Bị sẹo phì đại thì bao lâu khỏi? | Vinmec

Tuỳ thuộc vào giai đoạn và mức độ tổn thương của vùng da bị sẹo mà phương pháp điều trị sẽ khác nhau:

Tiêm corticosteroid nội tổn sẹo:

• Là lựa chọn hàng đầu của bác sĩ, giúp ngăn chặn viêm và phân bào, giảm tổng hợp glycosaminoglycan, đồng thời làm tăng co mạch. Các sẹo phì đại mới hình thành đáp ứng với điều trị tốt hơn sẹo cũ.
• Dùng hỗn hợp Triamcinolone acetonide (TCA) 10-40mg/ml được tiêm trong sẹo, Lidocain có thể được pha kết hợp với corticosteroid để giảm đau. Thường mỗi lần điều trị cách nhau 4-6 tuần, số lần điều trị để đạt hiệu quả làm phẳng sẹo từ 3-6 lần, tổng liều không quá 40mg/lần.
• Sử dụng áp lạnh trước khi tiêm có thể giúp tiêm dễ dàng hơn bằng cách làm mềm sẹo, đồng thời cải thiện hiệu quả điều trị hơn là điều trị đơn độc
• Kết hợp thêm 5-fluorouracil giúp tăng hiệu quả điều trị sẹo và giảm tỷ lệ tái phát
• Tác dụng phụ: Teo da, loét da, giãn mạch và tăng giảm sắc tố nhưng có thể kiểm soát được nhờ tiêm đúng kỹ thuật, đánh giá sẹo và lựa chọn liều thuốc điều trị thích hợp.

Dùng silicon (tấm dán, gel):

• Cơ chế tác dụng: Làm tăng nhiệt độ, hydrat hoá lớp sừng, giảm sức căng oxy mô… giúp sẹo mềm mại và phẳng.
• Thường được dùng điều trị sẹo phì đại giai đoạn sớm, dự phòng sẹo tái phát sau phẫu thuật hoặc điều trị bổ trợ cho các phương pháp khác.
• Cách dùng: Dán/bôi silicon trên bề mặt sẹo từ 12-24 giờ mỗi ngày trong 2-3 tháng, tránh áp dụng trên vết thương hở. Tấm dán silicon được cắt vừa kích thước của sẹo và cố định bằng băng dính. Các tấm có thể được tái sử dụng cho đến khi chúng bắt đầu phân huỷ. Gel silicon được bôi lên vùng sẹo, thành một lớp mỏng, sau khi khô lại tạo thành một màng silicon trong suốt, mềm dẻo, có thể thấm khí nhưng không thấm nước.

Liệu pháp áp lực:

• Cơ chế: Dùng áp lực ép làm giảm sức căng oxy trong sẹo do tắc các mạch máu nhỏ, dẫn đến giảm tăng sinh nguyên bào sợi và tổng hợp collagen. Áp lực tối ưu thường từ 20-30mmHg.
• Chỉ định dự phòng sẹo tái phát sau phẫu thuật, sẹo lồi lan tỏa, sẹo lồi dái tai
• Bằng chứng về hiệu quả của phương pháp áp lực còn hạn chế.
• Tuy nhiên phương pháp này có thời gian áp dụng lâu, gây ra khó khăn và không thoải mái cho hầu hết bệnh nhân, bằng chứng về hiệu quả chưa cao.

Liệu pháp áp lạnh:

• Cơ chế là gây thiếu máu cục bộ dẫn đến hoại tử và làm phẳng mô sẹo.
• Thường dùng điều trị đơn độc hoặc kết hợp cho sẹo phì đại, phương pháp này thường thích hợp cho sẹo lồi kích thước nhỏ, không quá dày, khuyến cáo chỉ nên điều trị từ 8-16 cm2 sẹo/ đợt điều trị.
• Khoảng 50% bệnh nhân có thể đáp ứng với phương pháp áp lạnh đơn thuần, với kỹ thuật áp lạnh nội tổn thương hiệu quả cao hơn.
• Tác dụng phụ: Đau, phù nề, giảm cảm giác và đặc biệt gây giảm sắc tố vĩnh viễn dẫn đến hạn chế việc sử dụng ở những bệnh nhân có làn da sẫm màu.

Dùng laser PDL (585 nm, 595 nm):

• Là loại laser được sử dụng rộng rãi nhất trong điều trị sẹo phì đại, phương pháp này thích hợp cho những trường hợp sẹo mới, đỏ và chủ yếu cải thiện màu sắc và độ mềm mại sẹo.
• Cơ thể: Thông qua hiệu ứng quang nhiệt chọn lọc trên hemoglobin, dẫn tới hình thành huyết khối vi mạch, làm giảm oxy mô sẹo, giảm tân sinh tạo mô sợi và sẹo ít đỏ hơn, mềm hơn và giảm phì đại.
• Tuy nhiên đây là phương pháp chi phí cao và cần trang bị hiện đại, hiệu quả hơn khi thực hiện phối hợp với các phương pháp khác như tiêm TCA, phẫu thuật. Thời gian điều trị cách nhau 4-6 tuần với tỷ lệ cải thiện là 57-58%.
• Tác dụng phụ có thể gặp xuất huyết vùng điều, bong vảy, tăng sắc tố sau viêm, đặc biệt là type da tối màu.

Dùng laser, ánh sáng khác:

• Ánh sáng xung cường độ cao (IPL- intense pulsed light): Là giải pháp điều trị thay thế cho các điều trị laser đắt tiền khác như laser PDL và fCO2 nhưng bằng chứng về hiệu quả của nó trong điều trị sẹo phì đại là rất ít
• Laser phân đoạn: là loại laser chính được sử dụng để làm bốc bay mô và đông tụ các protein ngoại bào xung quanh, gây chết theo chương trình của nguyên bào sợi, giảm các yếu tố tăng trưởng biến đổi và yếu tố tăng trưởng nguyên bào sợi,…

Phẫu thuật:

• Khi các phương pháp điều trị bảo tồn không thành công hoặc không có khả năng cải thiện đáng kể, sẹo co kéo ảnh hưởng tới chức năng và thẩm mỹ, sẹo lồi lớn và đáy nhỏ thì có thể phẫu thuật để điều trị.
• Tuy nhiên tỷ lệ tái phát cao và hiếm khi được sử dụng như một phương thức đơn độc.
• Có thể kết hợp tiêm corticosteroid nội sẹo sau phẫu thuật làm giảm tỷ lệ tái phát nhỏ hơn 50%. Xạ trị bề mặt bổ trợ sau phẫu thuật cho tỷ lệ tái phát là 0-8,6%.