Mổ bóc tách u xơ tử cung được thực hiện như thế nào?

U xơ tử cung là bệnh lý khá phổ biến của phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, ảnh hưởng đến khoảng 80% phụ nữ trên 50 tuổi. Nếu u xơ không gây ra các triệu chứng bất thường, bạn chỉ cần theo dõi bằng cách khám phụ khoa theo hẹn của bác sĩ. Ngược lại, bạn cần được hướng dẫn điều trị, có thể phải mổ bóc tách u xơ tử cung.

Mổ u xơ tử cung là gì?

U xơ tử cung là khối u phát triển trong tử cung hoặc trên thành tử cung. Chúng có kích thước to nhỏ khác nhau, gây ra các triệu chứng từ nhẹ cho đến nghiêm trọng. Phần lớn các u xơ tử cung là lành tính (không phải ung thư). (1)

Mổ u xơ tử cung là một thủ thuật bóc tách các khối u xơ nhằm cải thiện triệu chứng khó chịu do chúng gây ra.

Khi nào cần bóc tách u xơ tử cung?

Bạn sẽ không cần phẫu thuật nếu u xơ tử cung không gây triệu chứng bất thường. Khi bạn có u xơ tử cung và đang có các tình trạng sau đây, thì cần đến bệnh viện khám ngay:

• Kinh nguyệt ra nhiều
• Chảy máu giữa các kỳ kinh
• Ra máu âm đạo bất thường
• Đau tức vùng bụng dưới
• Đi tiểu thường xuyên

Trước khi quyết định mổ bóc tách u xơ, các bác sĩ sẽ cân nhắc một số yếu tố bao gồm:

• Độ tuổi và sức khỏe tổng quát của bệnh nhân
• Loại u xơ tử cung
• Số lượng u xơ, kích thước và vị trí các khối u xơ
• Các triệu chứng bệnh cũng như mức độ nghiêm trọng của chúng
• Kế hoạch sinh em bé trong tương lai của bệnh nhân
• Mong muốn giữ tử cung nguyên vẹn của bệnh nhân

Từ đó, bác sĩ đưa ra quyết định nên điều trị u xơ bằng mổ bóc u xơ tử cung không, nên lựa chọn phương pháp phẫu thuật nào là phù hợp với tình trạng thực tế của người bệnh.

Các phương pháp phẫu thuật cắt u xơ tử cung

Tùy theo hình thái u xơ tử cung và các yếu tố bệnh lý cũng như tình trạng riêng của bệnh nhân, bác sĩ sẽ đề nghị phương pháp phẫu thuật phù hợp: bóc u xơ cơ hoặc là cắt tử cung. Phẫu thuật bóc u xơ cơ hoặc là cắt tử cung được thực hiện bằng nội soi hoặc mổ hở.

Phẫu thuật nội soi là phương pháp mổ thực hiện bằng cách bơm khí CO2 làm căng khoang ổ bụng và bác sĩ thao tác bóc tách khối u xơ tử cung qua các đường rạch da nhỏ. Phương pháp nội soi giúp bệnh nhân hồi phục hậu phẫu sớm. Nếu không thực hiện bằng nội soi được, thì bệnh nhân được mổ hở. Đường rạch da sẽ dài hơn, tuy nhiên bác sĩ sẽ mổ thẩm mỹ, nên sự liền sẹo là rất tốt. Hậu phẫu mổ hở kéo dài ngày hơn.

Phẫu thuật cắt cơ tử cung

Phương pháp này được lựa chọn nếu:

• Bạn muốn tiếp tục mang thai và sinh nở trong tương lai
• Bạn muốn giữ lại tử cung
• Độ tuổi phù hợp
• Loại u xơ, các biến chứng không trầm trọng…

Khi đã có chỉ định điều trị bóc khối u xơ, tùy thuộc vào kích thước, số lượng và vị trí của u xơ, sẽ có 2 cách thực hiện cuộc phẫu thuật: (2)

1. Phẫu thuật mở bụng (mổ mở), bóc u xơ tử cung

Trong phẫu thuật mở bụng (mổ mở), bác sĩ sẽ rạch một vết mổ ở bụng dưới để tiếp cận tử cung và loại bỏ các khối u xơ. Cũng có khi đường rạch nằm ngay trên xương mu, còn gọi là “đường rạch bikini”. Đối với những tử cung lớn, bác sĩ phải rạch đường dọc để quá trình phẫu thuật diễn ra thuận lợi.

2. Phẫu thuật nội soi bóc u xơ tử cung

Mổ bóc u xơ tử cung bằng phương pháp nội soi là phẫu thuật xâm lấn tối thiểu. Bác sĩ rạch một đường da nhỏ trong hoặc gần rốn, sau đó đưa ống nội soi – một ống hẹp có gắn camera – vào bụng. Tiếp đến, bác sĩ sẽ tiến hành phẫu thuật bằng các dụng cụ được đưa vào thông qua các vết rạch da này trên thành bụng.

So với mổ mở, mổ nội soi ít mất máu hơn, thời gian nằm viện ngắn và người bệnh hồi phục sức khỏe sau mổ nhanh hơn, tỷ lệ biến chứng và nguy cơ dính buồng tử cung sau mổ thấp hơn.

Đôi lúc, khối u xơ bị cắt thành nhiều mảnh và được lấy ra qua một vết rạch nhỏ trên thành bụng. Có khi, khối u xơ không bị cắt thành nhiều mảnh mà được lấy ra thông qua vết rạch da rộng hơn một tí ở bụng.

Phẫu thuật cắt tử cung

Cắt tử cung là cuộc phẫu thuật nhằm loại bỏ một phần hoặc toàn bộ tử cung. Phương pháp này là được lựa chọn khi người bệnh có nhiều u xơ tử cung, u xơ có kích thước lớn và người bệnh không có ý định sinh thêm con.

Tương tự mổ bóc u xơ tử cung, bác sĩ thực hiện cắt tử cung bằng 1 trong 2 cách:

• Mổ hở cắt tử cung: Bác sĩ tạo một vết cắt da ở bụng dưới, đường ngang trên vệ hay đường dọc giữa và cắt bỏ tử cung.
• Mổ cắt tử cung nội soi: Bác sĩ cắt bỏ tử cung thông qua các vết rạch da nhỏ trên bụng. Ngày nay, quy trình này còn được thực hiện bằng robot.

Trong quá trình phẫu thuật cắt tử cung, bác sĩ sẽ cân nhắc để lại buồng trứng và cổ tử cung, tuỳ thuộc độ tuổi, bệnh lý kèm theo và điều kiện theo dõi định kỳ phụ khoa sau mổ.

Quá trình hồi phục sức khỏe sau mổ hở cắt tử cung kéo dài từ 6-8 tuần. Trong khi đó, thời gian phục hồi này sau phẫu thuật nội soi thì nhanh hơn, chỉ khoảng 3-4 tuần.

Cắt tử cung là phương pháp phẫu thuật duy nhất chữa khỏi bệnh lý u xơ tử cung cũng như làm giảm hoàn toàn các triệu chứng bệnh. Nhược điểm của phương pháp này là bạn sẽ không thể sinh con được nữa.

Lợi ích khi tiến hành phẫu thuật điều trị u xơ tử cung

Với mỗi phương pháp cắt bỏ cơ hoặc cắt tử cung, lợi ích mà chúng đem lại là khác nhau:

Bóc u xơ tử cung

• Giảm triệu chứng: Hầu hết phụ nữ cảm thấy các triệu chứng khó chịu, chẳng hạn như chảy máu kinh quá nhiều, đau vùng chậu… Các triệu chứng này giảm hoặc biến mất hoàn toàn sau phẫu thuật bóc u xơ tử cung.
• Cải thiện khả năng sinh sản: Những phụ nữ được phẫu thuật cắt bỏ khối u xơ tử cung, có hoặc không có sự hỗ trợ của robot, sẽ dễ dàng có thai trong vòng khoảng một năm sau đó. Theo khuyến cáo chung, thời gian lý tưởng để mang thai là từ 6 tháng sau phẫu thuật để tử cung hồi phục hoàn toàn.

Cắt tử cung

• Loại bỏ vĩnh viễn u xơ và các triệu chứng.
• Có thể làm giảm các triệu chứng nghiêm trọng đang ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống người bệnh.

Rủi ro khi phẫu thuật

Tất cả các phương pháp phẫu thuật nhằm bóc tách u xơ tử cung đều an toàn. Tuy nhiên, vẫn có một số rủi ro tiềm ẩn trong lúc phẫu thuật và thời kỳ hậu phẫu, chẳng hạn như:

• Chảy máu, mất máu nhiều
• Tình trạng nhiễm trùng
• Có thể phải phẫu thuật lại
• Tổn thương các cơ quan trong bụng như bàng quang, ruột…
• Hình thành mô sẹo trong bụng, có thể tạo thành các dải liên kết các cơ quan và mô với nhau
• Các vấn đề về hệ tiêu hóa hoặc tiết niệu
• Khả năng sinh sản bị ảnh hưởng

So với mổ mở, mổ nội soi bóc tách u xơ tử cung ít tiềm ẩn rủi ro hơn. Chính vì thế, hiện nay, bác sĩ thường ưu tiên chọn phương pháp này nhằm giảm thiểu tối đa biến chứng cũng như rút ngắn thời gian hồi phục cho người bệnh.

Tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, các bác sĩ Trung tâm Sản Phụ khoa đã tiến hành phẫu thuật nội soi bóc tách u xơ tử cung cho hàng nghìn bệnh nhân. Trung tâm được trang bị hệ thống máy móc công nghệ cao như máy Multibeam (Đức), máy siêu âm Doppler, máy siêu âm Voluson E10… giúp chẩn đoán bệnh chính xác và góp phần hỗ trợ cuộc phẫu thuật diễn ra thuận lợi. Hệ thống phòng phẫu thuật, phòng hậu phẫu được vô trùng tuyệt đối, đảm bảo tiêu chí khử sạch vi khuẩn, ngăn chặn tuyệt đối sự tấn công và lây nhiễm của các vi khuẩn có hại, nâng cao chất lượng điều trị.

Cần chuẩn bị gì trước khi phẫu thuật?

Có một số lưu ý bạn cần nhớ để cuộc phẫu thuật diễn ra thuận lợi. Cụ thể:

• Nhịn ăn uống trước khi mổ đúng theo hướng dẫn. Hãy hỏi bác sĩ cụ thể và nhớ là bạn cần nhịn ăn trước mấy giờ, có thể uống nước lọc không…
• Nếu bạn đang uống một số loại thuốc, hãy hỏi bác sĩ xem có cần ngưng thuốc này không, nếu cần ngưng thì ngưng thuốc trước ngày phẫu thuật như thế nào. Rất cần thiết cho bác sĩ biết về bất kỳ loại thuốc không kê đơn, vitamin hoặc thực phẩm chức năng
• khác mà bạn đang dùng.
• Nếu bạn hút thuốc, hãy lên kế hoạch bỏ thuốc lá 6 tuần trước khi mổ.
• Thuốc aspirin và các chất làm loãng máu cần được ngưng sử dụng trước cuộc phẫu thuật theo sự hướng dẫn chặt chẽ của bác sĩ.

Tùy thuộc vào loại phẫu thuật, bạn sẽ được gây mê/tê theo các hình thức khác nhau: gây mê toàn thân, gây tê tủy sống, gây tê ngoài màng cứng…

Phục hồi sau phẫu thuật

Khi bạn xuất viện, bác sĩ kê đơn thuốc uống giảm đau, hướng dẫn bạn cách chăm sóc bản thân cũng như dặn dò về những điều cần làm về chế độ ăn uống và sinh hoạt. Có thể bạn sẽ thấy âm đạo tiết dịch vàng hoặc một ít máu trong vài ngày đến 6 tuần sau đó, không đau bụng, không sốt. Đa số trường hợp hiện tượng này là bình thường, sẽ tự hết nên bạn không cần quá lo lắng.

Một số lựa chọn điều trị u xơ tử cung khác

Phẫu thuật không phải phương pháp duy nhất để điều trị u xơ tử cung. Tùy từng trường hợp cụ thể, bác sĩ sẽ giúp bạn lựa chọn các biện pháp khác, như:

Điều trị nội khoa

• Các loại thuốc chống viêm không steroid như ibuprofen và naproxen rất hiệu quả trong việc giảm đau.
• Thuốc tránh thai và các phương pháp ngừa thai nội tiết tố khác như vòng tránh thai giải phóng progestin giúp ích cho những trường hợp ra máu nhiều.
• Thuốc nội tiết như progestin hoặc danazol có công dụng ngăn chặn estrogen để điều trị u xơ.
• Thuốc đối kháng gonadotropin ngăn chặn việc sản xuất estrogen và progesterone, đưa người bệnh vào thời kỳ mãn kinh tạm thời, làm teo u xơ tử cung. Bác sĩ cũng thường kê đơn những loại thuốc này trước khi phẫu thuật để làm nhỏ khối u xơ giúp cuộc mổ dễ dàng hơn.
• Axit tranexamic làm giảm tình trạng chảy máu nhiều trong kỳ kinh nguyệt.

Các thủ thuật không xâm lấn

• Thuyên tắc động mạch tử cung (UAE): Các hạt siêu nhỏ được tiêm vào một hoặc cả hai động mạch tử cung, hạn chế nguồn cung cấp máu, cải thiện tình trạng chảy máu nhiều.
• Cắt giảm nhiệt theo thể tích tần số vô tuyến (RVTA): Một đầu dò siêu âm có năng lượng tần số vô tuyến được sử dụng để mài mòn (bóc tách) các khối u xơ tử cung bằng cách sử dụng ma sát hoặc nhiệt.
• Phẫu thuật siêu âm hội tụ có hướng dẫn bằng MRI (MRgFUS): Một nguồn nhiệt được sử dụng để bóc tách khối u xơ tử cung. Trong suốt quá trình phẫu thuật, bác sĩ sẽ nhờ đến sự trợ giúp của hình ảnh cộng hưởng từ (MRI) để đảm bảo loại bỏ hoàn toàn khối u xơ.

Mỗi phương pháp điều trị u xơ tử cung đều có ưu và nhược điểm riêng. Vì thế, bạn cần nói chuyện với bác sĩ để được tư vấn về phương pháp phù hợp với mình.

Trung tâm Sản Phụ khoa Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh quy tụ đội ngũ y bác sĩ giỏi nghề và giàu kinh nghiệm cùng hệ thống máy móc tân tiến, chất lượng hàng đầu thế giới, triển khai đa dạng các dịch vụ Thai sản trọn gói, Thai sản theo yêu cầu; Khám và điều trị, phẫu thuật các bệnh phụ khoa; Khám và thực hiện các xét nghiệm trước khi mang thai, trước sinh; Phát hiện và điều trị các bệnh ung thư phụ khoa; Tư vấn kế hoạch hóa gia đình, sức khỏe sinh sản theo độ tuổi… Hệ thống phòng khám, phòng nội trú, phòng sau sinh được bố trí trang thiết bị và dịch vụ cao cấp, tiện nghi, đem lại cảm giác an tâm, thoải mái cho bệnh nhân đến khám và điều trị.

Điều trị u xơ tử cung bằng phẫu thuật là một trong những phương pháp điều trị giúp cải thiện các triệu chứng khó chịu của bệnh, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Để đạt hiệu quả cao nhất, người bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ về phương pháp phẫu thuật phù hợp với mình, đồng thời tuân thủ tốt các hướng dẫn chăm sóc hậu phẫu.