Làm sao để biết bé thiếu chất gì?

Tìm ra tình trạng dinh dưỡng của con là điều mà cha mẹ đều ước ao. Tuy nhiên, để xác định bé đang thiếu gì thì làm sao? Fitobimbi sẽ cung cấp thông tin chi tiết cho bạn trong bài viết dưới đây.

Vì sao bố mẹ cần biết bé thiếu chất dinh dưỡng gì?

Các chất dinh dưỡng như vitamin A, B, C, D, canxi, sắt, kẽm và các dưỡng chất khác như tinh bột, protein, lipid, chất xơ đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển toàn diện của trẻ em. Cha mẹ cần phải xác định những chất dinh dưỡng mà trẻ em thiếu để bổ sung cho chúng. Chỉ khi cân bằng đầy đủ các chất này, thì cơ thể trẻ mới có thể phát triển khỏe mạnh.

Cha mẹ nhanh chóng đưa con đi kiểm tra định kỳ nếu phát hiện thiếu hụt chất dinh dưỡng nào. Đa số trẻ thiếu hụt chất dinh dưỡng do chế độ ăn uống không đầy đủ, tuy nhiên có một số bệnh tật ảnh hưởng đến quá trình hấp thu, chuyển hóa và tiêu hóa các chất dinh dưỡng, ví dụ như viêm ruột, suy giảm chức năng thận, tổn thương gan, tụy hoặc các bệnh lý bẩm sinh…

Cách phát hiện thiếu hụt chất dinh dưỡng ở trẻ em

Cha mẹ phải làm thế nào để phát hiện ra bé thiếu chất gì? Dựa trên ba yếu tố sau đây.

Thói quen ăn uống của trẻ

Nhu cầu dinh dưỡng của trẻ sẽ được đáp ứng đầy đủ nếu trẻ ăn đủ và có chế độ ăn cân đối. Tuy nhiên, nếu trẻ lười ăn hoặc không muốn ăn một loại thực phẩm nào đó, trẻ có nguy cơ bị thiếu dinh dưỡng cao. Vì vậy, chế độ ăn của trẻ em rất quan trọng để cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho sự phát triển của trẻ.

Khi thiếu hụt tất cả các dưỡng chất, bao gồm cả dưỡng chất cần thiết và không cần thiết, trẻ sẽ có xu hướng ăn uống ít hơn. Điều này dẫn đến việc trẻ không cung cấp đủ năng lượng cho hoạt động của cơ thể do thiếu tinh bột, không tăng cường hệ xương và cơ bắp do thiếu protein. Ngoài ra, trẻ cũng không phát triển trí não thông minh và nhanh nhẹn do thiếu lipid. Bên cạnh đó, thiếu hụt các loại vitamin và khoáng chất cần thiết như vitamin A, B, C, D, canxi, sắt, kẽm, đồng cũng ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ.

Thiếu protein, vitamin B và kẽm là rất phổ biến đối với những trẻ không ưa ăn thịt hoặc ăn chay cùng gia đình. Mặc dù một số loại đậu, rau xanh, trái cây có chứa chất đạm, vitamin B và kẽm, nhưng chúng không đầy đủ và khó hấp thu như thịt, cá.

Thường thì các bé hay không thích ăn rau củ và trái cây nên thiếu hụt nhiều loại vitamin, khoáng chất và chất xơ. Rau củ quả có chứa rất nhiều chất xơ, giúp cho hệ tiêu hóa của các bé được khỏe mạnh, đồng thời là nguồn cung cấp vitamin cần thiết cho các bé. Nếu thiếu hụt, dù chỉ một lượng nhỏ, các bé không thể phát triển bình thường.

Nếu trẻ ít uống sữa, có thể gặp thiếu hụt canxi và vitamin D3. Hai chất dinh dưỡng này được tìm thấy phong phú trong sữa và các sản phẩm từ sữa như sữa chua, phô mai. Dạng canxi và vitamin D3 trong sữa cũng dễ dàng được tiêu hóa và phù hợp với sức khỏe của trẻ em.

Bạn có thể sử dụng các sản phẩm bổ sung cho trẻ để giúp trẻ lấy đủ vitamin D3. Tuy nhiên, bạn cần kiểm tra xem trẻ có đáp ứng đủ nhu cầu cho từng độ tuổi không. Nếu trẻ được bổ sung vitamin D3 ngay sau khi sinh, trẻ sẽ ít bị thiếu hụt vitamin này. Ví dụ, trẻ trên 1 tuổi cần 600 IU vitamin D3, nhưng nếu bạn chỉ cung cấp cho trẻ 400 IU như trong giai đoạn sơ sinh, trẻ vẫn có nguy cơ thiếu hụt vitamin này. Ngoài ra, nếu trẻ không được cung cấp đủ vitamin D3, trẻ có thể gặp các vấn đề về sức khỏe như loãng xương hoặc suy dinh dưỡng.

Dấu hiệu trẻ thiếu vi chất dinh dưỡng

Các triệu chứng lạ lẫm sẽ xuất hiện trên cơ thể trẻ khi thiếu hụt vi chất trong thời gian dài và nghiêm trọng. Nếu quan sát và theo dõi kỹ càng, bạn có thể tìm thấy những dấu hiệu thiếu vi chất của trẻ.

Nhiều dưỡng chất bị thiếu hụt dẫn đến tình trạng cân nặng nhẹ và suy dinh dưỡng ở trẻ lười ăn. Trẻ sẽ phát triển chậm và có kích thước thấp hơn so với bạn bè cùng trang lứa.

Trẻ em không đủ canxi và vitamin D3 sẽ bị các dấu hiệu của bệnh còi xương như: mọc răng chậm, răng không đều, cẳng tay, cẳng chân bị biến dạng, cột sống cong vẹo và không phát triển chiều cao đúng cách. Người lớn có thể cảm thấy đau cẳng chân, bị chuột rút thường xuyên và dễ gãy móng tay, móng chân.

Hệ miễn dịch thường bị tác động bởi sự thiếu hụt vitamin A và C, đó là nguyên nhân dẫn đến tình trạng ốm vặt và sự phục hồi chậm chạp ở trẻ. Ngoài ra, thiếu vitamin A còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng nhìn của trẻ.

Bệnh lý suy giảm sức khỏe do thiếu chất dinh dưỡng sắt ở trẻ em có thể gây ra da xanh xao, môi và lòng bàn tay nhạt nhoà. Trẻ thường cảm thấy mệt mỏi, buồn ngủ, kém tập trung, và có kết quả học tập kém.

Trẻ nhỏ thiếu kẽm thường thể hiện qua tình trạng tóc rụng, viêm da, tiêu chảy kéo dài và chậm lành các vết thương.

Đi khám và xét nghiệm

Các biểu hiện đưa ra gợi ý cho phụ huynh nhận biết nhanh chóng về thói quen ăn uống và tình trạng thiếu hụt vi chất của trẻ. Tuy nhiên, việc chẩn đoán chính xác nhất là đến phòng khám và tiến hành xét nghiệm. Bác sĩ có kinh nghiệm lâu năm sẽ dễ dàng phát hiện các dấu hiệu thiếu hụt dinh dưỡng của trẻ hơn phụ huynh. Mức độ thiếu hụt dinh dưỡng của trẻ sẽ được xác định rõ ràng thông qua kết quả xét nghiệm máu.

Cách phòng tránh thiếu chất dinh dưỡng ở trẻ em

Thiết lập chế độ ăn uống lành mạnh, cung cấp thực phẩm bổ sung cho trẻ và khuyến khích trẻ thường xuyên tắm nắng để hỗ trợ cho việc cung cấp dinh dưỡng cho trẻ.

Chế độ dinh dưỡng đầy đủ và cân bằng

Bạn nên cho bé dưới 6 tháng tuổi bú sữa mẹ toàn thời gian và cách nhau khoảng 3 giờ mỗi lần. Khi bé bắt đầu ăn dặm, bạn vẫn nên tiếp tục cho bé bú sữa mẹ và đồng thời hướng dẫn bé ăn thực phẩm rắn. Sau đó, khi bé đã ăn nhai tốt hơn, bạn sẽ chuyển sang cho bé ăn cơm với 3 bữa ăn chính và 2 bữa ăn phụ trong ngày.

Để đảm bảo bữa ăn hàng ngày của trẻ đầy đủ dinh dưỡng, cần cung cấp đầy đủ tinh bột (cơm, cháo, bánh mỳ, bún, miến, mỳ, phở, ngũ cốc…), Chất đạm (thịt, cá, hải sản, trứng…) Và lipid (dầu, bơ, các loại hạt…). Hơn nữa, cần bổ sung sữa, nước và đầy đủ rau xanh, trái cây để trẻ có một bữa ăn đầy đủ dinh dưỡng.

Bổ sung thực phẩm chức năng phù hợp với trẻ

Cho trẻ uống các chế phẩm bổ sung là một biện pháp hữu ích để phòng ngừa thiếu hụt dinh dưỡng. Việc lựa chọn các loại thực phẩm chức năng phù hợp với từng giai đoạn phát triển của trẻ là cần thiết.

Để tránh bệnh còi xương ở trẻ dưới 6 tháng tuổi, cần bổ sung vitamin D3 cho bé uống. Dù sữa mẹ cung cấp đầy đủ dinh dưỡng, nhưng lại thiếu chất này. Do đó, cần bổ sung vitamin D3 thông qua thực phẩm chức năng cho trẻ nhỏ.

Bạn có thể lựa chọn thêm cho trẻ các loại chất dinh dưỡng và khoáng chất khác nhau tùy thuộc vào thói quen ăn uống và tình trạng sức khỏe của trẻ. Ví dụ, để tăng cường hệ miễn dịch, trẻ hay ốm vặt nên uống vitamin C. Đối với trẻ trong độ tuổi 1 – 3 tuổi và giai đoạn phát triển, cần được bổ sung canxi để giúp trẻ phát triển chiều cao tốt hơn. Sau này, tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của trẻ.

Cho trẻ tắm nắng

Khi tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời, cơ thể của trẻ em có thể sản xuất vitamin D3 tự nhiên. Vì thế, nên tận dụng nguồn vi chất này, đặc biệt là ở Việt Nam, nơi có ánh sáng mặt trời suốt năm. Bạn có thể khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động ngoài trời, giúp trẻ sản xuất vitamin D3 và phát triển cơ thể tốt hơn.

Mối quan tâm của nhiều phụ huynh là làm thế nào để phát hiện thiếu hụt chất dinh dưỡng của con. Phương pháp tốt nhất để xác định điều này là dựa vào thói quen ăn uống của trẻ và quan sát biểu hiện thiếu vitamin trên cơ thể trẻ. Để chẩn đoán chính xác mức độ thiếu hụt, cha mẹ nên đưa con đi khám và thực hiện các xét nghiệm cần thiết. Nhờ đó, các bác sĩ có thể tư vấn chi tiết hơn về chế độ ăn uống và các sản phẩm bổ sung dinh dưỡng để bù đắp thiếu hụt dinh dưỡng ở trẻ.

Trẻ lớn chậm tóc không đủ chất gì?

Trẻ thường cắn móng tay khi thiếu chất dinh dưỡng.

Trẻ bị khô môi do thiếu chất dinh dưỡng gì?

Trẻ nghiến răng thiếu dưỡng chất gì?

Trẻ khó ngủ có thể thiếu một số chất dinh dưỡng.

Nên đọc thêm:

Những em bé mới sinh và trẻ nhỏ khó ngủ có thể thiếu các chất dinh dưỡng nào?

Trẻ em thường bị rụng tóc khi thiếu một số chất dinh dưỡng. Làm thế nào để khắc phục tình trạng này?

Mẹ đã biết chất gì làm cho tóc trẻ phát triển chậm chưa?