Lươn um rau ngổ – món ngon đậm chất miền Tây

Ngoài chuột đồng chiên xả ớt, cá nướng trui là đại diện nổi tiếng cho ẩm thực Cà Mau dân dã thì còn có một món ăn khác cũng mang đậm chất hương vị miền Tây khác là lươn um rau ngổ. Lươn là hải sản từ ruộng đồng, ngổ là loài rau mọc hoang dại ở ao đầm cộng thêm công thức chế biến om hay um trong nồi đất đã nói lên tất cả nét bình dị, đồng quê của ẩm thực đất mũi.

Cà Mau trù phú nên sản vật đồng quê nhiều vô kể. Vì thế đặt chân đến chốn này thực khách chẳng lo đói đặc sản, hay mất công tìm kiếm đâu xa. Bởi đặc sản luôn là những thứ quen thuộc hiện hữu trong đời sống hàng ngày của người dân. Một nồi lươn um rau ngổ béo ngậy thơm ngát, đơn giản vậy thôi mà đã làm say mê biết bao người. Và một điểm đặc biệt nữa, tuy dân dã nhưng đây lại phương thuốc đông y quý cho người mắc bệnh về dinh dưỡng, phong thấp, trĩ hoặc xương sống. Theo đông y, lươn có nhiều chất bổ giúp bồi dưỡng khí huyết, rau ngổ có tính mát công dụng kháng viêm rất tốt, nghệ vàng vốn dĩ nổi tiếng về khả năng phá huyết ứ giảm viêm sưng, v.v. Do đó, khi cả ba kết hợp với nhau nghiễm nhiên trở thành bài thuốc quý chữa được nhiều bệnh khó.

Cách làm món lươn um rau ngổ

Lươn um rau ngố Cà Mau hay lươn om rau ngổ là cách gọi tên địa phương, gọi kiểu gì cũng được nhưng chế biến thì chỉ có một. Để làm món này cần chọn nguyên liệu là những con lươn đồng màu vàng óng to cỡ ngón tay trỏ, nhúm rau ngổ tươi và chuẩn bị thêm nước cốt dừa, bột nghệ, lạc rang, rau thơm. Sau đó bắt đầu từng công đoạn

Bước 1. Sơ chế lươn

Lươn cũng giống như trạch là loài da trơn, có nhiều nhớt. Muốn khử nhớt phải nhúng qua tro bếp hoặc nước muối pha giấm. Sau đó cắt đầu bỏ ruột, rửa sạch để ráo nước. Có thể cắt khúc dài bằng 2 đốt ngón tay, khứa nhẹ xung quanh nếu thích.

Bước 2. Chuẩn bị nguyên liệu phụ

Hái một nhúm rau ngổ non rửa sạch, giữ lại cọng không cần thái nhỏ. Chọn mua nước cốt dừa vắt sẵn hoặc mua dừa về tự làm. Đồng thời, chuẩn bị thêm ít bột nghệ vàng và hành. Dùng một chiếc nồi đất vừa đủ chứa tất cả nguyên liệu trên. Xếp một lớp rau ngổ ở dưới đáy xong cho lươn vào đặt theo vòng tròn; tiếp đến rưới nước cốt dừa, bột nghệ, hành cho nước sâm sắp mặt. Không quên nêm gia vị vừa ăn, để hỗn hợp 15-20 phút cho thịt lươn thấm trước khi đem um.

Bước 3. Um lươn

Nồi đất um trên lửa liu riu trong khoảng 20 phút lươn chín. Trong quá trình đun không mở nắp vung, không đảo nguyên liệu. Lươn chín bắc xuống rắc rau thơm và lạc rang giã nhỏ vào nồi.

Bước 4. Chuẩn bị nước chấm

Lươn um rau ngổ Cà Mau sẽ không đậm chất miền Tây nếu thiếu chén nước chấm đặc biệt. Đó là thứ nước chấm làm từ nước cốt dừa và tương hạt. Tương hạt nghiền nhuyễn trộn chung xả băm nhuyễn cùng ớt bằm. Cho tất cả vào chén lớn, thêm nước cốt dừa thêm đường muối vừa ăn rồi trộn đều cho đến khi thành thứ nước chấm sền sệt. Rắc thêm chút đậu phộng rang nữa là thành phẩm. Thông thường, người miền Tây rất chuộng nước chấm chua ngọt nhưng riêng lươn um rau ngổ Cà Mau họ nhất định phải dùng thứ nước chấm này. Nó vừa thơm vừa béo, vừa ngọt vừa mặn. Có lẽ vị này nó hợp gu với đặc sản dân dã.

Bước 5. Thưởng thức

Lươn um nóng hổi kèm chén nước chấm bùi thơm không thể thiếu chén bún tươi dai hay tô cơm nóng. Có kết hợp như vậy mới thưởng thức được nét quê trong ẩm thực Cà Mau. Nó có vị thơm ngọt của thịt lươn đồng, có mùi thơm mát của rau ngổ thơm bùi của nước cốt dừa cùng vị thanh của nghệ nên khi chan cùng bún sẽ kích thích vị giác.

Hương vị đồng quê có những nét riêng khó tả bằng lời. Lươn um rau ngổ cũng vậy, thực khách phải tự nếm tự cảm nhận mới thấy cái ngon, đặc biệt.