Mụn trứng cá có thể xuất hiện phổ biến trong thời kỳ dậy thì và người trưởng thành cũng có thể bị mụn. Tùy thuộc vào mức độ nặng nhẹ khác nhau, có nhiều phương pháp điều trị mụn trứng cá giúp cải thiện vẻ ngoài da và bảo vệ sức khỏe tổng thể. Trong trường hợp một số, bạn cần tới sự hỗ trợ của các chuyên gia da liễu vì không tự giải quyết được vấn đề tại nhà.
Mụn trứng cá là gì?
Vấn đề về da liễu phổ biến là mụn trứng cá, xuất hiện ở cả nam và nữ ở nhiều độ tuổi khác nhau. Nguyên nhân là do lỗ chân lông/nang lông bị tắc nghẽn bởi bã nhờn, vi khuẩn và tế bào da chết. Mụn trứng cá thường xảy ra ở thanh thiếu niên và thanh niên, liên quan đến sự thay đổi về nội tiết tố.
Nếu không có kỹ năng chăm sóc da và phong cách sống đúng, thậm chí người ở độ tuổi khác cũng có thể gặp phải mụn trên da và nặng hơn thế. Tuy nhiên,
Mụn trứng cá thường xuất hiện phổ biến trên mặt, trán, ngực, vai và vùng lưng trên. Các dạng mụn trứng cá thông dụng gồm mụn đầu trắng, mụn đầu đen, mụn có mủ và mụn viêm nang lông do nấm.
Nếu không biết cách điều trị mụn trứng cá kịp thời thì chúng có thể gây đau, gây sẹo hoặc nhiễm trùng da. Tuy nhiên, mụn trứng cá không ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể. Chúng còn ảnh hưởng đến tâm lý bởi có thể gây ra cảm giác tự ti, mặc cảm, và thậm chí căng thẳng và trầm cảm.
Mụn trứng cá không chỉ ảnh hưởng tới da mà còn có tác động tiêu cực tới tâm lý
Cách điều trị mụn trứng cá nhẹ
Có thể chữa được các vấn đề về mụn trứng cá, và phương pháp điều trị sẽ thay đổi tùy thuộc vào mức độ của mụn trứng cá.
Mụn cá nhẹ thường bao gồm mụn đầu trắng và mụn đầu đen, cùng với một số mụn sẩn và mụn mủ. Bạn có thể sử dụng các sản phẩm chăm sóc da phù hợp và một số loại thuốc trị mụn cá không kê đơn để giải quyết vấn đề này. Các thành phần thường được sử dụng trong các sản phẩm này bao gồm:
Khi dùng thường xuyên, Benzoyl peroxide có thể hỗ trợ làm khô mụn gom cồi, ngăn chặn sự hình thành của các nốt mụn mới và tiêu diệt vi khuẩn gây mụn. Công dụng của chất hoạt động này rất quan trọng và hiệu quả.
Thành phần axit salicylic không chỉ hỗ trợ loại bỏ tế bào chết trên da để giúp lỗ chân lông thông thoáng mà còn giúp giảm mẩn đỏ và sưng tấy ở mụn viêm. Điều này giúp giảm dần số lượng mụn và thúc đẩy quá trình tái tạo da.
Phương pháp điều trị mụn trứng cá trung bình đến nặng
Điều trị mụn trứng cá ở mức độ trung bình đến nặng có thể gây ra nhiều biểu hiện như: thời gian xuất hiện kéo dài, số lượng mụn nhiều, viêm nhiễm/sưng tấy gây đau nhức, mụn có thể xuất hiện trên lưng và ngực, cùng với sẹo mụn, do đó, cần có sự can thiệp y tế chuyên nghiệp hơn là tự điều trị bằng nhiều loại thuốc khác nhau.
1. Thuốc bôi ngoài da
Ban đầu, khi muốn chữa trị mụn trứng cá, thường ta sẽ chọn thuốc bôi ngoài da không cần đơn thuốc. Ngoài ra, một số loại thuốc bôi được kê đơn cũng được sử dụng thường xuyên.
Các loại thuốc có chứa axit retinoic hoặc tretinoin như kem, gel hoặc lỏng đều có tác dụng tương tự như retinoid. Tốt nhất nên sử dụng vào buổi tối. Ban đầu hãy thử sử dụng 3 lần/tuần và sau đó tăng dần số lần sử dụng cho đến khi da đã quen thuốc, sau đó sử dụng hàng ngày. Chú ý: Tránh dùng tretinoin cùng lúc với benzoyl peroxide vì hai chất này đều rất mạnh và có thể gây kích ứng da nếu không được kiểm soát tốt.
Có thể loại bỏ vi khuẩn và giảm triệu chứng viêm, mẩn đỏ của mụn bằng cách sử dụng kháng sinh, được áp dụng để chữa trị mụn trứng cá. Trong giai đoạn đầu của liệu trình (khoảng vài tháng), những người mắc mụn trứng cá trung bình hoặc nặng có thể cần phải kết hợp cả retinoid và kháng sinh.
Axit azelaic là một loại chất tự nhiên có khả năng kháng khuẩn, được sản xuất từ một loại men nấm và có tỷ lệ 20% trong kem hoặc gel. Sử dụng sản phẩm này hai lần mỗi ngày có thể giúp trị mụn hiệu quả, tương tự như nhiều phương pháp điều trị khác. Vì thành phần axit azelaic trong sản phẩm này an toàn, phương pháp điều trị mụn trứng cá này cũng có thể được sử dụng cho phụ nữ đang mang thai và cho con bú. Tác dụng phụ của sản phẩm này cũng chỉ là kích ứng da nhẹ, nếu có.
Nên sử dụng gel bôi chứa 5% Dapsone (Aczone) để điều trị mụn trứng cá viêm, đặc biệt là ở phái đẹp.
Thuốc bôi ngoài da thường là lựa chọn đầu tiên khi điều trị mụn
2. Thuốc uống
Nếu thuốc bôi không hiệu quả, bệnh nhân điều trị mụn trứng cá sẽ cần phải dùng thêm thuốc uống.
Các loại thuốc kháng sinh thông thường được sử dụng để chữa trị mụn là tetracycline (bao gồm minocycline, doxycycline) và macrolid (bao gồm erythromycin, azithromycin). Khi không thể sử dụng tetracycline, người bệnh có thể sử dụng macrolid, đặc biệt là thai phụ hoặc trẻ em dưới 8 tuổi. Để ngăn ngừa tình trạng kháng kháng sinh, thuốc kháng sinh thường được sử dụng trong thời gian ngắn và có thể kết hợp với các loại thuốc khác.
Loại thuốc kết hợp progestin và estrogen là sản phẩm tránh thai có thể được sử dụng để điều trị mụn trứng cá. Tuy nhiên, cần sử dụng thuốc trong vài tháng để đạt hiệu quả tốt nhất. Loại thuốc này được phối hợp để tránh thai.
Sử dụng trong trường hợp phụ nữ và trẻ em gái vị thành niên không đáp ứng với thuốc kháng sinh, thuốc kháng androgen có khả năng ngăn chặn tác động của nội tiết tố androgen lên tuyến tiết dầu. Thông thường, thuốc này có 2 tác dụng phụ là cảm giác căng thẳng ở vùng ngực hoặc đau bụng trong thời kỳ kinh nguyệt.
Một loại vitamin A được gọi là Isotretinoin có thể được đề cập đến như một phương pháp điều trị cho những người bị mụn trứng cá vừa hoặc nặng và không phản ứng với các phương pháp khác. Tuy nhiên, Isotretinoin có thể gây ra tác dụng phụ như viêm ruột, trầm cảm hoặc gây dị tật bẩm sinh. Vì vậy, khi sử dụng, người bị mụn cần phải tuân thủ đúng theo hướng dẫn của bác sĩ và thường xuyên theo dõi các tác dụng phụ.
Các biện pháp điều trị bằng dược phẩm nội tiết tố và isotretinoin chỉ được sử dụng khi kháng sinh không đạt được kết quả mong muốn.
3. Liệu pháp trị liệu khác
Sử dụng hoặc kết hợp một số phương pháp khác nhau cũng có thể giúp điều trị mụn trứng cá hiệu quả, bên cạnh việc sử dụng thuốc. Các phương pháp này bao gồm các liệu pháp sau đây.
Thay thế bằng cách đó, các bác sĩ có thể sử dụng sóng ánh sáng xanh hoặc đỏ để tiêu diệt vi khuẩn mà không gây hại cho da, bởi vì việc sử dụng tia UV để loại bỏ mụn có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe da. Phương pháp chữa trị mụn bằng ánh sáng có thể được thực hiện bằng cách sử dụng ánh sáng xanh hoặc đỏ để loại bỏ vi khuẩn một cách an toàn và hiệu quả.
Phương pháp Loại bỏ tế bào chết da là phương pháp sử dụng công nghệ hóa học để tẩy tế bào chết cho da bằng cách sử dụng các thành phần như axit salicylic, axit glycolic hoặc axit retinoic. Dịch vụ này giúp cải thiện tình trạng da của bạn, tuy nhiên kết quả không được bền vững và bạn cần thực hiện lại định kỳ.
Để chữa trị các vết mụn trứng cá, cần sử dụng công cụ lấy mụn đặc biệt để loại bỏ bã nhờn trong nhân mụn, bao gồm mụn đầu trắng, đầu đen hoặc các mụn nang. Tuy nhiên, kỹ thuật này có thể gây ra sẹo lớn nếu không thực hiện đúng cách, và chỉ mang tính tạm thời cải thiện tình trạng mụn.
Những tổn thương da dạng mụn nốt và dạng nang có thể được chữa trị bằng việc tiêm hormone corticosteroid. Phương pháp tiêm hormone corticosteroid đã giúp cải thiện tình trạng một cách nhanh chóng và giảm thiểu đau đớn. Tuy nhiên, tác dụng phụ của việc tiêm có thể gây ra sự thay đổi màu sắc và làm mỏng da ở vùng được trị liệu.
Liệu pháp ánh sáng là một cách trị mụn an toàn mà không cần dùng thuốc
4. Đối với trẻ em tuổi dậy thì
Các loại thuốc bôi benzoyl peroxide, adapalene và tretinoin có thể được sử dụng cho các bạn trẻ trong độ tuổi dậy thì mà không gây ra nguy cơ tác dụng phụ, theo hướng dẫn từ Học viện Da liễu Hoa Kỳ(5).
Các loại thuốc liên quan đến việc chữa trị mụn trứng cá thường được khuyến cáo sử dụng cho những người từ 12 tuổi trở lên, tuy nhiên trẻ em dưới 12 tuổi cũng có thể gặp phải vấn đề mụn. Vì thế, phụ huynh nên đưa trẻ đến chuyên khoa khám bệnh khi trẻ bị mụn để được kê đơn thuốc/phương pháp điều trị phù hợp, điều này sẽ hữu ích nhất.
Điều trị sẹo do mụn trứng cá
Việc mắc phải mụn trứng cá có thể gây hậu quả là hình thành sẹo mụn. Sẹo mụn có thể xuất hiện sau bất kỳ loại mụn nào, đặc biệt là mụn nốt sần và mụn nang. Khi mụn bị “vỡ”, vùng da xung quanh có thể bị tổn thương. Hơn nữa, việc vắt mụn không đúng cách cũng có thể gây ra sẹo mụn.
Sử dụng kem trị sẹo, laser, phẫu thuật cắt sẹo, tẩy sẹo bằng hóa chất và các liệu pháp khác.Các phương pháp thông thường được dùng để chữa trị sẹo mụn bao gồm phẫu thuật thẩm mỹ. Mặc dù không đảm bảo loại bỏ hoàn toàn sẹo mụn, nhưng phương pháp điều trị có thể cải thiện đáng kể tình trạng da. Một số phương pháp phổ biến bao gồm: sử dụng kem làm giảm sẹo, laser, phẫu thuật cắt sẹo, tẩy sẹo bằng chất hóa học và các liệu trình khác.
Giúp loại bỏ tầng da trên cùng, phương pháp “Mài” da được thực hiện bằng sử dụng công nghệ laser, hóa chất (peel da) hoặc thiết bị đặc biệt (siêu mài mòn bằng đầu kim cương). Sau một thời gian điều trị, da sẽ dần phục hồi và sẹo sẽ được giảm nhẹ. Kỹ thuật mài da bằng laser có ưu điểm là có thể điều chỉnh độ mài chính xác từng mi-li-mét, do đó, kỹ thuật mài da bằng đầu kim cương đã không được sử dụng. Sau khi mài da, cần chăm sóc da đầy đủ để giúp da phục hồi.
Để chữa trị mụn trứng cá từ nhẹ đến trung bình, có thể sử dụng phương pháp laser bóc mô da, loại bỏ vùng da xung quanh sẹo để tạo ra một vùng da mới trơn tru hơn. Ngoài ra, phương pháp laser không bóc da cũng có thể được áp dụng, kích thích sản xuất collagen mới giúp da phục hồi tổn thương do sẹo và cải thiện tình trạng da. Việc sử dụng phương pháp laser là một giải pháp hữu hiệu để khắc phục tình trạng mụn trứng cá.
Phương pháp Punch là kỹ thuật được áp dụng để chữa trị sẹo mụn lõm. Punch có ba hình thức khác nhau, bao gồm cắt sẹo, nâng sẹo và ghép sẹo. Cắt sẹo được sử dụng để loại bỏ mô chứa sẹo và tạo ra bề mặt da phẳng mịn hơn. Nâng sẹo được dùng để điều trị sẹo đáy phẳng, bằng cách bấm và nâng sẹo lên và giữ ở cùng mức với bề mặt da. Ghép sẹo được sử dụng cho sẹo đáy phẳng và sâu, trong đó mẫu da từ vùng khác trên cơ thể được sử dụng để lấp đầy sẹo.
Còn được gọi là phương pháp cắt đáy sẹo, kỹ thuật bóc tách sẹo là một phương pháp thẩm mỹ thường được sử dụng cho các loại sẹo rỗ, sẹo lõm nặng và đã xuất hiện trong thời gian dài. Phương pháp này hoạt động bằng cách sử dụng kim y khoa để cắt đứt hoàn toàn chân sẹo xơ cứng để giải phóng bề mặt sẹo. Mục đích của phương pháp này là giúp sẹo rỗ nhanh chóng trở nên “đầy đặn” hơn và ngăn ngừa nguy cơ sẹo lõm tái phát.
Kỹ thuật Lăn kim là phương pháp hiệu quả hơn so với kỹ thuật Punch và bóc tách sẹo, bởi vì kích thước của kim có thể được điều chỉnh từ 0.1mm đến 1.5mm và có thể áp dụng cho sẹo mụn ở cả độ sâu và độ nông. Kỹ thuật này sử dụng cây lăn hoặc lăn máy để loại bỏ các sẹo mụn, sau đó đắp các dưỡng chất giúp tái tạo da, bao gồm huyết tương giàu tiểu cầu (PRP) và các tinh chất HA giúp phục hồi da.
Một số cách trị và phòng ngừa mụn trứng cá tại nhà
Bạn có thể giảm khả năng bị mụn trứng cá bằng cách chăm sóc da đúng cách tại nhà.
Sử dụng sữa rửa mặt nhẹ nhàng hàng ngày, không chứa kiềm và giúp kiểm soát dầu.
Để hạn chế nguy cơ tắc nghẽn lỗ chân lông, bạn nên dùng các sản phẩm trang điểm có chất lỏng hoặc có nhãn “không gây kích ứng”.
Luôn làm sạch da và tẩy trang trước khi đi ngủ.
Để tránh tình trạng da bị mụn tiếp xúc, cần hạn chế tiếp xúc với những yếu tố kích ứng như tia UV từ ánh nắng mặt trời, tóc, quần áo, khẩu trang kém vệ sinh.
Chế độ dinh dưỡng cân bằng về đạm và chất xơ; uống đủ lượng nước.
Thăng bằng cuộc sống, tránh căng thẳng.
Nếu sau vài tuần tự điều trị mụn trứng cá tại nhà hoặc dùng thuốc không có hiệu quả với tình trạng mụn trung bình hoặc nặng, nên tìm đến các cơ sở điều trị mụn chuyên nghiệp sớm để có kết quả tốt nhất.
Rửa mặt hằng ngày là cách phòng ngừa mụn hiệu quả tại nhà
Khi nào cần gặp bác sĩ?
Nếu các biện pháp tự chăm sóc, điều trị không giúp làm sạch mụn, bạn nên tới thăm chuyên gia da liễu. Chuyên gia sẽ kiểm tra và đánh giá tình trạng da của bạn, sau đó tư vấn các loại thuốc uống, thuốc bôi phù hợp và cung cấp cho bạn các phương pháp chăm sóc da thích hợp để giúp cải thiện tình trạng da của bạn.
Điều cần thiết là nên đi khám ngay khi mụn trứng cá xuất hiện đột ngột ở người lớn tuổi, vì điều này có thể là tín hiệu cho thấy một bệnh đã tồn tại từ trước. Thực hiện điều này không chỉ giúp bạn điều trị mụn mà còn giúp chẩn đoán và điều trị các bệnh lý tiềm ẩn.
Nếu trong quá trình sử dụng các sản phẩm chăm sóc da, bạn gặp phải tình trạng chóng mặt, khó thở, cổ họng căng cứng, mặt/ mắt/ môi/ lưỡi sưng phồng,… Thì cần liên hệ ngay với bác sĩ, đó là một trong những dấu hiệu cảnh báo về phản ứng dị ứng. Ngoài ra, cũng cần lưu ý điều này.
Với đội ngũ chuyên gia, các bác sĩ tài năng có nhiều năm kinh nghiệm và trang thiết bị y tế hiện đại, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe toàn diện. Bạn có thể lựa chọn các phương thức sau để đặt lịch khám và điều trị với các bác sĩ Chuyên khoa Da liễu thuộc Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh:
Có nhiều cách tiếp cận hiệu quả để giảm thiểu mụn và phục hồi làn da, tuy nhiên, mụn trứng cá là vấn đề thường gặp. Để điều trị mụn trứng cá bằng thuốc hoặc phương pháp y khoa, cần kết hợp với lối sống lành mạnh để loại bỏ và ngăn ngừa mụn tái phát. Đồng thời, việc chăm sóc da cũng cần được quan tâm để giữ cho da khỏe đẹp hơn.
Tôi là Nguyễn Văn Sỹ có 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thiết kế, thi công đồ nội thất; với niềm đam mê và yêu nghề tôi đã tạo ra những thiết kếtuyệt vời trong phòng khách, phòng bếp, phòng ngủ, sân vườn… Ngoài ra với khả năng nghiên cứu, tìm tòi học hỏi các kiến thức đời sống xã hội và sự kiện, tôi đã đưa ra những kiến thức bổ ích tại website nhaxinhplaza.vn. Hy vọng những kiến thức mà tôi chia sẻ này sẽ giúp ích cho bạn!
