Vấn đề ô nhiễm môi trường đang thu hút sự quan tâm đặc biệt của tất cả mọi đối tượng. Không chỉ ảnh hưởng xấu đến môi trường sống mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe của nhiều người. Để đánh giá mức độ ô nhiễm không khí, thường được sử dụng chỉ số AQI. Vậy AQI là gì? Liên quan đến sức khỏe như thế nào? Hãy cùng AiHealth khám phá thêm chi tiết thông qua bài viết dưới đây nhé!
AQI là gì?
Chỉ số Chất lượng Không Khí (AQI) là một thước đo hàng ngày để đánh giá sạch sẽ hoặc ô nhiễm của không khí xung quanh chúng ta. Nó được sử dụng để xác định mức độ ô nhiễm của không khí và có thể được theo dõi qua các phương tiện thông tin đại chúng, internet, báo đài,… Tuy nhiên, vẫn còn một số người chưa hiểu rõ AQI là gì.
Chỉ số chất lượng không khí (AQI) là gì?
Bao gồm các chỉ số AQI phổ biến về ô nhiễm môi trường, được tính toán bởi các chuyên gia thuốc thuộc Cơ quan bảo vệ môi trường Hoa Kỳ – EPA.
Các hợp chất gây ô nhiễm được sinh ra từ các cơ sở sản xuất, nhà máy, phương tiện giao thông,… Sau đó phản ứng với tia UV mặt trời là nguyên nhân gây ra Ozone mặt đất.
Để đánh giá mức độ ô nhiễm phân tử, ta dùng chỉ số PM 2.5 và PM 10. Những hạt bụi này có thể xâm nhập vào đường hô hấp của con người khi hít thở và chúng được tạo thành từ các chất như nitơ, sunphua, cacbon và các hợp chất khác. Ngoài ra, loại hạt PM 2.5 còn được tạo ra từ việc đốt rác thải, sử dụng nhiên liệu hóa thạch, công trình xây dựng, nhiên liệu xe cộ, hút thuốc và phá rừng.
Chỉ số khí sulfur dioxide, khí carbon monoxide và khí nitrogen dioxide.
Sức khỏe của con người được bảo vệ bởi tiêu chuẩn chỉ số chất lượng không khí quốc gia đã được thiết lập bởi Cục Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA) cho từng chất gây ra ô nhiễm. Vì vậy, ngưỡng chỉ số Chất lượng Không Khí (AQI) đạt mức nào sẽ tiềm ẩn nguy cơ cho sức khỏe.
Mức đánh giá từ 0 đến 50 là tốt.
Trong khoảng từ 51 đến 100, chất lượng không khí trung bình có thể được chấp nhận.
Trong khoảng từ 101 đến 150: Mức độ ô nhiễm ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe.
Khi không cần thiết, cần tránh ra ngoài đường ở mức độ xấu từ 151 đến 200.
Khoảng từ 201 đến 300: Mức độ kém, cảnh báo ảnh hưởng đến sức khỏe.
Khi chất lượng không khí ở mức từ 301 đến 500, thì sức khỏe sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Chỉ số chất lượng không khí AQI.
Ảnh hưởng của AQI đến sức khỏe
Một số tác động đáng chú ý bao gồm chỉ số chất lượng không khí hiện tại vượt quá ngưỡng cảnh báo bởi nó có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của con người.
Đối với hệ hô hấp
Các thành phần, sự kết hợp các chất gây ô nhiễm, thời gian tiếp xúc, mức độ ô nhiễm có trong khí quyển, số lượng khí thở vào và lượng chất ô nhiễm đã thâm nhập vào phổi sẽ phụ thuộc vào tác động của ô nhiễm không khí đến hệ thống hô hấp.
Bụi mịn PM2.5 phối hợp cùng với khí NO2, SO2, CO nhiều sẽ gây trở ngại cho việc Hemoglobin hấp thụ oxy, dẫn đến thiếu oxy trong tế bào. So với PM10, PM2.5 lại có mức độ nguy hiểm cao hơn. Điều này là do chúng có kích thước nhỏ, dễ dàng xâm nhập vào các mạch máu và phổi, thậm chí còn có thể đi vào hệ tuần hoàn máu.
Tác động của ô nhiễm không khí thường được quan sát rõ nhất tại phổi, bao gồm các dấu hiệu như khó thở, tăng nguy cơ hen suyễn. Nếu tiếp xúc với không khí ô nhiễm trong thời gian dài, nguy cơ mắc ung thư phổi cũng tăng lên. Bên cạnh đó, khi chất lượng không khí giảm sút, người bệnh cũng dễ bị viêm xoang, viêm mũi dị ứng…
Đối với tim mạch
Hiệu ứng ác tính của không khí ô nhiễm đến sức khỏe hệ tim mạch đã được một số nghiên cứu chỉ ra và có thể dẫn đến nguy cơ đau tim, đột quỵ. Bụi nhỏ và các chất hóa học kháng viêm hoặc có trong bụi có khả năng lan tỏa từ phổi vào hệ tuần hoàn và gây ảnh hưởng đến hoạt động của tim mạch.
Tác động của không khí ô nhiễm ảnh hưởng đến quá trình co thắt, giãn nở của các mạch máu. Khói thuốc và ô nhiễm không khí có tác dụng làm giảm kích thước của các mạch máu và gây trở ngại cho huyết mạch. Điều này tăng nguy cơ hình thành cục máu động tại động mạch, đây là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến nhồi máu cơ tim.
Đối với quá trình sinh sản
Vùng không khí không bị ô nhiễm có ít nguy cơ mắc chứng tự kỷ hơn so với những người bình thường. Tuy nhiên, khi bước vào giai đoạn cuối thai kỳ, nguy cơ này sẽ tăng gấp đôi đối với phụ nữ sống trong các vùng bị ô nhiễm. Hơn nữa, ô nhiễm không khí cũng có thể gây giảm chất lượng tinh trùng và ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nam giới.
Chất lượng không khí ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
Đối với thận và một số cơ quan khác
Sự liên kết chặt chẽ và cần thiết đối với bệnh nhân mắc bệnh thận, đặc biệt là suy thận, có sự ảnh hưởng tiêu cực bởi sự ô nhiễm không khí. Nguyên nhân được cho là do sự ô nhiễm không khí gây ra gánh nặng lớn cho thận, khiến chức năng của chúng không thể hoạt động hiệu quả để lọc bớt các phân tử ô nhiễm trong máu. Vì vậy, điều này dẫn đến suy giảm chức năng của thận và tạo ra các bệnh lý nguy hiểm.
Ngoài ra chỉ số chất lượng không khí AQI còn ảnh hưởng xấu đến một số cơ quan, bộ phận khác như:.
Sức khỏe xương cốt kém: Tăng nguy cơ bị loãng xương và gãy xương.
Gây hại cho làn da già cỗi: Các chất độc hại thường phá hủy các tế bào da và tác động đến quá trình phục hồi da, dẫn đến thay đổi nhanh chóng của màu sắc da và khiến cho quá trình lão hóa xảy ra nhanh hơn, khiến cho da dần trở nên xấu đi.
Bài viết này chia sẻ một số thông tin về chỉ số AQI và tác động của nó đến sức khỏe con người. Hy vọng bạn có thể tìm được kiến thức hữu ích để bảo vệ sức khỏe của mình. Để cập nhật thêm thông tin, bạn có thể theo dõi AiHealth. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, vui lòng liên hệ tổng đài 1900 6487 để được giải đáp.
Tôi là Nguyễn Văn Sỹ có 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thiết kế, thi công đồ nội thất; với niềm đam mê và yêu nghề tôi đã tạo ra những thiết kếtuyệt vời trong phòng khách, phòng bếp, phòng ngủ, sân vườn… Ngoài ra với khả năng nghiên cứu, tìm tòi học hỏi các kiến thức đời sống xã hội và sự kiện, tôi đã đưa ra những kiến thức bổ ích tại website nhaxinhplaza.vn. Hy vọng những kiến thức mà tôi chia sẻ này sẽ giúp ích cho bạn!