Một trong những chỉ số không thể thiếu trong báo cáo tài chính của doanh nghiệp là lợi nhuận gộp. Đây là một chỉ số quan trọng giúp doanh nghiệp đánh giá được hiệu quả hoạt động của mình. Đồng thời, giúp nhà đầu tư có thêm căn cứ để đánh giá doanh nghiệp khi lựa chọn cổ phiếu, trái phiếu. Vậy lợi nhuận gộp là gì? Có những yếu tố nào ảnh hưởng tới chỉ số này?
Lợi nhuận gộp là gì?
Lợi nhuận gộp hay lãi gộp, tiếng Anh gọi là Gross profit. Đây là khoản doanh thu của công ty được tính sau khi khấu trừ hết các chi từ giai đoạn sản xuất đến khi bán thành công sản phẩm/dịch vụ. Lợi nhuận gộp là yếu tố thể hiện mức độ hiệu quả trong kinh doanh của doanh nghiệp.
Đặc điểm của lợi nhuận gộp
Lợi nhuận gộp là chỉ số phản ánh rõ ràng nhất hiệu quả của các thành phần đóng góp vào quá trình kinh doanh hàng hóa hay dịch vụ. Chính vì vậy mà nó được coi như “thước đo thành công” trong doanh nghiệp.
Những loại chi phí thường có ảnh hưởng đến biên lợi nhuận gộp bao gồm:
- Giá nguyên vật liệu (bao gồm phí vận chuyển);
- Chi phí sử dụng lao động;
- Chi phí khấu hao trong quá trình sản xuất sản phẩm hoặc dịch vụ;
- Chi phí vận chuyển
- Chi phí địa điểm, kho bãi, bảo quản;
- Chi phí tiếp thị sản phẩm.
Cách tính lợi nhuận gộp
Công thức tính lợi nhuận gộp:
Lợi nhuận gộp = Doanh thu thuần – Giá vốn hàng bán
Trong đó:
- Doanh thu thuần (lợi nhuận ròng): Là khoản lợi nhuận thực tế doanh nghiệp thu được từ việc bán các loại hàng hóa, cung cấp dịch vụ.
Doanh thu thuần = Doanh thu – Các khoản giảm trừ
Các khoản giảm trừ bao gồm các loại thuế như thuế giá trị gia tăng, thuế xuất khẩu… và các chi phí giảm giá, chiết khấu, hàng trả lại…
- Giá vốn bán hàng: Là chi phí sử dụng để tạo ra sản phẩm từ khâu sản xuất đến khi bán thành công sản phẩm đến tay người tiêu dùng. Giá vốn có thể bao gồm: giá nguyên vật liệu, thuê kho, lưu trữ, marketing, chi phí vận chuyển, nhân sự…
Bên cạnh lợi nhuận gộp, tỷ suất lợi nhuận gộp (Gross Profit Margin) cũng là một chỉ số cực kỳ quan trọng để đánh giá tình hình hoạt động của một doanh nghiệp. Cách tính tỷ suất lợi nhuận gộp:
Tỷ suất lợi nhuận gộp (%) = Lợi nhuận gộp / Tổng doanh thu
Chỉ số này được doanh nghiệp sử dụng làm số liệu so sánh với từng giai đoạn tài chính của công ty và so sánh với các doanh nghiệp cùng ngành để biết hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Từ đó đưa ra các chiến lược tối ưu chi phí và tăng trưởng cho giai đoạn tiếp theo.
Ví dụ: Doanh thu của một doanh nghiệp X là 500.000.000 VNĐ. Giả sử chi phí hàng hóa bao gồm 200.000.000 VNĐ cho nguyên liệu và vật tư, chi phí trả cho người lao động là 80.000.000 VNĐ chi phí trả cho người lao động. Lợi nhuận gộp của công ty được tính như sau:
Lợi nhuận gộp = 500.000.000 – (200.000.000 + 80.000.000) = 220.000.000 VNĐ
Vậy công ty X có mức lãi gộp là 220.000.000 VNĐ.
Ý nghĩa lợi nhuận gộp
Doanh nghiệp sử dụng lợi nhuận gộp để đánh giá hiệu quả của quá trình sản xuất và kinh doanh sản phẩm. Tuy nhiên vì quá trình sản xuất và kinh doanh có rất nhiều khâu, nhiều thành phần nên không ít công ty đã mắc sai lầm trong quá trình tính toán lợi nhuận gộp, nhầm lẫn giữa lãi và lỗ.
Đặc biệt là những tiểu thương buôn bán nhỏ lẻ, kinh doanh dựa vào cảm tính và không có tính toán rõ ràng. Việc vạch ra cụ thể từng loại chi phí và vai trò của nó trong quá trình kinh doanh là vô cùng cần thiết bởi nó giúp người kinh doanh đánh giá chính xác hơn tình hình hoạt động của công ty, doanh nghiệp hay tổ chức. Từ đó kiểm soát chi phí và đưa ra những chiến lược kinh doanh phù hợp.
Như đã nói, lợi nhuận gộp được coi như “thước đo thành công” của doanh nghiệp. Chính vì vậy mà chỉ số này cũng có tác động rất lớn đến quyết định mở rộng quy mô kinh doanh. Thông qua các số liệu thu được, công ty sẽ xem xét vấn đề phân phối các loại chi phí, kiểm soát tốt lợi nhuận gộp giúp thu hút các nhà đầu tư vốn vào công ty cao hơn.
Lợi nhuận gộp còn là một căn cứ để so sánh, đánh giá các doanh nghiệp cùng ngành nghề. Đây là chỉ số phản ánh hiệu quả kinh doanh, nên nếu doanh nghiệp có lợi nhuận gộp cao so với các đối thủ cùng ngành, điều này cho thấy doanh nghiệp đang làm ăn hiệu quả, có sức khỏe tài chính tốt.
Tuy nhiên, trong quá trình lựa chọn công ty, nhà đầu tư cũng cần lưu ý các chỉ số tài chính khác để đưa ra lựa chọn khách quan, chính xác nhất.
Hy vọng qua bài viết trên đây, bạn đã hiểu lợi nhuận gộp hay lãi gộp là gì, đặc điểm cũng như cách tính lợi nhuận gộp trong doanh nghiệp. Đây là chỉ số quan trọng giúp nhà đầu tư đánh giá sức khỏe tài chính và tình hình kinh doanh của doanh nghiệp. Hãy nghiên cứu và tìm hiểu thật kỹ lãi gộp của công ty qua các năm để đưa ra quyết định đầu tư hiệu quả nhất nhé.
