Hộp số ly hợp kép DCT trên ô tô có ưu, nhược điểm gì?

Hộp số ly hợp kép là gì?

Hộp số ly hợp kép DCT là một loại hộp số tự động với cấu tạo chính bao gồm 2 ly hợp như số sàn. Trong đó, mỗi bộ ly hợp chịu trách nhiệm dãy số chẵn hoặc lẻ. Chúng hoạt động độc lập với nhau, đến số nào, ly hợp sẽ tự động đóng và chuyển số. Cơ chế hoạt động này giúp động cơ xe giảm độ trễ tối đa khi sang số. Các số chẵn, lẻ luôn ở trạng thái sẵn sàng kết nối.

Hộp số DCT được nhiều hãng xe ứng dụng trên các dòng xe từ phổ thông đến cao cấp. Hiện nay, hộp số ly hợp kép được chia ra làm 2 loại là hộp số ly hợp kép khô (dry DCT) và hợp số ly hợp kép ướt (wet DCT). Mỗi loại đều có điểm mạnh và điểm yếu riêng.

Trong đó, hộp số DCT khô có cấu trúc đơn giản, hiệu suất truyền tốt nên chi phí sản xuất thấp hơn và tối ưu khả năng tiết kiệm nhiên liệu của chiếc xe. Tuy nhiên, khả năng làm mát của hộp số DCT khô lại có hạn chế. Nó chỉ tương thích với động cơ dung tích nhỏ, công suất và mô-men xoắn thấp. Ngược lại, hộp số ly hợp kép ướt được bổ sung thêm bộ phận luân chuyển dầu hộp số giúp cải thiện đáng kể khả năng làm mát và tản nhiệt trong khi vận hành.

Cấu tạo của hộp số ly hợp kép

Cấu tạo hộp số DCT là sự kết hợp giữa hộp số sàn MT và hộp số tự động AT với các bánh răng và hai bộ phận ly hợp hoạt động độc lập. Hộp số này không có bàn đạp ly hợp hỗ trợ lái xe chuyển số một cách cơ học. Thay vào đó, ly hợp ma sát của DCT giúp các đĩa ma sát có thể tách – nối bằng cơ cấu chấp hành: thủy lực – điện tử, mang lại khả năng sang số nhanh và mượt mà hơn.

Nguyên lý hoạt động

Nguyên lý hoạt động của hộp số ly hợp kép tương tự với hộp số sàn, chỉ khác là cơ cấu chuyển số sẽ diễn ra hoàn toàn tự động. Thông tin được truyền qua bộ phận cảm biến. Bộ điều khiển điện tử tiếp nhận tín hiệu và truyền tải xuống những bộ bánh răng thông qua 2 bộ ly hợp tạo ra những chuyển động độc lập.

Theo đó, một bộ ly hợp sẽ điều khiển các bánh răng cấp số lẻ (1, 3, 5 và bánh răng lùi), bộ còn lại điều khiển bánh răng gài số chẵn (2, 4 và số lùi). Chúng hoạt động đồng thời, tách biệt nhưng linh hoạt, tạo ra khả năng sang số trơn tru nhất.

Phân tích ưu nhược điểm của hộp số ly hợp kép

Ưu điểm

Do sở hữu 2 ly hợp riêng biệt nên hộp số ly hợp kép có tốc độ chuyển số nhanh chóng. Khi xe chuyển đến cấp số nào, bộ điều khiển ngay lập tức sẽ chuẩn bị sẵn sàng cho cấp số tiếp theo, quá trình chuyển số có thể diễn ra liên tục và không hề bị gián đoạn. Các hãng sản xuất xe hơi đã tận dụng lợi thế này, trang bị hộp số DCT cho những dòng xe thể thao, mang lại cảm giác phấn khích cho người lái.

Hộp số DCT có cơ chế vận hành đơn giản, có nhiều nét tương đồng với hộp số tự động truyền thống. Khi người lái đạp ga hay nhả ga, máy tính sẽ tính toán đến thời điểm phù hợp sẽ kích hoạt ly hợp dãy lẻ và nhả dãy chẵn một cách tuần tự, phù hợp với tốc độ. Khả năng vận hành và điều khiển hoàn toàn tự động cho phép người lái tập trung xử lý tốt các tình huống phát sinh trên đường đi.

Khả năng tối ưu hóa mức tiêu thụ nhiên liệu là ưu điểm lớn được các chuyên gia ô tô ghi nhận khi đánh giá về hộp số ly hợp kép. Với cấu tạo 2 ly hợp hoạt động độc lập, hộp số DCT sẽ giảm thiểu hao hụt công suất từ động cơ trong quá trình vận hành.

Nhược điểm

Nhược điểm lớn nhất của hộp số DCT khô là bị giới hạn khả năng làm mát nên dễ bị lỗi khi nhiệt độ tăng cao. Ghi nhận tại một số dòng xe ứng dụng hộp số DCT khô cho thấy khi xe chạy và dừng liên tục sẽ xuất hiện hiện tượng trượt số do nóng máy. Điều này được cải thiện hơn với DCT ướt. Tuy nhiên, chi phí sản xuất và bảo dưỡng DCT ướt cao hơn nên thường chỉ phù hợp với các mẫu xe hạng sang.

Theo các chuyên gia ô tô, đến nay hộp số ly hợp kép DCT được ứng dụng phổ biến bởi người lái có thể chủ động khắc phục hiện tượng bị quá nhiệt thường gặp ở loại DCT khô. Người lái nên áp dụng các nguyên tắc sau:

– Tuyệt đối không mớm chân ga để giữ xe đứng dốc.

– Với những quãng lăn bánh ngắn dưới 1m nên hạn chế thao tác đi, dừng liên tục.

– Tuân thủ nguyên tắc “không ga thì phanh”, tuyệt đối không đạp phanh và đạp chân ga cùng một thời điểm.

– Không đạp xe lùi nhanh hay lùi xe lên dốc để ly hợp không bị ảnh hưởng bởi lực ma sát gây quá nhiệt và mài mòn các chi tiết máy.

– Khi xuất hiện cảnh báo nghỉ do lỗi quá nhiệt, người lái nên điều khiển xe vào khu vực an toàn, chuyển số về P, tiếp tục nổ máy chờ hộp số nguội tự nhiên cho đến khi xuất hiện thông báo bình thường trên màn hình đa thông tin sau vô lăng.

Kỹ sư ô tô Adolphe Kegresse là người đầu tiên lên ý tưởng về hệ thống hộp số trang bị ly hợp kép vào thế kỷ XIX. Trải qua thời gian dài, hộp số ly hợp kép vẫn không ngừng được cải tiến và trở nên hoàn thiện hơn. Cấu tạo đơn giản, nguyên lý hoạt động linh hoạt, chi phí sản xuất rẻ, tiết kiệm nhiên liệu, người lái chủ động khắc phục được các nhược điểm trong vận hành… Đó là những lý do khiến hộp số trang bị ly hợp kép DCT ngày càng được ứng dụng rộng rãi trong ngành công nghiệp ô tô ngày nay.

Tham khảo thông tin các sản phẩm ô tô, xe máy của hãng xe Việt VinFast qua website hoặc liên hệ hotline 1900 232389 để được tư vấn.