Nguyên tắc bố trí thép dầm trong xây dựng dân dụng 2021

Thép dầm và kinh nghiệm bố trí thép dầm là những từ khóa đã dần trở nên khá gần gũi với chúng ta. Đặc biệt là trong ngành xây dựng. Trong bài viết này, CityA Homes sẽ chia sẻ các thông tin hữu ích nhất về vấn đề này. Cùng chúng tôi tìm hiểu bạn nhé!

Bản vẽ kỹ thuật thi công cốt thép của dầm

Bản vẽ kỹ thuật thi công dầm gồm bản vẽ ván khuôn và bản vẽ cốt thép. Và trong bản vẽ kỹ thuật được thực hiện bởi các kiến trúc sư thể hiện chi tiết các thông số hình dáng, số lượng, đường kính, chiều dài,…để việc thi công trở nên dễ dàng.

Bản vẽ gồm 2 phần chính là mặt cắt và mặt ngang.

• Theo quy ước trục dầm là mặt chính được vẽ và nhìn từ bên cạnh. Sự thay đổi của cốt thép được thể hiện bằng các bản vẽ mặt ngang theo trục dầm. Quy ước xem bê tông là trong suốt nên trên mặt chính thấy rõ các loại cốt thép.
• Đối với mặt cắt ngang chỉ thể hiện cốt thép có trong mặt cắt đó. Trong một số trường hợp có cấu tạo đơn giản có thể không cần vẽ thép trong mặt chính mà chỉ vẽ trên vài mặt cắt.

Cốt thép đai được thể hiện chủ yếu trên mặt cắt. Trên mặt chính có thể vẽ toàn bộ cốt thép đai hoặc chỉ vẽ một vài đai đại diện cho từng đoạn.

Hình dạng và kích thước cốt thép sẽ được thể hiện ở trong bảng thống kê. Ngoài ra trong bảng thống kê cũng có thể đưa thêm vào các thư mục như tổng chiều dài, và tổng trọng lượng của các thanh cốt thép để dựa vào đó cung cấp vật liệu.

Với các mặt cắt có hình dạng và kích thước giống nhau có thể chỉ cần ghi một lần ở một mặt cắt đại diện.

Mỗi cốt thép thường được kí hiệu bằng một con số đặt trong vòng tròn. Mỗi con số dùng cho một số loại thanh có hình dạng và kích thước giống nhau, có thể đặt ở các vị trí khác nhau

Số liệu về cốt thép ví dụ ( 2Ø14 hoặc Ø6a300 ) phải được ghi ở nơi dễ thấy nhất trên bản vẽ, thường ghi ở nơi cốt thép đó được thể hiện lần đầu, ở các nơi khác chỉ cần ghi kí hiệu nếu xét thấy không thể gây ra nhầm lẫn. Việc ghi nhắc lại số liệu ở một vài nơi chỉ nhàm làm rõ thêm.

Cần thể hiện và ghi chú rõ về chiều dày lớp bê tông bảo vệ. Riêng khoảng hở của cốt thép, khi bố trí cần chú ý bảo đảm đủ yêu cầu còn trên bản vẽ có thể không cần ghi

Trong bản vẽ cốt thép, ngoài các hình vẽ còn cần mục ghi chú và bảng thống kê. Trong ghi chú cần trình bày những số liệu, những vấn đề thi công cần đến mà chưa được thể hiện trên các hình vẽ ( như chủng loại và yêu cầu về chất lượng của vật liệu, những chú ý khi thi công để bảo đảm các yêu cẩu của thiết kế,…)

Tham khảo thêm ví dụ về cốt thép độc lập:

Nguyên tắc bố trí thép cột theo tiết diện ngang

Đối với tiết diện ngang, có một số nguyên tắc bố trí thép tăng cường trong dầm như sau:

Lựa chọn đường kính tại phần cốt thép dọc dầm

Lựa chọn bố trí thép cột, đường kính phần cốt thép dọc dầm rất quan trọng. Do đó nguyên tắc cần áp dụng:

• Đường kính của cốt thép chịu lực đường kính từ khoảng 12 – 25mm.
• Cấu trúc thép theo đường kính tới khoảng 32mm.
• Chọn đường kính tại phần cốt thép dọc dầm lớn hơn nhỏ hơn tỷ lệ 1/10. Lời khuyên là chênh lệch 2mm là thích hợp nhất.

Lớp bảo vệ cho cốt thép dầm

Bạn cần phân biệt rõ lớp bảo vệ của cốt thép chịu lực C1 và của cốt thép đai C2. Trong mọi trường hợp chiều dày lớp bảo vệ C không được nhỏ hơn đường kính cốt thép và không nhỏ hơn giá trị Co với quy định như sau:

• Với cốt thép chịu lực: Trong bản và tường có chiều dày từ 100m trở xuống Co=10mm (15mm). Còn đối với chiều dày từ 100mm trở lên Co=15mm (20mm). Trong dầm và sườn có chiều cao nhỏ hơn 250mm thì Co=15mm ( 20mm), từ 250mm trở lên thì Co= 20mm( 25mm)
• Với cốt thép cấu tạo, cốt thép đai: khi chiều cao tiết diện nhỏ hơn 250 mm thì Có=10mm (15mm), còn từ 250mm trở lên thì Co= 15mm ( 20mm)

Đối với những kết cấu ở trong vùng chịu ảnh hưởng của môi trường biển ( nước mặn ) cần lấy tăng chiều dày lớp bảo vệ theo TCXDVN 327:200 còn đối với kết cấu làm bằng bê tông nhẹ, bê tông tổ ong cần lấy tăng chiều dày lớp bảo vệ theo điều 8.3 của tiêu chuẩn TCXDVN 5574:2012.

Khoảng hở của cốt thép dầm

Khi thi công, cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định khác về bố trí cốt đai trong cột ,khoảng hở của bố trí thép đai cột. Trong đó, khoảng hở chính là khoảng thông thủy tại phần cốt thép dầm. Chú ý rằng khi trong mỗi vùng đặt cốt thép thành nhiều hàng thì không đặt cốt thép ở hàng trên vào khe hở hàng dưới.

Nguyên tắc bố trí thép cột trong quá trình đổ bê tông cần chú ý:

• Phần cốt thép đặt dưới: 25mm
• Phần cốt thép đặt trên: 30mm
• Nếu cốt thép được đặt làm 2 hàng thì phần trên sẽ to hơn: 50mm (trừ hai hàng dưới cùng)

Trong điều kiện chật hẹp, dùng nhiều cốt thép có thể bố trí cốt thép theo cặp, không có khe hở giữa chúng. Phương ghép cặp phải theo phương đổ bê tông và khoảng hở giữa các cặp tc>=1,5.Ø

Giao nhau của cốt thép dầm

Nguyên tắc bố trí thép dầm trong thiết diện ngang phải biết bố trị thép dầm giao nhau. Hơn nữa các bạn phải thật chú ý những vấn đề sau.

• Cân nhắc sắp xếp điểm giao nhau nhau giữa dầm sàn và dầm khung (nghĩa là dầm chính) chênh nhau 90 độ. Đồng thời, cốt dọc tại dầm sàn phải ở phía bên trên của dầm khung.
• Khi cốt thép bên trên ở 2 hàng khác nhau thì nên đặt tách ra xa với nhau. Để chúng không bị dính lấy nhau.

Nguyên tắc bố trí thép dầm theo tiết diện dọc

Nguyên tắc chung về cách bố trí thép trong dầm

Đối với nguyên tắc bố trí thép dầm trong thiết diện dọc cũng rất quan trọng. Trong đó có nhiều nguyên tắc không thể bỏ qua như:

• Phần momen âm của thép dầm sẽ chịu dọc kéo AS ở phía trên và phần momen dương ở phía dưới.
• Ở những vị trí đã tính toán về cách chọn théo dầm, các kỹ sư xây dựng nên để cốt thép ở phần momen lớn nhất. Điều này giúp giảm tối đa lượng dùng thanh thép nhưng vẫn đảm bảo được các yếu tố khác.
• Cần chắc chắn rằng số lượng thép dầm còn lại đủ khả năng chịu lực sau khi đã bị cắt thép dầm hoặc uốn thép dầm,…
• Ngoài ra, phần cốt thép chịu lực trong bố trí thép dầm nhà dân dụng phải cần được neo. Cần đảm bảo neo ở dầu mỗi thanh.
• Hơn nữa, dọc theo trục dầm thì các cốt thép chịu lực ở phía dưới và phía trên có thể được đặt thật độc lập. Hoặc chúng sẽ được đặt phối hợp.

Nguyên tắc bố trí thép cột độc lập

Lựa chọn cách đặt bố trí thép độc lập tại từng nhịp, từng gối bằng những thanh thẳng sẽ giúp mang lại được sự linh hoạt trong việc bố trí và chọn cốt thép, dễ dàng và đảm bảo sự thuận tiện khi thi công. Tuy vậy, lại khó đạt được những yêu cầu về tiết kiệm chi phí.

Cốt thép độc lập được hiểu là các thanh thẳng, có thể uốn tại những đầu mút để làm cốt thép xiên.

Những thanh thép xiên này chủ yếu được bố trí thép dầm móng theo yêu cầu về chịu lực cắt, cũng có thể là cốt xiên dài 5Ø theo cấu tạo là những đoạn neo.

Cách bố trí thép trong dầm độc lập với số lượng những thanh thép tại mỗi hàng ở nhịp giữa, nhịp bên và trên gối có thể không giống nhau.

Khi nhìn tại hình, những thanh thép tròn trơn giả định nên thường được uốn móc tròn. Nếu như dùng cốt thép tại những điểm này đều thẳng thì thanh số 7 sẽ được uốn tại hai đầu để làm cốt thép xiên.

Nguyên tắc bố trí thép dầm giao nhau

Mang uốn một số thanh chịu momen dương ở giữa nhịp lên phía trên để kết hợp làm cốt thép chịu momen âm.

Cách uốn để phối hợp những thanh thép xiên cần phải đảm bảo được yếu tố về tính cân xứng tại những mặt phẳng đứng chưa trục của dầm hay trục toàn bộ tại những đoạn thanh thép tại phần mặt phẳng đứng.Cần phải lưu ý rằng, không nên cho phép uốn chéo cốt thép, tránh ảnh hưởng đến chất lượng công trình.

Việc uốn để phối hợp cốt thép cũng như uốn cốt thép xiên phải đảm bảo tính đối xứng qua mặt đứng chưa trục dầm và trục của toàn bộ các thanh cốt thép phải nằm trong mặt thẳng đứng.

Để đặt cốt thép phối hợp chọn 1 vài phương án bố trí cốt thép chịu momen dương ở giữa nhịp, dự kiến uốn 1 số thanh lên gối. Ở trên gối bao nhiêu thì sẽ có bấy nhiêu thanh thẳng.

Việc bố trí thép dầm giao nhau sẽ giúp tiết kiệm được chi phí một phần dành cho chủ đầu tư nhưng lại khiến cho quá trình thi công trở nên khó khăn và phức tạp hơn rất nhiều.

Trong quá trình thi công bố trí thép trong dầm bằng cách phối hợp không thể làm một lần là xong mà cần phải thực hiện thử vài phương án để giúp tìm được cách bố trí hợp lý nhất.

Đặt cốt thép phối hợp

Mang uốn một số thanh chịu momen dương ở giữa nhịp lên phía trên để kết hợp làm cốt thép chịu momen âm. Uốn 2 thanh số từ nhịp biên lên gối B, uốn thanh số 7 ở nhịp giữa lên gối B.

Các đoạn uốn xiên có thể được kết hợp làm cốt xiên chịu lực cắt ( có kể trong tính toán ) hoặc chỉ là một đoạn uốn do cấu tạo bình thường.

Việc uốn để phối hợp cốt thép cũng như uốn cốt thép xiên phải đảm bảo tính đối xứng qua mặt phẳng đứng chưa trục dầm và trục của toàn bộ các đoạn của thanh cốt thép phải nằm trong mặt phẳng thẳng đứng. Không cho phép uốn chéo cốt thép

Để đặt cốt thép phối hợp chọn 1 vài phương án bố trí cốt thép chịu momen dương ở giữa nhịp, dự kiến uốn 1 số thanh lên gối.

Việc đặt cốt thép phối hợp khó có thể chọn 1 lần là xong mà thường phải thử một vài phương án để tìm được cách bố trí hợp lí.

Neo cốt thép vào gối

Cốt thép dọc phía dưới phải được neo chắc chắn vào gối tựa, đầu mút của các thanh tròn trơn dùng trong khung buộc cần được uốn móc vòng.

Đầu mút của các thanh có gờ có thể để thẳng, khi cần thiết có thể uốn gập 90 độ hoặc 135 độ

Trong dầm với b>=150mm số cốt thép kéo vào gối tựa tối thiểu là hai thanh, có diện tích không nhỏ hơn k% diện tích As cần thiết ở giữa nhịp.

Với gối biên kê tự do k=60, với các gối tựa k=40. Riêng với gối biên kê tự do diện tích các thanh kéo vào gối còn không nhỏ hơn Aso=Qa/Rs ( Qa: Lực cắt ở gối tựa )

Đoạn dài neo cốt thép ở gối tựa biên kê tự do ( tính từ mép gối tựa đến mút thanh thép ) không được nhỏ hơn 5Ø khi thỏa mãn điều kiện Q<=Qbo ( không cần tính toán cốt thép đai )

Khi không thỏa mãn điều kiện Q<=Qbo thì đoạn dài neo không nhỏ hơn 10Ø.

Trường hợp kích thước gối tựa bị hạn chế không thể bảo đảm chiều dài đoạn neo như quy định cần thiết phải có biện pháp neo bổ sung

Neo cốt thép ở giữa nhịp

Ta xác định các tiết diện có momen lớn nhất trong từng đoạn dầm, tiết kiệm có thể cắt bớt một số thanh. Khi cắt như vậy, mỗi đầu thanh cần xác định ba tiết diện như sau:

• Mút thanh T
• Tiết diện cắt lý thuyết E
• Tiết diện mà tại đó thanh được sử dụng hết khả năng chịu lực F

Tiết diện cắt lý thuyết E là tiết diện mà tại đó theo tính toán về khả năng chịu momen trên tiết diện thẳng góc thì không cần đến thanh đó nữa

Gọi đoạn TF là đoạn neo toàn phần, đoạn này phải không được nhỏ hơn Lan xác định theo công thức bên dưới.

Đồng thời Lan>=λan.Ø và Lan>=L*

Các hệ số ωan, Δan, λan và L* cho trong bảng bên dưới:

Uốn cốt thép dầm

Khi uốn cốt thép dầm cần phải xác định điểm đầu ở trong vùng kéo và điểm cuối ở trong vùng nén. Các vùng này phụ thuộc vào thanh cốt thép, dùng để chịu momen dương hay âm.

Ví dụ xét đoạn uốn xiên HK như hình dưới ta có:

• Uốn cốt thép chịu momen dương tử giữa nhịp lên gối thì K là điểm đầu, H là điểm cuối. Ngược lại là uốn cốt thép momen âm trên gối xuống H là điểm đầu còn K là điểm cuối.
• Tiết diện mà tại đó thanh cốt thép được sử dụng hết khả năng chịu lực, khoảng cách theo phương trục dầm từ tiết diện cần đến điểm đầu đoạn cuối không nhỏ hơn 0,5.ho.
• Theo thí dụ hình trên thì xem tiết diện F1 là tiết diện cần thì F1H>=0,5ho. Khi trong đoạn từ H đến gối tựa không cắt bớt các thanh cốt thép khác thì có thể xem F1 ở tiết diện mép gối tựa.
• Điểm cuối của đoạn uốn xiên phải nằm về phía có momen nhỏ hơn so với tiết diện uốn lí thuyết với khoảng cách >=0,5ho

Cốt thép dọc cấu tạo

Cốt giá

• Cốt giá được đặt vào các góc của cốt thép đai, thường có đường kính từ 10-14mm
• Tổng diện tích các thanh cốt giá cần phải thỏa mãn điều kiện >=μminbho ( với μmin=0,0005-0,001).
• Ở hình bên dưới các thanh số 1 ( 2Ø12) là cốt giá
• Đoạn dầm chịu mômen đặt thanh số 2 để chịu lực
• Đoạn gầm gần gối tựa biên chịu momen dương, đem cắt các thanh số 2 có đường lớn lớn.đặt vào cốt giá số 1
• Tương tự có thể kéo dài thanh số 2 ra đến mút dầm, không đặt thêm thanh 1 thì lúc này thanh số 2 làm nhiệm vụ cốt giá ở trong đoạn dầm chỉ chịu momen dương.

Cốt đứng

• Chiều cao dầm lớn hơn 700mm cần đặt thêm cốt thép dọc cấu tạo ở mặt bên của dầm, gọi đó là cốt đứng.
• Khoảng cách Sd giữa các cốt thép dọc theo chiều cao dầm không lớn hơn 500mm
• Diện tích tiết diện một thanh cốt đứng là Asd không nhỏ hơn 0,001boSd. +
• Đường kính cốt đứng thường là Ø10-Ø14

Lưu ý khi thực hiện nguyên tắc bố trí thép cột

Khi bố trí cột cho công trình, nhà cao tầng hay những vùng có thể chịu ảnh hưởng động đất thì cần phải cẩn thận. Xem xét 2 đầu mỗi đoạn cột có thể bố trí đai dày nó sẽ giúp tăng độ dai cho cột khi xả ra các khớp dẻo. Việc thực hiện bố trí theo cách này giúp cột đai tăng độ dẻo dai tránh đổ vỡ.

Phần chiều dài của thép cột được bố trí đai tối thiểu thì cần làm bằng với giá trị lớn nhất. Thực hiện các giá trị là xác định chiều cao của tiết diện cột và phải bằng 1/6 lần so với chiều cao thông thủy của cột.

Cách bố trí thép dầm và một số lưu ý bạn cần nắm

Một số chú ý cần thiết về cách bố trí thép dầm như sau:

• Chiều dài của thép bố trí đai tối thiểu cần làm bằng giá trị lớn nhất. Xác định chiều cao của cốt và bằng 1/ 6 lần so với chiều cao của cột.
• Cốt thép chịu lực cần có độ an toàn cao tại đầu mỗi thanh.
• Ngay sau khi đã uốn hoặc cắt thì phải đảm bảo được số lượng thép còn lại có đủ khả năng chịu lực theo momen uốn tại những tiết diện thẳng góc và tiết diện nghiêng hay không.

Bố trí thép dầm nhịp 5m đẹp

Cách bố trí thép dầm nhịp 5m như sau: Thép được bố trí thanh số 1 lớp dưới 3 thanh F16. Còn lớp trên là thanh góc số 2 bố trí 2 thanh F16 và thanh số 3 gồm 1 thanh F16.

Bố trí thép dầm nhịp 7m

Bố trí thép dầm nhịp 7m cũng tương tự như cách bố trí thép dầm nhịp 5m. Hơn nữa, để đạt hiệu quả tối đa, bạn nên tìm đến sự tư vấn của các kỹ sư và hệ thống quản lý chất lượng.

Bố trí thép dầm nhịp 9m

Bố trí thép dầm nhịp 9m sử dụng phương án sàn dự ứng lực. Với chiều dày sàn mỏng là 20 – 22 cm. Và hàm lượng thép thường trong sàn bé. Đồng thời, việc bố trí thép dầm nhịp 9m yêu cầu phải có kinh nghiệm, kiểm tra khắt khe.

Vậy là chúng tôi đã chia sẻ hết “tất tần tật” các nội dung liên quan tới kinh nghiệm bố trí thép dầm (cách bố trí thép đà kiềng) bạn cần biết. Hi vọng bạn sẽ có được cho mình những hướng đi “chuẩn” nhất. Để có được công trình xây dựng “đáng mơ ước” nhé!

Nếu bạn có thắc mắc hay có vấn đề cần hỗ trợ, bạn có thể liên hệ trực tiếp với CityA Homes thông qua các kênh sau:

• Hotline: 0905 389 389
• Email: [email protected]

CityA Homes hiện đang có chương trình khuyến mãi dành cho khách hàng thiết kế nhà Đà Nẵng. CityA Homes sẽ hỗ trợ quý khách 24/24h với cam kết chất lượng tốt nhất!