Tia tử ngoại là gì? Lợi ích và tác hại trong đời sống

Ánh nắng mặt trời là nguồn năng lượng tự nhiên mang đến rất nhiều lợi ích, từ việc kéo dài quá trình quang hợp, sản sinh vitamin D cho con người và được ứng dụng rộng rãi trong cuộc sống hằng ngày.

Ngoài ánh sáng mà mắt người thông thường nhìn thấy được (hay thì mặt trời còn phát ra tia tử ngoại, không nhìn thấy được. Vì thế không nên phơi nắng ở thời gian quá lâu sẽ rất gây hại, đặc biệt là cho làn da.

Vậy hãy cùng Sketch tìm hiểu tường tận về bản chất cũng như tác dụng, tác hại của loại tia tử ngoại là gì nhé!

Tia tử ngoại là gì?

Tia tử ngoại là gì? Tia tử ngoại hay còn được nhiều người gọi với cái tên khác nhau là tia cực tím, tia UV. Đây là bức xạ điện từ có bước sóng 10nm – 380 nm. Theo bảng phân chia bức xạ điện từ, tia tử ngoại có bước sóng ngắn hơn vùng ánh sáng nhìn thấy nhưng lại dài hơn tia X.

Phổ thường được chia thành bảy vùng theo thứ tự bước sóng giảm dần, năng lượng và tần số tăng dần. Các ký hiệu phổ biến là sóng vô tuyến, vi sóng, tia hồng ngoại (IR), ánh sáng nhìn thấy, tia cực tím (UV), tia X và tia gamma.

Trong đó tia tử ngoại nằm trong dải phổ EM giữa ánh sáng nhìn thấy và tia X. Phân loại tia này gồm 3 loại chính:

UVA: Chiếm 95% tia nắng mặt trời và không bị lớp ozone hấp thụ mà chiếu thẳng xuống mặt đất. Tia UVA sẽ xâm nhập vào tầng hạ bì của da, phá hủy Collagen khiến da nhanh chóng lão hóa.

UVB: là nguyên nhân chính gây nên bỏng nắng, kích ứng da và ung thư da. Cũng có tác dụng tốt là giúp tổng hợp vitamin D trong cơ thể con người

UVC: Tia UVC và một phần tia UVB không tới được trái đất vì bị lọc qua khí quyển. Tia UVC này có năng lượng cao nhất, gây hại nhất như các bệnh về da, ung thư da,..

Đặc điểm của tia tử ngoại

Các tia bức xạ UV thường tập trung cao vào buổi trưa, là khi mặt trời ở vị trí cao và chiếu sáng trực tiếp, gần như vuông góc với mặt đất thường khoảng từ 10h sáng đến 14h chiều. Thêm vào đó, ở những nơi có không gian lớn và trống, đặc biệt ở bề mặt có tính phản xạ cao như: kính, tuyết hay mặt cát biển thì mức độ tia tử ngoại càng lớn.

Trên thực tế cho thấy mức độ của tia UV gần như tăng gấp đôi khi tia UV được phản xạ từ bề mặt của tuyết. Trong các khu vực thành phố thường có ít tia UV hơn do tập trung các tòa nhà cao tầng và bóng râm, cây cối ở trong thành phố.

Vài năm trở lại đây chỉ số tia cực tím ở nước ta, đặc biệt là tại TP.HCM đạt ngưỡng nguy hại và đáng báo động, đặc biệt RẤT HẠI CHO DA.

Nên người dân được khuyến khích không ra khỏi nhà khi không có việc cần thiết cũng như tự trang bị bảo hộ tốt cho bản thân, tránh khỏi những tác hại của tia UV.

Tác hại của tia tử ngoại là gì?

Tia UV là “kẻ giết người thầm lặng” bởi bạn không thể cảm nhận được những tác hại của tia tử ngoại là gì bằng mắt thường, nhưng thực ra nó đang thâm nhập sâu vào da, tàn phá mọi tầng của da một cách âm thầm.

Tác hại của tia tử ngoại được gây ra chủ yếu bởi tia UVA. Bởi nó dễ dàng xuyên qua tầng ozone nên nếu tiếp xúc với ánh sáng mặt trời lâu sẽ dẫn đến hiện tượng đục nhân mắt hay thoái hóa hoàng điểm, xuất hiện nếp nhăn cũng như làm tăng phần lớn nguy cơ gây ung thư da.

Nhiều người lầm tưởng rằng tia UVB và UVC đã bị giữ lại ở tầng ozone nhưng thực tế hiện nay do nhiều tác động tiêu cực, khiến cho tầng ozon bảo vệ trái đất của chúng ta đang ngày càng yếu và mỏng đi.

Từ đó xuất hiện nhiều lỗ thủng, khiến cho các bức xạ năng lượng cao như tia UVB và UVB này lọt xuống bề mặt trái đất, gây ảnh hưởng trầm trọng trọng đến sức khỏe con người.

Đặc biệt là trẻ em, cần được bảo vệ khỏi tia UV, thậm chí cần thiết hơn so với người trưởng thành. Bởi trẻ thường có thói quen hay ra ngoài chơi nhiều hơn nên bị phơi nhiễm nắng cao hơn, dễ tích lũy nguy cơ gây hại lâu dài.

Vậy nên tốt nhất mỗi người để bảo vệ gia đình, con em khỏi tia cực tím cần trang bị chống nắng như đeo kính râm, mũ, bôi kem chống nắng, sơn phủ cách nhiệt lọc tia UV cho nhà kính và ô tô, tăng cường rèm treo cho cửa kính,….

Lợi ích và ứng dụng của tia cực tím

Ở một khía cạnh khác, tia tử ngoại cũng mang lại những ứng dụng tuyệt vời trong cuộc sống như:

• Tia UV có đặc tính khử trùng và tiệt trùng cao, có thể tiêu diệt đến 99.9% vi khuẩn trong nước. Nên tia tử ngoại được ứng dụng vào các công nghệ diệt khuẩn nước trong các nhà máy cung cấp nước cũng như sản xuất nước uống.
• Cung cấp vitamin D giúp cơ con người sử dụng canxi và phốt pho, làm cho xương, răng trở nên răng chắc khỏe.
• Ứng dụng trong việc điều trị các bệnh về da, làm chậm sự sự tăng trưởng của các tế bào da, và làm giảm triệu chứng bệnh.

Tia tử ngoại là gì? Là loại bức xạ mặt trời không thế thiếu. Trong điều kiện thời tiết tự nhiên, tuỳ vào từng thời gian trong ngày mà tia này sẽ ảnh hưởng nhiều hay ít đến con người. Chính vì thế, chúng ta cần có những biện pháp bảo vệ bản thân một cách hợp lý nhất, nhất là trong những ngày thời tiết nắng nóng với cường độ tia hồng ngoại cao.

–

XEM THÊM

• Sơn cách nhiệt có chống được lạnh giá mùa đông
• Nên dán phim cách nhiệt hay sơn nano chống nóng kính?
• Chi phí xây dựng nhà bằng vật liệu kính năm 2021