Có một giai đoạn trong cuộc sống của phụ nữ, mà ai cũng phải trải qua, đó là thời kỳ tiền mãn kinh và mãn kinh. Tuy nhiên, có đến 20% phụ nữ phải đối mặt với các triệu chứng nặng và cần sử dụng thuốc để điều trị. Vậy làm thế nào để vượt qua giai đoạn này một cách nhẹ nhàng?
Tiền mãn kinh là gì?
Thời kỳ mãn kinh là giai đoạn thông thường diễn ra từ 45 đến 55 tuổi, đánh dấu sự chấm dứt quá trình sinh sản ở phụ nữ. Nói cách khác, khi kinh nguyệt không còn xuất hiện, đó là lúc chính thức bước vào giai đoạn mãn kinh.
Tiền mãn kinh hay còn được biết đến là giai đoạn chuyển tiếp trước khi bước vào thời kỳ mãn kinh. Thời gian này có thể khác nhau tùy theo từng người và cơ địa của họ. Cùng với đó, các triệu chứng trong giai đoạn này cũng có thể không đồng nhất đối với mỗi người.
PGS.TS.BS Lưu Thị Hồng, Trưởng khoa Phụ sản của Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, đã thông báo rằng phụ nữ bước vào giai đoạn tiền mãn kinh từ 8 đến 10 năm trước khi mãn kinh, tức là ở độ tuổi 37 đến 45. Giai đoạn này là khi hệ trục vàng Não bộ – Tuyến yên – Buồng trứng suy giảm, không sản xuất đủ bộ ba nội tiết tố nữ gồm: estrogen, progesterone, testosterone để đáp ứng mọi hoạt động của cơ thể. Do đó, phụ nữ phải đối mặt với những rối loạn về tâm sinh lý, sức khỏe và cả sắc đẹp như nguy cơ loãng xương, rối loạn tim mạch, giảm ham muốn tình dục, khô âm đạo, dễ bị kích thích tâm lý gây nóng giận, chán nản, thiếu tập trung trong công việc, nóng bừng mặt, đổ mồ hôi đặc biệt là vào ban đêm, mất ngủ, chóng mặt, nhức đầu, hồi hộp và lo âu.
Trong giai đoạn cuối của thời kỳ tiền mãn kinh, sự sản xuất estrogen trong cơ thể người phụ nữ giảm dần. Giai đoạn này có thể kéo dài từ vài tháng đến tới 4 năm.
Khi buồng trứng sản xuất ít estrogen, thì thời kỳ mãn kinh chính thức bắt đầu. Trong giai đoạn này, trứng không còn được phóng thích nữa và chu kỳ kinh nguyệt sẽ dừng lại.
Lưu ý: 12 dấu hiệu tiền mãn kinh thường gặp nhất ở phụ nữ
Số liệu thống kê từ Hội Nội tiết Sinh sản và Vô sinh TP.HCM cho thấy, tại độ tuổi 30-35, có đến 25% phụ nữ Việt Nam bắt đầu trải qua những thay đổi trên cả 3 phương diện sức khỏe, vẻ đẹp và sinh lý, đánh dấu sự khởi đầu cho giai đoạn tiền mãn kinh-mãn kinh đầy sóng gió của phụ nữ.
1. Rối loạn kinh nguyệt
Kinh nguyệt không đều, có tháng đến sớm, có tháng đến muộn, đôi khi chỉ có kinh một lần sau 2-3 tháng là do sự cố về việc phóng thích trứng của buồng trứng gặp trục trặc. Tuy nhiên, một số bệnh ung thư phụ khoa cũng có thể gây ra sự rối loạn kinh nguyệt. Vì vậy, chị em phụ nữ cần lưu ý rằng nếu kinh nguyệt không đều từ 3 tháng trở lên, cần đi khám sức khỏe phụ khoa ngay lập tức.
2. Khó thụ thai
Ngoài vấn đề khó khăn về chu kỳ kinh nguyệt không đều, việc phóng thích trứng gặp trục trặc cũng làm cho việc thụ tinh tự nhiên của phụ nữ ở độ tuổi này trở nên khó khăn. Để có thể mang thai, nhiều phụ nữ ở độ tuổi này phải tìm đến sự hỗ trợ từ y học.
3. Bốc hỏa
Trong thời kỳ tiền mãn kinh, phụ nữ thường trải qua cảm giác nóng bừng từ ngực lên vai, cổ và mặt. Cảm giác này thường kéo dài khoảng 2-3 phút và có thể kéo dài lâu hơn. Mỗi ngày, bạn có thể trải qua nhiều lần cảm giác khó chịu này, đặc biệt là khi đang ngủ.
4. Thay đổi tính tình
Chị em thường có thể trở nên dễ nóng giận, nhạy cảm quá mức, lo âu và buồn phiền. Nếu không thể giải tỏa, trầm cảm sẽ là hệ quả tất yếu.
5. Dễ tăng cân
Quá trình trao đổi chất trong cơ thể sẽ chậm lại khi tuổi tác ngày càng cao. Những triệu chứng căng thẳng, lo lắng, mất ngủ thường xảy ra ở tuổi tiền mãn kinh sẽ làm cho các tế bào mỡ trắng tích tụ. Kết quả là bạn dễ tăng cân, đặc biệt là sự mất cân đối về vóc dáng do mỡ trắng tập trung chủ yếu ở vùng eo, bụng, đùi và bắp tay.
6. Đau nhức
Nguyên nhân gây ra tình trạng viêm xương khớp và tức ngực ở phụ nữ khi bước vào tuổi tiền mãn kinh là do sự thay đổi nồng độ hormone.
7. Thay đổi mức cholesterol
Hệ trục não bộ – tuyến yên – buồng trứng suy giảm làm giảm nội tiết tố trong cơ thể, gây ra những thay đổi không tốt về mức cholesterol máu, bao gồm tăng cholesterol lipoprotein mật độ thấp (LDL) – cholesterol xấu và giảm cholesterol lipoprotein mật độ cao (HDL) – cholesterol tốt. Tình trạng này tăng nguy cơ mắc bệnh tim ở phụ nữ.
8. Khô âm đạo
Trong thời kỳ tiền mãn kinh, âm đạo bị giảm lượng dịch tiết và độ đàn hồi, gây khó chịu, đau rát vùng kín và đau khi quan hệ tình dục. Điều này làm cho nhiều chị em phụ nữ mất đi sự hứng thú đối với chuyện chăn gối.
9. Mật độ xương giảm
Nếu mức độ estrogen giảm mạnh, có thể dẫn đến tình trạng hao hụt canxi nhanh hơn so với phụ nữ khác, gây ra sự yếu đi, xương xốp, dễ gãy. Điều này là nguyên nhân gây bệnh loãng xương, thoái hóa khớp… Để khắc phục, cần bổ sung nhiều canxi và vitamin D trong chế độ ăn, đồng thời tập luyện đều đặn hàng ngày. Bác sĩ cũng có thể kê đơn thuốc bổ sung canxi để bù đắp cho cơ thể lượng canxi đã mất.
10. Rối loạn giấc ngủ
Cải thiện giấc ngủ bị rối loạn bằng cách thiết lập thói quen ngủ đúng giờ, ngủ trước 23h, không ngủ trưa quá 30 phút, không sử dụng thiết bị điện tử trước khi ngủ 2 giờ. Nếu tình trạng không cải thiện và nghiêm trọng hơn, cần tham khảo ý kiến bác sĩ để tìm biện pháp khắc phục hiệu quả.
11. Ra máu nhiều trong kỳ kinh nguyệt
Nếu bất ngờ bạn bị ra máu nhiều hơn so với những kỳ kinh nguyệt trước, có thể bạn đang gặp vấn đề về chu kỳ kinh nguyệt. Tuy nhiên, sự giảm hormone progesterone cũng có thể gây ra một số vấn đề khác như u xơ tử cung.
12. Suy giảm trí nhớ
Những biến đổi trong nội tiết tố cùng với các dấu hiệu mãn kinh trước (như thay đổi tâm trạng và rối loạn giấc ngủ) có thể gây suy giảm trí nhớ. Rất may, vấn đề quên nhanh sẽ được khắc phục khi bạn tiến vào giai đoạn mãn kinh.
PGS.TS.BS Lưu Thị Hồng nhấn mạnh rằng, triệu chứng có thể xuất hiện sớm hay muộn tùy theo cơ địa của từng người. Vì vậy, phụ nữ nên lắng nghe cơ thể mình để sớm nhận diện các dấu hiệu và có biện pháp khắc phục kịp thời, thay vì chỉ dựa vào độ tuổi.
Nguyên nhân gây rối loạn tiền mãn kinh
Tiền mãn kinh và mãn kinh là hai giai đoạn tự nhiên xảy ra trong cuộc sống của phụ nữ. Mặc dù gây khó chịu, nhưng các triệu chứng này là hoàn toàn bình thường và sẽ tự giảm đi mà không cần sử dụng thuốc. Tuy nhiên, có những trường hợp không theo quỹ đạo, tức là xảy ra sớm hơn (trước 35 tuổi) hoặc muộn hơn (sau 50 tuổi), và đi kèm với nhiều triệu chứng không thoải mái, ảnh hưởng đến tâm lý, sức khỏe và công việc của phụ nữ. Đó là tình trạng rối loạn tiền mãn kinh, cần được can thiệp kịp thời để trở lại trạng thái bình thường.
Hiện tượng rối loạn tiền mãn kinh ở phụ nữ có nguyên nhân chính là sự suy giảm hệ trục Não bộ – Tuyến yên – Buồng trứng, gây thay đổi bộ 3 nội tiết tố Estrogen, Progesterone, Testosterone trong cơ thể. Quá trình này diễn ra mạnh mẽ và nhanh chóng khi tuổi tác càng cao, dẫn đến những vấn đề rối loạn trong thời kỳ này.
Mặc dù vậy, một số người có thể trải qua giai đoạn mãn kinh sớm hơn so với trung bình vì:
Điều trị triệu chứng rối loạn tiền mãn kinh bằng cách nào?
Có người trải qua giai đoạn tiền mãn kinh nhẹ nhàng, trong khi một số người lại gặp hàng loạt triệu chứng rối loạn tiền mãn kinh. Bác sĩ có thể chỉ định điều trị bằng thuốc hoặc liệu pháp bổ sung nội tiết tố tùy theo từng trường hợp. Tuy nhiên, đa phần phụ nữ có thể giải quyết những khó khăn trong giai đoạn này bằng những giải pháp đơn giản.
Về chế độ ăn uống
Nên bổ sung thêm chất đạm, axit béo omega-3, chất xơ và canxi vào thực đơn hàng ngày nhằm tăng cường sức khỏe.
Chất đạm
Ở độ tuổi tiền mãn kinh, cơ thể bắt đầu mất cân bằng và khối lượng cơ bắt đầu giảm đi. Vì vậy, việc tăng lượng protein trong khẩu phần ăn là cần thiết để duy trì khối lượng cơ. Protein không chỉ hỗ trợ duy trì mà còn giúp điều chỉnh cảm giác thèm ăn, lượng đường trong máu và cân bằng hormone trong cơ thể. Các nguồn protein tốt bao gồm thịt nạc, thịt gia cầm, cá, trứng và các loại đậu.
Axit béo omega-3
Axit béo omega-3 có tác dụng giảm viêm, cải thiện tâm trạng và ngăn ngừa chứng trầm cảm. Vì vậy, phụ nữ nên bổ sung các loại cá béo (như cá ngừ, cá thu, cá trích…) Vào chế độ ăn. Nếu lượng cá béo cung cấp chưa đủ, viên uống dầu cá cũng là một lựa chọn tốt.
Chất xơ
Các loại rau, củ, quả, ngũ cốc nguyên hạt và đậu có chứa chất xơ, giúp bạn cảm thấy no lâu hơn, giảm cảm giác thèm ăn và duy trì cân nặng. Điều này đặc biệt hữu ích cho phụ nữ tiền mãn kinh, những người có xu hướng tăng cân do tốc độ trao đổi chất chậm.
Chưa chỉ vậy, chất xơ còn đã được chứng minh là có tác dụng giảm nguy cơ mắc các bệnh lão hóa như bệnh tim, đột quỵ và ung thư.
Canxi
Khi nguy cơ loãng xương gia tăng, hãy tăng lượng canxi hàng ngày lên 1.200mg. Vitamin D cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hấp thụ canxi tối đa trong cơ thể. Hãy ưa thích sữa không đường tách béo, các loại đậu, động vật có vỏ, trứng… Bởi chúng là nguồn canxi phong phú.
Cùng với những thực phẩm có lợi, trong thời kỳ tiền mãn kinh cần hạn chế hoặc tránh một số thực phẩm như sau:
Về chế độ sinh hoạt
Cách sống khoa học sẽ giúp bạn giảm bớt những triệu chứng đau đớn do rối loạn tiền mãn kinh. Cụ thể:
Sử dụng thuốc
Khi triệu chứng mãn kinh của bạn trở nên nghiêm trọng và ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống, bác sĩ sẽ sử dụng các loại hormon thay thế như estrogen và progesterone. Điều trị nội tiết có thể bao gồm điều trị estrogen toàn thân hoặc khu trú, liệu pháp kết hợp estrogen và progesterone, hoặc điều trị estrogen có hoặc không kèm progesterone. Tuy nhiên, việc sử dụng loại thuốc nào, liều lượng bao nhiêu và thời gian điều trị cần được bác sĩ cân nhắc kỹ lưỡng để tránh rủi ro cho sức khỏe. Vì vậy, không nên tự ý dùng thuốc mà cần đến một cơ sở y tế uy tín có chuyên khoa phụ sản để được kiểm tra sức khỏe và được bác sĩ chỉ định cách dùng thuốc.
Tư vấn và điều trị chứng rối loạn tiền mãn kinh tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh hiện đang cung cấp dịch vụ Khám, tư vấn, chăm sóc và điều trị rối loạn tiền mãn kinh, mãn kinh nhằm hỗ trợ chị em phụ nữ vượt qua giai đoạn này một cách nhẹ nhàng. Chúng tôi cam kết mang đến cho bạn kiến thức cơ bản về thời kỳ “giông bão” này và dựa trên triệu chứng và tình trạng sức khỏe của bạn, chúng tôi sẽ chỉ định phương pháp điều trị chính xác và hiệu quả như việc uống thuốc hoặc can thiệp cần thiết.
Khi triệu chứng rối loạn tiền mãn kinh trở nên nghiêm trọng, bác sĩ sẽ xem xét xem liệu có nên sử dụng thuốc để can thiệp hay không.
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh không chỉ có đội ngũ bác sĩ giỏi chuyên môn và thấu hiểu tâm lý người bệnh, mà còn tập trung đầu tư vào hệ thống cơ sở vật chất vượt trội, ưu việt. Chúng tôi luôn cập nhật công nghệ tiên tiến nhất trong khu vực và trên thế giới để giúp chẩn đoán bệnh lý chuẩn xác và rút ngắn thời gian điều trị. Chúng tôi cũng hỗ trợ phụ nữ trải qua thời kỳ tiền mãn kinh – mãn kinh một cách nhẹ nhàng và thoải mái.
Bạn có thể liên hệ theo các cách sau để đăng ký dịch vụ khám, tư vấn và điều trị các rối loạn tiền mãn kinh, mãn kinh tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh.
Bệnh viện Tâm Anh là một hệ thống bệnh viện đa khoa.
Đường Hoàng Như Tiếp số 108, phường Bồ Đề, quận Long Biên, thành phố Hà Nội.
Hotline: 024 3872 3872 – 024 7106 6858 có sẵn để liên hệ.
2B Phổ Quang, Phường 2, Quận Tân Bình, Thành phố Hồ Chí Minh.
Hotline: 0287 102 6789 – 0287 300 6858 có sẵn để liên hệ.
Hạ Vũ.
Tôi là Nguyễn Văn Sỹ có 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thiết kế, thi công đồ nội thất; với niềm đam mê và yêu nghề tôi đã tạo ra những thiết kếtuyệt vời trong phòng khách, phòng bếp, phòng ngủ, sân vườn… Ngoài ra với khả năng nghiên cứu, tìm tòi học hỏi các kiến thức đời sống xã hội và sự kiện, tôi đã đưa ra những kiến thức bổ ích tại website nhaxinhplaza.vn. Hy vọng những kiến thức mà tôi chia sẻ này sẽ giúp ích cho bạn!