Những chuyện xửa xưa hiện thực phê phán của các cụ Nguyễn Công Hoan, Ngô Tất Tố, thì bao la các hoàn cảnh khổ cực lầm than, kết thúc sẽ là cái chép miệng đau khổ buồn bã chấp nhận : Âu cũng là cái số…
Bây giờ thanh niên lại hay nói “Âu cũng là cái Liễn” – đơn giản là câu nói đùa thôi. Cái Âu với cái Liễn là chị em mà
Nhớ cái liễn năm xưa, hầu hết làm bằng sành, nước men nâu nâu xâu xấu. Nắp đậy vẽ tí hoa và núm thì khó cầm, đừng có dại tay ướt, tay dầu mỡ cầm vào, nó rơi vỡ là đòn no.
Nhà nào cũng có cái liễn để đựng mỡ. Mỡ là thực phẩm chủ đạo các gia đình thời bao cấp. Phiếu mua thịt không dùng mua thịt mà mua mỡ “cho nó dôi”. Mỡ rang cơm, mỡ xào rau, mỡ phi hành khô cà chua nấu mì, mỡ rán đậu, mỡ trộn cơm nóng với nước mắm cũng tì tì vài bát. Sáng mùa đông rét mướt, ngửi mùi mỡ nóng trên chảo hòa với mùi thơm của vài đọt hành trắng phi, tiếng mẹ đảo cơm rang xào xạo, đã đủ thấy sự ấm áp quây quần của gia đình nhỏ.
Rán mỡ lợn lên rồi múc mỡ cho vào liễn, sáng hôm sau nhìn cả bánh mỡ trắng tinh đông đặc sung túc mà thích mắt. Liễn mỡ quý lắm. Lúc nào nó cũng phải được để cách thủy chống kiến, và đậy nắp cẩn thận chống mèo, chống gián chuột… Có những lúc liễn mỡ đã hết sạch, còn phải lấy ngón tay miết vào trong cái gờ cong cong khum khum miệng liễn để vét nốt chỗ mỡ sót nếu có. Bà nội trợ nào cũng phải quan tâm đầu tiên tới liễn mỡ trong nhà, nó mà vơi gần đáy là sốt hết cả ruột lên ấy…
Liễn còn để ủ cơm. Sáng ra nấu một nồi cơm to, một phần để ăn sáng, một phần cho vào liễn, đậy nắp lại rồi rải cái chăn bông ra, đặt liễn vào, gấp gọn ngay ngắn. Trưa đi học về mang cái liễn cơm ra, nhấc cái nắp thật khéo để hơi nước đọng trên nắp không rơi vào cơm trong liễn, mùa đông giá rét có bát cơm nóng hổi thích quá là thích.
Thế rồi năm tháng qua đi. Người ta đa phần dùng dầu ăn thay cho mỡ. Cơm đã có nồi cơm điện nấu tí là xong, ăn ngay, cần gì ủ bằng liễn. Thế là liễn mất vai trò. Tiếc rẻ, đem cái liễn cũ muối cà, đựng lăng nhăng ít lạc, đỗ xanh đỗ đỏ… Cũng chả phải kiểu vì nó hở, vả lại người ta thiếu gì thứ thay thế, đẹp đẽ, kín, nhẹ…
Cách đây ít lâu tôi dở hơi đi mua một cái LIỄN của Minh Long, cũng vì nhớ đến cái liễn ngày xưa. Nó bằng sứ trắng tinh, thật sự đẹp đẽ, mịn màng, nắp đậy rất khít, có thể đựng đến 7-8 bát cơm. Nhưng cuối cùng… chả dùng. Cơm canh nấu lên thì đã ăn ngay, chưa kể già rồi ăn tí tẹo mỗi bữa vài thìa. Dùng cái liễn ấy đựng canh xong rửa thì nặng gẫy cổ tay, úp vào đâu cũng khó vì nó to cồng kềnh… Hay tôi đem tặng mấy nhà chuyên nấu cỗ đám cưới nhỉ, họ vẫn dùng liễn trắng đựng cơm trên bàn cỗ cưới đấy.
Ai còn giữ cái liễn trong nhà nào ???
Tôi là Nguyễn Văn Sỹ có 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thiết kế, thi công đồ nội thất; với niềm đam mê và yêu nghề tôi đã tạo ra những thiết kếtuyệt vời trong phòng khách, phòng bếp, phòng ngủ, sân vườn… Ngoài ra với khả năng nghiên cứu, tìm tòi học hỏi các kiến thức đời sống xã hội và sự kiện, tôi đã đưa ra những kiến thức bổ ích tại website nhaxinhplaza.vn. Hy vọng những kiến thức mà tôi chia sẻ này sẽ giúp ích cho bạn!