuần thứ 25, khi bé nghe giọng nói của mẹ, bé có thể cử động và đạp chân để phản hồi lại âm thanh.

Trong tuần thứ 26, phổi sẽ tiếp tục phát triển và bắt đầu sản xuất chất surfactant. Kích thước của bé khoảng 360mm trong giai đoạn này.

Trong tuần thứ 27 của thai kỳ, sự phát triển của em bé bao gồm sự xuất hiện của lớp mỡ làm cho da bé trở nên mịn màng hơn và sự phát triển của tóc trên da đầu.

Những điều mẹ cần làm

Khám thai được chia thành ba giai đoạn: tuần 14-18, tuần 19-23 và tuần 24-28.

Trong giai đoạn tam cá nguyệt thứ hai, hầu hết các mẹ cần phải ăn thêm thức ăn trong mỗi bữa. Bên cạnh việc bổ sung đầy đủ vitamin, protein, canxi và các thực phẩm giàu chất xơ, mẹ cũng cần uống đủ nước.

Theo dõi sự thay đổi của cơ thể: trong tháng thứ hai của thai kỳ, mẹ bắt đầu thấy những thay đổi rõ rệt ở vùng bụng và ngực. Lúc này, mẹ cần quan tâm đến việc chăm sóc da và tóc. Khi mang thai từ 19-23 tuần, thai phụ sẽ được thực hiện siêu âm 3D/4D và xét nghiệm dung nạp glucose bằng cách uống đường từ tuần thứ 24 đến tuần thứ 28.

Trong suốt thời kỳ mang bầu, việc tập thể dục là một phương pháp tuyệt vời để giữ gìn sức khỏe, tăng cường hệ miễn dịch, tăng cân một cách hợp lý và duy trì vẻ đẹp. Để thực hiện điều này, mẹ có thể tham gia các lớp yoga dành riêng cho bà bầu hoặc tham gia các buổi tập thể dục chuyên nghiệp do chuyên gia sàn chậu tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh tổ chức.

Đọc sách: đây là phương pháp hữu hiệu nhất mà các bà bầu nên áp dụng để thúc đẩy sự phát triển trí tuệ của thai nhi.

Tiêm chủng phòng uốn ván giúp bảo vệ mẹ bầu khỏi vi khuẩn uốn ván trong quá trình sinh nở và đảm bảo an toàn cho bé sau khi cắt dây rốn. Ngoài ra, mẹ bầu cũng có thể tiêm phòng cúm theo hướng dẫn của bác sĩ để tránh bị bệnh.

Tam cá nguyệt thứ ba – 3 tháng cuối thai kỳ (tuần 28 – 40)

Trong chặng đường 3 tháng cuối của thai kỳ, mẹ bầu sẽ tiếp tục trải qua những thay đổi, nhưng mức độ cao hơn. Cơ thể sẽ gặp 9 biểu hiện phổ biến trong tam cá nguyệt thứ 3, bao gồm: cảm giác ợ nóng; khó thở (thở nhanh và nông hơn); rốn sẽ bị lồi; sưng tay, mặt và mắt cá chân; cảm giác ngứa và tay yếu hơn bình thường; thường muốn đi tiểu; có thể gặp cơn gò (gò sinh lý), có thể là dấu hiệu chuẩn bị lâm bồn. Những cơn gò này có thể giống như cơn đau bụng kinh.

Mẹ bầu cần ghi nhớ các dấu hiệu sắp sinh sau đây để có sự chuẩn bị chu đáo nhất trong việc đón thiên thần nhỏ chào đời nhé!!!

Mẹ bầu cần chú ý đến những tai biến sản khoa có thể xảy ra để không ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi, bên cạnh những thay đổi của cơ thể.

Tiền sản giật có thể gây ra các biểu hiện như tăng huyết áp, protein trong nước tiểu, sưng tay chân do việc cơ thể tích nước và tăng cân quá mức. Nếu không được điều trị kịp thời, tiền sản giật có thể dẫn đến cơn co giật, suy thận và thậm chí gây tử vong.

Chuyển dạ sinh non ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ mới sinh, gây ra những vấn đề như nhẹ cân, tự kỷ, vấn đề về phổi, giảm thị lực và thính giác. Các triệu chứng của chuyển dạ sinh non bao gồm đau bụng dưới giống như chuẩn bị đến tháng, đau quặn và co thắt ở bụng, vỡ ối non…

Nhau bong non: là hiện tượng khi thai nở ra khỏi tử cung trước khi chuyển dạ. Mẹ bầu có thể nhận biết qua các triệu chứng như chảy máu âm đạo nghiêm trọng, đau bụng và co thắt hoặc thậm chí co giật.

Nhau tiền đạo là tình trạng khi nhau thai nằm chặn ngay cổ tử cung của mẹ và làm cản trở hành trình ra của em bé. Triệu chứng phổ biến nhất của nhau tiền đạo là chảy máu đột ngột mà không gây đau, máu chảy ra có màu đỏ tươi.

Tình trạng ngôi ngược xảy ra khi vị trí đầu của bé hướng lên phía trên ngực, trong khi mông của bé hướng về đáy khung chậu của mẹ. Ngôi ngược có thể gây nguy hiểm cho cả mẹ và bé, tăng khả năng tử vong cho thai nhi và nguy cơ tai biến cho mẹ.

Sự tiến bộ trong quá trình phát triển của trẻ.

Mẹ ơi, căn nhà bé con ở giai đoạn này hơi hạn chế về không gian, bé đang phát triển mạnh mẽ từng ngày và ngày càng hoàn thiện các cơ quan quan trọng.

Trong tuần 28, mí mắt của bé nhỏ mở 1 phần và lông mi bắt đầu xuất hiện. Cân nặng của bé vào tuần này khoảng 1000g.

Trong 3 tháng cuối của thai kỳ, vào tuần 29, bé yêu sẽ bắt đầu nhấc đầu và duỗi người.

Mắt bé mở to từ tuần 30, cùng với đó, tủy xương bắt đầu tạo ra hồng cầu. Bé nặng khoảng 1300g.

Tuần 31, đây là giai đoạn bé con phát triển nhanh chóng và hoàn thiện những bước chủ yếu.

Thai nhi đã bước sang tuần thứ 32 và có cân nặng khoảng 1700g. Bé bắt đầu học cách thở.

Trong tuần thứ 33, kích thước của đồng tử bé đã thay đổi để phản ứng với ánh sáng. Trong giai đoạn này, xương của bé đã trở nên chắc khỏe hơn.

Trong tuần thứ 34, móng tay của bé sẽ phát triển dài hơn, cân nặng của bé khoảng 2100g.

Tuần thứ 35, da bé trở nên mịn màng hơn và có sắc hồng.

Trong tuần 36, không gian sinh hoạt của bé trở nên hẹp hơn và bé có ít hoạt động di chuyển hơn do cân nặng tăng lên. Tuy nhiên, mẹ vẫn có thể cảm nhận được những cử động của bé.

Tuần 37, đây là giai đoạn khi bé đã biết “quay đầu xe” để di chuyển vào vùng xương chậu và sẵn sàng vượt cạn cùng mẹ.

Móng chân của bé đã dài ra vào tuần thứ 38, lông tơ trên cơ thể đã rụng hết và bé có cân nặng khoảng 2900g.

Trong tuần thứ 40, đây là khoảng thời gian quan trọng để mẹ và bé gặp nhau. Bé có cân nặng khoảng 3400g và chiều dài khoảng 480mm.

Những điều mẹ cần làm

Mẹ cần thường xuyên đi khám thai nhiều hơn, từ tuần 34-40, 1 hoặc 2 lần/tuần thay vì 1 lần/tháng như trước. Trong tuần 30-32, bác sĩ tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh sẽ tiến hành siêu âm 3D/4D kiểm tra hình thái học thai nhi để phát hiện dị tật và tầm soát các bệnh bẩm sinh cho bé.

Sắm đồ cho bé sơ sinh: Giai đoạn đầu tam cá nguyệt thứ ba là thời điểm phù hợp để bố mẹ lên danh sách và bắt đầu mua sắm cho bé.

Tham dự lớp tiền sản, mẹ sẽ được hướng dẫn các kỹ năng như cách thở, giảm đau khi chuyển dạ, phục hồi nhanh sau sinh và chăm sóc bé trong những ngày đầu tiên.

Tập đếm cử động thai: hàng ngày, theo hướng dẫn của bác sĩ, để cảm nhận sự tồn tại và ghi nhận thời điểm sẵn sàng chào đời của bé.

Từ hàng tuần 34-40, các bác sĩ tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh sẽ hỗ trợ bạn trong việc theo dõi nhịp tim của em bé cũng như cơn co tử cung bằng thiết bị giám sát sản khoa.

Tiếp tục thực hiện các bài tập thể dục: tránh vượt quá giới hạn và ăn đa dạng các loại thực phẩm để đảm bảo cung cấp đủ năng lượng, chất đạm, vitamin và khoáng chất cho cả mẹ và bé.

Sau khi chào đón em bé chào đời, mẹ sẽ chắc chắn có nhiều việc phải làm. Nhưng mẹ hãy nhớ chăm sóc cho bản thân mình nữa nhé. Sau khi sinh, cơ thể mẹ có thể gặp phải một số vấn đề như rối loạn chức năng của cơ tử cung hoặc có thể mắc phải trạng thái trầm cảm sau sinh, …

Để đảm bảo sức khỏe tốt nhất cho mẹ sau khi sinh, việc thăm khám sức khỏe sau sinh là ưu tiên hàng đầu, đặc biệt là kiểm tra sàn chậu. Thống kê cho thấy có đến 50% phụ nữ sau khi sinh gặp rối loạn chức năng sàn chậu. Thăm khám sẽ giúp phát hiện và ngăn chặn kịp thời bệnh nguy hiểm này. Bên cạnh đó, thể dục sàn chậu cũng giúp mẹ phục hồi sức khỏe toàn diện và lấy lại vóc dáng xinh đẹp.

Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM hiện đang cung cấp dịch vụ sinh với chất lượng tuyệt vời. Bạn sẽ được thăm khám bởi các bác sĩ hàng đầu trong ngành, đồng thời có bác sĩ Nhi chuyên sơ sinh sẽ đón bé chào đời. Chúng tôi áp dụng phương pháp da kề da để tạo sự gần gũi và an toàn cho bé. Gói dịch vụ cũng bao gồm khám thai khi nhập viện và khám cấp cứu đa khoa. Ngoài ra, bạn sẽ được khám và đánh giá chức năng sàn chậu và được tư vấn tâm lý sau sinh với ưu đãi giảm 50% phí khám. Chúng tôi cũng tặng bạn đồ sơ sinh và cung cấp dịch vụ tắm và massage cho bé.

Hãy đến Trung tâm Sản Phụ khoa để được chăm sóc toàn diện sức khỏe thai kỳ trong 3 giai đoạn, chuẩn bị cho quá trình sinh và trở thành một người mẹ hoàn hảo. Để đặt hẹn hoặc được tư vấn về gói sinh, vui lòng liên hệ đến:

Tâm Anh – Hệ thống bệnh viện đa khoa.

Hà Nội nằm ở địa chỉ 108 Hoàng Như Tiếp, phường Bồ Đề, quận Long Biên, TP.Hà Nội.

Hotline liên hệ: 024 3872 3872 – 024 7106 6858.

TP.HCM: Địa chỉ số 2B Phổ Quang, Phường 2, Quận Tân Bình, Thành phố Hồ Chí Minh.

Hotline: 0287 102 6789 – 0287 300 6858 là số điện thoại liên hệ.

Fanpage: https://www.Facebook.Com/benhvientamanh.

Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh mong rằng bài viết trên đã mang lại cho mẹ những thông tin hữu ích về tam cá nguyệt, nhằm giúp mẹ có một thai kỳ khỏe mạnh và thai nhi phát triển toàn diện nhất.

Lần cập nhật gần nhất: 16:52 ngày 23/06/2022.

Bài viết có liên quan.

Hãy liên hệ với chúng tôi.

Bảo hiểm đối tác.