Ngày 19/11/1997, sau một khoảng thời gian dài nghiên cứu, phát triển, lịch sử Internet Việt Nam ghi nhận là ngày mà đất nước hình chữ S kết nối với mạng thông tin toàn cầu. Trong suốt gần 20 năm qua, Internet đã có những tác động trực tiếp, gây thay đổi nhiều quan điểm và cách sống của người dân Việt Nam.
Trong suốt thời gian gần đây, mạng di động cũng đã có những thay đổi đáng kể. Không chỉ sự phát triển của đường truyền Internet, mà ngay cả mạng di động cũng đã giúp người dùng tại Việt Nam kết nối và tiếp cận công nghệ toàn cầu và khu vực một cách dễ dàng hơn.
Từ cơ bản với mạng thông tin di động 1G.
Cơ sở hạ tầng di động không dây ban đầu trên toàn cầu là 1G. Nó được giới thiệu lần đầu trong những năm đầu thập kỷ 80. 1G sử dụng các anten thu phát sóng gắn bên ngoài, kết nối bằng tín hiệu tương tự đến các trạm thu phát sóng và nhận xử lý tín hiệu thoại thông qua các module gắn trong điện thoại di động. Vì tích hợp đồng thời 2 module thu và phát tín hiệu, các thiết bị di động đầu tiên trên thế giới có kích thước lớn và nặng.
Các công cụ thu phát tín hiệu analog to và dải tần càng là tiêu biểu cho thế hệ mạng di động 1G. Tuy nhiên, tại Việt Nam, khi mạng 1G trở nên phổ biến trên toàn cầu, vẫn chưa thực sự được nhiều người biết đến. Vào thời điểm này, hầu hết người Việt đều sử dụng điện thoại bàn với kết nối có dây. Chỉ một phần nhỏ được trang bị những chiếc bộ đàm có tần số từ 136-174MHz để liên lạc qua không dây.
Những bước đầu tiên cùng công nghệ 2G.
Đầu tiên, khoảng đầu năm 2006, Bước hội nhập đầu tiên của Việt Nam với mạng di động được đánh dấu bằng công nghệ GSM (Hệ thống liên lạc di động toàn cầu), và cũng trùng với thời điểm Internet xuất hiện trên toàn cầu.
Mạng 2G sử dụng các tín hiệu kỹ thuật số thay thế tín hiệu analog của thế hệ 1G và được áp dụng lần đầu tiên tại Phần Lan, là thế hệ kết nối thông tin di động mang tính cải tiến cũng như khác hoàn toàn so với thế hệ đầu tiên. Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi hầu hết điện thoại 2G được sử dụng trên toàn cầu thời điểm đó là các chiếc Nokia “huyền thoại”, đã gây ấn tượng lâu dài cho tới khi bị thay thế hoàn toàn bởi smartphone.
Trong suốt một khoảng thời gian kéo dài, mạng 2G đã đem đến cho người sử dụng điện thoại di động 3 lợi ích tiến bộ: mã hóa dữ liệu dưới dạng số, phạm vi kết nối rộng hơn 1G và đặc biệt là sự xuất hiện của tin nhắn văn bản đơn giản – SMS. Theo đó, các tín hiệu thoại khi được nhận sẽ được mã hóa thành tín hiệu số trong nhiều hình thức mã hóa (codecs) khác nhau, cho phép nhiều gói mã thoại được truyền qua cùng một khối thông tin, tiết kiệm thời gian và chi phí.
Trong giai đoạn này, mọi người bắt đầu thấy những chiếc smartphone nhỏ gọn, có kích thước nhỏ và đa dạng về kiểu dáng. Đồng thời, tín hiệu kỹ thuật số truyền nhận trong thế hệ 2G tạo ra sóng nhẹ hơn và sử dụng các chip thu phát nhỏ hơn, giúp tiết kiệm diện tích trong thiết bị. Hiện tại, mạng 2G vẫn được sử dụng làm phương thức liên lạc chính để gọi điện và nhắn tin.
Khi mạng di động kết hợp với Internet.
Cùng với việc tích hợp Internet, con người đã nhận thấy rằng chỉ có khả năng nghe gọi và gửi tin nhắn SMS trên điện thoại thông qua mạng 2G là không đủ. Một vài năm sau đó, xuất hiện GPRS (General Packet Radio Service), còn được gọi là 2.5G, với vai trò là mạng viễn thông đời đầu giúp máy người dùng kết nối với Internet.
Chắc chắn, dù có tốc độ khá chậm và cũng đã ra mắt khá lâu, thuật ngữ GPRS đã liên kết với tuổi thơ của nhiều thế hệ 7X, 8X. Nó mở ra một kỷ nguyên hoàn toàn mới, khi lần đầu tiên được biết Internet là gì và sử dụng GPRS để tải các ứng dụng trò chơi, tải nhạc, gửi văn bản MMS,… Trên chiếc BlackBerry hay chiếc Nokia của mình.
Mạng E thực tế là GPRS nâng cao, hay còn được gọi là 2.75G (ở giữa 2.5G và 3G). Đây là giao thức viễn thông làm nền tảng cho sự phát triển của 3G và 4G trong tương lai, mặc dù tốc độ kết nối internet chậm hơn, nhưng giao thức này vẫn được sử dụng phổ biến vì nó là nền tảng phát triển cho 3G và 4G, thậm chí là 5G trong tương lai. Một khái niệm dễ bị hiểu nhầm với mạng 2.5G là mạng E, hay còn được gọi là EDGE (viết tắt của Enhanced Data rate for GSM Evolution), mà ngay cả bây giờ chúng ta vẫn thường thấy trên smartphone khi di chuyển vào các khu vực sóng 3G yếu, sóng không ổn định.
Để triển khai EDGE, nhà cung cấp mạng phải thay đổi trạm phát sóng BTS và thiết bị di động so với mạng GPRS. Ngoài việc sử dụng GMSK, EDGE sử dụng phương pháp điều chế 8-PSK để tăng tốc độ truyền dữ liệu lên đến 384 kbit/s, nhanh hơn đáng kể so với mạng 2.5G.
”Chiếc điện thoại” 3G.
Tiên tiến hơn so với các thế hệ trước đó, 3G, viết tắt của Thế hệ thứ ba/ UMTS (Hệ thống Viễn thông Di động Toàn cầu), đóng vai trò là thế hệ truyền thông di động thứ ba. Nó cho phép người dùng di động truyền tải cả dữ liệu thoại và dữ liệu ngoài thoại (tải dữ liệu, gửi thư điện tử, tin nhắn nhanh, hình ảnh, âm thanh, video clips….).
Mạng 3G yêu cầu một khoản đầu tư lớn để xây dựng, vì phải trang trải chi phí bản quyền tần số trong nhiều năm trước khi thu nhập từ mạng 3G được tạo ra. Điện thoại video thường được miêu tả như một dịch vụ hàng đầu của 3G. Giá tần số cho công nghệ 3G rất đắt đỏ ở nhiều nước, nơi mà việc bán đấu giá tần số mang lại hàng tỷ Euro cho các chính phủ.
Việc triển khai mạng 3G tại nhiều quốc gia nước ngoài trừ Nhật Bản và Hàn Quốc đã bị trì hoãn do các nhà cung cấp dịch vụ viễn thông gặp khó khăn về tài chính. Điều này xảy ra vì yêu cầu về bản quyền tần số đã bị bỏ qua trong quá trình phát triển hạ tầng công nghệ thông tin quốc gia, điều này đã được đặt lên làm ưu tiên hàng đầu.
Nhật Bản là quốc gia đầu tiên triển khai 3G một cách phổ biến, dẫn đầu bởi nhà mạng NTT DoCoMo. Và đến năm 2005, khoảng 40% số thuê bao tại Nhật Bản là thuê bao 3G, và mạng 2G dần trở nên ít được quan tâm trong lĩnh vực công nghệ tại Nhật Bản.
Vào tháng 12/2009, MobiFone cũng tiếp bước VinaPhone để phủ sóng công nghệ 3G tại nhiều tỉnh thành trên toàn quốc. Trong khi đó tại Việt Nam, dù xuất hiện nhiều trong các đề án hồi cuối năm 2006 đến đầu 2008, nhưng mãi tới tháng 10/2009, mạng 3G mới lần đầu tiên được phủ sóng bởi VinaPhone ở 13 tỉnh, thành phố trên toàn quốc là: Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh, Thanh Hóa, Nghệ An, Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Khánh Hòa, Thành phố Hồ Chí Minh, Cần Thơ, Đồng Nai, Bình Dương và Vũng Tàu.
CDMA 2000, TD-SCDMA, UMTS (W-CDMA), và Wideband CDMA là 4 phần riêng biệt của công nghệ di động thế hệ 3G, tuy nhiên ban đầu 3G đã được dự định là một tiêu chuẩn duy nhất trên toàn cầu.
Có thể kết nối internet thông qua mạng HSPA giúp người dùng truy cập web một cách nhanh chóng và ổn định.
Tên gọi ngắn gọn H+ là (Evloved High Speed Packet Access) – phiên bản nâng cấp của HSPA giúp tăng cường khoảng 40% so với kí hiệu H thông thường. Tuy nhiên
4G (LTE) đặt ra tiêu chuẩn mới cho mạng di động tại Việt Nam.
Công nghệ 4G, là công nghệ truyền thông không dây thế hệ thứ tư, đã được cộng đồng quốc tế công nhận và áp dụng từ rất lâu. Nó cho phép truyền tải dữ liệu với tốc độ tối đa lên tới 1 – 1,5 Gbit/s trong điều kiện lý tưởng. Khắp đất nước Việt Nam, 4G đã được phủ sóng tại nhiều tỉnh thành trong năm 2017.
Đầu tiên của NTT DoCoMo cho biết, điện thoại 4G có thể nhận dữ liệu với tốc độ 100 Mbit/s khi di chuyển và tới 1 Gbit/s khi đứng yên, cũng như cho phép người dùng có thể tải và truyền lên các hình ảnh, video clips chất lượng cao. Công nghệ 4G được hiểu là chuẩn tương lai của các thiết bị không dây. Mạng điện thoại 3G hiện tại của DoCoMo có tốc độ tải là 384 Kbit/s và truyền dữ liệu lên với tốc độ 129 Kbit/s.
Trong thời gian sắp tới, mạng di động 4G và thậm chí là 5G sẽ được triển khai khắp lãnh thổ Việt Nam. Hiện tại, đã có hơn 80.000 trạm phát sóng 4G được triển khai và đang hoạt động. Đồng thời, các nhà mạng cũng đưa ra nhiều gói cước hấp dẫn với giá cả thấp hơn so với mạng 3G truyền thống. Mục tiêu của việc triển khai này là để đảm bảo rằng tất cả người dùng sẽ chuyển sang sử dụng mạng 4G và 5G.
Có thể thấy, xem xét toàn bộ quá trình phát triển của mạng di động tại Việt Nam dưới sự tác động của Internet, chúng ta đã có những thay đổi đáng kể trong thói quen sử dụng chiếc điện thoại nhỏ gọn. Bất cứ ai cũng cần nhiều hơn khi muốn truy cập vào Internet để duyệt web, thực hiện cuộc gọi video, lướt Facebook, gửi thư điện tử, xem video, hoặc chơi game trực tuyến từ những nhu cầu đơn giản như gọi điện, nhắn tin.
Nếu không có những nhà mạng cung cấp dịch vụ đầy khó khăn và nỗ lực, biểu hiện sự nhiệt thành, mục tiêu mang đến nhiều ưu đãi và thay đổi thói quen của người dùng di động Việt Nam, thì có lẽ hiện tại chúng ta đã ở một khoảng cách còn xa hơn nhiều so với sự phát triển chung trên thế giới.
Nguyễn Nguyễn.
Tôi là Nguyễn Văn Sỹ có 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thiết kế, thi công đồ nội thất; với niềm đam mê và yêu nghề tôi đã tạo ra những thiết kếtuyệt vời trong phòng khách, phòng bếp, phòng ngủ, sân vườn… Ngoài ra với khả năng nghiên cứu, tìm tòi học hỏi các kiến thức đời sống xã hội và sự kiện, tôi đã đưa ra những kiến thức bổ ích tại website nhaxinhplaza.vn. Hy vọng những kiến thức mà tôi chia sẻ này sẽ giúp ích cho bạn!