Không chỉ đơn thuần là một hoạt động đặc biệt trong dịp đầu năm, các trò chơi dân gian ngày Tết còn mang trong mình nhiều giá trị văn hóa đặc trưng của dân tộc. Khác với những trò chơi trong nhà, các trò chơi dân gian thường có quy mô lớn hơn, không khí sôi động và tinh thần cạnh tranh cao hơn. ZaloPay đã tổng hợp hơn 20 trò chơi dân gian truyền thống của ngày Tết để chia sẻ cho bạn. Hy vọng những thông tin này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các trò chơi truyền thống và có thể tham gia cùng gia đình và bạn bè trong dịp Tết cổ truyền sắp tới.
Giá trị văn hóa trong những trò chơi dân gian ngày Tết
Hỗ trợ duy trì và phát triển những đặc trưng truyền thống của dân tộc Việt Nam, các trò chơi dân gian được tổ chức vào những dịp lễ Tết cổ truyền. Những hoạt động này không chỉ tạo ra không khí sôi nổi mà còn cung cấp những khoảnh khắc giải trí đầy vui vẻ.
Trẻ em học được nhiều điều thông qua những khoảnh khắc giao thoa và đóng góp vào việc phát triển năng lực và xây dựng nhân cách bằng cách tham gia vào những trò chơi truyền thống, và điều này giúp các bé tránh xa màn hình điện thoại. Ngoài ra, các trò chơi truyền thống cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình này.
Những hoạt động vui chơi dân gian thể hiện tinh thần đoàn kết, sự hợp tác và đóng góp vào sự đa dạng văn hóa của từng cộng đồng. Đặc biệt, chúng có những đặc điểm độc đáo về mặt văn hóa và truyền thống.
Tổng hợp các trò chơi dân gian truyền thống trong Tết cổ truyền dân tộc
Đập niêu đất
Trò chơi truyền thống đập nồi đất đã có mặt từ rất lâu và là ký ức tuổi thơ của nhiều người dân Việt Nam. Được yêu thích trong những dịp lễ lớn, đặc biệt là dịp Tết Nguyên Đán.
Trọng tài sẽ cung cấp cho người chơi một cây gậy dài khoảng 50 cm trước khi bắt đầu trận đấu. Người chơi sẽ bị bịt mắt và đứng trên vạch xuất phát. Sau đó, họ sẽ tự đánh giá khoảng cách và tiến về phía trước, đánh trúng chiếc niêu treo trên dây. Phần thưởng tương ứng sẽ được ghi lại trên mẫu giấy trong mỗi chiếc niêu.
Ô ăn quan
Một trò chơi dân gian quen thuộc, mà nhiều người đã trải qua trong tuổi thơ là Ô ăn quan. Trò chơi này không chỉ mang lại niềm vui mà còn giúp củng cố tính kiên nhẫn và nâng cao khả năng ghi nhớ cho cả trẻ em và người lớn.
Tất cả người chơi sẽ đặt một quân cờ vào mỗi ô trống, bắt đầu từ ô gần nhất của phe mình và có thể đặt theo chiều kim đồng hồ hoặc ngược lại. Sau khi đặt xong quân cờ cuối cùng, nếu ô trống tiếp theo có quân cờ, người chơi phải tiếp tục đặt toàn bộ số quân đó vào ô tiếp theo theo hướng đã chọn. Nếu ô trống tiếp theo không có quân cờ và ô kế tiếp lại có quân cờ, người chơi sẽ ăn toàn bộ số quân trong ô đó. Người chiến thắng trong trò chơi truyền thống này là người có tổng số quân cờ quy đổi nhiều nhất.
Kéo co
Một hoạt động thể thao và giải trí phổ biến đến ngày nay là kéo co. Không chỉ giúp tăng cường sức bền cơ thể, kéo co còn thể hiện tinh thần đồng đội và tôn vinh sức mạnh của một nhóm. Đây là một trò chơi dân gian mang lại niềm vui và sự thoải mái cho tất cả những người tham gia. Kéo co thường được tổ chức vào các dịp lễ, hội và Tết.
Bị phân chia thành hai đội, người chơi áp dụng lực kéo để đẩy đối phương ngã xuống. Một tấm vải được thắt giữa hai đội, tấm vải sẽ được kéo về phía đội của mình để giành chiến thắng.
Đấu vật
Thường được tổ chức vào ngày rằm tháng giêng, môn đấu vật là một trò chơi dân gian truyền thống có mặt ở hầu hết các tỉnh phía Bắc. Đây là một nét đặc trưng độc đáo cho sự chào đón Tết và Xuân về.
Chỉ cần đeo một miếng vải và không trang bị quần áo, các vận động viên sẽ đối đầu với nhau bằng cách sử dụng tay và sức mình trong một vòng tròn được đặt tại một khu đất trống hoặc sân làng. Người chiến thắng sẽ là người đẩy đối thủ ra khỏi vòng tròn hoặc đưa đối phương ngã xuống.
Cà kheo
Sự hấp dẫn và bất ngờ của trò chơi thường khiến khán giả thích thú với các cuộc thi đua gà trống trong ngày Tết.
Dùng hai cái cây tre cùng với các đoạn gỗ để tạo thành bàn đạp, người chơi khéo léo đi đến đích và người về đích đầu tiên sẽ giành chiến thắng.
Tung còn (Ném còn)
Còn tung bó là một trò chơi truyền thống đã tồn tại từ lâu đời, liên quan đến cuộc sống, sinh hoạt và lao động của những người dân trong các dân tộc, đặc biệt là dân tộc Thái và Mường. Thường thì trò chơi này được tổ chức vào đầu năm, đặc biệt là trong các ngày lễ Tết, nơi mà mọi người có thể vui chơi và tạo ra những tình bạn mới.
Người chơi sử dụng quả còn hình cầu, ném qua cây còn, lọt qua vòng còn trên đỉnh cột là chiến thắng.
Chơi đáo
Một trò chơi vô cùng phổ biến ở các vùng nông thôn là trò chơi đuổi bắt. Không chỉ trẻ em mà ngay cả người trưởng thành cũng yêu thích chơi trò này vì nó thể hiện sự khéo léo của người chơi.
Quy tắc của trò chơi là người tham gia cần khoan lỗ trên bề mặt đất bằng phẳng. Bên cạnh lỗ, có một đường kẻ để người chơi đứng và ném đồng xu vào lỗ. Người chơi sẽ quyết định đường ném xa hay gần lỗ, càng xa sẽ càng khó. Nếu đồng xu rơi vào lỗ, người đó sẽ thắng. Trò chơi sẽ kết thúc khi không còn ai còn đồng xu để tham gia.
Đua thuyền
Trong các dịp lễ hội, cũng có hoạt động đua thuyền trên khô được tổ chức, song song với việc đua thuyền dưới nước. Các đội chơi sẽ đặt chân lên bụng người phía trước, sau đó bắt đầu chạy đua tới đích và đảm bảo rằng thuyền không bị tách rời. Đội chiến thắng sẽ là đội đầu tiên về đích và bảo đảm thuyền không bị hỏng hóc.
Cướp cờ
Một trò chơi truyền thống quen thuộc của thế hệ 8x, 9x và vẫn thu hút được sự quan tâm đến ngày nay là cờ vua. Tinh thần đồng đội là rất quan trọng trong trò chơi này, giúp mọi người gắn kết hơn.
Người điều khiển trò chơi thông báo về số lượng thành viên của các đội khi trò chơi bắt đầu. Quản trò có thể gọi ra nhiều số cùng một lúc hoặc ngược lại. Các người chơi đua nhau để giành được lá cờ và nhanh chóng trở về đích của đội mình. Các người chơi có số lá cờ giống nhau sẽ ghi điểm khi chạm vào đối thủ. Người đuổi theo không được chạm vào người cầm lá cờ sau khi họ đã vượt qua đích. Đội có số điểm cao nhất sẽ giành chiến thắng khi trò chơi kết thúc.
Nhảy bao bố
Không thể bỏ qua việc đề cập đến việc nhảy bao bố khi nói đến những trò chơi dân gian phổ biến. Trò chơi này được thực hiện trong nhiều dịp lễ hội truyền thống, từ sự kiện thể thao của trường học đến các lễ hội khác. Nhảy bao bố giúp tập luyện thể chất và góp phần tạo ra không khí vui vẻ, đoàn kết cho tất cả người tham gia.
Trọng tài phân chia các đội trước khi bắt đầu trận đấu. Một đường xuất phát và một đường kết thúc được sử dụng. Các đội bước vào vùng chơi, mỗi người cầm một túi. Khi trọng tài ra hiệu bắt đầu, người chơi phải nhảy nhanh từng bước đến đường kết thúc. Sau đó, họ quay trở lại đường xuất phát và chuyển túi cho người tiếp theo. Và tiếp tục như vậy cho đến khi người cuối cùng hoàn thành, đội đầu tiên vượt đích sẽ thắng cuộc.
Đi cầu Kiều
Một trò chơi truyền thống được ưa chuộng tại khu vực Bắc Bộ là Đi qua cái cầu Kiều, mang đến niềm vui thú tuy đơn giản nhưng không kém phần hấp dẫn. Người tham gia yêu cầu sự khéo léo, bình tĩnh khi đi qua cái cầu bằng tre nhỏ và đạt được phần thưởng khi đến nơi an toàn.
Để giành chiến thắng, người chơi cần tiến tới đích tại đầu cầu và giành được lá cờ hoặc phần thưởng tại đó, đồng thời đảm bảo không rơi xuống dòng nước bên dưới đường đi. Nếu người chơi vấp ngã, sẽ bị xem là thất bại.
Cờ người
Cờ người dựa trên quy tắc cờ, khác biệt duy nhất là sử dụng người thay thế cho quân cờ. Trong những ngày lễ Tết truyền thống, người dân Việt Nam thường thích thú chơi cờ người.
Sau khi đặt các quân cờ vào vị trí, hai người chơi cờ, một người Áo Dài và một người Đội khăn xếp, dường như để giới thiệu danh tính của mình. Mỗi người cầm một quân cờ nhỏ để chỉ huy cuộc chiến. Thông thường, người chơi sẽ bắt đầu với quân màu đỏ, sau đó tiếp tục với quân màu đen và họ sẽ thay phiên nhau cho đến khi kết thúc trò chơi. Sau đó, một tiếng trống dài vang lên.
Bắt trạch trong chum
Bắt trạch trong chum là trò chơi dân gian nổi tiếng được tổ chức ở Vĩnh Phúc trong dịp Tết Nguyên Đán. Người chơi sẽ tìm trạch trong những chiếc chum chứa nước. Đội chiến thắng sẽ là đội tìm được trạch đầu tiên hoặc có số lượng trạch lớn nhất.
Những trò chơi ăn tiền ngày Tết
Lắc bầu cua
Suốt một thời gian dài, trò chơi truyền thống quay bầu cua đã trở nên phổ biến trong cộng đồng người dân miền Nam, với ý nghĩa là “thử sức may mắn” để hy vọng một năm mới đầy bình an và thịnh vượng.
Xì dách
Một trò chơi đã có từ lâu đời và bắt nguồn từ phương Tây là blackjack. Đó là trò chơi rất được giới trẻ ưa chuộng để cùng nhau giải trí trong dịp Tết.
Lô tô
Một trò chơi dân gian được yêu thích trong dịp Tết là Lô tô. Việc chọn những số được rút ra là hình thức của trò chơi này, và khi các số trùng hàng thì người chơi sẽ nhận được phần thưởng.
Gợi ý các trò chơi trong nhà ngày Tết
Cờ tỷ phú
Trò chơi Đại gia đình là một trò chơi thông minh phổ biến trong nhà vào dịp Tết, xuất phát từ văn hóa phương Tây. Người chơi sẽ tung xúc xắc để ra các quyết định về mua bán,… Và tích lũy tài sản. Thời gian chơi có thể được giới hạn hoặc không, tuỳ thuộc vào quy định ban đầu. Nếu có giới hạn thời gian, người chơi sở hữu nhiều tài sản nhất sẽ dành chiến thắng. Nếu không giới hạn thời gian, trò chơi sẽ kết thúc khi chỉ còn một người không bị phá sản.
Cờ cá ngựa
Một trong những trò chơi bên trong nhà rất phổ biến và phù hợp với mọi độ tuổi là cờ cá ngựa. Trò chơi chỉ bao gồm một bàn đánh cờ, các quân cá ngựa và hạt xúc xắc. Số lượng người chơi tối đa là 4 và tối thiểu 2 người. Người chơi sẽ lần lượt tung xúc xắc và di chuyển các quân cờ. Khi tất cả người chơi đều có quân cờ đến đích, trò chơi sẽ kết thúc.
UNO – Trò chơi mang tính giải trí cao
Game giải trí Tết UNO đang rất phổ biến, phù hợp cho các nhóm bạn bè và gia đình. Bộ bài bao gồm 112 lá. Mỗi người sẽ được phân phát 7 lá bài để bắt đầu trò chơi. Sau đó, người chơi tiếp theo sẽ phải lấy ra lá bài trùng với màu hoặc số của người chơi trước đó. Người thắng cuộc sẽ là người đã đánh hết các lá bài của mình và cản trở những người chơi khác bằng lá bài đặc biệt.
Trò chơi rút gỗ
Trò chơi kéo gỗ là một trò chơi phù hợp để thưởng thức cùng gia đình hoặc bạn bè trong dịp Tết năm nay và đòi hỏi sự khéo léo. Cách chơi rất đơn giản, ban đầu bạn cần xây dựng một tòa nhà bằng 48 thanh gỗ được sắp xếp theo chiều dọc và ngang. Người tham gia sẽ lần lượt loại bỏ các thanh gỗ và đặt chúng lên trên để tạo thành một tòa nhà cao hơn. Người nào làm sụp đổ tòa nhà sẽ là người thất bại.
Bài Ma Sói – trò chơi thú vị nên thử cùng gia đình 2023
Trò chơi Ma Sói không giới hạn số người tham gia và được chia thành hai giai đoạn là ban ngày và ban đêm. Vào đêm đầu tiên, các nhân vật sẽ được phân vai trò một cách bí mật và được quản trò gọi dậy trong đêm. Các vai trò khác như dân làng và cô bé ngủ suốt đêm sẽ không tham gia vào hoạt động trong giai đoạn này. Vào ban ngày, mọi người sẽ thức dậy và bàn luận để tìm ra kẻ sói để treo cổ. Người bị chọn sẽ có thời gian để bào chữa cho mình và nếu đa số bỏ phiếu để loại bỏ người đó thì họ sẽ bị loại khỏi trò chơi. Số lượng sói, dân làng hoặc phe thứ 3 sẽ thay đổi tùy thuộc vào số lượng người tham gia.
Kì vọng những trò chơi mà ZaloPay đề cập giúp các bạn và gia đình gắn kết thêm và thưởng thức những khoảnh khắc hạnh phúc nhất trong dịp Tết Quý Mão 2023. Bài viết trên đã đề cập đến hơn 20 trò chơi truyền thống dân gian ngày Tết.
Tôi là Nguyễn Văn Sỹ có 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thiết kế, thi công đồ nội thất; với niềm đam mê và yêu nghề tôi đã tạo ra những thiết kếtuyệt vời trong phòng khách, phòng bếp, phòng ngủ, sân vườn… Ngoài ra với khả năng nghiên cứu, tìm tòi học hỏi các kiến thức đời sống xã hội và sự kiện, tôi đã đưa ra những kiến thức bổ ích tại website nhaxinhplaza.vn. Hy vọng những kiến thức mà tôi chia sẻ này sẽ giúp ích cho bạn!