Cách gói bánh chưng không cần khuôn – 2 kiểu dễ như ăn bánh

1. Hướng dẫn gói bánh chưng xanh không cần khuôn kiểu xếp góc vuông

Đây là một trong những cách phổ biến có thể áp dụng để gói bánh chưng không cần khuôn kiểu đơn giản nhất. Nhìn cách xếp góc vuông có vẻ cầu kì nhưng chỉ cần một tinh ý và nhẫn nại thì có thể dễ dàng thực hiện ngay.

1.1. Nguyên liệu cần chuẩn bị (đủ cho 1 bánh chưng)

Nguyên liệu gói bánh chưng:

• Lá dong: 4 lá
• Dây lạt: 4 – 6 dây

Nguyên liệu làm bánh chưng:

• Nếp cái hoa vàng: 400 gram (ngâm với nước cốt dừa và muối 10 – 12 tiếng, rửa sạch)
• Đậu xanh: 200 gram (Đậu ngâm nước 4 tiếng cho nở mềm. Cách làm nhân đậu bánh chưng theo các bước: hấp chín, xoay nguyễn, ướp gia vị, vo viên/để nguyên)
• Thịt heo ba chỉ: 500 gram (rửa sạch, cắt thành từng miếng độ dài 4 cm, ướp gia vị trong 30 phút)
• Nước cốt dừa: 400 ml
• Gia vị: muối, tiêu, hạt nêm, tỏi, hành tím

1.2. Công đoạn sơ chế nguyên liệu gói bánh chưng bằng lá dong

Sơ chế lá dong:

• Cho lá dong vào thau nước đầy.
• Rửa kĩ từng bề mặt lá.
• Phơi lá dong ở nơi có bề mặt phẳng, sạch sẽ, có lỗ thoát nước để lá dong được ráo nước.
• Khi lá dong đã khô ráo, dùng khăn sạch lau 2 bề mặt lá.
• Cắt bỏ phần cuống lá dong.
• Cắt bỏ 2 đầu tạo góc cạnh cho lá, theo hướng vuông góc với gân giữa lá dong, sao cho mỗi lá dong có độ dài khoảng 30 cm.

Sơ chế dây lạt:

• Dây lạt đem phơi khô để dễ dàng buộc chặt bánh.
• Chia đều dây lạt, mỗi dây có độ rộng 0,5 cm.

1.3. Hướng dẫn gói bánh chưng không cần khuôn kiểu xếp góc vuông

Bước 1: Gấp góc vuông cho từng lá dong

• Chọn mặt lá đậm nhất để làm mặt ngoài của bánh.
• Gập đôi lá lại theo hướng vuông góc gân lá để tạo nếp gấp.
• Bề mặt nhạt hơn, từ khoảng giữa 1 bên lá theo hướng vuông góc với gân lá, xếp qua trái sao cho chạm mép gân lá, tạo thành 1 góc cạnh của hình hộp vuông.
• Cứ thế tiếp tục làm tương tự với 3 lá dong còn lại.

Bước 2: Tạo khuôn bánh chưng kiểu xếp góc vuông

• Từ các lá dong đã gấp sẵn, xếp chồng lá dong thứ 2 lên lá dong thứ nhất theo hướng đối xứng và chạm mép bề mặt đáy của nhau.
• Lá dong thứ 3 tiếp tục xếp chồng lên, theo hướng mặt đáy vừa song song với lá thứ nhất vừa song song với lá thứ 2.
• Cuối cùng, xếp chồng lá dong thứ 4 có mặt đáy đối xứng với lá thứ 3.
• Một phần vỏ bánh được hoàn thiện với điều kiện khuôn bánh được sắp tạo thành phân nửa hình hộp vuông.

Bước 3: Để nguyên liệu vào khuôn bánh chưng làm bằng lá dong

• Trước tiên cho 1 lớp nếp vào, trải đầy mặt đáy.
• Trải đậu lên mặt nếp.
• Tiếp tục xếp vài miếng thịt lên.
• Cuối cùng, cho lớp nếp còn lại phủ đầy lớp nhân.

Bước 4: Cách gói bánh chưng bằng lá dong xếp hình vuông

• Để sẵn 1 sợi dây lạt ở phía mặt dưới khuôn bánh để cố định
• Kéo vào và ép chặt 2 cạnh song song của miếng lá xếp vào nhau, 2 cạnh còn lại tạo thành 2 chóp nhọn
• Quấn cố định sợi dây lạt có sẵn
• Gập 2 chóp nhọn còn lại vào nhau, đều và chặt tay
• Lấy một dây lạt ở giữa theo hướng gập vào cuối cùng, quấn chặt lại để giữ cố định cho khuôn bánh chưng không bị bong ra
• Phần mối dây lồng vào phía dưới sợi dây lạt để giữ chặt dây

Bước 5: Buộc dây vào khuôn bánh chưng

• Quấn chặt sợi dây thứ 2 theo hướng vuông góc của sợi dây lạt đầu tiên.
• Mối dây lồng vào sợi dây lạt.
• Tiếp tục buộc chặt và giữ mối dưới dây lạt.

• Sau khi hoàn thành các công đoạn trên, cho bánh chưng vào nồi.
• Cho nước sôi ngập mặt bánh.

• Đậy nắp lại, giữ chặt nắp nồi bằng một vật nặng để bánh không bị trồi lên khỏi mặt nước.
• Nên luộc bánh với độ lửa vừa phải, cứ 1 giờ kiểm tra lượng nước một lần. Sau khi bánh chín có thể thưởng thức ngay được rồi!

2. Hướng dẫn cách gói bánh chưng không cần khuôn kiểu chữ thập

Để gói bánh chưng không dùng khuôn nhanh hơn, bạn có thể áp dụng kiểu gói chữ thập. Cách này chỉ cần sắp xếp đúng vị trí các lá dong và gói bánh, không cần phải cắt tỉa lá trước khi gói. Quan trọng là độ bền chặt của tay gói bánh. Các công đoạn chuẩn bị và sơ chế nguyên liệu vẫn như kiểu xếp góc vuông. Tuy nhiên, lá dong kiểu chữ thập vẫn giữ nguyên lá, không cần cắt chỉnh.

2.1. Bước 1: Tạo khuôn bánh chưng

• Khuôn bánh được chia thành 2 lớp lá: trong và ngoài, mỗi lớp 2 lá.

Lớp lá ngoài:

• Chọn bề mặt nhạt nhất của lá dong làm mặt trong bánh.
• Để một sợi dây lạt theo chiều vuông góc lá thứ nhất.
• Gấp bên phải mặt lá vào, chạm vào gân giữa lá dong.
• Sắp lá thứ 2 để lên trên mặt lá thứ nhất theo chiều ngược lại, sao cho mép lá thứ 2 chạm vào gân giữa lá thứ nhất.

Lớp lá trong:

• Chọn bề mặt đậm nhất để đặt lên lớp lá ngoài.
• Đặt lá thứ nhất lên trên bề mặt, ở giữa lớp lá ngoài theo chiều vuông góc.
• Đặt tiếp lá thứ 2 vuông góc với lá thứ nhất, cùng hướng với lớp lá ngoài thứ nhất.

2.2. Bước 2: Để nguyên liệu vào vỏ bánh

• Đặt tuần tự các nguyên liệu như cách trên ở giữa bề mặt lá dong.
• Đậu xanh ở cách này không nên vo viên, chỉ cần tán nhuyễn trải đều lên lớp nếp và lớp thịt.
• Gom gọn, cố định các nguyên liệu.

2.3. Bước 3: Cách gói bánh chưng không cần khuôn hình chữ thập

• Gấp vào một lớp lá gần nhân bánh nhất.
• Lớp lá trong còn lại với chiều hướng vuông góc với 2 lớp lá ngoài, gấp vào cùng với 2 lớp lá ngoài.
• Dùng dây lạt đã cố định sẵn quấn chặt một bên khuôn bánh.
• Ép chặt nhân tạo thành khối vuông.
• Hai bên còn lại của lớp lá ngoài cũng gấp vào nhau, đè lên sợi dây lạt đã cố định.
• Những phần thừa của mép lá cũng phải xếp gọn gàng chó bánh nhìn đẹp mắt.

2.4. Bước 4: Buộc dây lạt vào khuôn bánh chưng

• Quấn chặt 1 dây lạt theo chiều vuông góc với dây lạt đã cố định.
• Gỡ mối quấn dây lạt đầu tiên để quấn lại chồng lên dây lạt thứ 2.
• Dùng tay vỗ mạnh và điều chỉnh cho bánh được vuông vắn.
• Có thể buộc thêm 2 sợi dây lạt ở 2 hướng góc nhau cho bánh được chắc chắn.

• Cuối cùng chỉ cần luộc bánh và thưởng thức chiếc bánh chưng xanh mơn mởn do chính tay bạn tự gói nhé.

Tự tay làm bánh chưng xanh nhân đậu thơm lừng chiêu đãi cho người thân thì còn gì tuyệt vời hơn. Hãy chọn một trong hai cách gói bánh chưng không cần khuôn mà bạn thấy ưng ý và dễ dàng thực hiện nhất trên đây, để cùng người thân chào đón khoảnh khắc Giao Thừa sắp tới nhé!

Đào Trúc tổng hợp