Tần số âm thanh là gì? Dải tần có ảnh hưởng tới việc chọn loa?

Chất lượng của một thiết bị âm thanh như cục đẩy công suất, loa hay amply phụ thuộc rất nhiều và dải tần âm thanh mà chúng có thể xử lý hay tái tạo được. Vì điều này ảnh hưởng trực tiếp tới trải nghiệm nghe, sử dụng của khách hàng. Vậy tần số âm thanh là gì? Dải tần âm thanh có ảnh hưởng như thế nào tới việc chọn loa hay các thiết bị âm thanh? Cùng Lạc Việt Audio theo dõi ngay trong bài viết này để được giải đáp nhé!

>>> Tham khảo thêm:

• Thế nào là dây loa xịn? Top thương hiệu dây loa tốt nhất hiện nay
• Tấc loa là gì? 1 tấc là bao nhiêu cm? Cách xác định nhanh nhất
• Top 5+ loa array liền công suất active tốt nhất trên thị trường

Khái niệm tần số âm thanh là gì?

Tần số âm thanh là gì? Tần số âm thanh viết tắt là AF còn được gọi là tần số âm thanh con người nghe được. Là đại lượng được đặc trưng bởi rung động tuần hoàn có tần số mà con người có thể nghe được. Chẳng hạn dải tần số âm thanh mà con người có thể nghe được từ 20Hz – 20kHz thì dao động mà con người nghe được là từ 20-20.000 lần/giây.

Tần số âm thanh là đại lượng quyết định chủ yếu đến cao độ. Đơn vị chuẩn của tần số âm thanh là Hertz viết tắt là Hz.

Dải tần số âm thanh xuất hiện trong nhiều thiết bị âm thanh và chúng phản ánh được phần nào về chất lượng âm thanh đầu ra.

Vậy với khái niệm tần số âm thanh là gì, bạn có thể hiểu đơn giản đó là dải tần số âm thanh nghe được đối với con người.

Dải tần của loa là gì?

Dải tần của loa là đại lượng được đặc trưng bởi sự rung động tuần hoàn của loa. Chúng ta cũng biết rằng khi loa rung độ sẽ tái tạo các âm thanh ra mà chúng ta nghe được. Dải tần của loa có thể bao gồm cả các dải tần mà con người không thể nghe được. Tuy nhiên thì hầu hết các dòng loa hiện nay đều được chế tạo với dải tần âm thanh nằm trong ngưỡng tai người nghe để không gây khó chịu và đáp ứng được nhu cầu sử dụng tối ưu.

Dải tần của loa không phải yếu tố để quyết định tới chất lượng âm thanh của loa. Tuy nhiên bạn có thể dựa vào đại lượng này để đánh giá và chọn mua được thiết bị loa cho phù hợp.

Các dải tần số âm thanh trên loa

Người ta thường chia dải tần số âm thanh có trên loa thành 3 loại chính là âm bass, mid và treble.

Dải tần số âm thanh thấp (dải bass)

Dải tần bass hay còn được gọi với cái tên là dải âm trầm. Là dải tần số âm thanh rất hay bị đánh giá sai lệch vì ngoài việc nghe ta cần chú ý và cảm nhận. Nhiều người mới vào ngành âm thanh rất hay bị nhầm giữa độ sâu và cường độ của dải bass.

Một sản phẩm loa có dải bass tốt tức là chúng có thể tái tạo được những tần số cực kỳ thấp, bass xuống rất sâu. Dù sử dụng ở mức âm lượng lớn thì tiếng loa phát ra nghe vẫn chắc, khỏe chứ không bị rền, nặng.

Dải tần số âm thanh thấp được chia làm 3 dải:

• Low bass/Deep bass: 20Hz – 80Hz
• Bass: 80Hz – 320Hz
• Upper bass/High bass: 320Hz – 500Hz

Ví dụ với các loa sub có khả năng tái tạo được những dải tần số âm thanh thuộc low bass, những dòng loa âm trần cao cấp thì có thể tái tạo được từ dải bass trở đi.

Dải tần số âm thanh trung (dải mid)

Các tần số âm thanh thuộc dải trung là loại phổ biến nhất mà chúng ta thường gặp. Sở dĩ nói như vậy là vì hầu hết những âm thanh mà chúng ta nghe được trong cuộc sống hàng ngày như: giọng nói, tiếng xe máy, tiếng của các đồ vật, va chạm,… Tần số âm thanh mid được đánh giá là chất lượng khi chúng rõ ràng, chi tiết và có độ trong trẻo không bị lẫn tạp âm.

Với dải tần số âm thanh trung – mid thì hầu hết các thiết bị âm thanh như amply, đầu đĩa, loa treo tường, loa karaoke đều thể hiện rất tốt.

Dải tần số âm thanh trung mid cũng được chia thành 3 dải đó là:

• Low mid: 500Hz – 1kHz
• Mid: 1kHz – 2kHz
• High mid: 2kHz – 6kHz

Dải tần số âm thanh cao (dải treble)

Dải tần số âm thanh cao thường được tái tạo ở phần treble của loa. Dải tần âm treble sẽ giúp tiếng phát ra có phần tươi sáng và sắc hơn. Dải tần số âm thanh treble nằm trong ngưỡng từ 6kHz – 20kHz. Thực tế thì con người có thể nghe rõ được đến khoảng 17kHz nhưng vì muốn đạt được chất âm thanh thánh thót nên người ta thiết kế các sản phẩm điện tử âm thanh có thể đáp ứng được lên tới 20kHz.

Đôi khi người ta còn chế tạo những dòng loa có thể tái tạo các dải tần số âm thanh lên đến 40kHz để làm tăng cảm xúc và độ chân thực cho người nghe.

Các thuật ngữ thường dùng trong dải tần số âm thanh là gì?

Một số thuật ngữ thường được sử dụng trong dải tần số âm thanh như:

• Airy: Khả năng bay xa và cao của âm thanh
• Analytical: Khả năng tách các lớp bè của bản nhạc
• Balance: Các dải tần số âm thanh có sự cân bằng
• Bassy: Dải tần âm thanh trầm được thể hiện tốt, có độ chắc sâu cảm xúc.
• Bloat: Những tiếng trung hoặc trần khoảng 250Hz bị thừa nghe um um khó chịu
• Boomy: Dải tần âm bass bị rền nặng nề, thường gặp ở các dòng loa chất lượng không tốt.
• Bright/Brightness: Dải tần số âm thanh cao có độ sáng trong và hay
• Congestion: Các dải âm bị chồng lấn lên nhau
• Dark/Dull: Chỉ những thiết bị cho âm trung và cao không nổi trội
• Depth: Chiều sâu của không gian thưởng thức âm thanh
• Details: Các chi tiết âm thanh, dải tần tốt hay không
• Forward: Chỉ dải tần âm thanh trung mid có cường độ lấn áp hơn
• Harsh: Hiện tượng chói gắt của loa khi thể hiện các tần số âm thanh ngưỡng cao. Bạn sẽ gặp trường hợp này nếu lựa chọn amply có trở kháng cao với những dòng loa có trở kháng thấp hơn.
• Imaging: Âm hình có thể định vị sắp xếp vị trí các nhạc cụ trong khi sử dụng.
• Muddy: Nghe không rõ tiếng như kiểu bạn bịt lỗ tai và cố nghe các âm thanh từ bên ngoài. Trong dàn âm thanh hội trường, karaoke gia đình nếu đặt loa vào trong góc thì bạn sẽ cảm nhận được cái muddy này.
• Openess: Sự mở rộng không gian hài hòa giữa chiều rộng và chiều sâu, độ cao của không gian
• Sibilant: Âm gây chói gắt thường nằm trong dải tần số âm thanh rất cao.
• Fun: Âm có độ căng của bass rất dễ để phân biệt
• Lush: Dải tần số mang đến sự ấm áp và bao trùm không gian xung quanh

Bảng tần số âm thanh con người nghe được

Tần số âm thanh (Hz) Quãng tám Mô tả 16 – 32Hz Thứ nhất Dải tần nằm dưới ngưỡng nghe của con người (vẫn cảm nhận được) và nốt thấp nhất dàn đại phong cầm chơi được 32 – 512Hz Thứ 2 – 5 Thường xuất hiện ở các nốt thấp của giọng nam trầm, giọng nữ ít khi chạm được tới ngưỡng này 512 – 2048Hz Thứ 6-7 Giọng nói bình thường của con người 2048 – 8192Hz Thứ 8-9 Giọng nói của nữ cao, âm thanh có nhiều âm mỗi 8192 – 16384Hz Thứ 10 Có tiếng hơi chói khi nghe thường gặp như tiếng chuông, còi báo hiệu 16384 – 32768Hz Thứ 11 Dải tần số âm thanh bắt đầu vượt quá ngưỡng nghe của con người.

Cách chọn loa dựa vào dải tần số âm thanh

Các tần số âm thanh không chỉ tác động tới cuộc sống, mà trong âm thanh nó cũng là một cách để đánh giá và chọn lựa được sản phẩm loa cho phù hợp. Thông thường những loa thiên về dải tần âm thanh thấp thì tiếng sẽ chắc mạnh hợp với những bản nhạc mạnh mẽ uy lực như nhạc remix, nhạc dance,.. Những loa thiên về dải mid hay treb thì cho tiếng thanh trong và sáng thích hợp để nghe nhạc, hoặc những bản nhạc có độ luyến, ngân nga.

Việc hiểu được tần số âm thanh là gì và chúng chia ra như thế nào sẽ giúp bạn chọn được sản phẩm loa cho thích hợp theo nhu cầu và mục đích sử dụng. Những dòng loa có dải tần số âm thanh càng rộng (hay thường được gọi là dải tần đáp ứng) thì chúng sẽ chơi được nhiều dòng nhạc khác nhau.

Một ví dụ tiêu biểu về dải tần của loa chẳng hạn như loa âm trần thường có dải tần tương đối hẹp nên chỉ thích hợp phát những bản nhạc du dương nhẹ nhàng chứ không có chất bass.

Ngoài loa thì các thiết bị xử lý âm thanh như vang số hay amply khi mua bạn cũng cần quan tâm tới dải tần số âm thanh của chúng. Chẳng hạn như vang số có khả năng cắt tần số âm thanh để chống hú rít hay thiết bị mà có dải tần càng rộng thì khả năng xử lý càng mượt mà chi tiết.

Tần số âm thanh – Có thể bạn chưa biết!

• Tần số âm thanh của con người phát ra nằm trong khoảng từ 250Hz – 4.000Hz.
• Tần số âm thanh con người nghe được theo lý thuyết là từ 20Hz – 20kHz. Tuy nhiên dải tần số âm thanh mà con người nghe được tốt nhất chỉ là từ 1000Hz – 2000Hz.
• Chó, dơi là động vật có thể nghe được các tần số âm thanh thấp dưới ngưỡng 20Hz. Còn cá Voi lại có thể nghe được dải tần âm thanh trên 20kHz thậm chí là phát ra chúng vì cá voi thường giao tiếp bằng sóng siêu âm.
• Tần số âm thanh của con người phát ra cao nhất được ghi nhận vào kỷ lục Guiness là ông Adam Lopez với nốt cao nhất là D#8 trong quãng 8 hơn cả nốt cao nhất trên đàn piano 4435Hz.
• Các dải tần số âm thanh con người không nghe được nhưng vẫn có thể cảm nhận được.

Trên đây là bài viết dải đáp tần số âm thanh là gì, các kiến thức liên quan đến dải tần cũng như cách chọn loa dựa vào dải tần của chúng. mong rằng với những thông tin mà Lạc Việt Audio chúng tôi cung cấp sẽ giúp bạn hiểu được khái niệm cũng như chọn được sản phẩm, thiết bị âm thanh phù hợp nhất với mình. Theo dõi chúng tôi để biết thêm thật nhiều thông tin bổ ích khác nữa nhé! Hẹn gặp các bạn vào những bài viết sau.